تاریخ خبر: ۱۳۹۳/۰۷/۰۶ – هنوز هم صبح‌ها خورشید دستی به روی اروند می‌کشد و طلایی‌اش می‌کند. اروند؛ دختر مهربان جنوبی ایران سال‌هاست راه خودش را می‌رود و از هر گذری خاطره‌ای را مرور می‌کند. از روزهایی که دور و برش شلوغ بود و در دلش هیچ چیزی نداشت تا امروز که تنهاتر و خالی‌تر از همیشه شده است.
چه کسی است که روزها و شب‌های اروند، مخصوصا آن مسیری را که از آبادان می‌گذرد، نشنیده و ندیده باشد. از آن‌هایی که قدیمی هستند و خاطراتشان مُهر قبل از انقلابی دارد تا آن‌هایی که این روزها صفت نسل چندمی را با خود یدک می‌کشند. آبادان است و اروند، آبادان است و خاطرات لب اروندش، آبادان است و شب‌ها و روزهای باشگاه‌های نفت و قایقرانی و سوارکاری و گلف‌اش که امروز، یعنی از زمان آغاز جنگ تحمیلی به این طرف، بسیاری از آن‌ها فقط خاطره شده و جنگ آن‌ها را از این مردم گرفته و دیگر پس نداده است.
خارجی‌ها که پایشان به صنعت نفت ایران باز شد، خوب یا بد، با خودشان خیلی چیزها آوردند. از جمله، از کلمات و اصطلاحاتی روزمره و فنی که هنوز در روزمره‌های آبادانی‌ها و کلا جنوبی‌ها زنده است تا شکل‌گیری باشگاه‌هایی برای کارکنان خودشان و بعدها کارمندان ایرانی صنعت نفت. جنوبی‌ها، مخصوصا از قبل جنگ، حتی اگر پایشان به باشگاه‌های نفت باز نمی‌شد، خیلی خوب این فضاها را می‌شناختند و وصف‌اش را شنیده بودند؛ باشگاه‌هایی مثل باشگاه انکس، که این روزها، سال‌ها پس از پایان جنگ، جز گوشه‌ای کوچک از آن که برای مراسم و عروسی‌های کارکنان نفت و دیگران استفاده می‌شود، مابقی آن همراه با خاطره‌های اروند، متروک مانده است.
قدیمی‌های آبادان می‌گویند، آن سال‌ها که هنوز پای خارجی‌ها در این شهر باز بود، تنها کارمندان خارجی و تراز اول نفت اجازه ورود به این باشگاه را داشتند و از آن، علاوه بر شب‌نشینی و مراسم خاص، برای عروسی هم استفاده می‌شد. این مجموعه تا زمان جنگ با تغییراتی فعال بوده اما در دوران جنگ دیوارهایش را به سربازان خاک زیر پایش قرض می‌دهد و استوار می‌ایستد.
نام مخروبه‌ای که هنوز روی تنش زخم‌های چندین ساله اجنبی‌هاست، خیلی خارجی است. انکس (Anex) از آن مدل اسم‌هایی است که حتما باید با فتحه و کسره خوانده شود اما این روزها اسمش چندان معروفیت ندارد و خودش هم در گوشه‌ای از شهر علی‌رغم همه قول و قرارهای دولتی‌ها رها شده است.
به گزارش ایسنا، مجموعه باشگاه نفت انکس که در کنار اروندرود و پالایشگاه آبادان در دوره پهلوی دوم احداث شده و در فروردین ۸۴ به شماره ۱۱۹۰۱ ثبت ملی شده است، پس از انقلاب کاربری‌هایش تغییر می‌کند اما همچنان فعال بوده تا اینکه در زمان جنگ تحمیلی به دلیل قرار گرفتن در مرکز تهاجمات ارتش بعثی عراق و مقاومت نیروهای غیور کشورمان خسارت‌های قابل توجهی را متحمل می‌شود و به خرابه‌ای تبدیل می‌شود که تا امروز به همین شکل باقی مانده است.
پس از جنگ، وزارت نفت و نیروهای نظامی بخشی از آن‌را ترمیم کرده و تا امروز به‌عنوان فضایی برای مراسم عروسی‌های مردم شهر و کارکنان صنعت نفت استفاده شده است. در تابستان ۱۳۸۳ احمد مسجد جامعی – وزیر فرهنگ وقت – در نامه‌ای خطاب به سیدمحمد خاتمی – رییس جمهور وقت – در مورد تبدیل باشگاه مخروبه انکس آبادان به مجتمع فرهنگی، رفاهی و موزه‌ای دفاع مقدس در لبه خاکریز قدیمی دوران جنگ و حاشیه اروند، پیشنهاد می‌دهد تا به این ترتیب علاوه بر حفظ این فضای تاریخی، فضایی برای مردم و کارکنان نفت آبادان ایجاد شده و باقی بماند.
بخشی از باشگاه انکس
احمد مسجدجامعی در گفت‌وگو با ایسنا، ضمن ارایه جزئیاتی از این پیشنهاد به‌زعم او مهم اما مسکوت مانده، در مورد ماهیت و دلایل این پیشنهاد در سال ۸۳ و توقف آن، گفت: هرچند که پس از جنگ در همه نقاط جنوب ایران شاهد آسیب و تخریب بودیم اما برخی از شهرها نظیر آبادان، زیرساخت‌هایی داشتند که با تغییرات و اعتباراتی اندک آن‌ها را می‌شد دوباره سرپا کرد و انکس آبادان از جمله این فضاها بود.
وی هدف اصلی از پیشنهاد این پروژه را حفظ فضای تاریخی و پرخاطره انکس برای مردم عنوان کرد و گفت: در عین حال با حفظ و ایجاد این فضای رفاهی، فرهنگی و سینمایی که معمولا در شب‌ها فعال بوده است و شور و نشاطی قابل توجه به آن بخش شهر می دهد، این سوی اروند به عکس آن روی اروند، روشن و پرانرژی خواهد بود و حسرت این نشاط را به دل آن سوی آبی‌ها می‌گذاریم. چراکه رفاه و امکانات بیشتر حق مردم این شهرهاست.
این عضو شورای شهر تهران با بیان اینکه مالکیت این زمین در ابتدا در اختیار شرکت ملی نفت بوده و تا مدت‌ها نیروهای نظامی نیز در آن مستقر بوده‌اند، اما پس از این نامه و تفاهم مشترک، مالکیت آن به وزارت ارشاد منتقل شد، اظهار کرد: در این تفاهم که در ۲۹ خرداد ۱۳۸۳ به امضای بیژن نامدار زنگنه – وزیر نفت وقت -، دهقان – معاون رییس جمهور و رییس وقت بنیاد شهید – و من رسیده بود، توافق شد تا این پروژه فرهنگی، رفاهی، موزه‌ای و سینمایی دفاع مقدس اجرایی شود.
وی اضافه کرد: در نامه این سه نفر به آقای خاتمی، اعلام رسمی شده است که طبق بند سوم ردیف دهم آیین‌نامه ترویج فرهنگ ایثار و شهادت و نیز بزرگداشت یاد شهیدان مبنی بر طراحی و احداث موزه‌های دفاع مقدس در مناطق جنگی و براساس نامه ۱۳ تیرماه ۸۳ وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در مورد انکس آبادان توافق حاصل شده است.
مسجدجامعی که جزئیاتی از این نامه و توافق را مرور می‌کرد، گفت: قرار بود مبلغی از محل اعتبارات عمومی برای عملیات آماده‌سازی و احداث این مجموعه در سال ۸۳ اختصاص یابد. همچنین تاکید شده بود که در بودجه سال ۸۴ برای ادامه عملیات عمرانی این مجموعه اعتباری مشخص شود و درنهایت تمهیدات لازم باری انتقال مالکیت ملک از شرکت ملی نفت به وزارت ارشاد محقق شود.
براساس این گزارش، جز مورد آخر، یعنی تغییر مالکیت، مابقی اقدامات با تغییر دولت و تغییر وزیران امضاکننده این مصوبه، همه چیز در همان کنار اروند رود و متروکه‌های انکس تا همین امروز فراموش می‌شود و این مجموعه ۸۰ هزارمتری و ساختمان‌های تاریخی‌اش با رؤیای شب‌های روشن‌اش در تاریکی فرو می‌رود.
وزیر فرهنگ دولت هشتم و عضو فرهنگی شورای چهار شهر تهران هنوز هم به‌دنبال زنده کردن قول و قرار ۱۰ سال قبل خود و دو مسؤول دیگر است و می‌گوید: آبادان هنوز هم به این پروژه نیاز دارد و اجرای این پروژه نیاز مردم این شهر است و من امیدوارم با اجرای این پروژه در شهرهای دیگر نظیر خرمشهر که شرایط رفاهی و شهری نامساعدی دارد نیز اتفاقی خوب رخ دهد و مردم شهر شاهد شرایط بهتری برای زندگی باشند.
به گزراش ایسنا، قول‌های زیادی روی کاغذ ثبت‌شده و شعارهای زیادی در ذهن و خاطره مردم می‌ماند اما کاش آن‌هایی که همین چند سال قبل پای قول و قراری را به قبول ضرورت‌ها امضا کردند، همچنان پای قولشان بمانند و بعد از سال‌ها سختی و تلخی و جنگ و خون، شب‌های روشنی را به اروند و دختران و پسران اروند هدیه بدهند.
نظر کاربران :
هیچ نظری برای این مطلب ثبت نشده است. شما اولین نفر باشید.