دوست دارید با انواع کلاسهای پروازی و ویژگی آنها آشنا شوید ؟شاید شما هنگام خرید بلیت هواپیما با قیمت‌های مختلف و عجیب پروازها مواجه شده‌اید. شاید هم با شنیدن اصطلاحات مختلف مربوط به پرواز گیج شده باشید. اگر هم در یک آژانس مسافرتی مشغول به کار هستید لابد مسافران زیادی از شما تفاوت کلاسهای پروازی مختلف را می‌پرسند. کلاسهای پروازی شامل درجه‌یک (first class)، تجاری (business) و اقتصادی (economy) می‌باشد. تفاوت این کلاس‌ها در قیمت، خدمات و امکاناتی است که به مسافر ارائه می‌شود.
چرا هواپیماها دارای کلاس پروازی مختلف هستند؟
در پروازهای کوتاه مدت کلاسهای پروازی از اهمیت چندانی ندارند، ولی در پروازهای طولانی‌تر، امکانات رفاهی هواپیما در راحتی سفر نقش زیادی دارند. به عنوان مثال فرض کنید که قصد دارید با هواپیما به طور مستقیم از ایران به تایلند سفر کنید. در این صورت لازم است ۷ ساعتی را در هواپیما مهمان باشید تا به مقصد خود در تایلند برسید؛ درست در همین مواقع کلاس های هواپیما یا به اصطلاح کلاس پروازی به کمک شما می‌آیند. از این‌رو، بلیط هواپیما بر اساس نوع و کیفیت امکانات به سه دسته کلاس اکونومی، فرست کلاس و بیزینس یا تجاری تقسیم می‌شوند.
کدهای مشترک در میان تمام شرکت‌های هواپیمایی به شرح زیر است:
حرف Y نشان‌دهنده بلیط کلاس اقتصادی با امکان استرداد وجه کامل
حرف J نشان‌دهنده بلیط کلاس بیزینس با امکان استرداد وجه کامل
حرف F نشان‌دهنده بلیط فرست کلاس با امکان استرداد وجه کامل
لازم به ذکر است که در برخی از شرکت‌های هواپیمایی، برخی از خدمات مانند استرداد وجه بلیط، اعمال تغییرات در بلیط، خدمات مرتبط با میزان بار مجاز برای هر مسافر، سرویسی تحت عنوان Frequent Flyer Miles (به موجب این سرویس مسافر می‌تواند پس از یک یا چند مسافرت هوایی، یک مسافرت هوایی رایگان با مسافت معین داشته باشد) شامل بلیط‌های ارزان‌قیمتی که با بیشترین تخفیف فروخته شده‌اند، نمی‌شود.
فهرست
کلاس درجه‌یک یا first class یا F
هتلی بر فراز ابرها
اگرچه به‌تازگی برخی ایرلاین‌ها کلاسهای مجلل‌تر از فرست‌کلاس نیز ارائه کرده‌اند، اما به‌طورکلی فرست‌کلاس در بین کلاسهای پروازی معمول، لوکس‌ترین و گران‌ترین کلاس به شمار می‌رود. به‌طوری‌که در برخی پروازهای طولانی‌مدت ایرلاین‌های معتبر، امکانات فرست‌کلاسشان را می‌توان با امکانات یک هتل ۵ ستاره مقایسه کرد. مثل بهره‌مند بودن از مینی بار (یخچال‌های کوچک پر از نوشیدنی و خوراکی).
صندلی‌ها
در بیشتر موارد صندلی‌های فرست‌کلاس در جلوی هواپیما و پشت اتاقک خلبان قرار دارد اما در هواپیماهای ملخ‌دار به دلیل آلودگی صوتی جلوی هواپیما، پشت هواپیما را به این کلاس اختصاص داده‌اند. تعداد این صندلی‌ها معمولاً کمتر از ۲۰ تاست و ویژگی بارز آنها حریم خصوصی بالایشان است، صندلی‌ها توسط پارتیشن از یکدیگر جدا شده‌اند به‌طوری‌که فضای متعلق به هر نفر را می‌توان به‌عنوان یک اتاقک در نظر گرفت.
صندلی‌های این کلاس تاشو و دارای لگ روم یا همان فضای جلوی پاست. از این فضا جهت استفاده مانیتور و تبدیل صندلی به تخت طراحی شده است. همچنین پشتی سر این صندلی‌ها دارای کیفیت بالایی است که از آن می‌توان به‌عنوان بالش نیز استفاده کرد. در ایرلاین‌های بین‌المللی فاصله بین دو صندلی فرست‌کلاس از ۱۴۷ تا ۲۳۹ سانتی‌متر در طول و ۴۸ تا ۸۹ سانتی‌متر در عرض متغیر است اما در پروازهای داخلی این فاصله در طول بین ۸۶ تا ۱۷۳ سانتی‌متر و در عرض بین ۴۶ تا ۵۶ سانتی‌متر می‌باشد.
بسیاری از هواپیمایی‌ها ایران، صندلی‌های راحت با قابلیت تبدیل به تخت‌خواب را در کلاس تجاری خود مجهز کرده‌اند که قبل از آم تنها در فرست کلاسهای بین‌المللی این امکان وجود داشت. صندلی‌های بیزینس کلاس امروزه در پروازهای دوربرد دارای انواع مختلفی است که رایج‌ترین نوع آن صندلی کاملا تاشو است.
صندلی‌های کاملا تاشو را می‌توان به نحوی تغییر داد تا موازی با کف هواپیما شوند. بسیاری از ایرلاین‌ها این نوع صندلی‌ها را در فرست کلاسهای بین‌المللی نیز ارائه می‌دهند. هواپیمایی معروف بریتیش ایرویز جزو اولین ایرلاین‌هایی بود که از این نوع صندلی‌ها در کلاس تجاری خود بهره برد.
امکانات رفاهی
سیستم آشپزی این بخش متمایز از بخش‌های دیگر هواپیماست. غذاها توسط آشپزهای حرفه‌ای تهیه می‌شود و مسافران می‌توانند بین انواع دسرها و غذاهای گرم حق انتخاب داشته باشند. از حیث پذیرایی نیز مهمانداران این بخش از بین بهترین و باتجربه‌ترین مهمانداران برگزیده می‌شوند و توجه و احترام بیشتری برای مسافران قائل‌اند. همچنین مسافران فرست‌کلاس در صورت علاقه می‌توانند از سیستم‌های صوتی و تصویری و اینترنت ماهواره‌ای بهره ببرند. این بخش سرویس بهداشتی مخصوص به خود را دارد و مسافران بخش‌های دیگر نمی‌توانند وارد این بخش شوند.
امکانات فرودگاهی
خدمات فرست‌کلاس تنها به داخل هواپیما محدود نمی‌شود. مسافران این بخش در فرودگاه هم امکانات خاص خود را دارند. انتقال آنها در فرودگاه جدا از سایر مسافران صورت می‌گیرد و در واحدهای مجزایی مورد بررسی‌های امنیتی قرار می‌گیرند. باوجوداینکه این مسافران به سالن استراحت عمومی نیز دسترسی دارند، برخی شرکت‌های هواپیمایی برای آنها سالن استراحت جدا با امکانات بیشتر مهیا می‌کنند. آنها در ترمینال نیز در کانتری مجزا پذیرش می‌شوند و زودتر از سایر مسافران کارت پرواز دریافت می‌کنند.
تغییر و تحول فرست‌کلاس در سال‌های اخیر
طی روندی که از دهه ۱۹۹۰ شروع شد، ایرلاین‌ها به‌منظور بهبود بخشیدن به بخش تجاری، فرست‌کلاس را از هواپیماهای خود حذف کردند. آنها برخی امکانات را که در انحصار فرست‌کلاس بود را به بخش تجاری افزودند؛ مانند صندلی‌های تخت شو؛ بنابراین به‌مرورزمان مرز بین فرست‌کلاس و بیزنس‌کلاس کمرنگ شد. همچنین این روند در پی بحران اقتصادی دهه ۲۰۰۰ قوت گرفت.
در سال‌های اخیر با بهبود یافتن امکانات و افزایش قیمت بیزنس‌کلاس، برخی شرکت‌های هواپیمایی فضای مربوط به فرست‌کلاس خود را در قالب سوئیت‌هایی طراحی و عرضه کردند. به‌عنوان‌مثال ایرلاین سنگاپور در هواپیمای ایرباس A380s، گران‌ترین کلاس خود را در قالب سوئیت عرضه کرده است. این سوئیت‌ها با پارتیشن‌های کامل‌تر، حریم خصوصی بیشتری را برای مسافران به ارمغان می‌آورند. همچنین سوئیت‌هایی که در قسمت مرکزی قرارگرفته‌اند با برداشتن پارتیشن وسط به سوئیت دوتخته تبدیل می‌شوند. ناگفته نماند که در سوئیت‌های این ایرلاین برخلاف فرست‌کلاس های معمول تخت و صندلی جدا هستند.
این‌گونه کلاسهای سوئیت دار منحصر به ایرلاین‌های سنگاپور نیست و سایر ایرلاین‌هایی که هواپیمای A380s دارند مانند هواپیمایی امارات نیز چنین سوئیت‌های دارند اما با تفاوت‌های جزئی؛ مثلاً در سوئیت‌های این شرکت تخت و صندلی یکی هستند و با فشار دادن یک دکمه به‌طور اتوماتیک به یکدیگر تبدیل می‌شوند.برخی هواپیمایی‌ها به دلیل این تفاوت‌های جزئی و همچنین به دلیل ایجاد تمایز با رقبا، بالاترین کلاس هواپیمای خود را با نام‌هایی غیر از «فرست‌کلاس» عرضه می‌کنند.Royal first و first suite class دو نمونه از این اسامی جدید هستند.
نام دقیق فرست کلاس ممکن است در هواپیمایی‌های مختلف متفاوت باشد. بسیاری از ایرلاین‌ها بالاترین درجه از خدمات برای پروازهای بین‌المللی خود را فرست کلاس نام‌گذاری می‌کنند، اما برخی ایرلاین‌ها تلاش می‌کنند تا از رقبا متمایز باشند. برای مثال، برترین خدمات پروازی در برخی از هواپیمایی‌های دیگر این گونه نام‌گذاری شده‌اند:
ایرایندیا (Air India)، کلاس مهاراجه
تای ایرویز اینترنشنال (Thai Airways)، رویال فرست
آسیانا ایرلاینز (Asiana Airlines)، فرست سوئیت کلاس
کلاس تجاری یا business class یا C
دومین کلاس لوکس هواپیماها بیزنس‌کلاس یا کلاس تجاری نام دارد. هرچند که اخیراً برخی ایرلاین‌ها دست به حذف فرست‌کلاس بردند و بیزنس‌کلاس را به‌عنوان کلاس اول ارائه کردند اما به‌طورمعمول بیزنس‌کلاس به‌عنوان یک کلاس حد واسط بین فرست‌کلاس و کلاس اقتصادی شناخته می‌شود. اختلاف بین کلاس تجاری و کلاس اقتصادی در پروازهای داخلی چندان قابل‌توجه نیست اما در پروازهای بین‌المللی دوربرد امکانات این کلاس‌ها تفاوت کاملاً مشهودی دارد. ازجمله این تفاوت‌ها می‌توان به کیفیت صندلی‌ها، غذاها و نوشیدنی‌ها، فاصله‌ی صندلی‌ها و خدمات فرودگاهی اشاره کرد.در پروازهای دوربرد، کلاس تجاری تفاوت‌های قابل ملاحظه‌ای با کلاس اقتصادی دارد و در پروازهای داخلی یا منطقه‌ای این تفاوت چندان مشهود نیست و کلاس تجاری مزایای اندکی نسبت به کلاس اقتصادی دارد. برای مثال، مسافران فرست کلاس، غذاها و نوشیدنی‌های کلاس تجاری کیفیت بسیار بالاتری نسبت به کلاس اقتصادی دارند. مسافران کلاس اقتصادی معمولا اجازه ندارند وارد کابین کلاس تجاری شوند، در حالی که مسافران فرست کلاس این اجازه را دارند.
صندلی‌ها
همان‌طور که گفتیم صندلی‌های بیزنس‌کلاس در پروازهای طولانی تمایز قابل‌ملاحظه‌ای با صندلی‌های اکونومیک کلاس دارند. صندلی‌های تختخواب‌شو که درگذشته تنها در فرست‌کلاس مشاهده می‌شد امروزه به بیزنس‌کلاس نیز راه پیداکرده‌اند.
این صندلی‌های تختخواب‌شو را می‌توان به سه دسته تقسیم کرد:
– صندلی‌هایی کاملاً مشابه با صندلی‌های فرست‌کلاس که با فشار دادن دکمه مخصوص به سطحی موازی با محور هواپیما تبدیل می‌شوند. اولین بار شرکت British Airways در سال ۱۹۹۵ این صندلی‌ها در فرست‌کلاس عرضه کرد. بعدها همین شرکت این صندلی‌ها را به بیزنس‌کلاس نیز آورد.
– صندلی‌هایی که کاملاً مسطح نمی‌شوند و با زاویه‌ای حدود ۱۷۰ درجه نسبت به سطح افق قرار می‌گیرند. هرچند که این صندلی‌ها به‌راحتی دستۀ قبلی نیستند اما برای استراحت در یک پرواز چندساعته قابل‌قبول‌اند. فاصله طولی این صندلی بین ۱۴۰ تا ۱۸۰ سانتی‌متر و فاصله عرضی‌شان بین ۴۶ تا ۵۸ سانتی‌متر متغیر است.
– صندلی‌هایی که تا زاویه ۱۵۰-۱۶۰ درجه باز می‌شوند. وجه تمایز مهم این صندلی‌ها با صندلی‌های بخش اقتصادی در لگ روم آن‌هاست. صندلی‌های مربوط به دسته‌ی اخیر بیشتر در پروازهای بین‌المللی و صندلی‌های دسته سوم بیشتر در پروازهای داخلی رایج هستند. گرچه بسیاری از هواپیمایی‌ها، صندلی کابینهای کلاس تجاری را در پروازهای طولانی به صندلی‌های تاشوی زاویه‌دار یا کاملا تخت ارتقا داده‌اند، اما هنوز هم این مدل صندلی‌ها در کلاسهای تجاری پروازهای کوتاه‌تر، مرسوم هستند.
نوع دیگری از صندلی‌ها موسوم به (Herringbone seating) وجود دارند که به شکل اریب و زاویه‌دار قرار دارند و در هواپیماهای پهن‌پیکر استفاده می‌شوند. در این نوع، هر صندلی دسترسی راحتی به راهرو دارد. با این شیوه‌ی قرار گرفتن صندلی‌ها، امکان قرار دادن تعداد بیشتری صندلی کاملا تاشو در کابینهای کوچک وجود دارد. این شیوه ابتدا در هواپیمایی ویرجین آتلانتیک ایرویز (Virgin Atlantic Airways) برای کابینهای آپر کلاس (Upper Class) ارائه شد و از آن پس در هواپیمایی‌های مختلف چون دلتا، کاتای پاسیفیک (Cathay Pacific)، ایر کانادا (Air Canada)، جت ایرویز (Jet Airways) و سایر ایرلاین‌ها مورد استفاده قرار گرفت.
امکانات رفاهی
مسافران بیزنس‌کلاس بسیاری از ایرلاین‌ها می‌توانند غذای خود را انتخاب کنند. حتی برخی ایرلاین‌ها مانند سنگاپور این امتیاز را برای مسافرین بیزنس‌کلاس قائل می‌شوند که قبل از پرواز غذاهایی خارج از منوی هواپیما انتخاب کنند. آنها مانند مسافران فرست‌کلاس در کانتری مستقل پذیرش می‌شوند و جابجایی آنها تا هواپیما مجزا از مسافران کلاس اقتصادی است.
کلاس اقتصادی یا economy class یا Y
کلاس اقتصادی با داشتن حداقل امکانات بیشترین تعداد مسافر را به خود اختصاص می‌دهد و همان‌طور که از اسمش پیداست ارزان‌تر از سایر کلاس‌هاست.
صندلی‌ها
صندلی‌های کلاس اقتصادی که با نام صندلی اتوبوسی هم شناخته می‌شوند تا حدی قابلیت خم شدن برای خواب دارند. همچنین در جلوی آنها یک میز تاشو تعبیه شده است. فاصله این صندلی‌ها در محور طولی چیزی بین ۷۴ تا ۹۶ سانتی‌متر و در محور عرضی ۴۳ تا ۴۶ سانتی‌متر است. همچنین یک جیب در جلوی صندلی‌ها جهت قرارگیری روزنامه، مجله و کارت‌های ایمنی طراحی‌شده است.
امکانات رفاهی
معمولاً برای انتخاب غذای خود در کلاس اکونومی حق انتخاب ندارید و یک غذای مشخص از قبل بسته‌بندی‌شده به شما ارائه می‌شود. حتی در بعضی پروازها در ازای ارائه غذا هزینه جدا دریافت می‌شود. همچنین برخلاف کلاسهای دیگر امکان شارژ دستگاه الکترونیکی برای مسافران فراهم نشده است.
برخلاف فرست‌کلاس، مانیتور بخش اکونومی چه عمومی و بزرگ باشد چه شخصی و کوچک، مسافران حق انتخاب چندانی در برنامه‌های آن ندارند.
اگر بلیت اکونومی دارید، باید زمان نسبتاً زیادی را برای سوار هواپیما شدن معطل شوید. چراکه ابتدا مسافران فرست‌کلاس و بیزنس‌کلاس باید سوار شوند.
هر مسافر اکونومی‌کلاس می‌تواند ساک به وزن حداکثر ۷ کیلوگرم را با خود به داخل هواپیما ببرد البته به شرطی که ابعادش بزرگ‌تر از قفسه مخصوص ساک نباشد.
کلاسهای مشابه اکونومی
کلاس اقتصادی در طول زمان جلوه‌ی بدی را در ذهن مسافران ایجاد کرده است. به‌طوری‌که خرید بلیت اکونومی احساس معمولی و کم‌ارزش بودن به آنها می‌دهد. به همین دلیل برخی ایرلاین‌ها اکنون پایین‌ترین کلاس خود را با نام‌های دیگری ارائه می‌دهند. وویاژر (voyageur) و ورلد تراولر (world traveller) دو نمونه از این اسامی جدید هستند. در پی تغییر نام این کلاس‌ها، امکانات آنها نیز بی‌تغییر نمانده است و برخی امکانات را جهت تمایز با اکونومی‌کلاس اضافه کرده‌اند.
پرمیوم اکونومی‌کلاسی است که برخی ایرلاین‌ها با افزودن امکاناتی به کلاس اقتصادی به‌منظور کاهش فاصله بین بیزنس‌کلاس و اکونومی‌کلاس ارائه کرده‌اند. اولین بار در سال ۱۹۹۱ توسط یک ایرلاین تایوانی این کلاس را تحت عنوان evergreen class ارائه کرد.
در کلاس پریمیوم اکونومی، شما تنها با کمی هزینه بیش تر نسبت به کلاس اکونومی می توانید راحت بنشینید، بخوابید و از امکاناتی همانند غذا و نوشیدنی های متنوع و خدمات داخل پرواز بیشتری برخوردار شوید.فضای جلوی پا در این کلاس پروازی بیشتر و صندلی ها عریض تر هستند. این کلاس می تواند گزینه بسیار مناسبی برای سفرهای خارجی به خصوص سفرهای دور برد باشد زمانی که فضای کم کلاس اکونومی باعث خستگی شما در طول پرواز می شود.
ازامکانات دیگر کلاس پریمیوم اکونومی می توان به صفحه نمایش بزرگ تر، خدمات غذایی متنوع تر و قابلیت بیشتر برای تنظیم پشتی صندلی نسبت به کلاس اکونومی اشاره کرد.هواپیمایی اتریشی که یکی از شرکت های تابعه گروه هواپیمایی لوفت هانزا می باشد، از وین به ۱۳۰ مقصد در دنیا پرواز می کند و این فرصت را برای شما فراهم می کند تا با کلاس پریمیوم اکونومی در مسیرهای دور برد پرواز کنید.
در پرواز های هواپیمایی اتریشی، صندلی های کلاس پریمیوم اکونومی با عرض ۴۸.۳ سانتی متر فضای راحت تری را برای شما فراهم می کنند. اگر قصد سفر به کانادا و آمریکا را داشته باشید قطعا پریمیوم اکونومی انتخاب بسیار مناسبی است. اگر می خواهید در طول پرواز به کار های عقب افتاده خود برسید و نیاز دارید از لپ تاپ خود استفاد کنید، می توانید محل نشستن خود را به محل کار خود تبدیل کنید و نگران اتمام شارژ لپ تاپ خود نباشید چرا که به راحتی می توانید به پریز برق برای شارژ لپ تاپ خود دسترسی داشته باشید.
در پروازهای پریمیوم اکونومی اتریشی برای مسیرهای کانادا و امریکا شما می توانید به جای یک چمدان ۲۳ کیلوگرمی، ۲ چمدان ۲۳ کیلو گرمی را چک-این کنید. در طول پرواز نیز از شما با سه تا چهار وعده غذایی همراه با ۳ انتخاب برای وعده غذایی اصلی، پذیرایی می شود. همچنین می توانید از نوشیدن نوشابه ها و آب میوه های خنک و قهوه عالی لذت ببرید و تجربه ای به یاد ماندنی داشته باشید.
گاهی انتخاب راحتی در پرواز از انتخاب پروازی با هزینه کم تر بهتر است. همین حالا برای سفر بعدی خود برنامه ریزی کنید و با انتخاب کلاس پریمیوم اکونومی، به هر نقطه ای از دنیا به راحتی و با کیفیت سفر کنید.
امکانات این کلاس نیز مانند کلاسهای اصلی وابسته به ایرلاین و نوع پرواز است. این امکانات شامل موارد زیر است:
لگ روم یا همان فضای جلوی پای بیشتر
صندلی بزرگ‌تر و راحت‌تر
سیستم سرگرمی شخصی با حق انتخاب بیشتر
ارائه ملافه و پتو، مسواک و خمیردندان، چشم‌بند و جوراب پرواز
کابین جدا و مهمانداران اختصاصی
اولویت سوارشدن نسبت به مسافران اکونومی‌کلاس
غذا و نوشیدنی‌های بیشتر و باکیفیت‌تر
اجازه حمل بار بیشتر به داخل هواپیما
چرا صندلی‌های مربوط به یک کلاس قیمت متفاوت دارند؟
برخلاف بلیت‌های سیستمی که نرخ آنها ثابت است، بلیت‌های چارتر با قیمت‌های متفاوتی به فروش می‌رسد. یکی از دلایل این اختلاف قیمت، مزایا و معایبی است که صندلی‌های مختلف کلاس اکونومی نسبت به هم دارند. ارزان‌ترین بلیت‌ها مربوط می‌شود به صندلی‌های سمت بال هواپیما. مسافرین این قسمت علاوه بر اینکه از دیدن منظره بیرون هواپیما محروم هستند، سروصدا و لغزش بیشتری اذیتشان می‌کند. همچنین در صورت سقوط هواپیما آسیب بیشتری متوجه آنان می‌باشد. گران‌ترین بلیت اکونومی نیز متعلق به صندلی‌های جلوی هواپیماست. چراکه مسافرین این قسمت زودتر از بقیه می‌توانند پیاده شوند.
پول اکونومی را بدهید، در فرست‌کلاس بنشینید!
علی رقم تفاوت فاحشی که در قیمت بلیت اکونومی و فرست‌کلاس وجود دارد، برخی ایرلاین‌ها در مواقع خاصی به بعضی مسافران این اجازه را می‌دهند که از امکانات کلاس بالاتر استفاده کنند. به‌عنوان‌مثال برخی ایرلاین‌ها گاهی برای مسافران متعهد و ثابت خود این مزیت را قائل می‌شوند که با پرداخت هزینه‌ی اکونومی بلیت فرست‌کلاس را دریافت کنند. بعضی ایرلاین‌ها نیز پاداش‌هایی برای خرید اینترنتی بلیت در نظر می‌گیرند. مثلاً برای مسافرانی که بلیت اکونومی را به‌صورت آنلاین خریداری کنند امکاناتی نظیر اتاق استراحت و کانتر پذیرش فرست‌کلاس تعلق می‌گیرد.
نظر کاربران :
هیچ نظری برای این مطلب ثبت نشده است. شما اولین نفر باشید.