روستاهای اسکو ( معرفی ۴۴ روستای اسکو )

روستاهای اسکو را در این مطلب به شما معرفی خواهیم کرد. ابتدا با شهرستان اسکو آشنا و سپس به معرفی ۴۴ روستای اسکو می پردازیم .شهرستان اسکو یکی از شهرستان‌های استان آذربایجان شرقی ایران است. مرکز این شهرستان، شهر اسکو می‌باشد. نام قدیم این شهرستان «اوشکایا» بود.ساکنان شهرستان اسکو آذربایجانی بوده و به زبان ترکی آذربایجانی صحبت می‌کنند.اسکو یکی از قطب‌های مهم صنایع دستی و گردشگری در استان آذربایجان شرقی است. شهر اسکو به شهر ملی چاپ باتیک در ایران شناخته می‌شود.

اسکو مرکز اصلی تجمع کارگاه‌های چاپ باتیک یا چاپ کَلاقه‌ای در استان آذربایجان شرقی و قطب اصلی این هنر-صنعت در کشور محسوب می‌شود. اسکو از مراکز مهم تولید پارچه‌های حریر ابریشمی به‌خصوص پارچه‌های زیبا و خوش‌سلیقهٔ کلاقه‌ای است که به صورت طبیعی و مصنوعی توسط هنرمندان اسکویی تولید می‌شوند، و علاوه بر مصرف در داخل، به کشورهای مشترک‌المنافع نیز صادر می‌گردند. تولید این نوع پارچه به دورهٔ انقلاب مشروطیت برمی‌گردد. برخی از اهالی شهر اسکو که در آن زمان جهت امرار معاش به کشورهای اقماری شوروی سابق رفته بودند، هنگام بازگشت به میهن، صنعت بافت و تولید پارچه‌های کلاقه‌ای را از شهر گنجه جمهوری آذربایجان با خود به اسکو منتقل کردند و رفته‌رفته رونق و آوازهٔ این نوع پارچه‌های ساخت اسکو در منطقه فراگیر شد. در حال حاضر تولیدات باتیک به کشورهای آلمان، آمریکا، آذربایجان، ترکیه و ترکمنستان صادر می‌شود.

موقعیت جغرافیایی

شهرستان اسکو در شرق دریاچه ارومیه با وسعت ۱۷۶۳ کیلومتر مربع قرار گرفته که از سمت شرق با شهرستان تبریز، از سمت شمال با شهرستان شبستر، از سمت غرب با دریاچه ارومیه و از سمت جنوب با شهرستان آذرشهر و شهرستان عجب‌شیر هم‌مرز است.

گردشگری

روستای توریستی کندوان از روستاهای شهرستان اسکو است که از پیشینه تاریخی هفت هزار ساله برخوردار است. این روستای تاریخی و باستانی دارای جاذبه‌های گردشگری فراوانی است که به‌دلیل شکل خانه‌های آن که به مانند کندوی عسل در دل کوه کنده شده‌اند مناظر زیبایی جهت بازدید گردشگران داخلی و خارجی دارد. این روستا در ۱۸ کیلومتری شهر اسکو واقع می‌باشد.
روستای صخره‌ای حیله ور در شهرستان اسکو در فاصله ۱۵ کیلومتری شهر اسکو و نرسیده به روستای توریستی کندوان قرار گرفته‌است. شیوه معماری این روستا منحصر به فرد می‌باشد به این صورت که خانه‌های آن در دل زمین به صورت زاغه‌های زیبا و با سبک بسیار عالی کنده شده و از استتار کافی برخوردار هستند. در واقع به این دلیل که خانه‌های این روستا از دید رهگذران پنهان می‌باشند به نام حیله ور معروف است. برخی از خانه‌های این روستا در برابر طلوع و غروب خورشید قرار گرفته‌اند که به اعتقاد برخی پژوهشگران این معماری حکایت از عقاید مردمان حیله ور به آیین میتراییسم دارد. همچنین برخی پژوهش‌های صورت گرفته و حدس و گمان‌ها در خصوص این روستا قدمت آن را تا دوره مادها نیز می‌رساند.

منطقه ارشد چمن یکی از جاذبه‌های گردشگری شهرستان اسکو، استان آذربایجان شرقی که در دامنه کوه سلطان داغی رشته‌کوه سهند در ۲۸ کیلومتری شهر اسکو و بعداز روستای توریستی کندوان واقع شده‌است. جاذبه‌های طبیعی منطقه ارشد چمن و آب و هوای مطبوع در اواخر فصل بهار و اوایل تابستان، زمان مناسب برای دیدن این منطقه را فراهم می‌سازد. به دلیل سردی هوا در دامنه‌های سهند حتی در تابستان هم می‌توان شاهد برف بود.
جزیره شاهی یا جزیره اسلامی در شرق دریاچه ارومیه در شهرستان اسکو، استان آذربایجان شرقی واقع شده‌است. انعکاس نمای کوه‌های اطراف این جزیره آهکی در آب دریاچه ارومیه و کریستال‌های نمکی موجود در آب همچون برف سفیدی دور تا دور جزیره را احاطه کرده و جذابیت خاصی را به آن بخشیده‌است. زیبایی و جاذبه‌های طبیعی این جزیره و بناهای تاریخی آن مانند قلعه هلاکوخان بی‌شمار است که امکان گرفتن عکس‌هایی جذاب و به یاد ماندنی را برای مسافران خود فراهم می‌کند تا برای همیشه در گنجینهٔ خاطرات به یادگار بماند. غروب خورشید در جزیره اسلامی منظرهٔ دل‌انگیزی را خلق می‌کند.
روستاهای هدف گردشگری عنصرود و گنبر در شهرستان اسکو از قطب‌های تولید گل محمدی در استان آذربایجان شرقی می‌باشند که هر ساله جشنواره برداشت گل محمدی شهرستان اسکو در این روستاهای دارای جاذبه‌های گردشگری برگزار می‌شود.

محصولات کشاورزی

بخش ایلخچی از قطب‌های مهم تولید انواع محصولات کشاورزی در شهرستان اسکو به حساب می‌آید. با موفقیت در کاشت، اصلاح و تکثیر (کلزا) و زعفران، زیره، پیاز، گردو، بادام، پسته و… در این منطقه کاشت و برداشت می‌شود. محصول کشاورزی به نام این منطقه در گذشته پیاز بود و حتی ایلخچی با این محصول شناخته می‌شد، لیکن هم‌اکنون اغلب مردم این منطقه از کاشت پیاز دست برداشته و به کشت سایر محصولات از جمله پسته و زعفران روی آورده‌اند. همچنین روستاهای عنصرود و گنبر در شهرستان اسکو از قطب‌های تولید گل محمدی در استان آذربایجان شرقی می‌باشند.

روستاهای اسکو

روستای آشستان

روستای آشستان یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در دهستان گنبر بخش مرکزی شهرستان اسکو واقع شده‌است.براساس آخرین سرشماری مرکز آمار ایران که در سال ۱۳۸۵ صورت گرفته، جمعیت آن ۱۴۶ نفر بوده‌است.

روستای آقچه‌کهل

روستای آقچه‌کهل یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در دهستان گنبرف بخش مرکزی شهرستان اسکو واقع شده‌است.این روستا بین دو روستای قندیلو و اربط واقع شده‌است.متأسفانه اخیراً ۲۰ هکتار از مزارع روستای آقچه کهل در آتش سوخت. این آتش‌سوزی خسارت جانی نداشت.در زمان حمله روس‌ها بسیاری از افراد مجبور به مهاجرت شدند.باغ‌های افراد در کوهپایه‌های سهند می‌باشد.براساس آخرین سرشماری مرکز آمار ایران که در سال ۱۳۸۵ صورت گرفته، جمعیت آن ۲۳۳ نفر بوده‌است.

روستای آق‌گنبد

روستای آق‌گنبد یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در دهستان جزیره بخش ایلخچی شهرستان اسکو واقع شده‌است. این بندر در جزیره شاهی (اسلامی) واقع شده و یکی از بنادر مهم دریاچه ارومیه در امور بازرگانی و اقتصادی است. بندر آق گنبد ارتباط اهالی هفت روستای آق گنبد را با شهر ارومیه برقرار می‌کند. بندر آق گنبد در ساحل غربی جزیره اسلامی و در سمت‌شرقی دریاچه ارومیه واقع شده‌است. بنا به تاریخ اهالی این روستا، بنیانگذاران این روستا مردمانی بودند که از کشور جمهوری آذربایجان به طرف ایران مهاجرت کرده و در کنار دریاچه ارومیه در منطقه خوش آب وهوای آق گنبد به سبب وجود دریا وهوای مرطوب سکونت کرده بودند.
وجه تسمیه نام آق گنبد
معنی آق گنبد در لغت نامه دهخدا: آغ، آق: یعنی بزرگ، با ارزش، با شکوه، بلندی، سر افرازی نه به معنی سفید. مثل آق سقل یعنی بزرگ خاندان، بزرگ محل، کسی که دارای ارزش و احترام می‌باشد.گنبد: یعنی تاج، قبه
معنی آق گنبد به زبان ترکی یعنی محلی که دارای قبه بزرگ و ارزشمند می‌باشد و این نام به خاطر وجود جواهرات قلعه باستانی هلاکو مربوط به دوره ساسانی است. پس نتیجه می‌گیریم آق گنبد یعنی بزرگ و ارزشمند.
مردم این روستا ترک هستند و به ترکی آذربایجانی صحبت می‌کنند. از نظر دیانت و مذهب نیز شیعه اثنی عشری می‌باشند.براساس آخرین سرشماری مرکز آمار ایران که در سال ۱۳۸۵ صورت گرفته، جمعیت آن ۸۹۸ نفر بوده‌است.
جاذبه‌های دیدنی
از مکان‌های گردشگری روستای آق گنبد می‌توان به ساحل آق گنبد، بندر قدیمی کشتیرانی ,قله هلاکوخان مغول، چشمه گول باشی، باغ‌های اطراف روستا و اطراف قله هلاکو و باغ‌های چیچیخ باغ (باغ کوچک) واولو باغ که به سبب اینکه در دل کوه‌های منطقه هستند دارای حیوانات مختلف وحشی هستند، کوه قره داش، غارهای قدیمی قله، دره کیشمیشلی و آبشارهایی که در فصل بهار به سبب بارش‌های زمستان و بهار تشکیل می‌شود.
دره‌ها
قارا داغ، قالاچیق دیرسک، قوشون دیبی، اوکوز یولو، اوجا قوزئی، اکبر کمری، کرب الناغی کمری، قارا توپراق، چغار، شاخشیلی کوهول، خان احمد درسی، گویرچین سویو، آشاغی قارا جابا((قویون یولو، قاپیلی مسنه)),حوسین بی اوچان، یوخاری قارا جابا، قالا (هلاکوخان قالاسی),ولی دامی، کیشمیش، قیلینج، آرمود آغاجی، نو دره سی، سویرولو، آغ قایا، سوربونلو بوجاق، آلمالی، آیاز کومو، قوزلو.دره قوزلو خودش به دره‌های بادامچا نووو، آباسدان قله مه سی، قوزلونون دار، قوزلونون سیبه، آغزی بیر، قله مه لی دره، مجید قله مه سی، اینجه کمر، دلیک آردیج، موسون، یئمیشنلی بوجاق، توپراقلی یورد، خورشود دوشن نوو، ییریق، قارا بورون تقسیم می‌شود.
کوه‌ها و تپه‌ها
سولوجا (اوشگون داغی),داداش آرخاجی، قمیش اولان بوجاق، یومورو، قورد ووران دره، قارقا قایاسی، قاسیم اکن، نازلی خان یوردو (دوز آغیل) ,بالا مهمان، بویوک مهمان، داش کسن، گیروه دیبی، یاستی بوجاق، دودوکلو، دودوکلونون باخاجاق، چیرپیلی بوجاق، قالداتی، سئرچه سویو، قیز ممه سی، مجید بوجاغی، دره بنوشه سی، بنوشه نین یومورو، کهریز دره سی، آرخاج نووو، اولو باغ (حجر بوجاغی، قور آغاجی),ایربئیین دره سی، باغ باشی، چالیلی تپه، قیزیل قایا، کیچی باغ (مشد آبدوللا بوجاغی، دربند، قازان قویان، آت باغلایان، داناچی بوجاغی),قمیشلی (کیچی باغ دالیسی، عسکر اکن بوجاق، ساریمساقلی بوجاق، حاج حسن آرخاجی، زینا، کیشی کیمین),اینجه دره (نوو),ایکی آغاج (ایکی آغاجین بویون),یوخاری دوشان بوجاق، آشاغی دوشان بوجاق، توپاللی باییر، قویلوغا دالیسی، قویلوغا (پیالا سویو),دووار قایا، گونئی، سو اولان چشمه، بوغو گئدیکی، قوپوق قایا.
قلعه هلاکوخان
قلعه هلاکوخان که با نام قلعه هولاکوخان نیز شناخته می‌شود، یکی از قلعه‌های تاریخی منطقهٔ آذربایجان است که در شرق دریاچهٔ ارومیه، در جزیرهٔ اسلامی قرار دارد. در مسیر قلعه آب‌انبارهای زیادی وجود دارد که در دل کوه، به شکل عجیبی ساخته شده‌اند. در کنار این آب‌انبارها نیز جوی‌های آبی دیده می‌شود که هنگام بارندگی، آب را به سمت آب‌انبارها هدایت می‌کنند و آب مورد نیاز را در تمامی فصول سال تأمین می‌کند. دیواره‌های قلعهٔ هلاکوخان به‌طور کلی از سنگ ساخته شده‌اند. این قلعه از نظر استحکامات، موقعیت و استقرار، شبیه قلعه‌های بابک، قهقهه و جوشون است. سه طرف قلعه را پرتگاه‌های خطرناک احاطه کرده‌اند که این موقعیت، دفاع از قلعه را برای قلعه‌بانان آسان می‌ساخت.
قلعه باستانی که به نام جزیره شاهی یا شاها به قول حمدالله مستوفی از آن یاد می‌شود جزیره مانندی بزرگ است که در صورت کاهش آب در میان دریاچه ظاهر می‌گردید این بنا در بالای کوهی که قبر هولاکو و دیگر سرداران مغول در آنجا قرار دارد واقع اس. این قلعه مربوط به دوره ساسانی بوده که مورد توجه ایلخانان واقع شد
شاها و دوگدور یا دیگدور دو قلعه باستانی بیودند که در تصرف سرکردگان یاغی شراه (شرات) در قرن هفتم میلادی با امر هولاکو تجدید بنا و احیاء شد که حافظ ابرو انرا قلعه طلای ارومیه نام برده‌است علت اطلاق قلعه طلای ارومیه جواهرات و غنائمی بود که بعد از غارت بغداد و بسیاری از مناطق آن بدانجا انتقال داده شد ه است می‌باشد. بعدها که این قلعه مدفن هولاکو شد به همین نام هم خوانده شد این مکان به دلیل پیشروی آب خیلی زود از حالت استقرار خارج شد و در زمان حیات حافظ ابرو معاصر با دوره تیموری این قلعه خالی شده بوده‌است. این قلعه تاریخی در دو کیلومتری روستای آق گنبد قرار داشته و برخی از همین نام برای قلعه استفاده می‌کنند
ابن مسکویه در جایی که حوادث زمان متوکل عباسی نوهٔ هارون الرشید را نقل کرده می‌گوید «شاها» و «یکدر» دو قلعه بودند در تصرف سر کردگان یاغی آن نواحی یعنی شراة. در قرن هفتم هجری هلاکو به تجدید بنای قلعه شاهاکه حافظ ابرو آن را قلعه طلای دریاچه ارومیه نامیده؛ فرمان داد خزاین و غنایمی که از غارت بغداد و دیگر ممالک خلافت به چنگ آورده بود در آن قلعه جای داد بعدها این قلعه مدفن و آرامگاه وی گردید و به همین جهت در زبان محلی به نام «گوور قلعه سی» معروف شد.
زمانی که حافظ ابرو معاصر امیر تیمور تاریخ و جغرافیای خود را می‌نوشت آن محل به کلی خالی از سکنه بود ویرانه و آثار تاریخی مورد بحث که مورخین اسلامی آن را قلعه شراةو بنای نخستین آن را از قرون اولیه اسلامی دانسته‌اند در روستای آق گنبد باقی است ولی هیچ گونه سنگ نبشته و کتیبه ای در آن به چشم نمی‌خورد.این اثر در تاریخ ۲۷ اسفند ۱۳۸۶ با شمارهٔ ثبت ۲۲۵۹۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.

روستای آمقان

روستای آمقان یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در بخش مرکزی شهرستان اسکو بعد از روستای اسکندان واقع شده است واقع شده‌است.براساس آخرین سرشماری مرکز آمار ایران که در سال ۱۳۸۵ صورت گرفته، جمعیت آن ۷۹۴ نفر بوده‌است.

روستای اربط

روستای اربط یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در دهستان گنبرف بخش مرکزی شهرستان اسکو واقع شده‌است. این روستا در شمال روستای تاریخی مجارشین قرار گرفته‌است.جمعیت این روستا بر اساس سرشماری ۱۳۸۵ ، ۴۴۲ نفر می‌باشد . که از این تعداد ۲۱۶ نفر مرد و ۲۲۶ نفر زن می‌باشد . همچنین جمعیت مردان باسواد ۱۵۲ نفر و جمعیت زنان باسواد ۱۴۳ نفر می‌باشد .عمده‌ترین فعالیت‌های اهالی روستای اربط کشاورزی و دامداری میباشد. همچنین عمده‌ترین محصولات کشاورزی این روستا گندم، جو و انواع حبوبات میباشد.و همچنین این روستا از لحاظ تاریخی دارای قدمت بسیار بوده وبه قبل از اسلام میرسد ومردم این روستا بسیار مهمان نواز وباسلیقه میباشند از قدیمی ترین طایفه این روستا طایفه ملا رحیم(خدایی) که از علمای معروف منطقه میباشد میتوان نام برد.
موقعیت جغرافیایی
روستای اربط در عرض جغرافیایی ۳۷ درجه و ۴۶ دقیقه و طول جغرافیایی ۴۶ درجه و ۷ دقیقه واقع شده‌است و ارتفاع آن از سطح دریا ۲۱۵۰ متر می‌باشد .

روستای اسفنجان

روستای اسفنجان یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در شهرستان اسکو واقع شده‌است.که در مسیر راه اسکو به روستای توریستی کندوان قرار دارد.براساس آخرین سرشماری مرکز آمار ایران که در سال ۱۳۸۵ صورت گرفته، جمعیت آن ۳۶۶۰ نفر بوده‌است.

روستای اسکندان

روستای اسکندان یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در دهستان سهند بخش مرکزی شهرستان اسکو واقع شده‌است.براساس آخرین سرشماری مرکز آمار ایران که در سال ۱۳۸۵ صورت گرفته، جمعیت آن ۸۳۷ نفر بوده‌است.

روستای اوچ‌تپه

روستای اوچ‌تپه یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در دهستان گنبر بخش مرکزی شهرستان اسکو واقع شده‌است.براساس آخرین سرشماری مرکز آمار ایران که در سال ۱۳۸۵ صورت گرفته، جمعیت آن ۷۰ نفر بوده‌است.

روستای ایرنچی

روستای ایرنچی یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در دهستان شورکات جنوبی بخش ایلخچی شهرستان اسکو واقع شده‌است.براساس آخرین سرشماری مرکز آمار ایران که در سال ۱۳۸۵ صورت گرفته، جمعیت آن ۷ نفر بوده‌است.

روستای باویل

روستای باویل یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در دهستان باویل بخش مرکزی شهرستان اسکو واقع شده‌است.روستای باویل واقع در جنوب غربی استان آذربایجان شرقی یکی از روستاهای آباد شهرستان اسکو می باشد با استناد به گفتهٔ قدما و آثار مشهود آن معلوم می‌شود که باویل قدمتی چندین هزار ساله دارد اما آنچه از این تاریخ بجا مانده این است که اسم باویل از “اویل” که یکی از نوادگان حضرت نوح بوده نشات گرفته است و نیز به دلیل قرار گرفتن در حوزهٔ آبریز دریاچهٔ ارومیه و عبور دو رود “اویل رود و باویل رود” نام باویل در آن گذاشته شده است. امامزاده حمزه، قبرستان قدیمی و چنار کنار مسجد جامع باویل از نشانه‌های بجا مانده از قدیمیت این روستا محسوب می شوند.
در سنگی قدیمی که در گذشته استفاده میشده است بعدها اکثر در های سنگی جای خود را به در چوبی دادند و امروزه در های فلزی جایگزین درهای چوبی شدند.حمالله مستوفی برخی از موارد یادشده و کمی بیشتر را در کتبش آورده که علاقه‌مندان جهت کسب اطلاعات بیشتر می توانند به نوشته‌های ایشان مراجعه نمایند.باویل به دو محله باویل سفلی و علیا تقسیم می شود.
علم و فرهنگ
مقولهٔ علم و دانش از نخستین ایام در شهرستان اسکو جزء نهادینه‌ترین امور بوده و علاقه و اشتیاق جوانان آن برای ادامه و طی مراتب علم و دانش بسیار بالا بوده است. تا جایی که طبق جدیدترین سرشماری، در حال حاضر این روستا بیش از ۱۰۰ پزشک در رده‌ها و تخصص‌های مختلف دارا است و تقریبا می توان گفت همهٔ اهالی آن باسواد می باشند تا جایی که هیچ خانواده ای یافت نمی‌شود که در آن یک یا چند نفر معلم (فرهنگی) در سطوح مختلف وجود نداشته باشد.
تعداد و بافت جمعیتی
جمعیت این روستا طبق جدیدترین سرشماری ۳۲۵۰ می باشد که شغل اثریت آنها کارمند در سطوح مختلف می‌باشد و تعداد کمی نیز به شغل مقدس کشاورزی و دامداری مشغول هستند. ضمناً تعداد رانندگان وسایط نقلیه سنگین این روستا نیز قابل توجه است.

روستای باویل سفلی

روستای باویل سفلی یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در دهستان باویل بخش مرکزی شهرستان اسکو واقع شده‌است.باویل سفلی دهکده ای است بسیار زیبا در شهرستان اسکو استان آذربایجان شرقی که چسبیده به شهر اسکو هست.
روستای باویل واقع در جنوب غربی استان آذربایجان شرقی یکی از روستاهای آباد شهرستان اسکو می باشدبا استناد به گفته قدما و آثار مشهود آن معلوم می‌شود که باویل قدمتی چندین هزار ساله دارد اما آنچه از این تاریخ بجا مانده این است که اسم باویل از “اویل” که یکی از نوادگان حضرت نوح بوده نشعت گرفته است و نیز به دلیل قرار گرفتن در حوزه آبریز دریاچه خزر و عبور دو رود “اویل رود و بویل رود” نام باویل در آن گذاشته شده است .امامزاده حمزه، قبرستان قدیمی و چنار کنار مسجد جامع باویل از نشانه‌های بجا مانده از قدیمیت این روستا محسوب می شوند.براساس آخرین سرشماری مرکز آمار ایران که در سال ۱۳۸۵ صورت گرفته، جمعیت آن ۵۴۲ نفر بوده‌است.

روستای بایرام

روستای بایرام یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در دهستان باویل بخش مرکزی شهرستان اسکو واقع شده‌است.براساس آخرین سرشماری مرکز آمار ایران که در سال ۱۳۸۵ صورت گرفته، جمعیت آن ۲۶۷۱ نفر بوده‌است.

روستای بوراچالو

روستای بوراچالو یکی از قدیمی‌ترین و زیباترین روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در دهستان جزیره بخش ایلخچی شهرستان اسکو واقع شده‌است. یکی از مشهورترین چشمه های بوراچالو چشمه آنبان هست که در در ارتفاعات روستای بوراچالو قرار دارد. هر سال گردشگران، شکارچیان گنج و دانشجویان زیادی برای تفریح و تحقیق به این روستا می روند.گفته می شود مدفع هلاکوخان با گنج عظیم گمشده اش در حوالی این روستا قرار دارد. این روستا هر سال پسته، نخود، گردو، بادام و… تولید می کند. مناطق قدیمی و باستانی، درختان، غار و چشمه های بوراچالو زمینه بازدید را برای گردشگران فراهم کرده و از اهمیت زیادی برخوردار است. بورچالو یکی از طایفه های ایل قره پاپاق است.براساس آخرین سرشماری مرکز آمار ایران که در سال ۱۳۸۵ صورت گرفته، جمعیت آن ۲۱۷ نفر بوده‌است.

روستای بهرام‌آباد

روستای بهرام‌آباد یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در دهستان جزیره بخش ایلخچی شهرستان اسکو واقع شده‌است.

روستای بیگلو

روستای بیگلو یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در دهستان شورکات جنوبی بخش ایلخچی شهرستان اسکو واقع شده‌است.براساس آخرین سرشماری مرکز آمار ایران که در سال ۱۳۸۵ صورت گرفته، جمعیت آن ۳۹۴ نفر بوده‌است.

روستای تیمورلو

روستای تیمورلو یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در دهستان جزیره بخش ایلخچی شهرستان اسکو واقع شده‌است.براساس آخرین سرشماری مرکز آمار ایران که در سال ۱۳۹۵ صورت گرفته، جمعیت آن ۹۴ نفر بوده‌است.

روستای حسن‌آباد

روستای حسن‌آباد یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در دهستان شورکات جنوبی بخش ایلخچی شهرستان اسکو واقع شده‌است.

روستای خاص‌آباد

روستای خاص‌آباد (خاصبان) یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در دهستان شورکات جنوبی بخش ایلخچی شهرستان اسکو واقع شده‌است.این روستا در جاده جزیره شاهی شهرستان اسکو به دریاچه ارومیه واقع شده است.براساس آخرین سرشماری مرکز آمار ایران که در سال ۱۳۸۵ صورت گرفته، جمعیت آن ۱۲۵۲نفر بوده‌است.

روستای خاصه‌لر

روستای خاصه‌لر یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در دهستان شورکات جنوبی بخش ایلخچی شهرستان اسکو واقع شده‌است.گذر بزرگراه تبریز آذرشهر ازشمال روستا و همچنین کمربندی ایلخچی ازجنوب وجنوب شرقی روستادرآینده نزدیک باعث ایجادمشاغل خدمات بین راهی مثل رستوران‌ها و کافی شاپ‌ها و همچنین صنایع ساختمانی مثل بلوک زنی وتیرچه و سنگبری و… شده‌است به نحوی که شغل ۳۰٪ افراد بومی مستقیم و غیرمستقیم به این بزرگراه وابسته است. روستادرحال مهاجرپذیری بوده وجمعیت آن روزبه روز در حال افزایش است. این روستا ازجنوب شرقی به روستای (دیزج امیرمدار) از جنوب به روستای (آغ کهل) از شمال به روستای (کردلر) و از غرب با شهر (ایلخچی) تداخل پیدا کرده‌است. باغات سرسبزوآثار باستانی مربوط به عصر قبل اسلام، گورهای مربوط به دوره آتش‌پرستی وجود آتشکده در داخل غار در شمال روستا وجود روستای قدیمی به اسم خارابا کند و… به علت نزدیکی به شهرکهای صنعتی اصلی تبریز (شهرک سلیمی ورجایی و منطقه صنعتی غرب تبریز) درحال جمعیت پذیری می‌باشد.براساس آخرین سرشماری مرکز آمار ایران که در سال ۱۳۸۵ صورت گرفته، جمعیت آن ۱۲۳۶ نفر بوده‌است.

روستای خورخور

روستای خورخور یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در دهستان شورکات جنوبی بخش ایلخچی شهرستان اسکو واقع شده‌است. این روستا بسیار زیبا است و بیشتر مردمش کشاورز می باشند.براساس آخرین سرشماری مرکز آمار ایران که در سال ۱۳۸۵ صورت گرفته، جمعیت آن ۷۹۰ نفر بوده‌است.

روستای دیزج امیرمدار

روستای دیزج امیرمدار یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در دهستان باویل بخش مرکزی شهرستان اسکو واقع شده‌است.

روستای زین‌الحاجیلو

روستای زین‌الحاجیلو یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در دهستان شورکات جنوبی بخش ایلخچی شهرستان اسکو واقع شده‌است.براساس آخرین سرشماری مرکز آمار ایران که در سال ۱۳۸۵ صورت گرفته، جمعیت آن ۱۴۴۳نفر بوده‌است.

روستای سرای‌ده

سرای‌ده یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در دهستان جزیره بخش ایلخچی شهرستان اسکو واقع شده‌است.براساس آخرین سرشماری مرکز آمار ایران که در سال ۱۳۸۵ صورت گرفته، جمعیت آن ۱۱۵۳ نفر بوده‌است.

روستای سرین‌دیزج

روستای روستای سرین‌دیزج یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در دهستان شورکات جنوبی بخش ایلخچی شهرستان اسکو واقع شده‌است.براساس آخرین سرشماری مرکز آمار ایران که در سال ۱۳۸۵ صورت گرفته، جمعیت آن ۸۷۲ نفر بوده‌است.

روستای شللو

روستای شللو یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در دهستان شورکات جنوبی بخش ایلخچی شهرستان اسکو واقع شده‌است.براساس آخرین سرشماری مرکز آمار ایران که در سال ۱۳۸۵ صورت گرفته، جمعیت آن ۲۰۰ نفر بوده‌است.

روستای علی‌آباد

روستای علی‌آباد یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در دهستان شورکات جنوبی بخش ایلخچی شهرستان اسکو واقع شده‌است.

روستای عنصرود

روستای عنصرود (در زبان ترکی آذربایجانی آستاری یا آستارا) یکی از روستاهای تاریخی و گردشگری شهرستان اسکو، استان آذربایجان شرقی است.روستای عنصرود (آستاری یا آستارا) تابع دهستان سهند در ۲۰ کیلومتری شهر اسکو مرکز شهرستان اسکو استان آذربایجان شرقی واقع شده‌است که از شمال به روستای ذینجناب از جنوبغربی به روستای کندوان و از غرب به روستای آمقان و از شرق به رشته کوه‌های سهند می‌رسد. جمعیت این روستا بر اساس آخرین سرشماری ۱۵۰۰ نفر بوده که در قالب ۵۰۰ خانوار زندگی می‌کنند. زبان مردم روستا همانند سایر اهالی شهرستان اسکو ترکی آذربایجانی می‌باشد. شغل اصلی مردم روستا کشاورزی، دامداری و قالی بافی می‌باشد. پنیر محلی این روستا که از شیر گوسفندانی که از مراتع همیشه سرسبز روستا تغذیه می‌کنند تهیه می‌شود که از نظر طعم با پنیر تبریز برابری می‌کند. این روستا دارای امکانات آب شرب لوله‌کشی از چشمه‌های روستا و خطوط ارتباطی تلفن ثابت و همراه و اینترنت ، برق و گاز و دارای مدرسه ابتدایی و متوسطه اول و خانه بهداشت و دهیاری می‌باشد.
جاذبه‌های طبیعی و گردشگری
روستای عنصرود در شهرستان اسکو دارای مکانهای باستانی و تاریخی مثل قلعه داقیانوس (قالا در گویش مردم روستا) است این قلعه در بالای کوه واقع شده و در زمانهای قدیم کاربری قلعه جنگی را داشته‌است. روستا دارای مسجد صخره‌ای، حمام صخره‌ای و کوه‌های سلطان داغی، نوورداغی و چشمه‌های آغ بولاغ که آب آن از نظر درمانی شبیه آب روستای کندوان همسایه جنوبغربی این روستا می‌باشد و نیز چشمه معروف چوبان بولاغی در پای کوه سلطان داغی است.
در قلب روستای عنصرود مسجدی به چشم می‌خورد که در فهرست آثار ثبت شده ملی، لقب بزرگترین مسجد صخره‌ای کشور را با خود اختصاص داده‌است.یکی دیگر از جاذبه‌های روستای وجود مزارع پرورش گل محمدی (قزل گول) است.جشنواره یک روزه گل محمدی شهرستان اسکو هرساله در دو روستای هدف گردشگری شهرستان اسکو، یکسال در روستای عنصرود و یکسال در روستای گنبر برگزار می‌شود.براساس آخرین سرشماری مرکز آمار ایران که در سال ۱۳۸۵ صورت گرفته، جمعیت آن ۱۳۷۸ نفر بوده‌است.

روستای قپچاق

روستای قپچاق یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در دهستان جزیره بخش ایلخچی شهرستان اسکو واقع شده‌است.در سال‌های اخیر زمین‌های روستای قپچاق به کاشت درخت پسته اختصاص یافتن که همین امر باعث مهاجرت معکوس به روستا شده است.براساس آخرین سرشماری مرکز آمار ایران که در سال ۱۳۸۵ صورت گرفته، جمعیت آن ۶۲۰ نفر بوده‌است.

روستای قشلاق

روستای قشلاق یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در دهستان شورکات جنوبی بخش ایلخچی شهرستان اسکو واقع شده‌است.شغل اغلب ساکنان این روستا گاوداری می‌باشد که متا سفانه با حمایت نشدن از سوی دولت‌های دهم و نهم رفته رفته بر مشکلات این قشر زحمت کش افزوده می‌شود و مردم به مهاجرت و روی اوردن به شغل‌های کاذب کم کم کمر به از بین رفتن روستا میبندند البته نا گفته نباشد که شغل اصلی این مردم همانند سایر روستاها کشاورزی می‌باشد.
این روستا از جنوب با روستای علی آباد و از شمال با روستای زین الحاجیلو از شرق با روستای مرجانلو و از غرب با روستای حسن اباد همسایه می‌باشد جمعیت این رو ستا در سال ۱۳۹۴به ۳۰۰نفر افزایش یافته هست اما مهاجرت‌ها همچنان ادامه دارد .براساس آخرین سرشماری مرکز آمار ایران که در سال ۱۳۸۵ صورت گرفته، جمعیت آن ۲۷۴ نفر بوده‌است.

روستای قندیلو

روستای قندیلو یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در دهستان گنبر بخش مرکزی شهرستان اسکو واقع شده‌است.براساس آخرین سرشماری مرکز آمار ایران که در سال ۱۳۸۵ صورت گرفته، جمعیت آن ۱۰۵ نفر بوده‌است.

روستای کردآباد

روستای کردآباد یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در دهستان گنبر بخش مرکزی شهرستان اسکو واقع شده‌است. این روستا در غرب گنبرف و در شرق مجارشین قرار گرفته‌است. کردآباد دومین روستای پرجمعیت دهستان گنبر پس از مرکز دهستان است. این روستا در کنار کوه اوریان-که مرتفع‌ترین کوه منطقه‌است- واقع شده‌است. همچنین رودخانهٔ گنبر چایی از کنار کردآباد می‌گذرد.براساس آخرین سرشماری مرکز آمار ایران که در سال ۱۳۹۵ صورت گرفته، جمعیت آن ۲۳۹۶ نفر بوده‌است.

روستای کردلر

روستای كردلر روستایی در استان آذربایجان شرقی است که در ایلخچی واقع شده‌است.زبان مردم این روستا مانند دیگر نواحی آذربایجان زبان ترکی آذربایجانی می باشد. شغل اکثر اهالی کشاورزی و مشاغل آزاد میباشد.براساس آخرین سرشماری مرکز آمار ایران که در سال ۱۳۹۵ صورت گرفته، جمعیت آن ۲۸۱۸ نفر بوده‌است.

روستای کلجاه

روستای کَلَجاه نام روستایی در استان آذربایجان شرقی است.‌‌این روستا با جمعیتی حدود ۲۰۰۰ نفر تابع شهرستان اسکو بوده و در فاصله ۵ کیلومتری شهر اسکو واقع شده‌است.به دلیل نزدیکی به شهر اسکو و مرکز استان، کلجاه به آرامی رنگ و بوی شهری به خود داده و بافت روستایی آن تا حدودی تغییر کرده است. تا جایی که هم اکنون ۸۰ درصد شاغلین این روستا در کارخانجات و ادارات دولتی و غیر دولتی تبریز و اسکو مشغول به کار هستند.باغ‌های گردو و زردآلوی این روستا از شهرت خاصی برخوردار است. همچنین از دیر باز وجود آب‌های زیرزمینی و دارابودن قنات‌های گوناگون یکی از عوامل شهرت این روستا بوده است.کلجاه روستایی است سردسیر همجوار با کوهپایه‌های سهند که با ارتفاع ۱۴۰۰ متر از سطح دریا و در موقعیت شرقی دریاچه ارومیه قرار گرفته است.سه مورد در باره وجه تسمیه کلجاه وجود دارد که از لحاظ اعتباری به ترتیب بیان می‌شود:
کلجاه در قدیم دهی بود آباد که دور آن را حصار کرده بودند و دروازه‌های برای ورود و خروج آن وجود داشت بنابراین به آن قلعه گاه می‌گفتند که رفته رفته به گله جاه و سپس به کله جاه و اخیراً نیز کلجاه می‌گویند.
زمانی که خسروشاه در خسروشهر امروزی مسکن گریده بود و شهر ایلخچی محلی به عنوان نگهداری اسب‌ها مورد استفاده می‌شد کلجاه نیز به عنوان محلی برای نگه‌داری کالا استفاده می‌شد که به آن کالا گاه می‌گفتند که رفته رفته به کلجاه تبدیل شده است.
در زمان‌های بسیار دور مردم این منطقه به بافتن کلاه‌های بسیار مرغوب مشهور بودند و از این جهت این روستا به کُلَه گاه شهرت یافته بود که بعدها به کلاه گاه و حال نیز به کلجاه تغییر یافته است.
قنات ها و چشمه ها
دوزَبان – تازه‌چشمه – کوماران – محمدآباد – پَریسلی – پَرز‌آب – وزیران – قیزدرما – بالاگول – اوزوار – علی‌آباد – حاج عبدالخالق – احمدان – بیلدیردان – تیفان – پیلاوان – جیماوان – کتی‌باغ – حاج اباذر
مدرسه امیرنظام
در سال ۱۳۲۲ (ش) آقايان مير جواد سجادي، يوسف طهماسبي، محمد جمشيدي و مير ستار حسيني و ديگر فرهنگ دوستان و خير انديشان در خواست تأسيس دبستان نمودند كه با تحمل زحمت و ايثار و با كمك مادي در دوره نمايندگي اردشير طلوعي نماينده فرهنگ و اوقاف اسكو آموزشگاه نو بنياد دو كلاسه” امير نظام” را كه در سال ۱۳۱۹ در اسكو داير بوده به كلجاه منتقل و از اين تاريخ كلمه” كلجاه” به نام اصلي آموزشگاه افزوده شد و بنام آموزشگاه “امير نظام كلجاه” ناميده گرديد. اين آموزشگاه قبلا” در حياط موقوفه مرحوم مير يوسف دائر بود و به علت ازدياد شاگردان به ساختمان جديد و بزرگي نياز بود كه اين كار هم در اثر تقاظاي اهالي براي ثبت نام فرزندان خود و همچنين در اثر فعاليت و تبليغات آقاي محمد علي شمشيري ميلاني كه در مساجد و محلات ترتيب داده ميشد، اهالي تشويق شده تصميم به ساختن ساختمان بزرگ براي دبستان شدند، كه در دوره نمايندگي آقاي ابوالفظل سعيد پورآذر، آقاي محمد جممشيدي نسبت به نيم سهم و آقايان حاج مير احمد طباطبائي و حاج مير محمود طباطبائي و حاج رضا فردوسي و مير محمد طباطبائي نسبت به نيم سهم ديگر ساختمان دبستان يك طبقه رو به جنوب با چهار اتاق از روز جمعه ۲۴/۱/۱۳۲۵ (ش) در يك جمع فرهنگي طي بر پايي جشن با شكوه، سنگ بناي مدرسه را گذاشته و عمليات ساختماني آنرا آغاز نمودند. بعداً در سالهاي ۱۳۲۷ و ۱۳۲۸ ، در نتيجه تشويق آقاي اسدالله اصغرزاده مدير دبستان و آقاي حسين واعظ دو باب اتاق ديگر احداث و نيز نسبت به ديوار كشي و رفع ساير نواقص اقدام كردند. و بعدها آقاي حمزه ياوری مدير مدرسه با تشويق مالكين ، دبستان ۶ كلاسه مذكور را به وزارت فرهنگ اهداء نمودند.
در سال ۱۳۲۲ (ش) آقايان مير جواد سجادي، يوسف طهماسبي، محمد جمشيدي و مير ستار حسيني و ديگر فرهنگ دوستان و خير انديشان در خواست تأسيس دبستان نمودند كه با تحمل زحمت و ايثار و با كمك مادي در دوره نمايندگي اردشير طلوعي نماينده فرهنگ و اوقاف اسكو آموزشگاه نو بنياد دو كلاسه” امير نظام” را كه در سال ۱۳۱۹ در اسكو داير بوده به كلجاه منتقل و از اين تاريخ كلمه” كلجاه” به نام اصلي آموزشگاه افزوده شد و بنام آموزشگاه “امير نظام كلجاه” ناميده گرديد. اين آموزشگاه قبلا” در حياط موقوفه مير يوسف دائر بود و به علت ازدياد شاگردان به ساختمان جديد و بزرگي نياز بود كه اين كار هم در اثر تقاظاي اهالي براي ثبت نام فرزندان خود و همچنين در اثر فعاليت و تبليغات آقاي محمد علي شمشيري ميلاني كه در مساجد و محلات ترتيب داده ميشد، اهالي تشويق شده تصميم به ساختن ساختمان بزرگ براي دبستان شدند، كه در دوره نمايندگي آقاي ابوالفظل سعيد پورآذر، آقاي محمد جممشيدي نسبت به نيم سهم و آقايان حاج مير احمد طباطبائي و حاج مير محمود طباطبائي و حاج رضا فردوسي و مير محمد طباطبائي نسبت به نيم سهم ديگر ساختمان دبستان يك طبقه رو به جنوب با چهار اتاق از روز جمعه ۲۴/۱/۱۳۲۵ (ش) در يك جمع فرهنگي طي بر پايي جشن با شكوه، سنگ بناي مدرسه را گذاشته و عمليات ساختماني آنرا آغاز نمودند. بعداً در سالهاي ۱۳۲۷ و ۱۳۲۸ ، در نتيجه تشويق آقاي اسدالله اصغرزاده مدير دبستان و آقاي حسين واعظ دو باب اتاق ديگر احداث و نيز نسبت به ديوار كشي و رفع ساير نواقص اقدام كردند. و بعدها آقاي حمزه ياوری مدير مدرسه با تشويق مالكين ، دبستان ۶ كلاسه مذكور را به وزارت فرهنگ اهداء نمودند.
لازم به توضیح است که اولین مدرسه در اسکو بنام « رضویه » در محله سبزه میدان در سال ۱۳۲۸ قمری تقریباً برابر با ۱۲۸۹ شمسی یعنی ۱۰۷ سال پیش تأسیس شده است و دبستان امیر نظام کلجاه بعد از ۳۶ سال به بهره برداری رسیده است! ضماً باز اگر این مدرسه را با تاریخ تأسیس دبستان شاپور اسکو در سبزه میدان ( زمین کانون فعلی و مدرسه شهید رحیم پور ) یعنی ۱۳۰۸ مقایسه کنیم خواهیم دید که دبستان امیر نظام بعد از ۱۷ سال از تاریخ تأسیس دبستان شاپور افتتاح شده است!
ضمناً با توجه به مطالب بالا « دبستان امیر نظام » در سال ۱۳۱۹ شمسی قبلاً در اسکو فعال بود که بعداً به کلجاه انتقال داده شده است!
آثار تاریخی و فرهنگی
در ورودی روستا قرار دارد و جاده اسکو و خسروشهر آن را به دو نیم تقسیم کرده که در قسمت بالای آن قبرهای مشایخی بنامهای (قطب الدین کلجاهی – ابراهیم کلجاهی – شیخ عبدالوهاب کلجاهی – عثمان بن علی) وجود دارد و در کتاب تاریخ آذربایجان از این قبرستان نوشته نیز وجود دارد.
حمام عمومی کلجاه
در قدیمی ترین محله کلجاه واقع است و ساختمان آن به صورت زیر زمین و طاق با سنگ و خاک رس می باشد و مربوط به دوره قاجار می باشد و در سال ۱۳۸۹ شمسی نیز از طرف سازمان میراث فرهنگی به ثبت ملی رسیده است.براساس آخرین سرشماری مرکز آمار ایران که در سال ۱۳۸۵ صورت گرفته، جمعیت آن ۱۹۲۲ نفر بوده‌است.

روستای کندوان

روستای کندوان یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی واقع در شهرستان اسکو است که از پیشینه تاریخی هفت هزار ساله برخوردار است.این روستای تاریخی دارای جاذبه‌های گردشگری است و در ۱۸ کیلومتری شهر اسکو واقع شده‌است.معماری کله‌قندی روستای کندوان در تاریخ ۱۵ اردیبهشت ۱۳۷۶ با شمارهٔ ثبت ۱۸۵۷ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است. با توجه به سنگی بودن خانه‌ها، در زمان‌های قدیم نام این مکان تاریخی «کندجان» بود (محلی برای حفظ جان) که در حال حاضر نیز در شناسنامه متولدین کندوان از واژه کندجانی استفاده شده‌است.

مشاغل
حرفه اهالی کندوان تحت تأثیر آب‌وهوا و اقلیم این منطقه است. به‌علت ارتفاع بالا و وجود برف در تمام مدت سال و ذوب تدریجی برف‌ها، مراتع طبیعی در اطراف روستا وجود دارد که همین امر موجب شده تا دامداری جزو فعالیت‌های اصلی اهالی به‌شمار رود. کشاورزی دیمی نیز در دامنه‌ها و زمین‌های ناهموار منطقه در مسیر چشمه‌سارهای پرآب کوهستانی انجام می‌شود. باغداری نیز از دیگر شغل‌های مردمان این روستا است.
سوغات
عسل کوهستان یکی از مهم‌ترین محصولات کندوان است. لبنیات، آب‌معدنی، گردو، گیاهان دارویی، دوشاب یا شیره انگور، عسل و بادام از خوراکی‌هایی است که می‌توانید با خود از این روستا سوغات ببرید. همچنین گلیم، جاجیم و روسری‌های کلاقه‌ای نیز از صنایع دستی تولید شده این مردمان است.
آب و هوا
روستای کندوان در ارتفاع ۲٬۲۰۰ متری از سطح دریا قرار دارد و روستایی ییلاقی، کوهستانی و سردسیر با آب و هوایی مطبوع در تابستان است. در فصل‌های پاییز و زمستان روستای کندوان آب و هوای سردی دارد؛ به‌گونه‌ای که مردمان آن ۱۸۰ روز از سال را در شرایط یخبندان می‌گذرانند.

معماری
روستای کندوان اسکو در دامنه‌های سهند قرار دارد و به خاطر معماری صخره‌ای آن معروف است که در اثر فعل و انفعالات آتشفشانی کوه‌های سهند ایجاد شده‌است. توده‌ها و گدازه‌های مذاب آتشفشانی، به وسیله باد، برف و باران در طی هزاران سال متمادی شکل گرفته و به فرم کران درآمده‌است.
معماری بومی روستای کندوان معماری صخره‌ای است، این روستا به سبب ویژگی معماری صخره‌ای و بافت مخصوص آن در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده‌است. کندوان یکی از سه روستای صخره‌ای جهان است که این موجب جذابیت آن شده‌است.
معماری روستای کندوان و جاری بودن زندگی مردم در قالب بافت قدیمی آن یک استثناء در دنیا به حساب می‌آید. چرا که دیگر در کاپادوکیه ترکیه و داکوتا آمریکا (هر دو دارای معماری صخره‌ای هستند) کسی زندگی نمی‌کند. در حقیقت آنچه به کندوان هویت باستانی و تاریخی داده‌است، وجود ۱۱۷ خانواده و منزل مسکونی درون توده‌های مخروطی و هرمی شکل است. وجه تسمیه کندوان نیز به خاطر خانه‌های کندویی شکلی است که در دل این صخره‌های مخروطی قرار گرفته‌اند.اجزای خانه‌ها شامل تنور، اتاق‌ها، صندوق خانه، آشپزخانه و غیره بوده و قطر دیوارها بین ۲ تا ۳ متر است.

محصولات
خانه‌های کندوان به مانند سنگ‌های کله‌قندی در دل کوه کنده شده‌اند و عسل یکی از مهم‌ترین سوغاتی‌های این روستا است. از دیگر محصولات این روستا می‌توان گردو، گیاهان دارویی، دوشاب (شیره انگور) و بادام را برشمرد. همچنین گلیم، جاجیم و روسری‌های کلاقه‌ای از صنایع دستی تولید شده در این روستا هستند.
گردشگری
وجه تسمیه کندوان به خاطر خانه های کندویی شکلی است که در دل این صخره های مخروطی قرار گرفته اند که جاذبه طبیعی منحصربفردی در کل ایران دارد و به همین واسطه طبق آمارهای رسمی سالانه حدود ۳۰۰ هزار گردشگر از روستا دیدن می کنند۸۰۰

روستای کوشن میرزارحیم

روستای کوشن میرزارحیم یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در دهستان باویل بخش مرکزی شهرستان اسکو واقع شده‌است.براساس آخرین سرشماری مرکز آمار ایران که در سال ۱۳۸۵ صورت گرفته، جمعیت آن ۸۱ نفر بوده‌است.

روستای کهنمو

روستای کهنمو یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در دهستان سهند بخش مرکزی شهرستان اسکو واقع شده‌است. این روستا در مسیر راه ارتباطی اسکو به روستای گردشگری کندوان قرار دارد.ناصرالدین‌شاه چهارمین شاه از دودمان قاجاریان ایران در تاریخ ۱۷ ژوئن ۱۸۳۱ (۲۵ تیر ۱۲۱۰) در روستای کهنمو در نزدیکی شهر اسکو زاده شد.
روستای کهنمو تنها روستای تولیدکننده ابریشم در شهرستان اسکو بوده و کار اصلی سکنه آن ابریشم‌ریسی است. جمعیت این روستا بیش از ۲۳۰۰ نفر می‌باشد. به دلیل قرارگرفتن در دامنه سهند از آب و هوای مناسبی برخوردار و در تابستان پذیرای گردشگران است. همچنین با داشتن زیارتگاه و قدمگاه از لحاظ مذهبی مشهور است. گردو، زردآلو، سیب، عمده محصولات باغات کهنمو است.براساس آخرین سرشماری مرکز آمار ایران که در سال ۱۳۸۵ صورت گرفته، جمعیت آن ۲۳۰۵ نفر بوده‌است.
آثار تاریخی کهنمو:
حمام قدیمی
عمارت ناصری
سنگ‌های صخره‌ای
شاه‌کران
مسجد جامع کهنمو
گورستان قدیمی کهنمو

روستای گمیچی

روستای گَمیچی یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در دهستان جزیره، بخش ایلخچی، شهرستان اسکو، واقع شده‌ است. این روستا از نظر وسعت بزرگترین روستای جزیره اسلامی است.نام این روستا از دو کلمهٔ «گمی» به معنای کشتی و پسوند فاعلی «چی» ساخته شده‌است، که حکایت از فعالیت مردمان این روستا در زمینهٔ کشتی سازی و کشتی رانی (در دریاچه ارومیه) دارد. هم‌ اکنون با خشک شدن درصد قابل توجهی از دریاچهٔ ارومیه، و ایجاد راه زمینی متصل‌کننده آذربایجان شرقی به آذربایجان غربی، این فعالیت متوقف شده، و تنها یادگار آن، بندر گاه‌های چوبی کنار دریاچه است. زبان تکلم در این روستا ترکی آذربایجانی و با لهجه ای منحصر بفرد می باشد که در سایر نقاط گویشور این زبان، مشابه آن، دیده نمی شود.
هم اکنون مردم این روستا به فعالیت‌های کشاورزی و دامداری مشغول اند و محصولات کشاورزی کاشته شده در این روستا محصولاتی نظیر: گندم، جو، نخود، بادام و پسته می‌باشند. جمعیت گمیچی طبق آمار شبکه بهداشت در حدود۵۰۰ نفر می‌باشد که به علت مهاجرت زیاد به شهرهای اطراف، عمده این جمعیت را افراد سالخورده و پیر شامل می‌شوند.براساس آخرین سرشماری مرکز آمار ایران که در سال ۱۳۸۵ صورت گرفته، جمعیت آن ۵۲۷نفر بوده‌است.

روستای گنبر

روستای گنبرف یا همان گون بره یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در دهستان گنبر بخش مرکزی شهرستان اسکو واقع شده‌است.روستای گنبر در دامنهٔ کوه سهند واقع شده‌است و از همین رو آب و هوایی مناسب داشته و باغات فراوانی را در خود جای داده‌است. رودخانه گنبر چایی از ارتفاعات این روستا سرچشمه می‌گیرد.
اهالی گونبر اکثراً کشاورز و دامدار و قالی بافی می‌باشند. هر ساله در فصل برداشت گل محمدی در این روستا جشنواره گل محمدی شهرستان اسکو برگزار می‌شود .در دهستان گنبر درخت های گردوی فراوانی وجود دارد که این امر باعث شده برداشت سالانه ای زیادی از این محصول حاصل شود و بعد از گل محمدی دومین محصول اصلی این دهستان است.

روستای مجارشین

روستای مجارشین یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در دهستان گنبرف بخش مرکزی شهرستان اسکو واقع شده است. جمعیت این روستا در حال حاضر ۱۳۰۰ نفر می‌باشد.مجارشین از نظر وضع طبیعی یکی از روستاهای دیدنی شهرستان اسکو، روستایی کوهستانی با خانه‌های پلکانی است و دارای جاده آسفالته با شهر اسکو می‌باشد.روستای مجارشین همچنین محل تلاقی دو جاده اسکو به گنبرف و همچنین آذرشهر به گنبرف می‌باشد که از این لحاظ نیز از موقعیت بسیار ممتازی نسبت به روستاهای اطراف خود دارا می‌باشد.
کوه اوریان (اوریان داغی) مرتفع‌ترین نقطه روستا می‌باشد که ارتفاع قله آن ۲۸۵۰ متر می‌باشد.« «مجارشین»، در اصل «میرزانشین» (میرزه رشین) و به معنای اقامتگاه امیرزادگان و بزرگان بوده‌است.

پیشینه
اگر چه از پیشینه این روستا اطلاع دقیقی نیست اما آثار باستانی از دوران‌های تاریخی پس از اسلام در این روستا وجود دارد.
گورستان تاریخی مجارشین
یکی از مناطق تاریخی روستا، گورستان تاریخی مجارشین هست که در آن سنگ قبرها دارای نوشته‌هایی به زبان عربی هستند که نشان دهنده رواج نوشتن زبان عربی در زمان‌های دور در این روستا می‌باشد. این گورستان نیز از آثار به جا مانده از دوران‌های تاریخی پس از اسلام می‌باشد.

بوشلار
یکی دیگراز این آثار بوشلار (خانه‌های صخره‌ای تاریخی مجارشین) می‌باشد. این خانه‌ها، صخره‌ای و در دل کوه کنده شده‌اند و دارای طاقچه‌هایی هستند که نشان از زندگی انسان‌ها در این محل در گذشته‌های دور دارد.
مسجد صخره‌ای مجارشین
مسجد صخره‌ای مجارشین مربوط به سده‌های میانی و متاخر دوران‌های تاریخی پس از اسلام است و در تاریخ ۶ اسفند ۱۳۸۵ با شمارهٔ ثبت ۱۷۵۰۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.

جاذبه‌های گردشگری
این روستا علاوه بر آثار تاریخی ذکر شده به علت وجود انبوهی از درختان و چشمه‌های فراوان که بعضی از آن‌ها جزء چشمه‌های آب معدنی می‌باشد و عبور رودخانه گنبر چایی از کنار آن از طبیعت بسیار زیبایی برای گردشگری برخوردار است.از دیگر جاهای دیدنی این روستا برکه گوگلی در دامنه کوه چانگیل می‌باشد.معروفترین چشمه‌های مجارشین عبارت است از: مهیر چشمه سی، آغ بولاغ چشمه سی، رستم چشمه سی، قویی چشمه
مهمترین منبع درآمد اهالی روستای مجارشین فروش محصولات کشاورزی از جمله گردو، گل محمدی و بیدمشک خام و… می‌باشد. همچنین فروش شیر تولید شده از دام سنگین و سبک یکی دیگر از منابع درآمدی روستا هستند که همگی این‌ها در فصل بهار و تابستان صورت می‌گیرد. اما در فصل زمستان قالی بافی و فروش آن مهم‌ترین منبع درآمد اهالی این روستا می‌باشد.

با توجه به این که بیشتر روستاهای ایران قبل از اصلاحات ارضی به شیوه ارباب رعیتی یا نظام اربابی و به وسیلهٔ ارباب یا خان اداره می‌شدند، بر خلاف آن‌ها شیوه مالکیت و بهره‌برداری ارضی در روستای مجارشین به صورت «خرده مالکی» اداره می‌شد و ارباب یا خان وجود نداشت و مردم خودشان مسئول اداره روستا و مالکیت زمین بودند. در این شیوه از بهره‌برداری ارضی، مالکیت زمین زراعی به دست بهره‌بردار بود و بهره‌بردار یا همان خرده مالک که بیشتر رئیس خانوار نیز بود در زمین خود به همراه خانواده به فعالیت زراعی می‌پرداختند.
محصولات کشاورزی مجارشین
عمده‌ترین محصولات زراعی روستای مجارشین گندم، جو، یونجه، نخود، سیب زمینی، خیار و… می‌باشد.همچنین عمده‌ترین محصولات باغی روستای مجارشین گردو، بادام، سیب، آلبالو، زردآلو، آلوچه، آلو، گل محمدی و… می‌باشد.
جمعیت
براساس سرشماری ۱۳۸۵ تعداد خانوار این روستا ۲۶۷ و جمعیت آن ۱۰۷۸ نفر بود که از این تعداد ۵۴۰ نفر مرد و ۵۳۸ نفر زن بودند. همچنین جمعیت کل باسوادان روستا ۸۰۰ نفر بوده که از این تعداد جمعیت مردان باسواد ۴۲۵ نفر و جمعیت زنان باسواد ۳۷۵ نفر بوده‌است. بر اساس سرشماری ۱۳۹۰، این روستا ۳۰۴ خانوار دارد.
این روستا به علت واقع شدن در یک منطقه کوهستانی و ییلاقی دارای آب و هوایی معتدل در تابستان‌ها و آب و هوای سرد در زمستان‌ها می‌باشد. میزان بارندگی سالیانه در این روستا به‌طور متوسط ۶۰۰–۷۰۰ میلی‌متر است.

سد مجارشین
سد مجارشین، سدی است مخزنی باارتفاع ۲۴ متر، ۶ متر پی و ۱۸ متر ارتفاع تاج و با سنگ و ملات ساخته می‌شود. حجم تنظیمی این سد در حدود ۱۵۰ هزار متر مکعب و حوزه سد با مساحت تقریبی ۵ کیلومتر مربع بوده و دبی سیلاب آن ۵ متر مکعب در ثانیه می‌باشد. این سد برای تأمین آب کشاورزی ۵۰ هکتار از اراضی پایین دست آن ساخته می‌شود. همچنین این سد برای کنترل سیلاب‌های آغ دره در حال ساخت می‌باشد.

موقعیت جغرافیایی
مجارشین در عرض جغرافیایی ۳۷ درجه و ۴۴ دقیقه و طول جغرافیایی ۴۶ درجه و ۹ دقیقه واقع شده‌است و ارتفاع آن از سطح دریا، ۲۰۵۰ متر می‌باشد. مساحت روستای مجارشین ۱۶۰ هزار متر مربع می‌باشد. همچنین فاصله این روستا با شهر اسکو ۳۰ کیلومتر و با شهر آذرشهر ۲۰ کیلومتر می‌باشد.
ارتفاع کوه اوریان: ۲۸۵۰ متر
ارتفاع آناخاتون: ۲۸۲۰ متر
ارتفاع چانگیل: ۲۵۵۰ متر
ارتفاع یکه سورا: ۲۱۷۰ متر
نمونه مکانهای جغرافیایی مجارشین
«مهیر»، «چانگیل»، «پرزو وای گوزائی»، «رستم چشمه سی»، «گوللی»، «قدیر آلی قبرستانی»، «یکه سورا»، «بوشلار»، «قوشا گل»، «کورا گل»، «سقی قیه»، «چاخماق داشلی»، «زینه لر»

روستای مرجانلو

روستای مرجانلو یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در دهستان شورکات جنوبی بخش ایلخچی شهرستان اسکو واقع شده‌است.جمعیت آن حدود ۳۳۰نفردر سال۹۵ بوده است.شغل بیشتر مردم این روستا دامداری و کشاورزی است

روستای مزرعه لیوه

روستای مزرعه لیوه یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در دهستان شورکات جنوبی بخش ایلخچی شهرستان اسکو واقع شده‌است.براساس آخرین سرشماری مرکز آمار ایران که در سال ۱۳۸۵ صورت گرفته، جمعیت آن ۲۷نفر بوده‌است.

روستای مهدینلو

روستای مهدینلو یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در دهستان شورکات جنوبی بخش ایلخچی شهرستان اسکو واقع شده‌است.براساس آخرین سرشماری مرکز آمار ایران که در سال ۱۳۸۵ صورت گرفته، جمعیت آن ۷۴۱ نفر بوده‌است.

روستای میلان

روستای میلان در شهرستان اسکو در استان آذربایجان شرقی ایران واقع شده‌است.این روستا سابقاً مستقل بوده، اما با گسترش شهر اسکو در همسایگی شرقی آن، عملاً به جزئی از شهر اسکو تبدیل شده‌است. منبع درآمد اصلی روستائیان میلان در گذشته غالباً باغداری بوده؛ باغات فراوان با درختان گردو، فندق، بادام، زردآلو و سیب، ولی از اواسط دههٔ هفتاد هجری شمسی به علت تغییر شرایط آب و هوایی و غالباً سرما زدن درختان، باغداری رو به افول رفت و امروزه دیگر منبع درآمدی برای اهالی این روستا محسوب نمی‌شود.روستای میلان در شهرستان اسکو سابقاً مستقل بوده، اما با گسترش شهر اسکو در همسایگی شرقی روستای میلان ، این روستا عملاً به یکی از محلات شهر اسکو تبدیل شده‌است.

آب و هوا
میلان روستایی است با آب و هوای سرد در فصل‌های سرد سال، و معتدل در فصول گرم، که در منطقهٔ شهرستان اسکو واقع شده است . مانند شهر اسکو در اطراف این روستا نیز تپه‌ماهورهایی از بقایای آتشفشانی سهند از دوره‌های پیشین زمین‌شناسی به چشم می‌خورد. خود اسکو به مناسبت واقع شدن در مسیر کوهپایه‌های سهند و برودت آن از یک طرف، و وجود بخارات و رطوبت متصاعد شده از دریاچهٔ ارومیه از سوی دیگر، دارای نوعی آب و هوای سرد و مرطوب می‌باشد، اما هر قدر به قسمت‌های کوهپایه‌ای‌تر شمالی که در مجاورت ارتفاعات سهند واقع هستند نزدیک‌تر می‌شویم، سردسیرتر می‌شود. به همین جهت روستای میلان نسبت به سایر نواحی اسکو، در تابستان خنک‌تر و در زمستان سردتر است.
میلان نیز مانند سایر نواحی شهرستان اسکو دارای تابستان‌های کوتاه و معتدل و ملایم، و زمستان‌های سرد و طولانی است. متوسط بارش سالانه در آن، ۲۸۸ میلی‌متر است و بیشترین مقدار بارش ثبت شده در طول دورهٔ آماری از ۱۹۶۸ تا ۱۹۸۴، ۴۷۳ میلی‌متر در سال و کمترین مقدار آن در همین دوره، ۱۹۲ میلی‌متر می‌باشد. بارندگی‌ها در میلان بیشتر در فصول سرد سال اتفاق می‌افتد، و تابستان‌هایش خشک و گاهی همراه با بارش‌های رگباری است. نزولات جوی در اوایل بهار به صورت باران و برف و در اواسط این فصل به شکل باران‌های مداوم می‌باشد. از اواسط خرداد به بعد معمولاً بارندگی‌ها قطع می‌شود و خشکی یا کم‌بارانی تا اواخر شهریور ادامه می‌یابد. بارندگی‌های تابستانی که حدود ۵ درصد بارش‌ها را شامل می‌شود، بیشتر به صورت رگبارهای اتفاقی و یکباره است و در بعضی تابستان‌ها ممکن است اصلاً بارشی صورت نگیرد. ریزش‌های پاییزه از مهر ماه آغاز می‌شود و ابتدا به صورت باران است و در اواخر پاییز به صورت باران یا برف اتفاق می‌افتد. ریزش‌های زمستانی هم عمدتاً به شکل برف است.

آب‌ها و منابع آبی
منابع آب روستا به صورت سطحی، زیرزمینی، چاه‌ها، چشمه‌ها و رودخانه است و شیوهٔ رایج بهره‌برداری از منابع آبی زیرزمینی، حفر چاه‌های عمیق و نیمه عمیق است. اغلب بهره‌برداری‌های زراعی از آب با صرف هزینه‌های قابل ملاحظه توأم است، و با توجه به این مسئله که منابع آبی واقع در ضلع شرقی دریاچهٔ ارومیه با سرعتی تصاعدی در حال شور شدن هستند، پیشروی این آب‌های شور، رفته رفته وضعیت نامطلوبی را به وجود می‌آورد و در صورتی که روند یاد شده به همین منوال پیش رود و چاره‌اندیشی فوری برای موضوع صورت نگیرد، آب و خاک تمام منطقه کیفیت خود را از دست خواهد داد و امر زراعت و باغداری در آینده‌ای نزدیک میسر نخواهد بود. بیشتر باغات و سبزه‌زارهای روستا امروزه یا خشکیده یا اینکه در معرض نابودی بر اثر ساخت‌وسازهای افراطی در قالب بافت و سکونتگاه‌های روستایی واقع شده‌است.
همچنین در نزدیکی روستای میلان، آبشار بسیار دیدنی و زیبایی وجود دارد، و با اینکه خارج از روستاست، اما فرصت خوبی برای آب‌تنی در روزهای گرم تابستان برای علاقه‌مندان فراهم می‌کند. میلان با وجود آسیب‌های زیست‌محیطی مختلفی که طی دهه‌های اخیر به طرق گوناگون به خود دیده (مشابه سایر نواحی شمال غربی ایران)، هنوز هم طبیعت بکر، سرسبز، خرم و دل‌انگیز غرب کشور را در کنار بناهای باستانی و تاریخی به نمایش می‌گذارد.
قنات‌ها
دولت اورارتو در حدود ۹۰۰ پیش از میلاد در شرق آناتولی در اطراف دریاچهٔ وان به وجود آمد، و بعدها سیطرهٔ آن به سرزمین امروزی آذربایجان نیز گسترش یافت. مردم اورارتو در کار کشاورزی پیشرفته و متبحر بودند. آن‌ها از طریق کشاورزی به شیوهٔ آبیاری مصنوعی توانستند باعث پیشرفت‌های بسیاری در سیستم‌های آبیاری شوند. در نتیجهٔ ضروریات و اقتضائات خاص منطقه، اورارتویی‌ها به احداث قنوات و حفر نهرها و چاه‌ها و ساختن سدها و ایجاد کانال‌های آبیاری و زهکشی و تأسیس مسیرها و شبکهٔ پیچیده و گسترده‌ای برای آبیاری و آبرسانی شهری و روستایی پرداختند. مشابهت و دنبالهٔ همین تجربیات آنان در امر آبیاری و کانال‌کشی را می‌توان طی قرون متمادی ردیابی و مشاهده کرد، و همین میراث ارزشمند امروزه به دست ما رسیده و آن را در شبکهٔ قنات‌های اسکو بعینه می‌توان مشاهده کرد. در واقع سرسبزی و طراوت اسکو و اطرافش هم مرهون وجود آب صدها چشمه و قنات فعال بوده‌است.
از جمله قنات‌های منطقهٔ اسکو، می‌توان به این موارد اشاره کرد: دیزج، جمعه گؤلی، پره باغ، لیجان، زورال، پیران، بیدی، پیس اندیز، دباغلار، قوری گؤل، پرزه خونی، ولی شاه، مستجاب، لیته، همدان، روستاق، باققادی، عشایر، گیرینج، دولدون، پره خانی، میرزه (میرزا) رحیم، آقا سو (آب آقا)، باغ میدان، بالا گؤل، حلقه وان، بیچیللی، چنار، و ثامن.
قنات‌های محلهٔ میلان عبارت بودند از: پره کاب، محمدآباد، شیشه‌گران، عالیان، میرزه (میرزا) بیان، لولو، صراف‌لار، لیجان، عظیم‌آباد، و امین‌آباد.
قنات‌های محلهٔ خسرق: جیر، جمال، زینه، میر خسرق، حمیزان، کره نیز، علی گولی، زینه گؤلی، و کمال.
قنات‌های محلهٔ فسقندیس: نو، ثامن، هول من دیز، بوغا، خواجه احمدشاه، نونو، لنگه رزان، و الجو.
این قنات‌ها سال‌های سال مورد استفادهٔ کشاورزان و باغداران بوده‌است. قدمت برخی از آن‌ها به بیش از یک هزار سال می‌رسد. اساساً شهرستان اسکو به عنوان یکی از شهرهای مهم آذربایجان شرقی، به لحاظ تعداد قنواتش به شهر قنات‌ها معروف بوده‌است. در قدیم، پیش از اینکه آب آشامیدنی مردم لوله‌کشی شده‌باشد، این قنات‌ها به صورت آب‌انبار از زیرزمین خانه‌ها جاری می‌شدند و آب مورد نیاز اهالی را تأمین می‌کردند، که هنوز هم بعضی از آن‌ها همچنان فعال هستند.
ساکنان این منطقه در گذشته در سخت‌ترین و دشوارترین شرایط زمانی و با استفاده از ابتدایی‌ترین وسایل، با حفر کانال‌های زیرزمینی آب شیرین را از طریق قنات از مسافت‌های خیلی دور جهت مصارف خانگی، کشاورزی و دامی به محل زندگی خود انتقال می‌دادند. عمق آب این قنات‌ها در برخی نقاط بین ۱۰ تا ۱۵ متر و در بعضی جاها بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ متر است، و طبق شواهد و آثار به جا مانده، مسافت آن‌ها از مبدأ تا مقصدشان بین ۱۰ تا ۲۰ کیلومتر بوده‌است. تعداد قنات‌های شهرستان اسک بیش از ۲۰۰ رشته هستند، که ۱۷۵ رشتهٔ آن‌ها دایرند و بقیه متروکه می‌باشند. امروزه عمدهٔ مصرف آب قنات‌های دایر در باغ‌ها و کار زراعت است و در پایاب آن نیز بهره‌برداران به پرورش ماهی مشغول هستند. اراضی آبی کشاورزی و باغی اسکو حدود ۱۳ هزار هکتار است که از این میزان، سه هزار هکتار به وسیلهٔ آب قنات آبیاری می‌شود. خشکسالی‌ها و کم‌آبی‌های سال‌های اخیر روی قنات‌های استان هم تأثیر گذاشته و باعث متروکه شدن آن‌ها شده‌است. با توجه به اینکه یکی از منابع مهم تأمین آب قنات‌ها، سفره‌های آب زیرزمینی می‌باشند، با افت سطح سفره‌های زیرزمینی، طبیعی است که قنات‌ها به تدریج خشک بشوند و از بین بروند. محاسن استفاده از آب قنات‌ها نسبت به سایر منابع آبی، در پایین بودن هزینه بهره‌برداری از آن‌ها است.

تاریخ
شهرستان اسکو در طول تاریخ همواره منطقه و گذرگاهی پررفت‌وآمد و پرحادثه بوده‌است. نخستین و قدیمی‌ترین مأخذی که نام اسکو در آن به چشم می‌خورد، کتیبهٔ شمسی آداد (یا شامسی آداد)، پادشاه آشور است که در فاصلهٔ سال‌های ۸۲۴ تا ۸۱۱ پیش از میلاد به جنوب دریاچهٔ ارومیه و منطقهٔ آذربایجان لشکر کشیده، و از ناحیهٔ اسکو با عنوان قلعهٔ سه کوه آویزان (اوشکایا) نام برده‌است. لشکرکشی‌های آشوریان همواره با تخریب بسیار و انهدام گسترده همراه بوده‌است. سند و مدرک تاریخی دیگر به جا مانده، دو کتیبه از آرگیشتی اول، یکی از پادشاهان اورارتو است. او در فاصلهٔ سال‌های۷۷۹ و ۷۷۳ پیش از میلاد به جنوب دریاچهٔ ارومیه یورش برده، و درسنگ‌نوشته‌ای که از خود به جا گذاشته، از دستگیری فرمانفرمای سرزمین اوشکایا و درهٔ اوشکایا سخن به میان می‌آورد. در لشکرکشی‌ها، مردمان نواحی مورد تعرض قرار گرفته با اطلاع از سرازیر شدن مهاجمان، آبادی‌ها و سکونتگاه‌های خود را ترک می‌کردند و به ارتفاعات صعب‌العبور کوهستان پناه می‌بردند. در صورتی که حضور مهاجمان و متعرضین به طول می‌کشید، به احتمال زیاد بومیان ناگزیر می‌شدند برای مصون ماندن از گزند دشمن، سکونتگاه‌هایی فصلی یا دائمی برای اقامت خود و خانواده و احشام و دام‌هایشان ترتیب دهند. سومین منبع باستانی که در آن نامی از اسکو دیده می‌شود، کتیبهٔ سارگون دوم، یکی دیگر از پادشاهان آشوری است که در لشکرکشی سال ۷۱۴ پیش از میلاد، در جنگی که در کوهستان اوآئوش (سهند امروزی) با بومیان و مردم محلی انجام داده، از فتح قلعهٔ اوشکایا سخن به میان می‌آورد و می‌گوید که ۱۱۵ دهکدهٔ اطراف را طعمهٔ حریق کرده و ویران و نابود ساخته‌است.
ترکیب اوشکایا (چنانچه با زبان ترکی امروزی سنجیده و قیاس شود)، از دو بخش اوش (=اوچ؛ به معنی سه، عدد سه) و کایا (=قایا؛ یعنی صخره، تخته‌سنگ بزرگ) تشکیل یافته، و با توجه به مفهوم آن، به این ترتیب به احتمال زیاد قلعه‌ای بوده بر فراز کوهی متشکل از سه صخرهٔ بزرگ در این ناحیه. به نظر تاریخ‌دانان، قلعهٔ مزبور احتمالاً در شمال شرقی اسکو قرار داشته‌است.
اسکو را ویدهر نیز گفته‌اند (به معنای منطقه‌ای که آب از وسط آن جاری می‌شود و اطرافش سرسبز و خرم است)، اما طبق اسناد و مدارکی که در کتاب منتخب الخصال میر محمدعلی عمادالاسلام اسکویی معرفی می‌شود، ویدهر نه به منطقهٔ اسکو؛ بلکه به خسروشهر و دهات تابعهٔ آن اطلاق می‌شده‌است.
موقعیت و پیشینهٔ فرهنگی
شهر اسکو و به تبع آن، روستای میلان از دیرباز به داشتن فرهنگ بالا و تعداد زیاد افراد تحصیل‌کرده و تربیت فرهنگیان و دبیران ممتاز و سرآمد در آذربایجان و برخورداری از غنای فرهنگی در منطقهٔ شمال غرب کشور معروف بوده‌است. تحصیل دانش و معرفت از دیرباز مورد علاقهٔ مردم فرهنگ‌دوست و هنرپرور منطقهٔ اسکو بوده و از دغدغه‌ها و علایق اصلی آنان محسوب می‌گشته، و به همین جهت اسکو و مناطق اطراف آن نسبت به مناطق دیگر در سطح استان همواره درصد بالاتری از جمعیت باسواد و تحصیلکرده و فرهنگی را واجد بوده‌اند. پیشینهٔ دانش‌اندوزی و تحصیل علم به سبک جدید در اسکو و مناطق تابعهٔ آن، به دوران مشروطیت بازمی‌گردد.
تأسیس اولین نشریه و روزنامه
شادروان غلامحسین حقانی اسکویی در سال ۱۳۳۹ قمری دست به کار تهیهٔ یک هفته‌نامهٔ دست‌نویس یک برگ به نام رشحات به زبان ترکی شد، که دربردارندهٔ مطالب فرهنگی، ادبی و اخلاقی بود. این هفته‌نامه به تعداد ۳۰ الی ۴۰ نسخه تهیه می‌شد و به رایگان در اختیار مردم قرار می‌گرفت. نشریهٔ مزبور را بایستی نخستین نشریه منتشر شده در منطقهٔ اسکو دانست. همزمان با این فعالیت فرهنگی، انجمنهای ادبی ۵ نفره‌ای نیز متشکل از فرهنگ‌دوستان در مدارس اسکو به فعالیت می‌پرداختند.
میلان و تأسیس دبستان هاتف
در محلهٔ میلان (روستای میلان) اسکو که ـ به مصر کوچک (بالا مصؽر) مشهور بوده ـ از سال ۱۲۷۰ هجری قمری، مکتب‌داران مشهور به ترتیب: ۱- سید اسماعیل ۲- ملا حسن ۳- شیخ علی ۴-میر آقا (پسر سید علی پدر میر موسی علوی، که آموزگار بوده‌است) ۵- میر احمد پسر سید علی ۶- ملا نصیر ۷- عبدالرزاق حمیدی میلانی برای پسران محله، و مکتب‌داران زن به ترتیب: ۱- ملا سارا ۲- کلثوم ۳- سیده فاطمه ۴- ربابه ۵- خدیجه خانم برای دختران تدریس می‌کردند. پیشگامان تأسیس دبستان در محله (روستای امروزی) میلان به ترتیب عبارت بودند از: حاج سید محمد مصلحی میلانی، حاج علی محمد میلانی، حاج علی‌اکبر احمدزاده، و حاج علی‌اکبر باقرزاده؛ که دبستان دولتی هاتف را در سال‌های ۱۳۰۳ و ۱۳۰۴ شمسی دایر کردند و دو نفر آموزگار جهت تدریس برای دانش‌آموزان همراه با حقوق از تبریز فرستادند. در آن زمان شادروان حاج علی‌اکبر باقرزاده میلانی که در مشهد اقامت داشت، ماهانه ۱۰۰ ریال برای تحصیل ۵ تن از شاگردان فقیر و بی‌بضاعت مدرسه به‌طور مرتب می‌فرستاد. در جشن گشایش دبستان، میر موسی علوی میلانی که پیش از آن مدت‌ها در میلان مکتب داشت، شاگردان خود را به دبستان هاتف منتقل کرد و خود به مدیریت دبستان منصوب شد، ولی پس از مدتی جهت مدیریت دبستان خیاو به مشکین شهر انتقال پیدا کرد، و به همین جهت در سال ۱۳۱۹ شمسی مدیریت و آموزگاری مدرسه به عهدهٔ حسینعلی حقانی گذاشته شد.
در سال ۱۳۲۹ شمسی، حاج محمد حق‌مدد میلانی یک باب خانه و باغچه برای ساختمان دبستان به ادارهٔ فرهنگ اهدا کرد و با این کارش نام نیکی از خود به یادگار گذاشت. اما از آنجا که فضای خانهٔ اهدایی او برای تشکیل دبستان شش کلاسه کافی نبود و نیاز به فضای بیشتری وجود داشت، لذا حسین واعظ، نمایندهٔ فرهنگ در اسکو، و حسینعلی حقانی، مدیر دبستان، و محمدعلی شمشیری و محمدحسین ملکی و محمدحسن جعفری میلانی، مردم را تشویق و ترغیب کردند، تا اینکه وجوهی جمع‌آوری شد و خانه و باغچهٔ مجاور منزل اهدایی حق‌مدد میلانی نیز خریداری گردید و بعد از آن مطابق با نقشهٔ ادارهٔ فرهنگ آذربایجان، عملیات ساختمانی مورد نظر آغاز شد.
تشکیل انجمن‌های ادبی
استادان و آموزگاران اسکو و مناطق مجاور آن، در نخستین سال‌ها و دهه‌های ایجاد و تأسیس دبستان‌ها در این ناحیه، بعد از اتمام کلاس‌ها و برنامه‌های درسی‌شان به‌طور مستمر گرد هم می‌آمدند و سروده‌هایشان را ارائه می‌کردند. در این خصوص، افرادی مانند میر الیاس ناطقی، طباطبائی عدنان، پژوهی و غلامحسین حقانی از سایرین پیشتازتر و ممتازتر بودند. بدین طریق تعدادی انجمن ادبی پنج‌نفره در دبستان‌ها تشکیل شد. از جمله امور و فعالیت‌هایی که در این انجمن‌ها به آن پرداخته می‌شد، شعرسرایی، مقالهنویسی، خطاطی و نقاشی بود.
زبان
زبان شفاهی رایج میلانی‌ها مانند سایر مناطق آذربایجان ایران و منطقهٔ اسکو، زبان ترکی آذری است، اما آن‌ها هم مانند سایر هم‌زبانان خود در نوشتار متون، اغلب مواقع از زبان فارسی و رسم‌الخط مرسوم این زبان بهره می‌برند.

دین و مذهب و اعتقادات عامه
اهالی روستا، مانند سایر مناطق آذربایجان شرقی و نواحی اطراف اسکو، مسلمان و شیعه اثنی‌عشری هستند.