قلات روستایی که تمام می شود
قلات روستایی با قدمت ۲۵۰۰ ساله در ۳۶ کیلومتری شمال غرب شیراز در منطقه ای سرسبز و خوش آب و هوا در کنار چشمه ای بنا شده است.در سال های اخیر با توجه به گسترش شیراز به این سمت، زمین های منطقه به مرور در بازار باغ شهر قبضه می شوند و بافت قدیم این روستا در حال متروک شدن و نابودی است.
موقعیت و تاریخچه قلات
روستای تاریخی قلات از توابع بخش مرکزی شهرستان شیراز است، که با مختصات جغرافیایی ۵۲ درجه و ۱۹ دقیقه طول شرقی و ۲۹ درجه و ۴۸ دقیقه عرض شمالی، در ۳۶ کیلومتری شمال غرب شهر شیراز واقع شده است. ارتفاع روستای قلات از سطح دریا ۲۰۶۵ متر است. آب و هوای آن در بهار و تابستان معتدل و در زمستان سرد است.
قلات،
از جمله روستاهای تاریخی استان فارس است که قدمتی طولانی دارد. بقایای بناهای قدیمی که تاریخ برخی از آنها به قرونهای پیش و بعد از اسلام مربوط میشود، تاریخ استقرار انسانی در این ناحیه را به دورانهای گذشته پیوند میزند.
مردم روستای قلات به زبان فارسی با لهجه محلی (قلاتی) سخن میگویند، مسلمان و پیرو مذهبی شیعه جعفری هستند.
الگوی معیشت و سکونت
براساس نتایج سرشماری سال ۱۳۷۵، جمعیت روستای قلات ۲۰۷۲ نفر بوده است که در سال ۱۳۸۵، به ۷۰۰۰ نفر افزایش یافته است.
مشاغل اکثر مردم روستای قلات دامداری، باغداری و فعالیتهای خدماتی و صنایع دستی است. گردو، بادام، انگور، انجیر، انار، زردآلو، آلو و گوجه سبز از محصولات باغی و فرآوردههای لبنی مانند شیر، پنیر، کره و کشک نیز از محصولات دامی این روستاست. شیره انگور، رب انار و آب غوره از دیگر فرآوردههای غذایی روستای قلات است.
محصولاتی از قبیل گیوه، سبد دستباف، گره (ظرف بافته شده) دولک، مشک (که برای خنک نگه داشتن آب به کار میرود) و وسایل چوبی از جمله تولیدات صنایع دستی این روستاست.
روستای قلات در ناحیة کوهستانی استقرار یافته و بافت مسکونی متمرکزی دارد. خانههای روستاییان به صورت پلکانی، در دامنه کوه دراک بنا گردیده و درختان بلندی آنها را دربرگرفته است. مصالح به کار رفته در خانههای قدیمی عمدتاً سنگ، خشت، گل، گچ و چوب است و سقف آنها نیز مسطح میباشد. برخی از خانهها در یک طبقه و برخی دیگر در دو طبقه ساخته شدهاند.
موقعیت تفرجگاهی روستای قلات به رونق و آبادانی آن افزوده است، بطوری که در سالهای اخیر بناها و خانههای مدرنی در این روستا ساخته شده و سیمای قدیمی روستا را دگرگون کرده است. بناهای جدید از مصالحی مانند سنگ، سیمان، آهن و آجر در چند طبقه ساخته میشوند.
جاذبههای گردشگری
روستای کوهستانی قلات، چشماندازها و جلوههای طبیعی زیبایی دارد. باغهای سرسبز و وسیع میوه در داخل و اطراف روستا، به ویژه در بهار و تابستان فضای دلپذیری برای گردشگری به وجود میآورد. بافت کالبدی معماری خیره کننده کوهستانی، کوچههای یپریپیچ و خم که جویبارهای زلالی نیز در میان آنها جاری است، جذابیت منحصر به فردی به این روستا بخشیدهاند.
آبشارهای سه گانه روستای قلات که از میان صخرهها سرازیر میشود، از جاذبهها و زیباییهای طبیعی روستای قلات به شمار میآید. حواشی رودخانههای شب شتری و چشمه انجیری، با پوششی از گیاهان خودرو، گلهای وحشی و گیاهان دارویی بودمادران، ختمی، آویشن، پونه، مرزه و … از جاذبههای کم نظیر روستای قلات محسوب میشوند.
کلیسای قدیمی روستا که معماری سنگی و جالب توجهی دارد، در میان درختان بلند کوچههای آرام روستا به جا مانده است. این کلیسا که در گذشته عبادتگاه مسیحیان ساکن در روستا بوده است، اینکه به دلیل مهاجرت آنان رو به تخریب گذاشته است.
تفرجگاههای معروف شب شتری و چشمة انجیری که در فصول بهار و تابستان با سرسبزی و طراوت جلوه خاصی مییابند، گردشگران بسیاری به به سوی خود جلب میکنند.
آسیابهای آبی، گورستان قلات و نوع حجاری و حکاکی سنگهای آن، بازار قدیمی و سنگ فرش شده، قلعه قزل ارسلان و دیگر جاذبههای گردشگری روستای قلات در زمره ثروتهای طبیعی و تاریخی روستا به شمار میروند.
مردم روستای قلات در ایام ویژهای از سا لمثل نوروز، سیزده به در و چهارشنبه سوری بهجشن و شادی میپردازند. در ایام عزاداری به ویژه در روزهای تاسوعا و عاشورا، به سوگ مینشینند و در مکانهای مذهبی به عزاداری و احسان میپردازند.
مردم روستای قلات غالباً در مراسم جشن و سرور و به ویژه در عروسیها از پوشاک عشایر قشقایی استفاده میکنند.
موسیقی مورد علاقه مردم روستای قلات، همان موسیقی رایج در نواحی روستایی استان فارس است.
واشنگ نوعی هم آوایی است که توسط زنان روستا در عروسیها اجرا میشود. ضرب، ویلون، دهل و سرنا از سازهای مورد استفاده مردم روستای قلات است.
شش خانه و سنگ بازی که در لهجه قلاتی لنج بنجک نامیده میشود، از بازیهای مورد علاقه کودکان روستای قلات است. چوب بازی که ترکه بازی هم خوانده میشود از بازیهایی است که در مراسم عروسی اجرا میشود. ترنه بازی نیز از دیگر بازیهای متداول روستاست و اغلب مردان در فصل بهار به آن میپردازند.
کشک پیاز، کشک گردو، عدسی، کله پاچه و آش رشته از غذاهای محلی رایج در این روستاست.
دسترسی: روستای قلات در فاصله ۱۵ کیلومتری شیراز قرار دارد و با جاده آسفالت قابل دسترسی است.
****************
موقعیت و تاریخچه
روستای تاریخی قلات از توابع بخش مرکزی شهرستان شیراز است، که با مختصات جغرافیایی ۵۲ درجه و ۱۹ دقیقه طول شرقی و ۲۹ درجه و ۴۸ دقیقه عرض شمالی، در ۱۵ کیلومتری شمال غرب شهر شیراز واقع شده است. ارتفاع روستای قلات از سطح دریا ۲۰۶۵ متر است. آب و هوای آن در بهار و تابستان معتدل و در زمستان سرد است.
قلات، از جمله روستاهای تاریخی استان فارس است که قدمتی طولانی دارد. بقایای بناهای قدیمی که تاریخ برخی از آنها به قرونهای پیش و بعد از اسلام مربوط میشود، تاریخ استقرار انسانی در این ناحیه را به دورانهای گذشته پیوند میزند.
مردم روستای قلات به زبان فارسی با لهجه محلی (قلاتی) سخن میگویند، مسلمان و پیرو مذهبی شیعه جعفری هستند.
الگوی معیشت و سکونت
براساس نتایج سرشماری سال ۱۳۷۵، جمعیت روستای قلات ۲۰۷۲ نفر بوده است که در سال ۱۳۸۵، به ۷۰۰۰ نفر افزایش یافته است.
مشاغل اکثر مردم روستای قلات دامداری، باغداری و فعالیتهای خدماتی و صنایع دستی است. گردو، بادام، انگور، انجیر، انار، زردآلو، آلو و گوجه سبز از محصولات باغی و فرآوردههای لبنی مانند شیر، پنیر، کره و کشک نیز از محصولات دامی این روستاست. شیره انگور، رب انار و آب غوره از دیگر فرآوردههای غذایی روستای قلات است.
محصولاتی از قبیل گیوه، سبد دستباف، گره (ظرف بافته شده) دولک، مشک (که برای خنک نگه داشتن آب به کار میرود) و وسایل چوبی از جمله تولیدات صنایع دستی این روستاست.
روستای قلات در ناحیة کوهستانی استقرار یافته و بافت مسکونی متمرکزی دارد. خانههای روستاییان به صورت پلکانی، در دامنه کوه دراک بنا گردیده و درختان بلندی آنها را دربرگرفته است. مصالح به کار رفته در خانههای قدیمی عمدتاً سنگ، خشت، گل، گچ و چوب است و سقف آنها نیز مسطح میباشد. برخی از خانهها در یک طبقه و برخی دیگر در دو طبقه ساخته شدهاند.
موقعیت تفرجگاهی روستای قلات به رونق و آبادانی آن افزوده است، بطوری که در سالهای اخیر بناها و خانههای مدرنی در این روستا ساخته شده و سیمای قدیمی روستا را دگرگون کرده است. بناهای جدید از مصالحی مانند سنگ، سیمان، آهن و آجر در چند طبقه ساخته میشوند.
جاذبههای گردشگری
روستای کوهستانی قلات، چشماندازها و جلوههای طبیعی زیبایی دارد. باغهای سرسبز و وسیع میوه در داخل و اطراف روستا، به ویژه در بهار و تابستان فضای دلپذیری برای گردشگری به وجود میآورد. بافت کالبدی معماری خیره کننده کوهستانی، کوچههای پرپیچ و خم که جویبارهای زلالی نیز در میان آنها جاری است، جذابیت منحصر به فردی به این روستا بخشیدهاند.
آبشارهای سه گانه روستای قلات که از میان صخرهها سرازیر میشود، از جاذبهها و زیباییهای طبیعی روستای قلات به شمار میآید. حواشی رودخانههای شب شتری و چشمه انجیری، با پوششی از گیاهان خودرو، گلهای وحشی و گیاهان دارویی بودمادران، ختمی، آویشن، پونه، مرزه و … از جاذبههای کم نظیر روستای قلات محسوب میشوند.
کلیسای قدیمی روستا که معماری سنگی و جالب توجهی دارد، در میان درختان بلند کوچههای آرام روستا به جا مانده است. این کلیسا که در گذشته عبادتگاه مسیحیان ساکن در روستا بوده است، اینکه به دلیل مهاجرت آنان رو به تخریب گذاشته است.
تفرجگاههای معروف شب شتری و چشمة انجیری که در فصول بهار و تابستان با سرسبزی و طراوت جلوه خاصی مییابند، گردشگران بسیاری به به سوی خود جلب میکنند.
آسیابهای آبی، گورستان قلات و نوع حجاری و حکاکی سنگهای آن، بازار قدیمی و سنگ فرش شده، قلعه قزل ارسلان و دیگر جاذبههای گردشگری روستای قلات در زمره ثروتهای طبیعی و تاریخی روستا به شمار میروند.
مردم روستای قلات در ایام ویژهای از سا لمثل نوروز، سیزده به در و چهارشنبه سوری بهجشن و شادی میپردازند. در ایام عزاداری به ویژه در روزهای تاسوعا و عاشورا، به سوگ مینشینند و در مکانهای مذهبی به عزاداری و احسان میپردازند.
مردم روستای قلات غالباً در مراسم جشن و سرور و به ویژه در عروسیها از پوشاک عشایر قشقایی استفاده میکنند.
موسیقی مورد علاقه مردم روستای قلات، همان موسیقی رایج در نواحی روستایی استان فارس است.
واشنگ نوعی هم آوایی است که توسط زنان روستا در عروسیها اجرا میشود. ضرب، ویلون، دهل و سرنا از سازهای مورد استفاده مردم روستای قلات است.
شش خانه و سنگ بازی که در لهجه قلاتی لنج بنجک نامیده میشود، از بازیهای مورد علاقه کودکان روستای قلات است. چوب بازی که ترکه بازی هم خوانده میشود از بازیهایی است که در مراسم عروسی اجرا میشود. ترنه بازی نیز از دیگر بازیهای متداول روستاست و اغلب مردان در فصل بهار به آن میپردازند.
کشک پیاز، کشک گردو، عدسی، کله پاچه و آش رشته از غذاهای محلی رایج در این روستاست.
دسترسی: روستای قلات در فاصله ۱۵ کیلومتری شیراز قرار دارد و با جاده آسفالت قابل دسترسی است.
توی قلات یک کلیسای نیمهمخروبه هم هست
آن گنبدی که بالای شیروانی میبینید، زمانِ آبادانی کلیسا صلیب بوده و اگر دقت کنید میبینید که برای ساختن گنبد قسمتی از ورق شیروانی را بریدهاند.
خوب بعضی از روستاهای ایران جمعیت مسیحی (معمولا ارمنی) قدیمی دارند. قلات جزو این روستاها نیست و مسیحیانش مسلمانان سابقی هستند که در همین قرن خورشیدی به مسیحیت گرویدهاند. باعث و بانی تغییر دین هم یکی از بزرگان روستا بوده به نام «عبدالمسیح».
خود عبدالمسیح هم قبلا مسلمان بوده و «عبدالعلی» نام داشته و بعدها (فکر میکنم بعد از ازدواج با همسر مسیحیاش) به مسیحیت گرویده است. این نمایی از خانهی عبدالمسیح است که مدتی بعد از درگذشتش فروخته شده و خانوادهاش مهاجرت کردهاند به انگلیس.
نظر کاربران :
پوشاک قشقایی ؟؟؟؟؟
هم میهن گرامی شما که در زمینه مردم شناسی و جمع آوری اطلاعات مفید در این سایت فعالیت دارید بهتره در نوشتن واژه ها دقت کنید .
روستایی که ۲۵۰۰ سال قدمت دارد مردمش هرآنچه استفاده میکنند مربوط به فرهنگ و تمدن خودش و همتبارانش است نه اینکه از عشایری که کوچنده بودند لباس به عاریت بگیرند .
شما عکس های سران و زنان قشقایی دوره صولت دوله را ببین متوجه میشوی که این لباس و کلاه کنونی که به اسم قشقایی معروف شده همان لباس محلی است و در سالهای گذشته ایرانیان لر تبار برای جلوگیری از تحریف تاریخ آن را ثبت کردند .
ضمنا کلاه دوگوش قشقایی نیز بر سر صولت دوله ایلخانان آنان نمی باشد و ساخته دست پسرش می باشد