کاروانسرای مرند

این کاروانسرا به دلیل قرار گرفتن در مسیر گردشگری ایران به اروپا و مورد توجه بودن گردشگران از اهمیت ویژه ای برخوردار است. : کاروانسرای شاه عباسی پیام مرند یکی از مهمترین تاسیسات بین راهی جاده ابریشم به شمار می رفت که به عنوان بزرگترین کاروانسرای شمال غرب کشور از مهمترین ابنیه تاریخی و گردشگری کشور محسوب می شود. اقدامات انجام گرفته در تامین کلیه امکانات رفاهی، تبدیل کاروانسرای پیام مرند به یک مرکز اقامتی تفریحی به صورت سنتی و مرمت مناسب این اثر شاخص قابل توجه و چشمگیر بوده است.
قدیمی‌ این کاروانسرا که در ۵۴ کیلومتری‌ تبریز به مرند قرار گرفته به علت شرایط سخت اقلیمی‌ دچار آسیب‌دیدگی‌هایی شده بود که در سال‌های اخیر توسط مرمتگران بازسازی و احیا شد. قدمت کاروانسرای پیام مرند به دوره مغول و صفویه می رسد که پس از مرمت، هم اکنون به عنوان یکی از ۹۹۹ کاروانسرای موسوم به شاه عباسی، امکان بازدید برای عموم گردشگران را دارد.
وی گفت: این کاروانسرا به علت اهمیت مکانی و مبادلات وسیع کالا در قرون گذشته بر خلاف کاروانسراهای کوهستانی، دارای حیاط مرکزی وسیع و از نوع کاروانسراهای چهار ایوانی است که از سردر رفیع، گنبدخانه حیاط مرکزی به شکل هشتی، اتاقها و ایوان های مشرف به حیاط برای اقامت کاروانیان تشکیل می شود. محمدی خاطرنشان کرد: منطقه نمونه گردشگری پیام شهرستان مرند دارای پتانسیل های طبیعی و تاریخی قابل توجهی برای جذب گردشگران است.
پیست اسکی مجهز پیام، وجود کاروانسرای تاریخی شاه عباسی و جاده ترانزیت از جمله جدی ترین پتانسیل های گردشگری این منطقه به شمار می روند که امیدواریم با حضور سرمایه گذار بهره برداری از آن به سرعت محقق شود کاروانسرای پیام از جملة کاروانسراهای معروف آذربایجان است که غالباً در دوره‌های صفویه و مغول از رونق بسیار برخوردار بود.
این کاروانسرا از موقعیت مکانی سوق‌الجیشی بسیار مهمی برخوردار است به طوری که در حال حاضر نیز می‌تواند مورد استفادة کلیه مسافران ایرانی و گردشگران خارجی که از مرز بازرگان به اروپا بر عکس عزیمت می‌کنند واقع گردد. کاروانسرای پیام دارای سر در رفیع، گنبدخانه و حیاط مرکزی بشکل هشتی بود و دارای اتاق‌ها و ایوان‌های مشرف به حیاط برای اقامت مسافران و کاروانیان بوده است.
در سال ۱۳۷۸ با توجه به اهمیت محور شمال به جنوب کشور و آماده‌سازی ایستگاههایی برای اقامت و استراحت گردشگران داخلی و خارجی بنای کاروانسرای پیام به صورت کالبد اولیه ولی با تأمین کلیة امکانات رفاهی جدید با طرح معماری سنتی به همت سازمان میراث فرهنگی کشور شروع به بازسازی گردید و هم اکنون در شرف اتمام است. این بنای عظیم دارای بدنة آجری و ایوان‌ها و طاق‌های رفیع به همراه برج‌های مدور در چهار گوشةآن است و در آیندة نزدیک می‌تواند به عنوان یکی از جاذبه‌های مهم گردشگری مورد استفاده مسافران قرار گیرد.