جاهای دیدنی کلیبر ( ۱۰ جاذبه گردشگری )

جاهای دیدنی کلیبر که یکی از بهترین و خوش آب و هوا ترین شهرهای آذربایجان شرقی می باشد بسیار زیاد است. این منطقه از لحاظ گردشگری از اهمیت بالایی برخوردار است و در فصلهایی که آب و هوا معتدل است بسیار شلوغ و پر رفت و آمد است و این به این معنی ست که در بین مردم شناخته شده است . از نظر آب و هوایی بهتر است بدانید این شهر بسیار سرد است و بخصوص در زمستان برف بسیار زیادی در این منطقه می‌بارد، ولی در فصول و ماه‌های گرم بسیار خنک است و به همین دلیل گردشگران از مناطق دور و نزدیک برای رها شدن از گرمای تابستان به این شهر سفر می‌کنند.

شهر کلیبر

کلیبر از نظر تاریخی یک شهر با قدمت و اصیل است که بیشتر مردم این شهر را با نام بابک خرم دین و همچنین جنگل‌های ارسباران می‌شناسند.منطقه که در زمان حکومت قاجار برای مبارزه و مقابله با روس‌ها نیز از مناطق مهم و استراتژیک به حساب می‌آمد. کلیبر تا تبریز ۱۹۳ کیلومتر و تا تهران ۷۷۰ کیلومتر فاصله دارد . این شهر از جنوب غربی با تبریز، از جنوب شرقی با اردبیل، از جنوب با اهر و از غرب با مرند مرز مشترک دارد. این شهر دو کشور آذربایجان و ارمنستان در شمال کلیبر قرار دارند. مردم اینجا به زبان ترکی صحبت می‌کنند.در ادامه با ۱۰ جاذبه گردشگری کلیبر آشنا خواهیم شد .

کوه قره داغ بخشی از موقعیت جغرافیایی این منطقه است و کوهنوردان بسیاری با هدف صعود به قله های قاضی بولاغ، شیور، سرپاق و زینقلو به این منطقه سفر می کنند. از جمله جاهای دیدنی کلیبر می توان به قلعه بابک، قلعه پشتو، قلعه پیغام، مقبره شاه قاسم، حمام قدیمی کلیبر، جنگل ارسباران، پارک جنگلی مکیدی، آب گرم موتاللیق، پل شاه عباس، پل‌های خدا آفرین اشاره کرد .

دلایل پیشنهاد بازدید از جاهای دیدنی کلیبر

کلیبر منطقه‌ای خوش آب و هوا در شمالغرب ایران است که گردش در آن برای طبیعت گردان بسیار جذاب و به یاد ماندنی است.
جاهای دیدنی کلیبر بسیار متعدد هستند و گردشگران می‌توانند در کنار طبیعت جذاب این منطقه از جاهای تاریخی آن نیز بازدید کنند.
برای کسانیکه می‌خواهند به دور از شلوغی و ترافیک شهر چند روزی را در آرامش سپری کنند کلیبر از بهترین گزینه‌ها است.
جاهای دیدنی کلیبر برای گذراندن تعطیلات به ویژه در فصول گرم سال با خنکای هوا و دمای دلپذیری که دارد انتخاب بسیار جذابی است.

قلعه بابک

قلعه بابک یکی از معروف‌ترین آثار تاریخی کلیبر و از مهم‌ترین جاهای دیدنی کلیبر است. از تبریز به سمت کلیبر جاده‌ای معروف به جاده قلعه بابک وجود دارد که با شهر کلیبر ۳ ساعت فاصله دارد. بابک خرمدین یکی از مبارزان ایران باستان بود که قیام مردمی ضد خلیفه‌های عباسی را رهبری می کرد و به مدت ۲۲ سال در این دژ مستقر بود و ارتش سرخ‌جامگان را هدایت می‌کرد. دژ بابک بالای کوهی از رشته‌‌کوه‌های کلیبر با ارتفاع ۲۷۰۰ متری از سطح دریا قرار دارد و عمق دره‌های اطراف آن عمق ۴۰۰ تا ۶۰۰ متر است. برای رسیدن به قلعه بابک باید آماده مسیری سخت و کوهستانی باشید اما ساختمان قلعه و محیط اطرافش ارزش طی کردن مسیر و کوهنوردی را دارد.
اگر فصل تابستان را برای بازدید از قلعه بابک کلیبر انتخاب کرده باشید، فرصت دیدن سیاه‌چادرهای ایل شاهسون را خواهید داشت که در کوه‌های این منطقه حضور دارند. برای آشنایی با این مردم خون‌گرم فقط کافی است از آن‌ها اجازه بگیرید و وارد محوطه‌شان شوید؛ ضمنا اگر دوغ و کره محلی، ماست، گلیم، ورنی و سایر محصولات دستی خود را برای فروش گذاشته بودند، حتما از آن‌ها خرید کنید.

نحوه دسترسی به قلعه بابک 

سه مسیر دسترسی به قلعه بابک وجود دارد که بخشی از جاذبه‌ این سفر به حساب می‌آیند. این مسیرها در ابتدای گذرگاه پلکانی قلعه بابک به هم می‌رسند و همین گذرگاه تنها راه ورودی به قلعه است.

مسیر اول: اگر از سمت هتل بابک راهی قلعه شوید که معمول‌ترین راه صعود به قلعه بابک است، باید حدود ۱۰۰۰ پله سنگی را طی کنید. برای پیاده‌روی از هتل بابک تا گذرگاه پلکانی باید به‌طور تقریبی سه ساعت پیاده‌روی انجام دهید.
مسیر دوم: کمپ گردشگری قلعه دره سی که در سه کیلومتری کلیبر قرار دارد،‌ می‌تواند گزینه دیگر شما باشد. تا کمپ را با ماشین شخصی بروید و سپس ماشین خود را پارک کنید و با پای پیاده راهی قلعه شوید. در طول راه از دره‌ای زیبا عبور خواهید کرد که در فصل بهار حسابی سرسبز است. در ادامه به گذرگاه اصلی پلکانی قلعه خواهید رسید. پیمودن این مسیر فوق‌العاده زیبا با شیب نسبتا ملایم حدود سه ساعت زمان می‌برد.
مسیر سوم: اگر از کلیبر به‌سمت هتل بابک راه بیفتید،‌ ۶ کیلومتر پس از هتل، مسیری فرعی در سمت راست جاده خواهید دید که برای عبور از آن باید از ماشینی قوی استفاده کنید. این مسیر را ادامه دهید تا به کمپ عشایر برسید؛ از اینجا به بعد باید برای یک پیاده‌روی یک ساعته آماده باشید تا به گذرگاه قلعه برسید.

پارک جنگلی مکیدی

پارک جنگلی مکیدی در دره‌ای سرسبز و خرم قرار گرفته است که منظره‌ای بی‌همتا در آذربایجان شرقی دارد. جنگل مکیدی، به دلیل چشمه‌های پرآب، طبیعتی بکر و زیبا دارد. آب‌و‌هوای مطبوع جنگل برای گردشگران بسیار دلپذیر است. درخت‌های فندق، گردو و ذغال‌اخته درختان این منطقه‌اند. بوته‌های آویشن، شیرین‌بیان و کهلیک‌اوتی از گیاهان دارویی‌اند که در جنگل به چشم می‌خورند. پارک جنگلی مکیدی که منطقه‌ای حصار شده است برای استراحت و توقف بسیار مناسب است.

منطقه حفاظت شده اینالو

جنگل‌های ارسباران یکی از زیباترین مناطق کلیبر است و مهم‌ترین و البته محبوب‌ترین جای دیدنی کلیبر می‌باشد. منطقه حفاظت‌شده آینالو از بکرترین جاذبه‌های تماشایی جنگل ارسباران است. منطقه آینالو میزبان گونه‌های کمیاب جانداران است. پلنگ، مارال، اردک سر‌سفید و خروس قفقازی پوشش جانوری و درختان افرا، سرخدار، ممرز، گلابی وحشی، گیلاس وحشی و زالزالک پوشش گیاهی جنگل را تشکیل می‌دهند.آینالو در بکرترین نقطه‌ ارسباران قرار دارد.

نحوه دسترسی 

برای رسیدن به آن ابتدا باید به کلیبر بروید. اگر سفر خود را از سمت تهران آغاز می‌کنید، پس از کرج وارد اتوبان زنجان شوید و با طی مسافت حدود ۶۲۰ کیلومتر خود را به تبریز برسانید. در ابتدای ورودی تبریز، تابلوی مسیر کلیبر را خواهید دید. از تبریز تا کلیبر حدود ۲۱۰ کیلومتر فاصله است. از کلیبر به‌سمت جاده‌ منتهی به قلعه بابک حرکت کنید. پس از حدود ۵۵ کیلومتر در سمت چپ جاده یک مسیر فرعی را مشاهده خواهید کرد که تابلوی در ابتدای آن نصب شده است. این مسیر شما را وارد منطقه آینالو می‌کند.

اگر از سمت جلفا سفر می‌کنید، در جلفا به‌سمت سیه‌رود و نوردوز بروید تا پس از روستاهای کردشت و اشتبین به عشاقلو برسید. در اینجا با پیچیدن به‌سمت راست وارد جاده‌ ارسبارن خواهید شد.
به‌طور کلی از جاده‌های آسفالته تا روستای آینالو حدود دو کیلومتر مسیر خاکی وجود دارد. اگر مشتاق تماشای مارال‌ها هستید از روستا باید حدود دو کیلومتر دیگر را طی کنید. این مسیر را می‌توانید با پای پیاده بروید و از تماشای محیط زیبای اطراف نهایت لذت را ببرید.

جنگل ارسباران

جنگل های ارسباران با ۱۳۰ هزار هکتار وسعت در کناره جنوبی رود ارس و در شمال استان‌ آذربایجان شرقی واقع شده است و یکی از زیباترین مناطق شمال غرب کشور به‌حساب می‌آید. در گذشته ارسباران به‌ محدوده وسیعی از رود ارس حدفاصل جلفا تا مغان و کوه‌های سبلان، بزقوش و سهند گفته می‌شد، اما در حال حاضر ‌بنابر دلایل مختلف مثل تخریب جنگل و موارد این‌چنینی، جنگل ارسباران در مرز‌های شهرستان کلبیر، ورزقان و اهر محدود شده است.
«ارسباران»، «قره داغ»، «آرازبار» و «قراچه داغ»، نام‌های منطقه‌ای کوهستانی و جنگلی در بخش شمالی استان آذربایجان شرقی است که می‌توان آن را در گروه برترین مقاصد گردشگری طبیعی در کشور قرار داد. این سرزمین بسیار زیبا، بهره‌مند از چشم‌اندازهایی خارق‌العاده، طبیعتی بکر و دست‌نخورده و دیدنی‌هایی مجذوب‌کننده است که مسافران و گردشگران را هنگام حضور در این منطقه با حیرت و شگفتی روبه‌رو می‌سازد.

ثبت در یونسکو

جالب است بدانید که بیش از ۷۰ هزار هکتار از اراضی ارسباران به‌عنوان «ذخیره‌گاه زیست‌کره»، در یونسکو به ثبت رسیده است. یونسکو کوهستان‌های قفقازی ایران در نزدیکی مرز با کشور جمهوری آذربایجان و ارمنستان را ذخیره‌‌گاه زیست‌کره عنوان کرده است. در واقع این محدوده بین مناطق خزری، مدیترانه‌ای، قفقازی، کوه‌های مرتفع با بلندایی بالغ بر ۲۲۰۰ متر، دشت‌های نیمه‌خشک، مراتع، جنگل‌ها، علفزارهای آلپی، چشمه‌ها و رودها قرار دارد.

سازمان یونسکو ارسباران را به‌عنوان زیست‌کره معرفی کرده است. این زیست‌کره علاوه بر اینکه تحت‌تاثیر اقلیم مدیترانه‌ای قرار دارد. در شعاع اقلیم‌های خزری و قفقازی نیز واقع شده است. چون ارتفاع زیادی دارد، آب و هوای متفاوتی در آن حاکم است. بر اساس میانگینی ۲۰ ساله که از میزان بارش شهرستان کلیبر به‌دست آمده است. در این منطقه سالانه ۴۶۱ میلی‌متر بارش وجود دارد که اغلب آن نیز به‌صورت برف است. همین موضوع باعث می‌شود که جویبار‌های مختلفی در منطقه ایجاد شده و به‌رودخانه ارس بریزند. گفتنی است که بخشی از تغذیه آبی این منطقه نیز مربوط به مه‌-‌بارش می‌شود که بر اساس آن توده‌ای مرطوب روی بخشی از منطقه حاکم می‌شود.

عمارت طومانیانس از جاهای دیدنی کلیبر

عمارت طومانیانس در روستای وینق در شهرستان کلیبر واقع شده است. این بنای زیبا با چشم‌انداز زیبای اطراف خود یکی از بناهای زیبای منطقه ارسباران است که متعلق به دوره قاجار بوده و در دو طبقه احداث شده است. این عمارت شامل یک ایوان سراسری و چهار برج می‌باشد و به سبک قلعه‌های قرن نوزدهم اروپا بنا شده است. مقرنس‌های سنگی این بنا از نوع ظریف‌ترین و زیباترین تزئینات زمان خود بوده است. سنگ نوشته‌ای در دیوار عمارت در کنار درِ ورودی، تاریخ ۱۹۰۷ میلادی را نشان می‌دهد.

آب گرم قلعه کندی

آب گرم قلعه کندی در شهرستان کلیبر استان آذربایجان شرقی واقع شده است و گفته می‌شود که در درمان بیماری روماتیسم بسیار مفید و موثر است. این آب گرم در منطقه گردشگری و جنگل‌های ارسباران و نزدیک به رود مرزی ارس و سد خداآفرین قرار دارد و از همین رو گردشگران زیادی از داخل و خارج از کشور از آن دیدن می‌کنند. دمای چشمه‌ی اصلی آب گرم به حدود ۷۵ تا ۸۰ درجه و در استخرها به ۶۵ الی ۷۰ درجه سانتی‌گراد می‌رسد؛ هرچند گردشگرانی که به‌دنبال استخری با دمای پایین‌تر هستند، می‌توانند چشمه «یل سوئی» را امتحان کنند که خاصیت درمانی بیشتری نسبت به بقیه دارد.

آب گرم قلعه کندی از مقاصد گردشگری و جاهای دیدنی کلیبر است که از تبریز دو مسیر دسترسی به آن وجود دارد. این دو مسیر شامل مسیر ۱۹۰ کیلومتری تبریز، کلیبر و قلعه کندی و همین طور مسیر ۱۸۰ کیلومتری تبریز، اهر، هوراند، آبش احمد و قلعه کندی می‌شود.

مجموعه آب درمانی متاللی

مجموعه آب‌درمانی متاللی که با نام مجموعه آب‌درمانی متعلق نیز شناخته می‌شود، بزرگ‌ترین مجتمع آب‌درمانی کشور به‌ شمار می‌رود و در روستای متعلق، از توابع شهرستان کلیبر قرار دارد. با ۱۲۸۷۰ متر مربع وسعت، این مجموعه از جاذبه های گردشگری کلیبر به حساب می‌آید و شامل استخرهای سرپوشیده با سقف متحرک برای آقایان و بانوان، سونا و جکوزی و سالن‌های ورزشی و بدنسازی به همراه رختکن‌های مجهز می‌شود. همچنین امکاناتی نظیر پارکینگ، نمازخانه، واحدهای تجاری، مجموعه رستوران، بوفه، کافی شاپ و فضای بازی کودکان برای گردشگران در نظر گرفته شده است. دمای آب چشمه در مظهر آن ۶۸ درجه سانتی‌گراد است و از خواص درمانی آن می‌توان به بهبود دردهای مفصلی و پوستی اشاره کرد.

پل شاه عباس

پل شاه عباس با قدمتی که به دوره صفویان بازمی‌گردد، توسط شجاع الممالک کلیبری ساخته شد و برای آخرین بار، در سال ۱۳۷۶ مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت. این پل که روی رودخانه‌ کلیبر (بویوه چای) احداث شده است، از دیدنی های کلیبر است و در کفشان اوی قرار دارد. از آنجا که قبل از بازسازی، قسمتی از پل تخریب شده بود، از این پل با نام سینیخ کورپی، به معنای پل شکسته نیز یاد می‌کنند. همچنین این سازه با نام پل شجاع نیز شناخته می‌شود.

پل های خداآفرین

پل‌های زیبا و قدیمی خداآفرین در بین منطقه قره‌باغ و قره‌داغ در آذربایجان شرقی قرار دارند. یکی از پل‌های خداآفرین آسیب‌دیده و نصف آن از بین رفته؛ اما دیگری به واسطه تعمیر و بازسازی سالم مانده است. پل سالم خداآفرین قابلیت استفاده را دارد و پیاده‌روی روی آن یکی از تفریحات گردشگرانی است که برای بازدید به این منطقه می‌روند. پل‌های خداآفرین در دوره‌های مختلف تاریخی و در محل تنگ‌ترین معبر رود ارس ساخته شده‌اند. بستر یکی از پل‌ها سنگی و دیگری از آجر ساخته شده است. طول پل سالم خداآفرین ۱۶۰ متر است. ۱۲۰ متر از این پل در ایران و ۴۰ متر دیگر آن در جمهوری آذربایجان واقع شده است.
طبق منابع، پل‌های خداآفرین در طول تاریخ به نام‌های گوناگونی خوانده می‌شدند. یکی از این پل‌ها که قدیمی‌تر است به نام و اعتبار کوروش به اسم «پل سیروس» نیز شهرت داشتند.پل آجری خداآفرین ۱۵ تاق دارد؛ اما تاق‌های این پل، اندازه‌های یکسان ندارند. ویرانی‌های پل و بازسازی‌های دوباره آن، سبب شده است که تاق‌های پل همسان نباشند. جای‌گیری و قرار گرفتن پایه‌های تاق‌ها روی صخره‌های اطراف رودخانه نیز دلیل دیگری بر عدم همسانی طاق‌های پل است.

موج شکن های پل 

موج‌شکن‌های پل خداآفرین از مهم‌ترین بخش‌های پل هستند که در استحکام آن نقش موثری دارند. مصالح به کار رفته در پایه‌های پل خداآفرین نیز از آجر، ملاط گچ و آهک ساخته شده که در تاق و بدنه بنا به کار رفته است.دو پل در خداآفرین وجود دارد. این پل‌ها با فاصله ۱۰۰ متر از هم قرار دارند و در باریک‌ترین قسمت رودخانه ساخته شده‌اند. پل‌ها از لحاظ معماری با هم یکی نیستند. یکی از پل‌ها که از سنگ ساخته شده به رنگ سفید است و ۱۱ دهانه دارد. بلندی این پل ۱۲ متر و طول آن ۱۳۰ متر است. یک سوم پل قدیمی سنگی خداآفرین در سال ۱۸۲۸ میلادی بعد از عهدنامه ترکمانچای منفجر شد و بخش‌های مهمی از پل تخریب شد.
پایین‌تر از پل سنگی، پل دیگری قرار دارد که با آجر ساخته شده است. رودخانه در این بخش از پل، عریض‌تر می‌شود. طول پل آجری در حدود ۲۰۰ متر و عرض آن ۴/۵ متر است. این پل ۱۵ دهانه دارد. پل آجری موج‌شکن‌های مخصوصی دارد. برخی پژوهشگران بر این عقیده هستند که این پل در دوره صفویه ساخته شده است.

برج سنگی قارلوجا

برج سنگی قارلوجا که با نام برج قشلاق قارلوجا نیز شناخته می‌شود، در روستای قارلوجا (روستای قارلوجه) در شهرستان کلیبر قرار دارد و در کنار رود خانه ارس، در مسیر راه خمارلو-اصلان واقع شده است. قدمت این بنا به قرن هفتم و هشتم هجری قمری بازمی‌گردد و در دوره صفویه، روی آن تعمیراتی صورت داده‌اند. این برج کوتاه هشت ضلعی با استفاده از سنگ‌های تراش معمولی ساخته شده و سردابه زیر آن احتمالا مدفن یکی از بزرگان ایلخانان مغول است. ضلع‌های برج ۱.۷۵ متر طول دارند و از بلندای آن، پنج متر باقی‌مانده است. این اثر در تاریخ ۱ فروردین ۱۳۴۷، با شماره ثبت ۷۹۹ به‌عنوان یکی از جاهای دیدنی کلیبر در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

قلعه پیغام از جاهای دیدنی کلیبر

قلعه پیغام در روستای پیغام، از توابع شهرستان کلیبر قرار دارد و در فاصله ۱۰ کیلومتری جنوب شهر کلیبر واقع شده است. این بنا از قلعه‌های مورد استفاده بابک خرمدین در جنگ با اعراب محسوب می‌شد و همان‌طور که از نامش پیدا است، از آن برای ارسال دستورات نظامی با آتش بهره می‌بردند. طبق گفته باستان‌شناسان و بر اساس معماری بنا، مصالح آن و سفالینه‌های مکشوف، قدمت قلعه پیغام به دوران قبل از اسلام و اشکانیان بازمی‌گردد. با قرارگیری روی کوه، قلعه را از سه سمت پرتگاه‌ها در برگرفته‌اند و رود کلیبر نیز از پایین آن عبور می‌کند. بدین ترتیب قلعه بر تمامی راه‌های ورودی و خروجی شهر اشراف داشته است. قلعه پیغام با قلعه بابک کلیبر تنها ۱۸ کیلومتر فاصله دارد و با توجه به ارزش تاریخی، به‌عنوان یکی از جاهای دیدنی کلیبر در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.