محله شهرک غرب تهران

محله شهرک غرب تهران ( شهرک قدس) یکی از مدرنترین و مرفه نشین‌ترین محلات تهران است که در منطقه ۲ شهرداری و شمال غربی شهر تهران واقع شده است. بافت مدرن و امروزی شهرک غرب این تصور را به وجود می‌آورد که این محله پیشینیه قدیمی و تاریخی خاصی ندارد، اما داستان به این صورت نیست و این محله دارای سابقه تاریخی مشخصی است و از سوی دیگر شاید تصور بسیاری از شما این باشد که محله صرفا به دلیل قرار گرفتن در غرب تهران، شهرک غرب نام‌گذاری شده است.محله شهرک غرب از شمال با سعادت‌آباد، از جنوب بزرگراه همت، از غرب با خیابان فرحزادی و بزرگراه چمران و از شرق با ده ونک همسایه است.

به دلیل وزش دائمی باد از غرب به شرق در تهران و نیز پالایش هوا توسط انبوه درختان بوستان‌ها و کوه‌های مجاور، شهرک غرب از مناطق خوش آب و هوای تهران به حساب می‌آید و از هوای به مراتب بهتری نسبت به سایر مناطق شمالی شهر برخوردار است.میانگین ارتفاع زمین‌های شهرک غرب از سطح دریا حدود ۱۵۳۵ متر، میانگین مقدار باران سالیانه ۴۰۵ میلی‌متر و متوسط سالیانه رطوبت نسبی هوا ۴۵ درصد می‌باشد.جهت وزش باد غالب، غربی (۲۷۰ درجه) و متوسط سرعت وزش باد ۵/۵ متر بر ثانیه‌است. نسیمی از دره‌های خنک کوهستان شمال در شب (بادکوه) و نسیم خفیفی از بیابان‌های جنوب تهران در روز (باد دشت) به‌طور آهسته هر شبانه روز جریان دارد.

بافت محله شهرک غرب

اگر گذرتان به این محله افتاده باشد حتما خیابان‌های بن بست بسیاری را دیده‌اید که ایتدای این بن‌بست‌ها دارای اتاقک نگهبانی است و در انتها فضایی باز برای دور زدن خودروها در نظر گرفته شده است، دلیل اصلی طراحی آن‌ها به این شکل، بالا بردن آرامش و امنیت ساکنین است. از سوی دیگر تعدد خانه‌های ویلایی که جمعیت نسبتا کمی هم دارند سبب شده زیبایی و سکوت خاصی در این محله حکمفرما باشد و به همین دلیل هر روز بر متقاضیان سکونت در این محله افزوده شود.

علت نام گذاری محله شهرک غرب

بافت مدرن و امروزی شهرک غرب این تصور را به وجود می‌آورد که این محله پیشینیه قدیمی و تاریخی خاصی ندارد. اما داستان به این صورت نیست، بلوار خوردین که از بلوارهای اصلی شهرک غرب است و میدان صنعت را به خیابان‌های ایران‌زمین، هرمزان و بلوار دادمان متصل می‌کند، در گذشته یک روستای خوش آب و هوا به همین نام بوده است. این روستای تاریخی در کیلومتر جنوب شرقی امامزاده صالح فرحزاد و کیلومتر ۲ ده ونک قرار داشته است. محمد معتمدی در کتاب جغرافیای تهران درباره این روستا اینگونه گفته که جمعیت روستای خوردین ۸۵ نفر بوده و همگی آن‌ها مسیحی بوده‌اند. این روستا در زمان ناصرالدین شاه جز املاک مستوفی‌الممالک بوده است. در منابع تاریخی این محل با نام‌های خوردین و خُردین به معنای تپه و برجستگی زمین و به تفسیر دیگر خور (خورشید) عنوان شده است.

زمین‌های این روستا از سال ۱۳۴۰ تفکیک شده و شرکت های بزرگ ساختمان‌سازی خارجی و داخلی شروع به طرح ریزی و اجرای ساختمان‌ها و بناهای مختلف کردند.
در مورد نام گذاری شهرک غرب باید بدانید که این شهرک در اوایل دهه‌ی ۴۰ با طراحی مهندسان امریکایی و بر اساس مدل نمونه برج‌های مسکونی ایالات متحده امریکا ساخته شده است. در آن زمان یعنی زمان حکومت محمدرضا شاه پهلوی، متخصصان و صنعتگرانی که برای مشارکت در فعالیت های صنعتی و علمی به ایران می‌آمدند در این مجتمع و خانه‌های ویلایی شهرک غرب ساکن می‌شدند.

حضور آمریکایی ها دلیلی برای آغاز طرح‌های شهرسازی به سبک نسبتا مدرن و کاملا متفاوت با تهران قدیم توسط شرکت‌های ساختمانی خارجی در زمین های اطراف روستای تاریخی خوردین شد. در واقع می‌توان گفت جمعیت زیاد آمریکایی ها در شهرک غرب و نفوذ بالای آنها باعث شده بود دولت نگاه ویژه ای به این محله داشته باشد و امکانات اموزشی و رفاهی را به سرعت فراهم کند.برای مثال مدرسه امریکایی ها که در نتیجه این موضوع در آن زمان ساخته شد از وسیع‌ترین مراکز آموزشی در آن دوران به شمار می‌رفت که پس از انقلاب اسلامی به دو مدرسه جداگانه برای دختران و پسران در کلیه مقاطع تحصیلی تبدیل شد.

در دوران پهلوی برنامه‌هایی تحت عنوان مدرنیزاسیون پایتخت در حال اجرا بود که نقش تاثیرگذاری در شکل گیری شهرک غرب ایفا کرد و تعدادی از برج‌های ضلع شمال شرقی میدان صنعت در نتیجه این دوره هستند. شهرسازی متفاوت، خانه‌های ویلایی و برج‌های مدرنی که در طی این سال‌ها ساخته شدند، شهرک غرب را به یکی از نمادهای شهری مدرن و جدید ایران تبدیل کرده است. باید بدانید که بعد از پیروزی انقلاب به افتخار بیت‌المقدس، شهرک قدس نامیده شد اما همچنان شهرک غرب مصطلح‌تر است.

خيابان های مهم محله شهرک غرب

همانطور که در ابتدای این گزارش ذکر شد شهرک غرب تهران به چند اتوبان اصلی مانند همت، چمران و شیخ فضل‌الله نوری دسترسی مستقیم دارد و بعلت داشتن خیابان‌های پهن معمولا مشکلی از لحاظ ترافیک وجود ندارد. برای استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی باید بدانید که پایانه تاکسیرانی میدان صنعت برای اکثر نقاط تهران از نارمک گرفته تا بازار بزرگ تهران و پاسداران و … تاکسی دارد.

در واقع در هر ضلع میدان صنعت ایستگاه محله‌های مختلف قرار گرفته است. پایانه اتوبوسرانی هم در ابتدای خیابان خوردین وجود دارد که برای مناطق مختلف تهران مانند میدان هفت تیر، میدان آزادی، شهرک بوعلی و … ایستگاه دارد. خط ۷ متروی تهران که خرداد گذشته افتتاح شد در میدان صنعت ایستگاه دارد و رفت‌و‌آمد را برای ساکنین شهرک غرب و همچنین افرادی که به این محله رفت‌و‌آمد دارند راحت‌تر کرده است.
میدان صنعت تنها میدان محله‌است و به همین جهت میان مردم تهران، با نام «میدان شهرک غرب» نیز معروف است.این میدان در ۱۰ تیر سال ۱۳۷۵ خورشیدی هم‌زمان با روز صنعت افتتاح شده و در جنوب محله قرار دارد و انتهای شمالی بزرگراه شیخ فضل‌الله نوری (بزرگراه امام) و مسیرهای ورودی-خروجی بزرگراه همت را به بلوارهای خوردین، پاک نژاد و فرحزادی متصل کرده‌است.

خیابان بندی‌ها و بلوارهای زیبا و عریض و امکان دسترسی سریع به چندین بزرگراه اصلی تهران از جمله بزرگراه‌های چمران (پارک وی)، نیایش، یادگار امام، همت، شیخ فضل‌الله نوری و حکیم، سامانه ترافیکی بسیار مطلوبی را در این قسمت از شهر تهران به وجود آورده‌است.وجود خانه‌های ویلایی متعدد که جمعیت بسیار کمی را در خود جای داده‌اند، باعث شده تا سکوت و زیبایی خیابان‌های فرعی شهرک غرب، زبان‌زد تهرانی‌ها باشد. در تازه‌ترین نتیجه مسابقه «کوچه خوب شهر تهران»، گذر اردیبهشت خیابان ایران زمین از میان ۲۵۰۰ گزینه، به عنوان بهترین کوچه منطقه ۲ تهران انتخاب شده‌است.خیابان‌های بن‌بست بسیاری در این محله وجود دارند که علّت اصلی طراحی آن‌ها به این شکل، بالا بردن امنیت و آرامش هرچه بیشتر ساکنان بوده‌است (ابتدای این بن‌بست‌ها دارای راهبند و اتاقک نگهبانی است و در انتهای آن‌ها فضای باز دایره مانندی جهت دور زدن خودروها در نظر گرفته شده و پس از آن پیاده‌رو به فضای سبز یا پیاده‌روی خیابان اصلی پشت متصل است که در محل تلاقی مجدداً در فلزی یا اتاقک نگهبانی دیده می‌شود، بدین وسیله کلیه رفت‌وآمدها در صورت توافق اهالی کنترل می‌شود).

مراكز آموزشی و فرهنگی محله شهرک غرب

در شهرک غرب مدارس متعددی وجود دارد که نیازهای آموزشی ساکنین را برطرف می‌کند، در زیر نام تعدادی از آن‌ها آورده شده است:

متوسطه دوره اول تیزهوشان دخترانه فرزانگان
دبستان دولتی پسرانه سروش
دبستان دولتی دخترانه شهید بهزادی
دبستان غیردولتی دخترانه راه رشد
متوسطه دوره اول غیردولتی دخترانه مهرورز
متوسطه دوره دوم دخترانه ماهور
متوسطه دوره دوم دولتی دخترانه هدی
متوسطه دوره دوم غیردولتی دخترانه روشنگر
دبیرستان دولتی پسرانه ابوریحان
دبستان غیردولتی پسرانه فجردانش

در این محله آموزشگاه‌های زبان خارجی مانند آموزشگاه زبان ایران‌مهر در بلوار دادمان، آموزشگاه زیان اندیشه پارسیان در بلوار دریا آموزشگاه زیان نوبل نرسیده به خیابان فرحزادی ، کانون زیان ایران واقع در خیابان حسن سیف و … وجود دارد. ضمن اینکه آموزشگاه‌های فرهنگی، هنری بسیاری در شهرک غرب فعالیت دارند و پاسخگوی نیاز ساکنین محله می‌باشند.

در شهرک غرب دو دانشکده دانشگاه آزاد اسلامی هم قرار دارد؛ دانشکده علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی در بلوار دریا و دانشکده تربیت‌بدنی دانشگاه آزاد اسلامی واقع در میدان صنعت ابتدای خیابان ایران زمین.

مراکز خرید اصلی محله شهرک غرب

شهرک غرب را می‌توان مهم‌ترین مرکز خرید غرب تهران به حساب آورد، مجتمع‌های تجاری بسیاری در این محله قرار گرفته‌اند. مجتمع تجاری میلاد نور را می‌توان مهم‌ترین و شناخته‌شده ترین مجتمع تجاری شهرک غرب دانست. پس از آن مجتمع تجاری گلستان و مجتمع تجاری ایران زمین در خیابان ایران زمین هستند که طرفداران خود را دارند. سایر مجتمع‌های تجاری این محله عبارتند از:

مجتمع تجاری گل افشان واقع در خیابان گل افشان، مجتمع تجاری لیدوما واقع در خیابان شهید فرحزادی، مجتمع تجاری مهستان واقع در خیابان شهید فرحزادی، مجتمع تجاری ارم واقع درخیابان فرحزادی، مجتمع کامپیوتر شهرک غرب واقع در خیابان فرحزادی.

مرکز خرید شهروند واقع در خیابان ایران زمین هم از مراکز خرید شاخص شهرک غرب به شمار می‌آید. بازار میوه و تره‌بار مهستان واقع در میدان مهستان هم نقش عمده‌ای در تامین میوه‌ و تره بار ساکنین محله دارد.

مساجد و حسینیه های شاخص محله

یکی از مساجد شناخته‌شده شهر تهران در شهرک غرب قرار گرفته است، مسجد جامع شهرک غرب را می‌توان شاخص‌ترین مسجد برگزاری مراسم ترحیم در شمال و شمال غرب تهران به حساب آورد که از مساجد برگزیده کشوری است و معمولا محل برگزاری مراسم ترحیم چهره‌های مشهور است. این مسجد در خیابان فرحزادی واقع شده است. از دیگر مساجد این محله می‌توان به مسجدالنبی در فاز یک شهرک غرب، مسجد ثامن‌الائمه (ع) و مسجد امام حسن مجتبی واقع در بلوار دادمان اشاره کرد.

مراکز درمانی محله شهرک غرب

در این محله چند بیمارستان مهم تهران قرار دارند که از جمله آنها می‌توان به بیمارستان بهمن در خیابان ایران زمین شمالی اشاره کرد، این بیمارستان فوق‌تخصصی همواره محل درمان افراد سرشناس است؛ بیمارستان لاله در خیابان سیمای ایران و بیمارستان آتیه در خیابان فرحزادی از دیگر بیمارستان‌های این محله هستند. از درمانگاه‌های شهرک غرب نیز می‌توان به درمانگاه خیریه ریحانه، کلینیک و درمانگاه قدس، کلینیک شبانه روزی ماهان، کلینیک و درمانگاه تخصصی دندان حضرت ابوالفضل و … اشاره کرد.

همچنین در شهرک غرب دو بیمارستان شبانه‌روزی دامپزشکی با نام‌های بیمارستان دامپزشکی پایتخت در بلوار دادمان و بیمارستان دامپزشکی آتیه پالاس در خیابان حسن سیف وجود دارند. ضمنا تعداد داروخانه‌های این محله هم به اندازه کافی است که از بین آنها می‌توان به داروخانه بصیرت، داروخانه دکتر برخورداری، داروخانه ایران زمین و … اشاره کرد.

مراکز مهم دولتی محله شهرک غرب

از مراکز دولتی شهرک غرب می‌توان به سفارت اردن در بلوار فرحزادی، خیابان فلامک شمالی، سفارت الجزایر در خیابان مهستان، سفارت امارات متحده عربی در خیابان ایران زمین، تقاطع مهستان، سفارت بوسنی و هرزگوین در خیابان ایران زمین، ساختمان مرکزی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در میدان صنعت، بلوار خوردین، پژوهشگاه هوافضا در خیابان مهستان، پژوهشگاه نیرو انتهای بلوار شهید دادمان، ساختمان ستاد مرکزی وزارت بهداشت در خیابان سیمای ایران، سازمان نظام مهندسی ساختمان تهران در خیابان مهستان، کلانتری ۱۳۴ شهرک قدس در خیابان مهستان و ایستگاه مرکزی آتش‌نشانی ۲۵ واقع در خیابان خوردین و تقاطع بلوار دریا اشاره کرد.

اماکن تفریحی و ورزشی محله شهرک غرب

تعداد زیادی بوستان‌های عمومی دارای مسیر پیاده‌روی و مبلمان در شهرک غرب وجود دارد که از جمله‌ی آنها می‌توان به بوستان فدک، بوستان ایران‌زمین، بوستان گلستان، بوستان بهشت، بوستان بنفشه، بوستان مدروس، بوستان هرمزان، بوستان مادر، بوستان زرافشان، بوستان کودک و … اشاره کرد.

همچنین از مراکز فرهنگی این محله میتوان به فرهنگسرای قانون و نگارخانه‌ی ابن‌سینا در خیابان ایران زمین، نگارخانه دریابیگی و کتابخانه رعد در خیابان هرمزان اشاره کرد. چندین مجتمع ورزشی در این محله وجود دارد؛مجتمع ورزشی گلبانگ، مجموعه ورزشي النبي، باشگاه ورزشي انوش و مجتمع ورزشي تنيس قدس. برای علاقمندان به دنیای کتاب هم، شهر کتاب ابن سینا در انتهای خیابان ایران زمین واقع در تقاطع خیابان خوردین پاتوق خوبی به حساب می‌آید.

سینماهای شهرک غرب

سینما ابن سینا (نشانی: شهرک غرب – فاز ۱ – خیابان ایران زمین شمالی – روبروی باغ خوردین)
سینما قدس
سینما بازارچه قدیم
مجموعه سینماهای اریکهٔ ایرانیان (نشانی: شهرک غرب – تقاطع خیابان شهید محمدمهدی فرحزادی و بزرگراه نیایش)
پردیس سینمایی شهرک (نشانی: شهرک غرب – تقاطع خیابان سیمای ایران و خیابان شهید محمد مهدی فرحزادی – مجتمع تجاری پلاتین)

بوستانهای شهرک غرب

باغ‌های توت در شمال شرقی محله، باغ خوردین، کمربند سبز شهرک غرب، محوطه‌های جذاب و سرسبز برج‌های محله و… بخش زیادی از فضای سبز شهرک غرب را تشکیل می‌دهند اما ورود به آن‌ها برای عموم مردم مجاز نیست و باغ‌های قدیمی نیز دارای مسیرهای مناسب و مبلمان شهری برای استفاده گردشگران نیستند.

پارک‌های عمومی دارای مسیر پیاده‌روی، مبلمان و… عبارت‌اند از:

بوستان دره (نشانی: شهرک غرب – خیابان ایران زمین – انتهای خیابان سوم | مساحت: ۲۳۲۰۴ متر مربع)
بوستان مولانا (نشانی: ضلع غربی تقاطع بلوارهای پاکنژاد و دادمان (پونک باختری) | مساحت: ۱۷۰۰۰ متر مربع)[۱۷]
بوستان خوارزم?? (نشانی: شهرک غرب – خیابان زرافشان – خیابان خوارزم حد فاصل دوم و پنجم | مساحت: ۱۵۸۵۱ متر مربع)
بوستان شمس تبریزی (نشانی: ضلع شرقی تقاطع بلوارهای پاکنژاد و دادمان (پونک باختری) | مساحت: ۱۳۰۰۰ متر مربع)[۱۷]
بوستان دادمان (نشانی: شهرک غرب – بلوار دادمان (پونک باختری) | مساحت: ۱۱۴۰۰ متر مربع)
بوستان بهار (نشانی: شهرک غرب – بلوار پونک باختری | مساحت: ۸۵۵۱ متر مربع)
بوستان سپهر (نشانی: شهرک غرب – تقاطع خیابان‌های سپهر و درختی | مساحت: ۸۰۰۰ متر مربع)
بوستان هرمزان (نشانی: شهرک غرب – خیابان هرمزان – بالاتر از مرکز تلفن تقاطع پیروزان | مساحت: ۶۹۰۷ متر مربع)
بوستان بنفشه (نشانی: شهرک غرب – نبش جنوب شرقی میدان صنعت | مساحت: ۵۵۵۹ متر مربع)
بوستان اردیبهشت (نشانی: شهرک غرب – خیابان زرافشان – خیابان خوارزم حد فاصل پنجم و هفتم | مساحت: ۵۵۴۸ متر مربع)
بوستان زرافشان (نشانی: شهرک غرب – تقاطع خیابان زرافشان و خیابان شهید محمدمهدی فرحزادی | مساحت: ۵۵۳۰ متر مربع)
بوستان یوگا (نشانی: شهرک غرب – خیابان فلامک شمالی – خیابان درخشان | مساحت: ۴۸۵۰ متر مربع)
بوستان مهر (نشانی: شهرک غرب – خیابان ایران زمین – خیابان دوم – انتهای گذر اردیبهشت | مساحت: ۴۵۶۶ متر مربع)
بوستان گل افشان (نشانی: شهرک غرب – خیابان گل افشان – نرسیده به تقاطع ایوانک | مساحت: ۴۲۸۹ متر مربع)
بوستان ایران زمین (نشانی: شهرک غرب – خیابان ایران زمین – پشت مجتمع تجاری گلستان | مساحت: ۳۸۶۷ متر مربع)
بوستان افرا (نشانی: شهرک غرب – بلوار خوردین – حد فاصل هفتم و نهم | مساحت: ۳۷۳۴ متر مربع)
بوستان اقاقیا (نشانی: شهرک غرب – خیابان زرافشان جنوبی – نبش سیمای ایران زمین | مساحت: ۳۵۰۰ متر مربع)
بوستان مادر (نشانی: شهرک غرب – نبش شمال غربی میدان صنعت | مساحت: ۲۵۵۳ متر مربع)
بوستان شیوا (نشانی: شهرک غرب – خیابان ایران زمین – روبروی مجتمع گلستان | مساحت: ۱۵۴۵ متر مربع)
بوستان توحید (نشانی: شهرک غرب – بلوار خوردین – حد فاصل تقاطع پونک باختری و دریا | مساحت: ۱۵۱۷ متر مربع)
بوستان گلستان (نشانی: شهرک غرب – خیابان مهستان – انتهای خیابان گلستان شمالی | مساحت: ۱۱۰۷ متر مربع)
بوستان سدروس (نشانی: شهرک غرب – خیابان ایران زمین – جلوتر از مجتمع تجاری گلستان- روبروی اتوبان چمران
بوستان نرگس (نشانی: شهرک غرب – خیابان فلامک شمالی – خیابان درخشان | مساحت: ۲۰۰۰ متر مربع)
بوستان راه فدک (نشانی: شهرک غرب – خیابان ایران زمین)
بوستان نیما (نشانی: شهرک غرب بلوار فرحزادی – خیابان سپهر)
بوستان ایمان (نشانی:بلوار دادمان خیابان کناری مسجد ثامن)