مسجد اتابکان شهرکرد

مسجد اتابکان شهرکرد از جمله بناهای دوره تسلط اتابکان است که با تعمیرات و بازسازی های دوره های بعد، تا به امروز برجای مانده است. بنای مسجد، ساختمان مجرد مکعب شکلی به ابعاد ۲۵×۲۵ متر است که در اصل با خشت خام و درحال حاضر با آجر و سنگ ساخته شده است.

مسجد اتابکان شهرکرد به نام‌های مسجد در امامزاده، مسجد امام صادق(ع) بازار نیز از آن نام برده می‌شود. از نظر موقعیت مکانی پاین‌تر از خیابان ملت و در هسته مرکزی و تاریخی بافت قدیمی شهرکرد و رو به وی امامزادگان حلیمه و حکیمه خاتون واقع شده است. این مسجد از قدیمی‌ترین بناهای مذهبی شناخته شده استان چهارمحال و بختیاری با قدمتی هشتصد ساله است و در اوایل قرن هفتم هجری قمری در دوران حکومت سلسله محلی اتابکان لر بزرگ به سبک مساجد قرون اولیه اسلامی ساخته شده است.

برای آشنایی بیشتر با شهرکرد پیشنهاد می کنیم به صفحه جاهای دیدنی شهرکرد مراجعه بفرمایید.

اهمیت تاریخی مسجد

این مسجد یکی از قدیمی‌ترین بناهای مذهبی استان چهارمحال و بختیاری به شمار می‌رود و پس از هشت صد سال سابقه تاریخی هنوز قابل استفاده برای اقامه نمازهای یومیه و مراسم گوناگون است و ترکیب و شکل اولیه خود را پس از قرن‌ها حفظ کرده است.

معماری مسجد

مصالح به کار رفته در مسجد اتابکان شهرکرد خشت خام و ملاط گل و آجر هستند و دیواره بیرونی مسجد در سال ۱۱۱۰ در دوره صفویه ساخته شده است. این مسجد دارای پلان شبستانی است که به‌صورت مربع شکل ساخته شده و ابعاد آن ۱۶ در ۵ متر است. مسجد به‌شکل سرپوشیده ساخته شده و دارای چهار ستون منشوری شکل قطور از آجر و طاقی روی آن استوار شده و طاق نمای وسطی به ابعاد ۶ در ۶ متر فضای میان مسجد را تشکیل می‌دهد. در طاق شمال شرقی، نمای آجری غیر هم‌سطحی هم است که روی کل طاق گچ کشیده‌اند.

محراب

محراب مسجد ساده ساخته شده و تزیینات خاصی نیز ندارد. بالای محراب با خط نسخ عبارت «من اضلم صمن منع مساجد الله ان یذکر فیها اسمه و سعی فی خرابها» نوشته شده است. بالای دیوارها، سه پنجره هلالی شکل برای روشن نگه داشتن مسجد تعبیه شده است. در گذشته ساختمان‌های بیشتری در اطراف مسجد وجود داشتند که می‌توان از تطهیرخانه مسجد و چند باب مغازه که برای تامین مخارج مسجد اختصاص داده شده بود، نام برد که با مرور زمان از بین رفتند. این مسجد همچنین بدون گلدسته و مناره و به سبک مساجد اولیه اسلامی ساخته شده است.

تزیینات بنا

درب ورودی مسجد در سمت شمال آن قرار دارد. مسجد دارای در چوبی نفیس و زیبایی است که از دو لنگه چوب سیاه و منقش و قاب‌بندی شده است. دارای گل میخک کوچک و ظریف و نقش ستاره‌ای به ارتفاع ۵٫۲ متر ساخته شده که در پشت لنگه دست راست تاریخ ۶۰۵ هجری حک شده است. این درب به‌دلیل کاربرد انواع هنرهای چوبی روی آن از لحاظ قدمت تاریخی و هنری دارای اهمیت بسیار زیادی است. در اطراف درب مسجد دو سکو قرار دارد که در بالای آن عبارت «انا مدینه العلم و علی بابها» با خط نستعلیق نوشته شده است.

در جنوب غرب مسجد درب چوبی دیگری است که بعدها نصب شده است. که جا دری‌های مشبک آجری به طرف غرب و مشبک‌هایی نیز در طرف مشرق دارد.

مرمت و بازسازی

این مسجد که دوره‌های تاریخی بسیاری را به خود دیده است. هم‌اکنون نیز پس از گذراندن ۸۰۰ سال از تاریخ بنای خود، توانسته اصل معماری و ترکیب اولیه خود را محفوظ نگه دارد. در سال ۱۳۹۱ مسجد به‌دلیل رطوبت زیاد دارای آسیب‌های جزیی شد و مورد مرمت قرار گرفت. در زمانی که مسجد در حال مرمت بود استفاده از آن برای مدتی ممنوع شد. رطوبت آن دفع و عملیات مستحکم‌سازی و احیای کف نیز روی آن انجام شد. مسجد مورد بازسازی قرار گرفت و پس از پایان مرمت، مسجد دوباره مورد استفاده قرار گرفت.

این مسجد هنوز هم مورد توجه بسیاری از مردم شهرکرد است . در آن علاوه بر نماز، مراسم های مختلف نیز برگزار می‌شود. مسافران و گردشگرانی که به شهرکرد سفر می‌کنند. از این مسجد که قدیمی ترین بنای شهر است و سبک مساجد اولیه اسلامی را دارد، بازدید می‌کنند.

نحوه دسترسی

آدرس: استان چهارمحال بختیاری، شهرکرد، خیابان ولیعصر