تاریخ خبر:۱۳۹۴/۰۲/۰۵-دلیل متروک شدن و بازنگری مجدد یافتههای دوران تاریخی «سگزآباد» در کاوشهای دکتر «عزتالله نگهبان» و دکتر «صادق ملک شهمیرزادی» عامل آغازی دوباره بر کاوش در محوطهی تاریخی است که در سال ۱۳۴۹ پدر باستانشناسی ایران در آن کاوش کرده بود.
به گزارش خبرنگار ایسنا، اجرای طرح کاوش در «قره تپه سگزآباد» قزوین که پس از زلزله سال ۱۳۴۱ بوئین زهرا مورد چپاول مردم محلی قرار گرفت و آسیبهای فراوانی بر آن وارد شد، با دو هدف پژوهشی و آموزشی به ویژه شناسایی دقیق دوره مادها و هخامنشیان آغاز شد.
مصطفی دهپهلوان، سرپرست هیات کاوش در محوطه «قره تپه سگز آباد»، با اعلام این خبر اظهار کرد: با آغاز دور جدیدی از کاوشهای گروه باستان شناسی دانشگاه تهران از سال ۱۳۹۳ تاکنون تصمیم گرفته شد تا با بهرهگیری از یافتههای به دست آمده از کاوشهای گذشته و انجام کاوش در لایههای متاخر محوطهی «قره تپه سگزآباد» به تدریج وارد بررسی باستانشناختی گسترهی زمانی مورد نظر شود.
این باستانشناس ادامه داد: این کاوش به طور کلی دو هدف پژوهشی و آموزشی را در دستور کار خواهد داشت که اهداف پژوهشی آن شامل شناسایی دقیق و مستند دورهی تاریخی لایه فوقانی سگزآباد (آهن II و III) همزمان با دوره ماد و هخامنشی و تشخیص کاربری (حکومتی یا مذهبی یا سکونتی) و نوع جامعهای که در لایههای فوقانی سگزآباد استقرار داشتهاند، میشود.
وی افزود: همچنین شناسایی تعاملات منطقهای و فرامنطقهای اقتصادی و فرهنگی سگزآباد در هزاره نخست قبل از میلاد، دلیل متروک شدن محوطه سگزآباد و بازنگری مجدد در یافتههای دوران تاریخی سگزآباد در کاوشهای زندهیاد دکتر عزت الله نگهبان و دکتر صادق ملک شهمیرزادی در کنار طرح کاوش سگزآباد از دیگر اهداف پژوهشی این طرح است.
دهپهلوان آموزش شیوههای درست و روزآمد کاوش (مراحل پیش از کاوش، کاوش و پس از کاوش) به دانشجویان باستانشناسی دانشگاه تهران را هدف آموزشی این کاوش دانست.
او دربارهی ضرورت و اهمیت اجرای برنامه نیز اظهار کرد: با توجه به این که در سالهای گذشته تمرکز کاوشهای باستانشناختی بر دورههای مفرغ و آهن I محوطه سگزآباد بوده است، آگاهی درستی از ویژگیهای فرهنگی و تاریخی لایههای سطحیتر وجود ندارد.
به گفتهی این باستانشناس از آنجا که بخشهای شمالی مرکز فلات ایران در دوره تاریخی ابهامات زیادی را در خود دارد، چندان دور از ذهن نیست که با تمرکز بر لایههای تاریخی محوطه سگزآباد، بازنگری مجدد در یافتههای دوران تاریخی (آهن ۲ و ۳) سگزآباد در کاوشهای زنده یاد دکتر عزت الله نگهبان و دکتر صادق ملک شهمیرزادی، بازنگری مجدد یافتههای بررسی میدانی دشت قزوین توسط دکتر نگهبان در سال ۱۳۴۹ همراه با یافته های پروژه کاوش سگزآباد در فصل گذشته(۱۳۹۳) و جاری (۱۳۹۴) بتوان گام مهمی در شناسایی شرایط اقتصادی و فرهنگی این محوطه و مناطق پیرامونی و به عبارتی دشت قزوین برداشت.
وی تاکید کرد: دکتر عزت الله نگهبان بنیانگذار باستان شناسی علمی و ایرانی سال ۱۳۴۹ در قالب هیأتی مرکب از استادان باستان شناسی، زمینشناسی و جانورشناسی به بررسی سطحی دشت قزوین و کاوش در سه محوطه مهم زاغه، قره تپه و قبرستان پرداخت.
به گفته سرپرست هیات کاوش در قره تپه سگزآباد، در حال حاضر نزدیک به ۴۴ سال است که به طور غیر مستمر کاوشهای آموزشی و پژوهشی گروه باستان شناسی در این سه محوطه متمرکز شده و دستاوردهای علمی فراوانی به همراه داشته که یکی از این سه محوطه مهم «قره تپه سگزآباد» است.
به گفته او، پیشینه کاوش های باستان شناسی در این محوطه بسیار طولانی است و در طول سالهای گذشته چندین بار عملیات کاوش توسط هیاتهای داخلی و خارجی در این محوطه تاریخی انجام َشده که از آن دسته میتوان به کاوشهای باستانشناسی هیات بلژیکی و هیات ژاپنی اشاره کرد.
دهپهلوان، کاوش امیر ماهانی رئیس وقت اداره فرهنگ و هنر قزوین درسال۱۳۴۷،کاوشهای گروه باستان شناسی دانشگاه تهران، از سال ۱۳۴۹ تا سال ۱۳۵۶ به سرپرستی دکتر عزت الله نگهبان در قالب هشت فصل کاوش و کاوشهای گروه باستان شناسی دانشگاه تهران، از سال ۱۳۷۶ تا سال ۱۳۷۸به سرپرستی دکتر حسن طلایی در قالب سه فصل را نیز از کاوشهای باستان شناسی انجام شده در این محوطه دانست.
او اظهار کرد: کاوشهای گروه باستان شناسی دانشگاه تهران، در سال ۱۳۸۷، به سرپرستی دکتر کمال الدین نیکنامی و همکاری حجت دارابی یک فصل، کاوشهای گروه باستان شناسی دانشگاه تهران در سال ۱۳۸۸، به سرپرستی کمال الدین نیکنامی و همکاری دکتر حسن فاضلی و دکتر حسین عزیزی یک فصل و کاوشهای گروه باستان شناسی دانشگاه تهران در سال ۱۳۸۹، به سرپرستی سیما یداللهی و همکاری دکتر حسین عزیزی یک فصل از دیگر کاوشهای باستان شناسی است که در این محوطه انجام شده است.
به گفتهی دهپهلوان، در اکثر این کاوشها تمرکز بر دورههای پیش از تاریخ شامل دورهای مس سنگی، مفرغ، آهن IوII این محوطه بوده است و به دورههای متاخر آن شامل آهن IIوIII همزمان با ماد و هخامنشی پرداخته نشده است.
ده پهلوان اظهارکرد: پس از سالها فعالیت پژوهشی در دشت قزوین و شمال مرکزی ایران متاسفانه الگوها و ویژگیهای فرهنگ مادی این منطقه و چگونگی تعاملات فرهنگی آن در گستره زمانی ۸۰۰ سال قبل از میلاد تا ۶۲۲ پس از میلاد، آهنIII ، ماد، هخامنشی، اشکانی و ساسانی گنگ و مبهم مانده است.
عملیات کاوش تپه سگز آباد که مجوز آن از طرف رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری صادر شده، تا دهم خرداد سال جاری ادامه دارد.
نظر کاربران :
هیچ نظری برای این مطلب ثبت نشده است. شما اولین نفر باشید.