موزه ایرانک تهران ، موزه ای خاص و هیجان انگیز ویژه بزرگسالان و کودکان است. این مکان تنها برای بازدید از وسایل قدیمی دایر نشده است؛ هدف موزه ایجاد محیطی با اتفاقات جدید برای کودکان امروز و کودکان دیروز است. این مجموعه میخواهد توسط روایتها، داستانها، نمایشها و بازیها، فضایی برای کودکیکردن و کودکبودن را فراهم سازد تا افراد بیشتر در ارتباط باهم قرار گیرند و تجربههای مشترک جدیدی را باهم رقم بزنند. همچنین شناخت شخصیتهای برجسته و زندهنگهداشتن یادشان، در مقابل تلاشهای بسیاری که برای بالابردن سطح ادبیات و فرهنگ کودک و پرورش این نسل آیندهساز انجام دادهاند، از دیگر اهدافی است که این موزه دنبال میکند.
در این جستوجوها به مستنداتی رسیدند و کتابهای ارزشمندی جمع شد. در این پژوهش محققان متوجه شدند چیزهایی که مربوط به زندگی کودکان بوده است، خیلی راحت در حال از بین رفتنند؛ بنابراین تصمیم بر این شد که با هشدارها و اطلاعرسانی مردم را متوجه کنیم که باید مواظب یادگارها و یادمانهای دوران کودکیمان باشیم و با هر اسبابکشی یا جابهجایی آنها را دور نریزیم.
برای تمام مدتی که در موزه کودکی ایرانک هستید، مربیان مجموعه برای شما و فرزندانتان برنامهریزی دارند و با نظمی دقیق، روایتها و داستانهای شیرین ادبیات کهن ایران زمین را بازگو میکنند.
آنها وقتی کنار یکدیگر قرار میگیرند، یک ظرفیت اطلاعاتی به حساب میآیند و حیف است در تاریخ گم بشوند و از بین بروند. این کار مجموعه باعث شد خانوادهها متوجه بشوند که بسیاری از وسایل باارزش دوران کودکیشان وجود دارد که برای خیلی از افراد ارزشمند هستند و علاوهبر خودشان، آنها نیز از تجدید خاطره با این وسایل لذت میبرند.
با برگزاری این موزه، ۲۲۰۰۰ وسیله اطلاعاتی شامل سندها، کتابها، عکسها، نوشتافزارها، لباسها، اسباببازیها و بسیاری از وسایلی که متعلق به کودکاناند جمعآوری شدند. چیزی در حدود ۸۰ درصد این وسایل اهداییاند. با برپایی این موزه، توجه به میراث کودکی بسیار افزایش پیدا کرد و اکنون والدین و فرزندانشان میتوانند کنار هم از این موزه بهره و لذت ببرند.
بعد از ورود به داخل موزه با خوشآمدگویی گرم کارمندان روبهرو میشوید. اگر همراه با کودکتان به موزه بروید، از شما دعوت میکنند به والدین و کودکان دیگر ملحق شوید تا کنار یکدیگر و با همراهی کارمندان متخصص در زمینه کودک، بهطور موزیکال و داستانی، درگیر روایتها و قصههای شیرین و آموزنده، همراه با بازیها و نمایشها شوید. در غیر این صورت، یکی از کارمندان کنار شماست و باحوصله برای شما از ۴۰۰۰ سال پیش تا امروز را روایت میکند.
فهرست
دفترهای مشق چهارهزارساله!
در نقطه ابتدایی، با مولاژ یا همان ماکت لوحهای مشق، که از روی نسخه اصلی آنها ساخته شدهاند و هماکنون در موزه ایران باستان نگهداری میشوند، مواجه میشوید. این لوحها دفترهای مشق کودکان در حدود ۴۰۰۰ سال پیشاند که با خط فارسی باستان یا همان خط میخی روی آنها جملاتی نظیر «مرد دانا»، «تو مرد دانا» و «مرد دانای کوچک» نوشته شدهاند. این لوحها نمونهای از نوشتار نوآموزان آن دوره به شمار میروند.
در ادامه با سنگنگارههایی با تصاویر کودکان، وسایل بازی کودکان نظیر سوتسوتکها، جغجغهها، پیکرکهای حیوانات مختلف که برای بازی کودکان ساخته شدهاند و قبرهای کشفشده کودکان با قدمتی ۳۰۰۰ساله آشنا میشوید. وسایلی برای نگهداری نوزادان و کودکان آن زمان، همچون شیرمکی با قدمت بسیار زیاد، نمونههاییاند که نحوه زندگی کودکان سرزمینمان در گذشته را نشان میدهند.
کودکان دوران قاجار و پهلوی
در ادامه بازدیدتان با روایتهای کودک در متنهای حماسی و اسطورهای مانند نقش کودک در شاهنامه، متنهایی برجسته مانند روایت موش و گربه و دورههای میانی تاریخ آشنا میشوید. وسایل نگهداری کودکان در گهوارههای آن دوران، اشیای مربوط به زندگی کودکان، وسایل خواب، وسایل تغذیه و وسایل بهداشتی، که از قدمت بالایی برخوردارند، به نمایش گذاشته شدهاند. همچنین چگونگی زندگی و پوشاک کودکان در دورههای قاجاریه و پهلوی از بخشهای دیگر این موزه به شمار میآیند.
مکتبخانهها
جلوتر به بخش فرهنگ مکتبخانهای میرسیم؛ جایی که بخشی از فرهنگ اسلامی آموزش سواد پایه بود. مکتبخانهها ابتدا درون مساجد بر پا میشدند تا علم قرایت که ویژه خواندن قرآن بود، به کودکان آموزش داده شوند. رفتهرفته و بههمت بزرگان، دلسوزان و پیشگامان علم و سوادآموزی نظیر میرزا حسن تبریزی معروف به رشدیه، نظام آموزش نو پایهگذاری و روند نوگرایی در آموزش و پرورش پیریزی شد.
در این قسمت، کتابهای تدریسشده چند۱۰۰ساله، بیش از ۳۵۰ دفتر مشق چند۱۰۰ساله، وسایل متنوع نوشتاری، وسایل مکتبخانهها تا مدارسهای اولیه و عکسهای مدارس آن دوره، بهصورت زیبایی کنار هم نگهداری شدهاند. در این قسمت، کلاس درس کوچکی که تداعیگر کلاسهای گذشته است، ساخته شده است.
بخش موزه مجازی ایرانک با این هدف راه اندازی شده است که میان آنچه از میراث کودکی در سرزمین ما برجا مانده با جامعه فرهنگی و دوستداران دنیای کودکی پیوند برقرار شود. نمایش این آثار در دنیای مجازی به جامعه دوستدار کودکی کمک می کند که ارزش منابع و اسناد یا پدیدارهای زیستی و فرهنگی این گروه سنی را دریابند و ازاین منابع و اسناد به درستی نگه داری کنند یا در اختیار سازمان های تخصصی مانند موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان بگذارند تا افزون بر مطالعات پژوهشی بر روی آن ها، ثبت و با روشی علمی در مکانی امن نگه داری شوند.
تجربه چندین ساله موسسه پژوهشى تاریخ ادبیات کودکان در گردآورى داده ها، اسناد و منابع موجود حکایت از گستردگى این کار در حوزه کودک و نوجوان دارد. زیرا زندگى کودکان خود شامل حوزههایى مانند: بهداشت، آموزش و پرورش، حقوق، کار، هنر و فرهنگ، پوشاک، سرگرمىها و بازىها و دهها مقوله دیگر مىشود. در هر یک از این مقولهها صدها و گاه هزاران سند یافت مىشود که پس از پردازش اطلاعاتى کاربرد پیدا مىکند. در پایگاه داده ها و موزه مجازی اطلاعات خام پس از پردازش و ویرایش به عنوان رکوردهاى اطلاعاتى ثبت و آماده استفاده کاربران مىشوند. برقرارى امکان دسترسى آسان و سریع به اطلاعات درست و کامل درباره فرهنگ کودکی ایران از گذشته تاکنون نه تنها تامینکننده نیازهاى اطلاعاتى پژوهشگران ایرانى است، بلکه به پژوهشگران دیگر کشورها نیز در این زمینه کمک خواهد کرد تا در پژوهشهاى تطبیقى، با رویکردى تاریخى و جهانى، با آگاهى از مستندات موجود و ارزیابى آنها بتوانند پژوهشهاى خود را به سرانجام برسانند.
موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان در طول این سال ها با یاری دوستداران و پشتیبانان فرهنگ کودکی، شمار زیادی اسباب بازی، زیست افزارها و افزارهای آموزشی و فرهنگی کودکان را برای راه اندازی موزه فرهنگ کودکی گردآوری کرده است. با گذشت نزدیک به یک دهه تلاش و کوشش برای رسیدن به این هدف، موسسه از ابتدای سال ۱۳۸۹ طرح آماده سازی موزه مجازی را برای پیوند با جامعه دوستدار فرهنگ کودکی در دستور کار قرار داد تا شاید جامعه ایران گامی دیگر به راه اندازی موزه واقعی کودکان نزدیک تر شود. از این رو با تهیه شناسنامه کامل برای همه اشیاء و اسناد موزه ای آن ها را از راه دنیای مجازی در برابر دیدگان همگان نهاده است، با این امید که ارزش آثار و اشیای مربوط به دنیای کودکی دانسته شود و آن ها که می خواهند این آثار و منابع به درستی نگه داری شود، همراه ما شوند تا در پیوند با هم روزگاری در آینده بسیار نزدیک موزه واقعی کودکان در ایران زمین پایه گذاری شود.
پوشش موضوعی
تمامى منابع اطلاعاتى در دو بخش با دو دیدگاه “درباره کودک و نوجوان” و “براى کودک و نوجوان” براى گروه سنى پیش از تولد تا شانزده سالگی با پوشش موضوعی: تاریخ ادبیات کودکان و نوجوانان، ادبیات شفاهى (افسانهها، متلها، لالاییها)، ادبیات نوشتاری، شخصیتشناسى ادبیات کودکان، ادبیات کودکان و نوجوانان جهان و در ایران، مراکز فرهنگى کودکان و حوزههاى موضوعى وابسته همانند: آموزش و پرورش، بهداشت و پزشکی، بازى و بازیچه ها، حقوق کودک، چاپ و نشر، زندگینامه، مراکز اطلاعرسانى، مراکز آموزشى، کودک افزارها و… قابل بازیابی است.
پوشش زمانى
دوره تاریخى از دوره باستان تا سال ۱۳۵۷
زبان نوشتاری
زبان اصلی ایرانک فارسى است. بخشی از اطلاعات شامل: معرفى پایگاه داده ها و موزه مجازی به زبان انگلیسى نیز قابل بازیابى است که به تدریج به دامنه این بخش نیز افزوده خواهد شد. افزون بر آن در ایرانک تمامی کلید واژههاى موضوعى به دو زبان فارسی و انگلیسی است.
پایگاه داده ها
هسته اصلی اطلاعات این پایگاه بر پایه اطلاعات گردآوری شده برای کتاب های مرجع “تاریخ ادبیات کودکان ایران” شکل گرفته است. در ٢١ آبان ۱۳۸۵ این پایگاه با بیش از ١٣هزار رکورد اطلاعاتی آغاز به کار کرد. پس از ۵ سال، ویرایش جدید این پایگاه با تغییر کامل بستر نرم افزاری و برنامه نویسی، رفع کاستی های نسخه نخست و افزودن بر شمار گونه های اطلاعاتی در دسترس پژوهشگران و علاقه مندان فرهنگ و ادبیات کودکان ایران قرار دارد. ساختار پایگاه داده ها فرهنگ و ادبیات کودکان ایران به گونهاى طراحى و برنامهریزى شده است که جستجوگران با مراجعه مستقیم بتوانند، اطلاعات توصیفى، چکیده مطالب و تصاویر مورد نیاز خود را دریافت کنند. در برخى موارد رونوشت کاملى از اسناد نیز در دسترس آن ها قرار خواهد گرفت.
موزه مجازی
موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان در طول این سال ها با یاری دوستداران و پشتیبانان فرهنگ کودکی، شمار زیادی اسباب بازی، زیست افزارها و افزارهای آموزشی و فرهنگی کودکان را برای راه اندازی موزه فرهنگ کودکی گردآوری کرده است. با گذشت نزدیک به یک دهه تلاش و کوشش برای رسیدن به این هدف، موسسه از ابتدای سال ۱۳۸۹ طرح آماده سازی موزه مجازی را برای پیوند با جامعه دوستدار فرهنگ کودکی در دستور کار قرار داد تا شاید جامعه ایران گامی دیگر به راه اندازی موزه واقعی کودکان نزدیک تر شود. از این رو با تهیه شناسنامه کامل برای همه اشیاء و اسناد موزه ای آن ها را از راه دنیای مجازی در برابر دیدگان همگان نهاده است، با این امید که ارزش آثار و اشیای مربوط به دنیای کودکی دانسته شود و آن ها که می خواهند این آثار و منابع به درستی نگه داری شود، همراه ما شوند تا در پیوند با هم روزگاری در آینده بسیار نزدیک موزه واقعی کودکان در ایران زمین پایه گذاری شود.
بخش های اصلی موزه مجازی
اسباب بازی ها در برگیرنده:
اسباب بازی حمل و نقل
اسباب بازی جنگی
اسباب بازی فکری آموزشی سرگرمی مهارتی
اسباب بازی خانه عروسکی
اسباب بازی دیداری
اسباب بازی آوایی
اسباب بازی سنتی
اسباب بازی مردم ساخت
اسباب بازی ملل
اسباب بازی های دیگر،
عروسک ها دربرگیرنده:
عروسک ملل
عروسک نمایشی
عروسک جانوری
عروسک مردم ساخت
تندیس
آموزش و پرورش دربرگیرنده:
نوشت افزار
افزار دانش آموز
افزار آموزشگاهی
افزار آموزشی و کمک آموزشی
مهر و نشان
کاردستی و کارورزی
پوشاک در برگیرنده:
زیورافزار
تن پوش
سرپوش
پاپوش
نمایشی
افزارها در برگیرنده:
کودک افزار
بازی افزار
سازها
راهنمای موزه کودکی ایرانک
موزه کودکی ایرانک شامل پنج بخش است که مربوط به زندگی کودکان از گذشته تاکنون است:
آموزشوپرورش
پوشاک
افزار زندگی
اسباببازی
عروسکها
ایرانک بر پایه فلسفه موزههای مدرن که روایتی – تعاملی است، طراحیشده است.
در اینگونه از موزهها، این شئ نیست که به نمایش درمیآید، بلکه روایت اشیاء یا پدیدارها و بازنمایی آنها است که همه آنچه در یک موزه هست، به هم پیوند میدهد. همچنین این موزه برای کودکان، تعاملی است، یعنی کودکان و گاهی خانوادهها یا بزرگترها با روایتها درگیر میشوند و در بده بستان کنش و واکنش، دست میزنند، احساس و فکر میکنند، میآموزند و بهره میبرند.
ازجمله فعالیتهایی که در این موزه صورت میگیرد، عبارتاند از:
قصهگویی
نمایش سایه
نمایش خلاق با مشارکت بچهها
بازسازی نخستین پویانمایی
نمایش عروسکی
آدرس :
مسیر۱: بلوار میرداماد، نرسیده به میدان مادر،انتهای خیابان شهید بهزاد حصاری (رازان جنوبی)، سالن گنجینه اسناد ملی
مسیر۲: بزرگراه حقانی (شرق به غرب)، نبش خیابان کوشا، روبروی ورزشگاه شهید کشوری، ساختمان آرشیو ملی، سالن گنجینه اسناد ملی
با مراجعه به سایت iranak.ir می توانید همچون رفتن به موزه از تمام اشیا و اسباب بازی ها و داستان های اسباب بازیها و هزاران اطلاعات دیگر که برای کودکان مفید است را به صورت مجازی دیدن کنید .
نظر کاربران :
هیچ نظری برای این مطلب ثبت نشده است. شما اولین نفر باشید.