مزایای گردشگری برای صنایع دستی

ارتباط دو سویه گردشگری صنایع دستی از دیر باز و مزایای متقابلی که برای یکدیگر داشته اند سبب شده است که بمبنای دلایل متعدد صنعت گردشگری امروز ارتباط این دو را تقویت نماید. در زیر برخی از مزایای گردشگری برای صنایع دستی مورد بررسی قرار می گیرد:
• صنایع دستی می تواند منبع درآمد مناسبی را برای موزه ها و اماکن تاریخی فراهم آورده و به حفظ بهتر این اماکن یاری رساند.
• تولیدات صنایع دستی به بسیاری از مردم کمک می کند که بدون مشارکت مستقیم در صنعت گردشگری از مزایای آن بهره مند شوند.
• گردشگری می تواند بازاری متناوب را برای اشیاء سنتی تولید شده در جوامع توسعه نیافته فراهم کرده و بقای مشاغل موجود را تضمین کند.
• ابزار علاقه جهانگردان به مصنوعات دستی می تواند باعث تحریک بازار محلی شده و به تجدید حیات برخی از هنرها و صنایع منسوخ شده می انجامد.

• صنایع دستی و پذیرش آن ها در جهانی گسترده تر، حس هویت برای مردمان بومی ایجاد می کند که روی صحنه می آیند و درباره جایگاه خود در جهان وارد مذاکره می شوند. وقتی صنایع دستی به درستی ارزش گذاری شده باشد، هویت بومی را تقویت کرده و افراد را به حمایت از سنت ها، جاودنی ساختن میراث فرهنگی و حفظ کیفیت تولیداتشان تشویق می نمایند. زمانی که اهمیت کافی به این صنایع داده نشود، آن ها به سمت کلیشه های بی معنا، نمونه های ارزان قیمت یا تقلیدی حرکت می کنند،از دیگر تأثیرات آن می توان به بی ارزش نمودن فرهنگ مردم در چشم خود آن ها، نارضایتی صنعت گردشگری و حتی خود مردم از نحوه زندگیشان اشاره کرد.
• تقویت صنایع دستی برای ساخت آثار مشابه اشیاء باستانی و فروش آن به گردشگران، دست اندر کاران این صنعت را قادر می سازد تا آثاری معتبر ارائه کنندو نه تنها برمیزان درآمد جامعه بومی بیفزایند، بلکه از میراث فرهنگی نیز حفاظت کنند.
• ایجاد ارتباط مثبت میان گردشگران و جوامع بومی یک مزیت افزوده گردشگری صنایع دستی است. به طور مثال یک راهنمای تور کنیایی با چندین سال سابقه در توسعه سازمان های تولید صنایع دستی، برنامه گردشگری خاصی را در جامعه بومی اش رواج داد. این شخص گردشگران را در چندین مکان یک حامعه بومی مستقر کرد. به این ترتیب آن ها توانستند درک بهتری از زندگی بومی داشته و از آن لذت ببرند.این راهکار به بومیان نیز کمک کرد درباره فرهنگ گردشگران و سلیقه آنان در صنایع دستی مواردی را بیاموزند. چنین برنامه هایی برای گروه های صنعتگری، برقراری ارتباط با منابع جدید و آگاهی از فرهنگ های مختلف را به طور هم زمان فراهم می سازد (Mckercher,2006).
• تولید صنایع دستی مسئولیتی اجتماعی و فعالیتی پایدار است که در بسیاری نقاط جهان باعث از بین رفتن بهره وری از کارگردان ساده می شود.چنانچه افراد به طور مستقیم در تولید و عرضه مصنوعات دستی درگیر باشند، کارگران نیز تعریف مشخصی از نحوه برخورد با خود دارند.

در دهه های اخیر صنعت گردشگری پیشرفت و رشد قابل توجهی را تجربه کرده است. پس از تجارت نفت و خودرو، صنعت توریسم یک صنعت درآمدزای جهانی است. اکثر کشورها به صنعت گردشگری به دلیل نقش مهمی که در حوزه اقتصاد کشورها می تواند ایفا کند، نگاه ویژه ای داشته اند. یکی از مزایای اقتصادی این حوزه کمک به رونق صنایع دستی کشور مقصد است. اغلب گردشگرانی که به یک کشور سفر می کنند، با خرید از صنایع دستی زمینه رونق این تولیدات را فراهم می آورند.

بر طبق آمار سال ۲۰۱۱ صنعت توریسم درآمدی در حدود ۱٫۰۳۰ تریلیون دلار نصیب کشورهای مقصد گردشگری کرده است. سازمان جهانی جهانگردی نیز در سال ۲۰۲۰ تعداد ۱٫۳۶۰میلیارد نفر و در سال ۲۰۳۰، جمعیتی معادل ۱٫۸۰۹ نفر گردشگر را پیش بینی کرده است. در این گزارش اشاره شده در سال۲۰۲۰، جمعیتی معادل ۷۱۷ میلیون نفر و در سال ۲۰۳۰، معادل ۱٫۰۳۷ تریلیون نفر گردشگر به کشورهای درحال توسعه سفر خواهند کرد. این آمار نشان می دهد کشورهای درحال توسعه و ازجمله کشور ما فرصت اقتصادی منحصربه فردی در این حوزه پیشرو دارد.

در حال حاضر وضعیت صنعت توریسم در ایران چندان مناسب نیست. در سال ۲۰۱۴ از تعداد ۱٫۲۵۰ میلیارد نفر گردشگر، درآمدی معادل ۱٫۵۰۰ میلیارد دلار درآمد نصیب کشورهای جهان شده است. به گفته سلطانی فر، رئیس سازمان میراث فرهنگی، در کشور ما از ۵٫۱۰۰ میلیون گردشگر خارجی، ۷٫۷۰۰ میلیارد دلار درآمد حاصل شده است. متاسفانه این به معنای سهم نیم درصدی ایران از درآمدهای صنعت گردشگری در جهان است. این در حالی است که به دلیل پیشینه تاریخی کشور ما، ظرفیت های فراوان اقتصادی در این حوزه موجود است. کشور ایران از جهت جاذبه های گردشگری در سطح بین المللی بسیار سرآمد بوده و رتبه ۱۵دنیا را دارد. اما سهم این بخش در اقتصاد کشور بسیار ناچیز و حدود دو درصد تولید ناخالص داخلی است. متاسفانه عدم برنامه ریزی هدفمند و ایجاد زیرساخت های مناسب در حوزه گردشگری سبب افت درآمدهای این بخش شده است.

صنعت گردشگری به لحاظ ویژگی ها و مزایای اقتصادی به حوزه صنایع دستی بسیار شبیه است. در هر دو بخش، ایجاد اشتغال به سرمایه ای اندک نیاز داشته و صنعتی پاک و غیر آلاینده محسوب می شود. بدین سبب توجه به این دو حوزه در کشورهای درحال توسعه مانند کشور ما اهمیت بسیاری دارد. به طور مثال در بخش اشتغال، صنعت گردشگری و صنایع دستی می تواند با سرمایه گذاری اندک، ارزش افزوده بالایی را تولید کند. طبق آمار سازمان جهانی گردشگری از هر ۱۲ تا ۱۵ شغل در دنیا، یک شغل به صنعت گردشگری اختصاص دارد. همچنین هر پنج تا ۱۰ گردشگر یک فرصت شغلی را در کشور مقصد ایجاد می کنند. وجود این مزیت اقتصادی در صنعت گردشگری می تواند در کشورهایی که با مسئله بیکاری مواجه اند، بسیار کارساز باشد.

جزئیات صنایع دستی در سفر ( نقشه راه های صنایع دستی ):

آگاهی از مکان های عرضه و تولید صنایع دستی نه تنها می تواند به سفر گردشگران جهت دهد بلکه عاملی مهم در جهت فروش محصولات معتبر و شناخت هنرمندان برجسته این عرصه می باشد. سازمان جهانگردی پورتوریکو نقشه هایی را در اختیار تمام بازدید کنندگان قرار می دهد که آن ها را به تعقیب ” مسیرهای صنایع دستی ” تشویق می کند. در این نقشه ها علاوه بر معرفی محصولات قابل دستیابی در هر ایستگاه، نام و آدرس کامل افراد سازنده مربوط به هرگروه صنایع دستی نیز در پشت نقشه آورده شده است.در مقیاسی وسیع تر، کاری مشابه توسط راهنمای گردشگری روستایی اسپانیا انجام شده و به گردشگران کمک می کند انواع صنایع دستی در ناحیه سالامانچا را بشناسند. هند نیز به تازگی کوشش هایی را در این زمینه انجام داده است. این نمونه ها به خوبی نشان می دهد که به واسطه پخش و اشاعه اطلاعات در بین جهانگردان چگونه می توان آن ها را به خرید صنایع دستی ترغیب کرد.