کاخ فلاحتی ایلام به دستور غلامرضا خان ابوقداره در سال ۱۳۲۶ هجری قمری احداث شد . با توجه به این که در محوطه سازمان جهاد کشاورزی استان ایلام قرار گرفته بود، به کاخ فلاحتی (کشاورزی) معروف شد. نقشه درونی کاخ به صورت دو اتاق تو در تو در اطراف و یک سالن بزرگ در وسط است که در جلوی آن یک ایوان قرار گرفته و اتاقها و سالن به آن باز میشوند. این ساختمان در گذشته توسط باغ محصور شده بود اما با توسعه شهری، فضای باز آن تبدیل به ساختمان و خیابان شده. کاخ فلاحتی نمای سابق خود را از دست داده است.
برای آشنایی بیشتر با شهر ایلام پیشنهاد می کنیم مطلب سیری در ایلام را مطالعه بفرمایید.
مشخصات بنا
زمینی که کاخ در آن ساخته شده است، مساحتی در حدود ۸۱۰ مترمربع دارد. خود کاخ نیز زیربنایی بالغ بر ۳۳۷ مترمربع را دارا است. وارد کاخ که شوید، یک هال بزرگ در وسط آن قرار دارد و در اطراف آن دو اتاق تو در تو دیده میشوند. در جلوی این هال میانی یک ایوان قرار دارد که هم اتاقها و هم هال به این ایوان ورودی دارند.
دو سمت این اتاقها به صورت چند ضلعی بیرون آمدهاند و همچنین در میان آنها دو تراس نیز وجود دارد. پنجرههایی نیز در هر دو طرف وجود دارند که به لطف ظرافتهای طراحی همچون طاق نیم دایرهای و گچ بریهای هنرمندانه با نقش و نگارهای گل و گیاه و انسان بسیار زیبا به چشم میآیند که این نشان از درک هنری بالای معمار و طراح این بنا دارد. اگر به داخل اتاقها بروید، سادگی و طراحی بدون تزیین آنها کاملا در نظرتان مشهود خواهد بود.
در مورد تراس کاخ نیز باید گفت که سقف آن بر دو ستون تکیه زده و استوار شده است. نکته جالب دیگر در طراحی بنا در سرستونهای این قسمت است. این سرستونها به شیوه کوفی ساخته شدهاند و بسیار زیبا هستند. سقف کاخ فلاحتی که شیبدار بوده و پوششی از ورق گالوانیزه نیز دارد، به صورت طاق ضربی با تیرهای چوبی و ملاط اندود ساخته شده است.
از مصالح عمدهای که در ساخت این کاخ زیبا استفاده شده است، میتوان به سنگهای تراشکاری شده، گچ، چوب و آجرهای مربعی اشاره کرد. ضمن این که کف بنا نیز با آجر فرش شده بود، ولی متاسفانه به دلیل خراب شدن سطح و عدم حفظ و رسیدگی مناسب، بعدا با موزاییک مرمت شده است. همچنین همان گونه که پیش از این هم اشاره کردیم، ورق گالوانیزه نیز در سقف کاخ استفاده شده است.
موزه کشاورزی
در سال ۱۳۹۰ بنای تاریخی کاخ فلاحتی به موزه کشاورزی شهرستان ایلام تبدیل شد. این موزه دارای ۴ فضای نمایشی است که در فضای اول آن ابزارهای سنگی تپه علی کش که مربوط به ۸ هزار سال قبل از میلاد است . شامل تیغه، ریزتیغه و خراشنده از جنس چخماق، ابسیدین، کوبه و سنگ معمولی است. فضای دوم شامل مراحل کاشت، داشت و برداشت است.
این بخش بیانگر وضعیت کشاورزی در حدود ۵۰ سال پیش است که کشاورزی به صورت سنتی انجام میگرفت و وسایل مورد نیاز این فعالیتها در این بخش از موزه به نمایش گذاشته شده است. بخش سوم و چهارم این موزه به گیاهان دارویی و اسناد زمینهای کشاورزی و نمایش خرمن و مهر خرمن اختصاص دارد.
ثبت ملی کاخ فلاحتی ایلام
کاخ فلاحتی به عنوان یکی از یادگارهای بر جای مانده از دوران قاجار در شهر ایلام که گوشهای از هنر معماری آن دوران را نیز به تصویر میکشد، در شهریور ۱۳۵۷ با شماره ۱۷۵۰ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است تا بر اهمیت آن به عنوان یک اثر تاریخی ارزشمند تاکید بیشتری شود.
نحوه دسترسی به کاخ فلاحتی ایلام
آدرس : ایلام، خیابان آیت الله عبدالرحمن حیدری ایلامی
نظر کاربران :
هیچ نظری برای این مطلب ثبت نشده است. شما اولین نفر باشید.