موزه بابل ، گنجینه بابل

موزه بابل در ساختمان بلدیه یا به اصطلاح امروزی شهرداری بابل بر پا گردیده است .این ساختمان را یک مهندس آلمانی در زمان رضا‌خان ساخته و در طراحی‌اش معماری نئوکلاسیک اروپا و ایران باستان را تلفیق کرده است. حالا ساختمان ۳طبقه مرمت و به موزه تبدیل شده که بخش‌های باستان‌شناسی و مردم‌شناسی آن دیدنی است. به‌عنوان تنها موزه مردم‌شناسی استان مازندران، موزه بابل یکی از مهم‌ترین مقاصد برای علاقه‌مندان به تاریخ در این منطقه به شمار می‌آید. این اثر در تاریخ ۸ مرداد ۱۳۵۴ با شماره ۱۵۲۶ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.

تاریخچه موزه بابل

ساختمان موزه بابل که در سال ۱۳۰۷ به‌عنوان بلدیه یا شهرداری احداث شده بود، در سال ۱۳۷۴ با کاربری فرهنگی در اختیار میراث فرهنگی استان مازندران قرار گرفت و پس از مرمت و بازسازی، در بهمن سال ۱۳۷۵ به‌عنوان موزه بابل افتتاح شد. این موزه با بخش‌های باستان‌شناسی، مردم شناسی و یادمان‌های چوبی، به‌مدت چهار سال فعالیت داشت و سپس در سال ۱۳۷۹، پس از مرمت شیروانی و زیرزمین، به‌عنوان تنها موزه مردم‌شناسی مازندران در سال ۱۳۸۲، بار دیگر کار خود را آغاز کرد.

بخش‌های مختلف موزه بابل

این موزه از لحاظ محتوای نمایش به سه بخش باستان‌شناسی، مردم‌شناسی و یادمان‌های چوبی تقسیم می‌شود و دارای فضاهایی همچون نمایشگاه موقت، کتابخانه و مرکز اسناد تاریخی است. یکی از گران‌ترین اشیای موزه، قرآن خطی مربوط به دوره صفوی محسوب می‌شود که نمونه آن بسیار کم است. از سکه‌های مربوط به دوره هخامنشیان گرفته تا اسکناس‌های زمان قاجار و پهلوی در این مجموعه نگهداری می‌شوند.

باستان‌شناسی

بخش باستان‌شناسی که در طبقه اول موزه بابل قرار دارد، شامل آثاری از دوره‌های پیش از تاریخ و اسلامی است. اشیا این بخش در یک اتاق و دو سالن قرار داده‌ شده‌اند و طیف وسیعی را در بر می‌گیرند. سفال‌های منقوش هزاره چهارم و سوم پیش از میلاد از تپه حصار دامغان، تپه سیلک کاشان و محوطه باستانی شوش. سفال خاکستری رنگ داغ‌دار تورنگ‌تپه، ظروف خاکستری مازندران در اواخر هزاره سوم و اواخر هزاره دوم پیش از میلاد و همچنین ظروف سفالی قرمز رنگ منقوش اسماعیل آباد متعلق به هزار پنج میلادی، از قدیمی‌ترین آثار این موزه هستند.

اشیایی از اواخر هزاره دوم و اوایل هزاره پیش از میلاد تا دوره پارت و ساسانی شامل مجسمه‌های سفالی. مفرغی، جنگ‌افزارهای مفرغی و ظروف سنگی، از مجموعه‌های موجود در یکی از سالن‌های موزه هستند. بسیاری از اشیای موجود در این موزه، از مناطق باستانی مازندران مانند بهشهر. ساری، قائم‌شهر، نکا و نور به دست آمده‌اند و نمایانگر قدمت منطقه شمال کشور هستند.

سالن دیگر موزه در این بخش، به آثار دوره اسلامی اختصاص دارد و اشیایی مانند ظروف سفالی لعاب‌دار از قرن سه تا ۱۰ هجری، آبگینه در اشکال تنگ، صراحی و پیاله در آن قرار گرفته‌اند. زیورآلاتی از هزاره اول پیش از میلاد و دوره اسلامی نیز در این موزه قابل‌مشاهده هستند.

مردم‌شناسی

بخش مردم‌شناسی موزه بابل، که در طبقه دوم قرار دارد، به تمام قومیت‌های ساکن در این خطه می‌پردازد و در تالاری وسیع، اشیایی مانند وسایل کشاورزی، پوشاک مازندران، گیلان، ترکمن، چادرشب‌بافی زنان مازندران، صنایع دستی زنان ترکمن‌صحرا و صنایع دستی مانند زری‌بافی و سفال‌گری، قرار داده شده‌اند. در همین بخش نمایی از ازدواج و نوع پوشش عروس و داماد شمالی نیز در معرض دید عموم قرار گرفته است.

از دیگر فضاهای این بخش می‌توان به قهوه‌خانه سنتی با وسایلی مانند تخت چوبی برای نشستن و استراحت، قلیان، چوب‌سیگار و منقل اشاره کرد. اشیا دیگری مانند وسایل روشنایی، وسیله خرد کردن قند، تخته خرد کردن سبزی و انواع قاشق‌های چوبی کوچک نیز در این مجموعه قرار دارد.
در قسمت داروخانه سنتی در همین بخش که با نام داروخانه یا عطاری معرفی می‌شود، اطلاعاتی از انواع گیاهان دارویی شمال و فهرست طرز استفاده از آن‌ها، برای علاقه‌مندان در نظر گرفته شده است.

یادمان‌های چوبی

سالن اختصاصی یادمان‌های چوبی موزه بابل دارای اشیایی مانند در، پنجره، انواع منبت، مشبک، قاب و گره است. قدیمی‌ترین اثر این بخش، صندوق مزار امامزاده علی از روستای سوادکوه و متعلق به ۸۳۳ هجری قمری است. دو لنگه در چوبی منبت‌کاری شده که متعلق به مزار شاهزاده رضا هستند نیز در این بخش قرار داده شده‌اند.

نحوه دسترسی به موزه بابل

آدرس: استان مازندران ، بابل ، میدان ولایت، خیابان مدرس ،چهارراه گنجینه