روستای بیاض انار ، روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان انار در استان کرمان ایران است.. روستای بیاض در مرکز دشتی به همین نام در شمال استان کرمان و به فاصله ۲۵ کیلومتری جنوب شهر انار قرار دارد و دارای بافت تاریخی و دیدنی های فراوانی است؛ روستایی که وجه تسمیه خود را از کشتزارهای سفید پنبه می‌گیرد.اگر از کشتزارهای پنبه بگذریم، وجود بناهای تاریخی، قناتها و آسیاب‌های قدیمی، کاروانسرای عباسی، مسجد سبز پوشان و آب انبار دوقلو و قلعه بیاض از جمله جاذبه‌های دیدنی روستای بیاض انار هستند.تپه تاریخی قلعه دختر بیاض در ۱۵ کیلومتری غرب روستا و در کوهستان معروف به دهانه بیاض قرار دارد. سفالها و شواهد موجود بر سطح این تپه قدمت آن را به دوره اشکانی (حدود ۲۰۰۰ سال قبل ) برمی گرداند. البته بیاض در قدیم دارای پنج رشته قنات نیز بوده که هنوز هم سه رشته از این قناتها بنام خسرو آباد ، ده بره و بن مور فعال هستند. هرچند این قناتها فرسخ ها دورتر از روستا و در دل کوهستان غربی حفر شده اند اما هنوز هم در سالهای پرباران حجم زیادی از آب شیرین و گوارا را به دشت بیاض هدیه می کنند.
البته دیدن کاروانسرای شاه عباسی که قدمت آن به حدود ۴۰۰ سال پیش باز می‌گردد نیز به گردشگران توصیه می‌شود. این کاروانسرا با زیر بنای ۲۵۰۰ متر در بافت جدید روستا و در خیابان امام خمینی (ره) واقع شده است. ورودی این بنا در جبهه شرقی و از سمت همین خیابان است که روزگاری به راه شاه عباسی معروف بود. اگر چه نیمی از این بنای متقارن در زمان احداث کاملا تکمیل نشد چرا که بر اساس گفته گذشتگان، با مرگ شاه عباس، معمار کار خود را نیمه تمام رها کرد، اما ساختار موجود بنا تا حدود زیادی سالم مانده است و با همین وضع از قرون گذشته تا دهه های اخیرمورد استفاده بوده است و هنوز هم برخی از پیران و ریش سپیدان بیاضی از اتراق کاروانهای اقصی نقاط کشور و کاروانهای خارجی خصوصا روسها و هندیها در این کاروانسرا صحبت می کنند.
اگر از روبروی کاروانسرای شاه عباسی خیابان یادگار را به طول یک کیلومتر به سمت شرق ادامه دهیم پس از عبور از کنار باغ مزار شاه و کشتخوانهای موقوفه بیاض به بافت تاریخی یا همان بیاض قدیم می رسیم این دهکده تاریخی در وسعتی حدود ۳۰ هکتار مجموعه ای است شامل همه عناصر یک روستای سنتی که با وجود متروکه شدن و بی مهری های سالهای اخیر مردم و مسئولان، هنوز هم زیبا و تداعی گر یک روستا در قرون گذشته است .
قلعه ، مسجد های کوچک روستایی ، حسینیه و عزاخانه ، آب انبار مدرسه علمیه (معروف به خانه آخوند) عمارت خان و دیگر خانه های ارباب و رعیتی عناصر تشکیل دهنده این بافت روستایی است که درون یک شبکه معابر زیبا دسترسی و ارتباط به آنها تعریف شده که قدمت آن به دوره صفویه باز می‌گردد.
قلعه بیاض: شاخص ترین اثری است که در بدو ورود به بافت قدیم به چشم می خورد ، این قلعه به عنوان استحکامات دفاعی روستا مورد استفاده بوده که در مواقع احساس خطر همه اهالی درون آن رفته و به واسطه بارو و شش برج آن به دفاع از خود می پرداختند . اکنون از این قلعه ۵ برج باقی مانده است فضاهای داخل آن هم در دو طبقه بوده که آثاری از آنها بجای مانده است تعدادی از پی ها و ستون های این قلعه هنوز سالم و پابر جاست اگرچه قدمت این بنا دقیقا مشخص نیست.مسجد سبز پوشان و آب انبار دوقلو: این دو یک مجموعه هستند که به نظر می رسد برای سرویس دادن به جاده عبوری در حومه بیاض ساخته شده اند چرا که جاده خاکی از جلوی این بنا می گذرد هنوز بین مسنین به جاده شاهی معروف است.
اوج استفاده از قلعه در دوران قاجاریه بوده (حدود۱۶۰سال قبل) که هرج و مرج و غارت خصوصاً از جانب ایل بهارلو (از ایلات فارس) باعث صدمه به این بنا شده است.ارتفاع دیوارهای این قلعه در حدود ۱۰ متر و ضخامت آنها در پایین حدود ۲ متر می‌باشد. قلعه بیاض در تاریخ ۹ بهمن ۱۳۸۴ با شماره ۱۳۹۵۶ و قدمت دوره قاجاریه در فهرست میراث ملی کشور به ثبت رسیده است.
منابع:
بزنیم بیرون
ویکیپدیا
باشگاه خبرنگاران
نظر کاربران :
هیچ نظری برای این مطلب ثبت نشده است. شما اولین نفر باشید.