نیاوران یکی از مناطق اعیان نشین شمال تهران و منطقه شمیران است که در دامنه های جنوبی رشته کوه البرز قرار دارد.نیاوران در ارتفاع ۱۷۰۰ متری از سطح دریا به‌عنوان شمالی‌ترین محله تهران بخشی از منطقه ۱ شهرداری تهران و شهرستان شمیرانات است، از شمال می‌رسد به ارتفاعات کلکچال، از غرب به تجریش، از شرق به دارآباد و از جنوب با فرمانیه تلاقی دارد.
به همین منظور، واقع شدن نیاوران در ارتفاع ۱۷۰۰ متری از سطح دریا، باعث آب و هوایی سردتر از دیگر نقاط تهران شده است.همچنین نیاوران از سمتِ جنوب به بزرگراه چمران، از شرق به بزرگراه ارتش و از غرب به رودخانه درکه می رسد. خیابان اصلی این محله به‌نام شهید باهنر شناخته می‌شود و میدان نیاوران را به میدان قدس متصل میکند.
فهرست
داستان نامگذاری نیاوران
براساس یک ریشه عامیانه، منطقه نیاوران در گذشته پر از نیزارهایی بوده است که مردم برای جمع آوری و استفاده از نی های موجود در آن، به این منطقه می رفتند و همراه خود نی می آوردند؛ به همین خاطر این منطقه به نی آوران معروف می شود که به مرور زمان به نیاوران تغییر نام پیدا می کند.
همچنین عده‌ای دیگر از این پژوهش‌گران، به نام پیشین این محله یعنی «گردوی» اشاره می‌کنند که به دلیل درختان گردوی فراوان این محدوده بوده و می‌گویند در زمان ناصرالدین شاه نام این دِه به نیاوران تغییر کرده است. نام این محله مرکب از «نیا» (حد، عظمت و قدرت) «ور» (صاحب) و «ان» علامت نسبت است. هرچه که هست، نیاوران به‌خاطر آب‌وهوای بی‌نظیرش طی زمان به محله‌ای با کیفیت و مدرن تبدیل شده است و به دلیل نزدیکی به سلسله کوه‌های البرز، خاک حاصلخیزی هم دارد.
قدمت محله نیاوران
این محله واقع در نقطه‌ی شمالی پایتخت است که از ابتدا محله خوش‌نشین و مورد پسند حکما بوده است. قدمت این محله به سال‌های خیلی دور بازمی‌گردد، تا آن‌جا که از آن به‌عنوان اولین روستای شمیرانات یاد می‌شود.در آن روزگار این روستای خوش آب‌و هوا محل اطراق مسافرانی بوده است ﻛﻪ از رودﺑﺎر ﻗﺼﺮان ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺷﻤﻴﺮان می‌آﻣﺪﻧﺪ. از زیباترین باغ‌های این محله می‌توان به ﺑﺎغ ﻣﻨﻈﺮﻳﻪ و ﺟﻤﺎل آﺑﺎد اشاره کرد.
ﻣﺤﺪوده‌ی ﻗﺪﻳمی اﻳﻦ ﻣﺤﻠﻪ از ﺷﻤﺎل ﺑﻪ ﻛﻮه ﻫﺎی ﺟﻤﺎل آﺑﺎد، از ﺟﻨﻮب ﺑﻪ ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻧﻴﺎوران، از ﺷﺮق ﺑﻪ ﻛﺎﺷﺎﻧک و از ﻏﺮب ﺑﻪ ﻣﻨﻈﺮﻳﻪ منتهی میﺷﺪه اﺳﺖ. بافت کنونی را می‌توان سلیقه‌ی ناصرالدین شاه دانست که با خرید زمین‌ها و ساختمان‌ها از مالکان آن، همه را تخریب و پایه‌ها را بنا نهاد.
یکی از ویژگیهای این محله خوش‌نشین که از ابتدا به آن امتیاز ویژه‌ای بخشیده، آب‌و هوای مطلوب آن است. ویژگی که هنوز هم به علت سطح ارتفاع ۱۷۰۰ متری از سطح دریا و نزدیک بودن به سلسله کوه‌های البرز آن را حفظ کرده است. فتحعلی شاه قاجار اولین حکمرانی بود که در این منطقه باغ ییلاقی ایجاد کرد و به دنبال او ناصرالدین‌شاه قاجار «کاخ صاحبقرانیه» را در این محل ساخت.
محله های معروف نیاوران
محله صاحبقرانیه نیاوران
بهترین محله نیاوران، محله صاحبقرانیه است که در همسایگی کاخ نیاوران قرارگرفته است. نام محله صاحبقرانیه برگرفته از کاخ صاحبقرانیه است که محل تفریح تابستانی ناصرالدین‌شاه بوده است. با سقوط سلسله قاجار، این کاخ به تصرف پهلوی دوم درآمد. صاحبقرانیه یکی از پرآب‌ترین قنات‌های تهران را در خود جای‌داده است. از تفرجگاه‌های صاحبقرانیه می‌توان به پارک نیاوران اشاره کرد. مرکز خرید صاحبقرانیه و پاساژ صدف نیز در این محله قرار دارند.
محله‌ی جماران نیاوران
جماران که نام قدیمی‌اش جاموران بوده است، در بخش غربی منظریه قرارگرفته و فاصله زیادی با مرکز و جنوب تهران دارد. بیمارستان بقیه‌الله و فرهنگیان باهنر در جماران قرار دارند.
محله جمشیدیه نیاوران
محله جمشیدیه بر روی کوهپایه‌ی قله کلکچال قرارگرفته است و از مرتفع‌ترین مناطق مسکونی تهران بشمار می‌رود. از تفرجگاه‌های جمشیدیه می‌توان به پارک سنگی جمشیدیه یا بوستان جمشیدیه اشاره کرد که از زیباترین پارک‌های تهران محسوب می‌شود. در این پارک یک آبشار مصنوعی و یک حوضچه زیبا قرار دارد.
محله‌ی منظریه نیاوران
منظریه که منطقه‌ای کوهستانی است، از محله‌های خوش آب‌وهوای نیاوران محسوب می‌شود و اردوگاه تفریحی‌ورزشی باهنر را در خود جای‌داده است. از تفرجگاه‌های منظریه می‌توان به باغ منظریه اشاره کرد که در دوران قاجار توسط حسام‌السلطنه ایجاد شد.
محله نخجوان نیاوران
محله‌ای سرسبز که دارای امکانات رفاهی عالی می‌باشد. نخجوان دارای بافتی مدرن است. این محله سفارت‌خانه اتریش را در خود جای‌داده است و خیابان احمدی زمانی، خیابان مرجان، خیابان همایون و خیابان مژده از خیابانهای اصلی نخجوان محسوب می‌شوند.
محله دزاشیب نیاوران
نام قدیمی دزاشیب دزج سفلی یا به زبان محلی دِدِرشو بوده است. بافت دزاشیب سنتی است و جزو مناطق تاریخی نیاوران محسوب می‌شود. از آثار تاریخی دزاشیب می‌توان به حمام بوعلی، کوچه فلاح و باغ علاء السلطنه اشاره کرد. از فاکتورهای شاخص این محله می‌توان به بازار میوه تره‌بار اشاره کرد. محله دزاشیب و فرمانیه از امکانات و خدمات یکسانی برخوردار بوده و جزو لوکس‌ترین محله‌های تهران محسوب می‌شوند.
جاهای دیدنی محله نیاوران
بوستان های محله نیاوران : بوستان بنفشه ، بوستان نسیم ، بوستان سرو ، پارک بزرگ نیاوران مجتمع تجاری محله نیاوران : مجتمع تجاری نارون ، مجتمع تجاری روشا ، مجتمع تجاری کیمیا مکان های دیدنی منطقه نیاوران : مجموعه فرهنگی تاریخی نیاوران بزرگترین مجموعه فرهنگی این منطقه است که حدود ۱۱ هکتار وسعت دارد. در آن موزه جهان‌نما، کاخ صاحبقرانیه، کوشک احمدشاهی، کاخ اختصاصی نیاوران، باغ کتیبه‌ها، موزه خودروهای اختصاصی کاخ نیاوران و موزه کتابخانه سلطنتی قرار دارند.
مراکز خرید خیابان نیاوران
منطقه‌ای که گران‌ترین خانه‌های تهران را به خود اختصاص داده است و به اصطلاح محله مرفه نشین‌هاست، قطعاً مدرن‌ترین و لوکس‌ترین مراکز خرید در تهران و حتی ایران نیز در آن یافت می‌شود.
مرکز خرید روشا
روشا متفاوت‌ترین مرکز خرید تهران است. در این مرکز خرید به جای اینکه وارد پاساژی پر از فروشگاه‌های کوچک شوید، از همان ابتدا وارد یک فروشگاه بزرگ می‌شوید که برندهای مختلف در غرفه‌های مختلف آن به فروش محصولات می‌پردازند. از این مرکز خرید با نام دپارتمان استور روشا نیز یاد می‌شود. هر طبقه از فروشگاه نیز به محصولات خاصی مانند لوازم آرایشی، لوازم ورزشی و کمپینگ و… اختصاص دارد.
مرکز خرید کیمیا
مرکز خرید کیمیا دیگر مرکز خرید مشهور در نیاوران است که ساکنین اهل خرید این محله به آن مراجعه می‌کنند. این مرکز خرید نیز از لحاظ ساختار شبیه به دیگر مراکز خرید کشور است. اما حضور برندهای لوکس و گران قیمت و خاص در آن باعث شده در بین افراد لوکس پسند نیاوران مشهور شود.
مرکز خرید نارون
نارون نسبت به دیگر مراکز خرید نیاوران جمع و جورتر و کوچک‌تر است. به گفته خریدارانش فروشگاه‌های خوبی دارد که می‌توان هر نوع لباسی را در آن یافت. اما نبود پارکینگ و مشکل پارک کردن در خیابانهای تنگ نیاوران باعث شده تا میزان مراجعه‌ها به نارون کمتر شود. با این حال برای یک گشت کوتاه و بدون ماشین انتخاب خوبی است.
مساجد و حسینیه های شاخص محله نیاوران
نیاوران دارای تعدادی مسجد می‌باشد که نام آنها در ادامه آورده شده است؛ مسجد النبی در خیابان جمال آباد، مسجد جامع نیاوران در کوچه مسجد، مسجد امام حسن عسگری در میدان نیاوران، مسجد حضرت زهرا (س) در خیابان شهید شفیعی. همچنین چند حسینیه در این محله حضور دارند که از جمله آنها می‌توان به تکیه نیاوران در میدان نیاوران، حسینیه بیت‌الشهدا شاه حسینی در خیابان منظریه اشاره کرد. خوب است بدانید این محله دارای یک تکیه بسیار قدیمی است که نبش خیابان مسجد واقع شده، تکیه نیاوران مربوط به دوره قاجار است و به ثبت آثار ملی ایران رسیده است.
به دلیل شکل‌گیری ارگانیک محله در کوهپایه شمالی تهران، بافت شهری آن ساختار منظمی نداشته و معابری پرپیچ و خم و نامنظم دارد. پهنه سبز بزرگی به نام اردوگاه شهید باهنر، نیاوران و جماران را از یکدیگر جدا میکند. این دو قسمت از نظر بافت شهری و ساختار اجتماعی با یکدیگر بسیار متفاوت‌اند. جماران محله‌ای فوق‌العاده قدیمی است که تقریبا تعداد زیادی از ساکنان آن بومیان قدیم محله اند. بافت شهری قدیمی جماران به بهانه حفظ میراث فرهنگی و پاره ای از ممنوعیت ها دست نخورده باقی مانده است. میدان جماران همچنان حالت میدان‌گاهی خود را حفظ کرده و هنوز هم فضایی پرتردد برای تعاملات اجتماعی ساکنان قدیمی به حساب می آید. بر خلاف آن، نیاوران و زمین‌های اطراف جماران پر از آپارتمان‌های لوکس و شیک بوده و اغلب ساکنان آن، افرادی هستند که زمان زیادی از سکونتشان در محله نمیگذرد. به دلیل شیب موجود در منطقه، این محله از ساختار معماری ویژه‌ای برخوردار است. همچنین ﮔﺮوهﻫﺎي ذیﻧﻔﻮذ ﻛﺸﻮري و ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ بسیار زیادی در اﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ سکونت دارﻧﺪ.
نحوه دسترسی به نیاوران
اتوبوس و تاکسی
برخی اتوبوس‌ها از ایستگاه نیاوران تردد دارند. در میدان تجریش و ایستگاه مترو نوبنیاد، تاکسی‌های نیاوران را می توان پیدا کرد
دسترسی به مترو
محله نیاوران ایستگاه مترو ندارد، برای رفتن به نیاوران با استفاده از مترو، می‌توانید از ایستگاه مترو تجریش استفاده کنید.
نظر کاربران :
هیچ نظری برای این مطلب ثبت نشده است. شما اولین نفر باشید.