محله سنگلج یکی از محلههای قدیمی شهر تهران است. محله سنگلج در پایتخت پر از شلوغی و آلودگی هوا و همهمه، با حال و هوای اصیل خودش، هنوز رنگ و بوی آرامش را دارد و بافت سنتی و دلنشین آن، کمترین نشانه از محله های تهران بزرگ را در خود جای داده است. محله ای که امروزه تحت عنوان محله سنگلج شناخته می شود از شمال به خیابان امام خمینی ازشرق به خیابان خیام از جنوب به خیابان مولوی واز غرب به خیابان وحدت اسلامی محدود میشود.این محله از غرب ارگ سلطنتی تا خیابان شاهپور (وحدت اسلامی) و از شرق تا خیابان جلیلآباد (خیام) امتداد داشت. دروازه قزوین، بازارچه قوام الدوله و دروازه محمدیه در این محله قرار داشت و از محلههای پرجمعیت و آباد تهران محسوب میشد. از تکیههای مهم و معروف آن، تکیه قورخانه کهنه از همه مشهورتر بود. چند گذر معروف این محله گذر تقیخان و گذر شریفالدوله گذر مستوفی الممالک، گذر قلی بود که به درخونگاه منتهی میشد. چندین حمام بزرگ با خزینهها و چال حوضهای عظیم در سنگلج وجود داشت.
این محله پرجمعیت و آباد در سالهای نخستین حکومت رضاشاه و با تقارن جنگ جهانی دوم رو به ویرانی نهاد و با ورود سربازان بیگانه به تهران برخی محلات به مانند سنگلج نابود و به محلهای ترسناک و متروکه مبدل شد. در قسمت شمالی این محل با حفر سه حلقه چاه بزرگ به کوشش همسر علی رزم آرا (نخستوزیر وقت) و عده ای از بانوان خیـّر و همکاری شهرداری پارکی بزرگ احداث گردید که روز ۲۵ اسفند ۱۳۲۹ افتتاح گردید. این محل ۹ پاتوق داشت: پاتوق نایب شعبان، نایب حسین، نایب رمضان، نایب باقر، نایب محمدعلی، نایب صحبت، نایب سید علی اکبر، نایب وهاب.
تئاتر سنگلج از قدیمیترین سالنهای تئاتر در ایران است که هنوز دایر است. برخی نام سنگلج را دگرگونشدهٔ «سنگ رج» دانستهاند. رج به معنی ردیف است و اصطلاح سنگ رج مربوط به تقسیم آب با پارههای سنگ بودهاست. تماشاخانه سنگلج قدیمیترین سالننمایش تهران است که در محله سنگلج، در خیابان بهشت و در ضلع جنوبی پارک شهر قرار دارد. تماشاخانهٔ سنگلج در اوایل دههٔ ۱۳۴۰ بازیر بنای ۱۰۳۴ مترمربع و در کنار باغ سنگلج توسط مهندس بابائیان ساخته شد و به وزرات فرهنگ و هنر وقت واگذار شد. این تماشاخانه که در ابتدا ۲۵ شهریور نام داشت، در مهرماه سال ۱۳۴۴ همراه با اولین جشنواره نمایشهای ایرانی افتتاح شد، و همین زمان بود که پهلوان اکبر میمیرد در این تماشاخانه به نمایش درآمد. از نمایشهای مهمی که در اوایل کارِ این تماشاخانه بر صحنه رفت میراث و ضیافت کارِ بهرام بیضایی را میتوان نام برد که در آذر ماه ۱۳۴۶ اجرا شد.
منابع:شبکه اطلاع رسانی دانا- ویکیپدیا
نظر کاربران :
هیچ نظری برای این مطلب ثبت نشده است. شما اولین نفر باشید.