سهم نداشتن بهشت پرندگان از گردشگری و اشتغال

تاریخ خبر : ۱۳۹۲/۱۱/۳۰ – به گزارش خبرنگار مهر، زمستان در همه جا خبر از خواب طبیعت و حیوانات دارد، اما میانکاله موقعیتش متفاوت است، اینجا در زمستان تازه زندگی برای پرندگانی مهاجر آغاز می شود.

سالانه بین ۵۰۰ تا یک میلیون و ۲۰۰ هزار قطعه پرنده به میانکاله سفر می کنند و از اینرو، این جزیره در همه ایام، مامنی مناسب برای آنان و طبیعتی چشم نواز برای پرنده نری است.

یکی از ویژگی‌های مهم میانکاله، که آن را به یکی از مهمترین مقاصد گردشگری تبدیل می کند وجود زیستگاههای متنوع جانوری و گیاهی و وجود هزاران پرنده در فصل های مختلف است که از آن منطقه ای بکر برای گردشگری می سازد.

پرنده نگری از مسائلی است که با توجه به گونه های مختلف پرندگان باید مورد توجه قرار گیرد که با گذشت سی و پنج سال از انقلاب این مسئله اتفاق نیفتاده است.

میانکاله تابلوی زیبا و هزار رنگی است که خداوند در اختیار ما قرار داده و توجه به طبیعت بکر و زیستگاه بی نظیرش از دغدغه های همه است اما در این بین ایجاد اشتغال و گردشگری در این منطقه وسیع از دغدغه های مردم منطقه و بومیان است که باید مورد توجه قرار گیرد که علی رغم توانمندی ها و فرصت ها و ظرفیت های موجود در میانکاله از این موقعیت بدرستی بهره برداری نشده است.

پناهگاه حیات وحش میانکاله با وسعت ۶۸ هزار و ۸۰۰ هکتار و با داشتن دو اکوسیستم آبی و خشکی شامل تالاب، خلیج و شبه‌جزیره، یکی از مناطق حفاظت‌شده بین‌المللی و از مناطق ۹ گانه ذخیره‌گاه زیست‌کره در ایران است.

میانکاله سهمی از گردشگری ندارد

محمد کابلی یکی از بومیان منطقه با اشاره به وجود برخی از دامداران و شکارچیان غیر بومی در منطقه گفت: متاسفانه میانکاله با همه ظرفیت‌های بی‌نظیرش، هیچ سهمی در گردشگری و یا ایجاد اشتغال نخواهد شد.

وی گفت: بسیاری از افراد غیر بومی که در منطقه به اشتغال مبادرت دارند و صیادی و شکار می کنند از سالهای بسیار دور بوده اند و متاسفانه به دلیل وجود این افراد، اکنون بومیان منطقه نمی توانند بدرستی از این مواهب الهی دریا و اشتغال در دریا بهره مند شوند.

کابلی بیان داشت: متاسفانه وجود بندر، سرو صدا و آلودگی ناشی از آن، شکارچیان غیر مجاز و مسائل دیگر نیز در برخی موارد موجب شده است که در سالهای اخیر شاهد کم شدن پرندگان در میانکاله باشیم که باید با کارهای اصولی وارد شویم.

رضا اصغری یکی از شهروندان بهشهری که دغدغه محیط زیست دارد نیز در رابطه با واگذاری زمینهای میانکاله و جدا شدن آن از بهشهر و مازندران به مهر گفت: جای بسی نگرانی است که این روزها نیز همچون سالهای گذشته زمزمه های جدایی میانکاله از مازندران شنیده می شود.

وی گفت: میانکاله جزئی از سرزمین ما است و حق تجاوز به این سرزمین را به کسی نخواهیم داد چرا که مدیریت میانکاله و آشوراده با محیط زیست مازندران است و مسئولان شهرستان باید در این رابطه فعالتر از گذشته وارد شوند.

اصغری با بیان اینکه وجود جاذبه‌های منحصر ‌به فردی چون دریا، تالاب و گونه‌های مختلف جانوری و گیاهی، ترکیبی رویایی بوجود آورده است ادامه داد: باید با برنامه ریزی مناسب در جهت پایداری اکوسیستم میانکاله و حفاظت آن برای نسل‌های آینده تلاش کنیم.

وی گفت: باید بدانیم که سرازیر شدن سرمایه گذاران به میانکاله و حاشیه دریای خزر در بهشهر جز تخریب و سوء استفاده و ایجاد منفعت برای خود و نابودی محیط زیست چیزی به دنبال نخواهد داشت و باید در این رابطه مسئولان با تمام توان وارد شوند و برای مسائل مالی محیط زیست را به نابودی نکشانند.

فرماندار بهشهر در گفتگو با خبرنگار مهر در بهشهر در رابطه با جدا سازی میانکاله از بهشهر اظهار داشت: میانکاله بهشهر و زمینهای حاشیه دریا از زمانهای خیلی دور بدون دستبرد توسط مردم باقی مانده است که بیانگر توجه اجداد و بزرگان ما به طبیعت و احترام به آن بوده است.

دستبردی در طبیعت میانکاله صورت نگرفته است

محمد تقی نورزاد گفت: صید از دریا و شکار پرندگان از سالهای بسیار دور در میانکاله و دریای بهشهر متداول بوده است اما زیاده خواهی در آن وجود نداشته و دستبردی در دریا و طبیعت و محیط زیست صورت نگرفته است.

وی افزود: در رابطه با میانکاله و استفاده از آن نیز دو تفکر وجود داشته که یا درب میانکاله بسته شود و کسی حق استفاده از این زیستگاه را نداشته باشد و یا اینکه باز باشد و همه استفاده کنند که در مجموع حد وسط در نظر گرفته شد که با زون بندی مختلف بتوانیم از این زیستگاه و طبیعت زیبا بدرستی استفاده کنیم.

نورزاد اظهار داشت: در رابطه با میانکاله مردم مطمئن باشند که این زیستگاه حفظ شده و یک سانتی متر از آن را برای ساخت کارخانه نمی دهیم، بهشهر زمینهای زیادی در شهرک صنعتی دارد که سرمایه گذاران می توانند از این فرصت سرمایه گذاری استفاده کنند اما تخطی در زیستگاه میانکاله و حریم دریا به کسی داده نمی شود.

وی گفت: ما مطیع قانون هستیم و از طرح های سازگار با محیط زیست حمایت می کنیم همچنانکه ۲ هزار هکتار از زمینهای اطراف دریا را شیلات برای پرورش ماهی در دست اقدام دارد که با مطالعات وارد شده و طرح های منطبق بر طبیعت با سرمایه گذاری، اشتغال زایی با حفظ طبیعت انجام می شود.

فرماندار بهشهر اظهار داشت: میانکاله حساسیت ما است که بخشی از میانکاله را استان گلستان مطالبه کرده است و ادعا دارد اما تالاب جزء جدا نشدنی از بهشهر و مختص بهشهر است.

نورزاد افزود: از کل مجموعه شبه جزیره میانکاله تنها تا کانال خوزینی از گرگان متعلق به استان گلستان است و مابقی نیز در حوزه مازندران و شهرستان بهشهر قرار دارد ضمن اینکه براساس مصوبه دولت، مدیریت یکپارچه میانکاله و آشوراده در دست مازندران و محیط زیست بهشهر است.

مدیریت میانکاله یکپارچه است

وی ادامه داد: میانکاله و مدیرت یکپارچه آن متعلق به بهشهر است و میانکاله حق ما است و به هیچ وجه نمی پذیریم در اختیار کس دیگری قرار گیرد.

رئیس اداره محیط زیست بهشهر نیز با اشاره به مدیریت یکپارچه میانکاله با محیط زیست بهشهر و مازندران، در رابطه با زیستگاههای مختلف در میانکاله گفت: حدود ۴۵ هزار هکتار از این مناطق اکوسیستم ابی است که شامل مناطق تالابی، باتلاقی و خلیج میانکاله است و مابقی نیز شبه جزیره میانکاله است که این منطقه از سال ۴۸ بعنوان اولین منطقه تحت حفاظت محیط زیست قرار گرفته و با توجه به پتانسیل منطقه و زمستان گذرانی پرندگان به پناهگاه حیات وحش میانکاله بعنوان اولین گروه تالای کنوانسیون تالابها ثبت و یکسال بعد بعنوان یکی از ذخیره گاه زیست کره در یونسکو ثبت شد.

زمان رضا احمدی افزود: میانکاله سالانه میزبان میلیونها پرنده است و از نظر زیست مندی ۲۳۰ گونه مورد خشک زی و تالاب و آب زی دارد که از این تعداد ۱۳۰ گونه تالابی و ۱۰۰ گونه خشک زی هستند و دارای ۵۰ گونه پرنده تابستان یا زمستان گذران و ۱۰ گونه مهاجر عبوری.

وی در رابطه با گونه های بومی منطقه خاطر نشان کرد: ۴۰ گونه پرنده بومی داریم که شامل قرقاول، دراج، بلدرچین، دریجه، سرخو، انواع گنجشک، انواع عقاب و سارگپه و… شامل این موارد هستند.

احمدی از پرندگان خشک زی زمستان گذران به ابیا، کله سیاه، توکا، سهره و… اشاره کرد و یادآور شد: پرندگان خشک زی تابستان گذران نیز هد هد، زنبورخوار و… هستند.

رئیس اداره محیط زیست بهشهر در رابطه با وجود دامداری و صیادی در منطقه و آسیب های مختلف ناشی از آن در این زیستگاه اظهار داشت: صیادی و دامداری از قبل بوده است و شامل زمان حال نیست و باید ساماندهی مناسب انجام شود. دام سبک باید بصورت موقت و فصلی شود.

صیادی منطقه نیازمند ساماندهی است

وی گفت: صیادی به دلیل پراکندگی در منطقه نیازمند ساماندهی است که همه این مسائل با زون بندی در دست اقدام سازمان محیط زیست عملیاتی می شود.

احمدی در رابطه با گردشگری منطقه نیز بیان داشت: در بحث گردشگری، گردشگری در میانکاله برای پرنده نگری و بازدید از مناطق با مجوز سازمان محیط زیست و با ظرفیت مشخص انجام می شود و ممانعتی در این راستا نداریم.

وی خارج شدن از منطقه گردشگری و ورود به مناطق حفاظتی میانکاله خطرناک اعلام کرد و یادآور شد: متاسفانه ۱۲ طاقه قرقاول در همین راستا در سال جاری شکار شدند.

احمدی گفت: گردشگری فعلی برای پرنده نگری و بازدید منطقه است که در تابستان بحث گردشگری با اجرای طرح مدیریت با ظرفیت مشخص و نظارت و هماهنگی انجام می شود و در مجموع گردشگری در منطقه باید با مجوز سازمان و با ظرفیت مشخص و نظارت سازمان باشد.

رئیس محیط زیست بهشهر در رابطه با طرح مدیریت میانکاله گفت: این طرح انجام و زون بندی ها مشخص شده است و زون حفاظت، تفرج گسترده، متمرکز، زون اقتصادی، دامداری و صیادی مشخص و در حال چاپ است.

وی ادامه داد: با اجرایی شدن این طرح مدیریتی می توان به میانکاله بعنوان فرصت نگاه دقیق تری داشت که بحث گردشگری، اقتصادی، ساماندهی جایگاه صیادی و دامداری و در این بین نوع گردشگری و طبیعت گردی در این زون بندی کاملا” مشخص است و با ابلاغ این طرح مدیریتی از طریق سازمان به اداره کل محیط زیست مازندران این طرح قابلیت اجرای پیدا می کند.

کمبود نیروی انسانی و مامور در میانکاله

احمدی با اشاره به کمبود نیروی انسانی و مامور در میانکاله بیان داشت: منطقه میانکاله با وسعت بیش از ۶۸ هزار هکتاری خود تنها ۱۲ مامور دارد که در هر شیفت ۶ مامور بکارگیری می شوند و با کمبود نیروی انسانی و تجهیزات روبرو هستیم.

وی در خصوص تهدیدهای مختلفی نظیر بندر امیرآباد، دامداران، شکارچیان، ساخت و سازهای غیر مجاز و…. که توسط مردم بیان شده است اظهار داشت: بندر تهدیدی برای میانکاله نیست و ما تا کنون در میانکاله موردی را در این رابطه نداشتیم.

رئیس محیط زیست بهشهر ادامه داد: مهمترین مشکل مردم منطقه در رابطه با تالاب لپوی زاغمرز است که به دلیل استفاده از لپو بعنوان جایگاه پرورش ماهی متاسفانه غذای پرندگان را از بین برده اند و ایجلاد فضای ناامنی کرده اند که پرندگانی که برای زمستان گذرانی به لپو می آمدند در سالهای اخیر به دلیل تبدیل شدن لپو به پرورش ماهی و ایجاد ناامنی در این منطقه نمی مانند.

احمدی خاطر نشان کرد: متاسفانه لپو از حالت زیستگاهی خارج شده و متولیان لپو و شورای زاغمرز از آن بعنوان پرورش ماهی استفاده می کنن و عدم وجود غذا و امنیت زیستگاه موجب شده است که پرندگان این مکان را امن ندانند و تنها بندر و عبور و مرور تنها بخشی از این مسئله است اما پرنده نیازمند غذا و امنیت است که متاسفانه در لپو وجود ندارد.

وی گفت: ساخت و سازهای غیر مجاز در نوار ساحلی میانکاله از دیگر مشکلات است که برخی صاحب ملک در این مناطق هستند که در مستثنیات خود اقدام به ساخت و ساز می کنند و مصالح سخت بکارگیری می شود که متناسب با محیط زیست میانکاله نیست این افراد به دور از چشم ماموران اقدام به این کتار می کنند که حکم توقف ساخت و ساز گرفته شده اما بطور نامحسوس برخی افراد همچنان فعال هستند که ماموران ما هم پیگیری همه جانبه انجام می دهند که حدود ۵ واحد ساخت و سازهای غیر مجاز در درون میانکاله وجود دارد.

میانکاله رویشگاه انار وحشی

رئیس محیط زیست بهشهر با اشاره به وجود زیستگاه انار وحشی و ارگانیک در میانکاله یادآور شد: از حدود ۱۰ هزار هکتار باغ انار در میانکاله ۵ هزار هکتار قابل برداشت است و مابقی در قالب زون حفاظتی دیده شده که برای پرندگان و حیوانات داخل زون بندی های مشخص شده است.

وی گفت: ساماندهی استحصال انار در قالب تعاونی ها انجام شده است که در فصل برداشت انار هر ساله ۸ تعاونی فعال در منطقه میانکاله که همه از افراد بومی منطقه هستند نظارت بر برداشت و استحصال انار را بر عهده دارند که سالانه ۲ تا ۳ هزار تن برداشت انار داریم.

احمدی ادامه داد: تعداد ۹۰ واحد دامدار و ۲۶ واحد صیادی در منطقه فعال است و تا طرح مدیریت اجرا نشود و زون بندی ها عملیاتی نشود در رابطه با ایجاد گردشگری، اشتغال، اقتصاد و مسائل دیگر نمی توانیم کار کنیم چرا که باید تابع زون بندی مورد نظر باشیم.

به گزارش مهر، میانکاله بعنوان یکی از زیستگاههای منحصربفرد جهان ضمن نگهداری مناسب و حفظ زیستگاه، نیازمند ایجاد زون گردشگری مناسب است که باید به صورت علمی وارد شده و با بهره مندی از کارشناسان علمی در حوزه صنعت گردشگری و محیط زیست، و با هدف شناساندن و بهره برداری مناسب افراد از این مواهب الهی نه فقط با دید تجاری و درآمد زائی وارد میدان عمل شده و در جهت توسعه گردشگری در میانکاله گام برداریم که در این رابطه ارتباط دو سویه میزبان و مهمان می تواند در جهت توسعه گردشگری در میانکاله بسیار موثر است.

ایجاد گردشگری در میانکاله و مداخله و حضور انسان در محیط زیست به معنی ازبین رفتن محیط زیست نیست بلکه اصلاح بهینه سازی و اصولی محیط زیست می تواند در جذب توریست در منطقه و نگهداری پایدار محیط مثمر ثمر باشد.
………………………..
گزارش: مریم نظری