موسیقی و شعر در ایل بختیاری پیوند جاودانه ای با زندگی ایلی یافته است . مقام های موسیقی ایل بختیاری به نام بیت معروف هستند . از مشهورترین آنها به مقام گله داری ، برزگری ،ابوالقاسم خان و مقام شیرعلی مردون می توان اشاره کرد که تعداد آنها حدود ۲۰ تا ۲۵ مقام است . هر طایفه و تیره نوازندگان محلی ویژه ای دارد که به آنها توشمال می گویند تو شمال ها دارای طایفه و محل زندگی جداگانه ای هستند ، مخارج سالیانه خود را با شرکت در مراسم عروسی ، عزاداری و جشن های دیگر به دست می آورند و به زراعت و دام داری نیز می پردازند . توشمال ها مردمی عاشق پیشه و شاعر مسلک هستند که بیش تر وقت خودرا صرف ساختن ابیات ، لطیفه ها و ضرب المثل هاو متل ها می کنند . آنان در خلق آثار و ادبیات عامیانه ی سرزمین بختیاری سهم بسیاری دارند .
آلات موسیقی بختیاری ساده و محدود و عمدتا شامل سورنا ( کرنا ) ساز کوچک و دهل است . ساز کوچک سازی است بادی با طول نیم متر و دهانه ی بزرگ شیپوری که در رقص های دسته جمعی به کار می آید .
آورازهای محلی روستاهای چهارمحال و بختیاری با لهجه های مخصوص به خودشان به ویژه در هنگام عروسی و شادی بسیار جالب توجه است .
موسیقی بختیاری یکی از حوزه های گسترده ی موسیقی مقامی ایران است . نام مقام ها بیانگر نسبت هر نغمه با موضوع و سرگذشت ابداع آنهاست
و این بدان معناست که هر مقام اصیل موسیقی بختیاری با مراسم ، آیین ها و یا سنت های ایل بختیاری تکوین یافته است ، اما مرور زمان و وسعت ارتباطات ، مخصوصا در حوزه ی شنیداری با گرایش های انتزاعی ، تجریدی و گاه التقاطی سبب شده است تا نعمه های ناب این موسیقی از دسترس دوربماند و یا کم فروغ شود .
نغمه های دیگر موسیقی بختیاری که بعد از موسیقی کهن این قوم شکل گرفته اند عمدتا تصانیفی است که بر اساس لحن کلی موسیقی بختیاری و بعضا متاثر از یکی از مقام های اصلی یا نغمه های وابسته به آنها ساخته و اجرا می شوند .
مقام های موسیقی بختیاری بدین قرارند :
۱. مقام گاه گریو
۲. شیرعلی مردان – گلو گلوم
۳- سرکوهی
۴. الف ) لچک ریالی ب) برزگری
۵. الف ) پیش نوازی ب)حوری حوری
۶. الف ) چشمه کوه رنگ ب)سحر ناز
۷. الف ) چوب بازی ب) نی چوپانی
۸. الف ) پیش نوازی ب ) گلمی های گل
۹. جشن نوروزی
۱۰.الف ) مقام بیدگونی ب) گل ناز جهرم ج) فرود
نظر کاربران :
هیچ نظری برای این مطلب ثبت نشده است. شما اولین نفر باشید.