ایران پهناور سرزمینی است که هر نقطه آن غذاهای محلی رنگارنگ و مخصوص به خود دارد . اقلیم و فرهنگ و سبک زندگی در نوع غذایی که در هر ناحیه طبخ می شود تاثیر زیادی دارد . بر این اساس ساحل‌نشینان ایران اسلامی غذاهایی سرد، خوشمزه و بارنگ و بوی دریادارند و ساکنان نقاط مرکزی ایران نیز رنگ و بویی تند، گرم و معطر به غذاهای خود می‌بخشند که دراین‌بین مردمان کویرنشین استان سمنان نیز از این قاعده مستثنا نیستند.در این مطلب غذاهای محلی سمنان را آورده ایم تا اگر دوست داشتید در سفر به این استان تجربه کنید یا اگر قصد و موقعیت سفر ندارید در منزل تهیه کنید و لذت ببرید .
فهرست
سبزی پلو دامغان
سبزی‌پلوی دامغان یکی از غذاهای بومی و سنتی استان سمنان است که آشپزها و بانوان هنرمند این خطه با استفاده از موادی همچون برنج، سبزی‌پلویی، بادمجان، روغن حیوانی، کره، دارچین، سماق (در صورت تمایل می‌توان از گرد غوره استفاده کرد)، نمک، فلفل، زعفران و کدوحلوایی آن را طبخ می‌کنند.
مواد لازم برای ۴ نفر:
برنج ۲ لیوان
سبزی پلو خردشده ۵۰۰ گرم
بادمجان ۴ عدد
گوجه فرنگی ۴ عدد
روغن سرخ کردنی به مقدار لازم
روغن حیوانی یا کره (در صورت دلخواه) ۲ قاشق غذاخوری
دارچین ۱ قاشق غذاخوری
گرد غوره یا سماق قرمز ۲ قاشق غذاخوری
نمک و فلفل به میزان کافی
زعفران ۱ قاشق چایخوری
کدو حلوایی ۳۰۰ گرم
طرز تهیه:
برنج را با آب نیم گرم شسته و خیس کرده بادمجانها را شسته و پوست کنده و از طول به دو نیم تقسیم کرده و نمک زده بعد از ۱۵ دقیقه می‌شوییم و خشک می‌کنیم و با روغن سرخ کردنی سرخ می‌کنیم. بادمجانهای سرخ شده را روی کاغذ خشک کن گذاشته تا روغن اضافی آن گرفته شود. گوجه فرنگی‌ها را به مدت ۳ دقیقه در آب جوش انداخته و بعد در آب سرد قرار می‌دهیم و بعد پوست آن را گرفته و از وسط دو نیم می‌کنیم کمی نمک می‌زنیم. کدو را پوست کنده و به تکه‌های ۱۰*۱۰ تقسیم کرده و یا قالب زده در قابلمه آب را جوش آورده و برنج را در آن ریخته و بعد لحظه آخر سبزی را اضافه کرده و آبکش می‌کنیم. (زیر آبکش ظرفی را قرار داده تا بتوان آب برنج را برای تهیه لابو در آن نگه داشت .)
در قابلمه مقداری روغن ریخته و از کدوها روی آن می‌چینیم نیمی از مخلوط برنج و سبزی را در قابلمه ریخته و بادمجانها و گوجه فرنگی را همراه با دارچین و گردغوره میان برنج قرار داده و بعد مابقی برنج و سبزی را روی مواد می‌ریزیم و بر طبق معمول برنج را دم کرده و بعد از دم کشیدن در دیس می‌کشیم و در صورت تمایل روغن حیوانی یا کره را داغ کرده روی دیس می‌ریزیم و با کدوهای ته دیگ برنج را تزئین می‌کنیم.
خورشت هویج و پسته
استفاده از انواع مغز‌های خوراکی مانند بادام، گردو و پسته در تهیه‌ی غذاهای اصیل ایرانی، امری بدیهی و مرسوم است که علاوه بر ایجاد طعم و عطری بی‌نظیر، ارزش غذایی آن را دو چندان خواهد کرد. در استان سمنان، نوعی غذای محلی به نام خورشت هویج و پسته تهیه و طبخ می‌شود که محبوبیت و شهرت فراوانی در سراسر کشور دارد. بانوان و آشپزهای این ناحیه از کشور، با ترکیب موادی مانند هویج، گوشت سینه‌ی مرغ، پیاز، زعفران، نمک، فلفل، شکر، آبغوره، برنج، روغن حیوانی و خلال پسته به تهیه و طبخ این غذای بومی و اصیل ایرانی می‌پردازند.
مواد لازم:
هویج:۵۰۰ گرم
روغن مایع: به میزان لازم
سینه مرغ بدون استخوان: ۵۰۰ گرم
پیاز داغ: ۲ قاشق غذاخوری
زعفران دم کرده: ۲ قاشق چایخوری
نمک و فلفل: به دلخواه
شکر: ۲ قاشق غذاخوری
آب غوره: ۰/۵ لیوان
برنج: ۶۰۰ گرم
روغن حیوانی: ۱ قاشق غذاخوری
خلال پسته: به دلخواه
طرز تهیه:
هویج‌ها را پوست بکنید و نگینی خرد کنید و در کمی روغن سرخ کنید. سینة مرغ را به اندازة خورشی خرد کنید و همراه با پیاز داغ کمی سرخ کنید و هویج، زعفران، نمک، فلفل، شکر و آب غوره را به آن اضافه کنید. بعد از چند جوش خورش آماده است و برای تزیین آن می‌توانید از خلال پسته استفاده کنید. برنج را با روغن حیوانی دم کرده و با خورش سرو کنید.
یخنی
یخنی یکی از غذاهای محلی بسطام است که آن را در دسته آبگوشت‌ها نیز می‌توان طبقه‌بندی کرد این غذا با طبخ پیازداغ، در دیگ مسی یا همان قلیف و افزودن آب، ادویه، نخود، لوبیا، سبزی آش و گوشت چرب گوسفند آغاز می‌شود و در ادامه، زردآلوی نارس که در شاهرود به آن زنگلاچو یا چاقاله نیز می‌گویند، به مخلوط یخنی افزوده می‌شود.
جوش بره
جوش بره یکی از خوشمزه‌ترین غذاهای محلی استان سمنان است که البته یکی از دشوارترین دستورالعمل‌های پخت در بین آش‌های این دیار را نیز به خود اختصاص داده است.
خلال پلو
خلال پلوی سمنان یکی از معروف‌ترین و مغذی‌ترین غذاهای سنتی این خطه از کشور است که با استفاده از این ماده‌ی ارزشمند تهیه می‌شود. البته در رژیم غذایی استان کرمانشاه نیز خلال‌پلو با کمی تغییر در مواد اولیه‌ی مصرفی و سبک تهیه، نوعی غذای محلی در نظر گرفته می‌شود. بانوان و مادران کدبانوی استان سمنان با استفاده از موادی مانند برنج، گوشت چرخ‌کرده، خلال بادام، خلال پسته، خلال هویج، خلال پرتقال، شکر، پیاز، زعفران، روغن حیوانی، نمک، فلفل و زردچوبه به طبخ این غذای بومی می‌پردازند. پیشنهاد می‌کنیم هنگام حضور در این استان زیبا و دوست‌داشتنی، خلال‌پلوی معروف این خطه از کشور را تهیه و میل کنید.
مواد لازم:
برنج آبکش شده ۴ پیمانه
گوشت چرخ کرده قلقلی ۳۰۰ گرم
خلال هویج ۲۰۰ گرم
خلال پرتقال ۵۰ گرم
خلال پسته ۱۰۰ گرم
خلال بادام ۲۰۰ گرم
شکر ۱۰۰ گرم
پیاز متوسط ۱ عدد
زعفران دم کرده غلیظ ۲ قاشق غذاخوری
روغن حیوانی ۲۰۰ گرم
نمک، فلفل، ادویه به میزان لازم
روش تهیه:
گوشت چرخ کرده را با پیاز رنده شده و ادویه و نمک مخلوط کرده کاملاً ورز دهید و از آن قلقلی‌های کوچک تهیه کنید و در روغن تفت دهید.سپس آنها را با نصف پیمانه آب روی حرارت ملایم بپزید.در آخر برنج دم کرده را در دیس کشیده و روی آن را با خلال‌های آماده و کوفته قلقلی تزئین نمایید.
ته چین گوشت گرمسار
این غذا نوعی چلوگوشت بومی با طعمی لذیذ و شگفت‌انگیز است که طرفداران بسیاری را معطوف خود ساخته است. بانوان هنرمند و کدبانوی گرمساری با ترکیب موادی همچون برنج، گوشت تازه‌ی بره، نمک، فلفل، گرد لیمو، پیاز، کشمش، روغن و زعفران به طبخ این غذای محلی و دوست‌داشتنی ایرانی می‌پردازند. البته همانگونه که پیش‌تر ذکر شد، این غذا به دلیل حضور گوشت قرمز، از چربی، کالری و انرژی بسیار بالایی برخوردار است و مصرف بیش از حد آن به شما دوستان توصیه نمی‌شود.
مواد لازم:
برنج: ۶ پیمانه
گوشت: نیم کیلو راسته گوسفندی
دمبه: ۵۰ گرم
سیب زمینی: ۲ عدد
اسفناج: ۱۰۰ گرم
سیر: ۲ حبه
نمک، ادویه
روش تهیه:
برنج را خیس کنید و پس از نیم ساعت روی اجاق قرار دهید تا به جوش بیاید. اسفناج را در یک ظرف بگذارید و زیر آبکشی قرار دهید که می‌خواهید پلو را در آن آبکشی کنید. اسفناج با آب برنج کمی نرم می‌شود.یک سیب زمینی را ورقه‌ای کنید و ته قابلمه بگذارید. کمی زعفران دم کرده رویش بریزید. سپس یک لایه نه چندان ضخیم از برنج (حدود پنج شش سانتی‌متر) روی سیب زمینی‌ها بریزید. سراغ گوشت بروید. آنها را روی پلو بگذارید دنبه و سیر را هم میان گوشت‌ها قرار دهید. سپس بقیه برنج را روی آن بریزید.چلو که تمام شد، سیب زمینی دیگر را به سه چهار تکه متوسط بدل کنید و در یک سوی برنج، اسفناج را در سوی دیگر و یک تکه دمبه را میان برنج قرار دهید. آب روغن فراموش نشود.برنج که دم داد، در قابلمه را بگذارید، شعله را کم کنید و دو و نیم تا سه ساعت صبر کنید چون گوشت خام و سیب زمینی باید با حرارت درون پلو پخته شوند و البته دمبه‌ها باید آب شوند. پس از این مدت غذای شما آماده است.
مهم: گوشت این غذا باید حتما گوسفندی باشد. چون گوشت گوساله، میان برنج، سیاه می‌شود. همچنین اگر گوشت دنده را انتخاب کنید، غذای لذیذتری می‌خورید.
کله‌جوش
کله جوش یا کال جوش یا ماست جوش از غذاهای مشترک بین مردم دیار خراسان و قومس است این غذا را نیز می‌توان در زمره آش‌ها طبقه‌بندی کرد که طعمی بسیار دل‌چسب و پرطرفدار دارد.
ته چین کشمش و لپه سمنان
ته‌چین یکی از این غذاهای دوست‌داشتنی و پرطرفدار ایرانی است که طعم و عطر شگفت‌انگیز آن، ذائقه‌ی هر انسانی را برای امتحان کردن تنها لقمه‌ای از این غذای بومی، تحریک خواهد کرد. معمولا برای طبخ ته‌چین‌های ایرانی، از گوشت سفید (مرغ، بوقلمون، اردک) و برنج استفاده می‌شود که ترکیب این دو ماده‌ی غذایی با یکدیگر، بسیار عالی و مطبوع خواهد بود. در رژیم غذایی مردم استان سمنان، نوعی غذای سنتی و محلی به نام ته‌چین کشمش و لپه تهیه می‌شود که بسیار پرطرفدار، لذیذ، معطر و مغذی است. بانوان خوش‌سلیقه‌ی این منطقه از کشور با به کارگیری موادی مانند لپه، برنج، گوشت مرغ، نمک، فلفل، زردچوبه، کشمش، پیاز، ماست پرچرب، روغن، زعفران و زرده‌ی تخم‌مرغ، ته‌چین معروف لپه و کشمش دیار خود را تهیه می‌کنند. همانگونه که در مواد اولیه‌ی مصرفی ته‌چین مشاهده کردید، لپه یکی از حبوباتی است که در تهیه‌ی آن مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مواد لازم:
برنج ۳ پیمانه
سینه مرغ ۸۰۰ گرم
کشمش پلویی یک دوم پیمانه
لپه یک دوم پیمانه
تخم مرغ ۲ تا ۳ عدد
ماست چکیده ترش ۳۰۰ گرم
پیاز ۱ عدد
زعفران و نمک و فلفل و روغن به میزان لازم
طرز تهیه:
برنج رو بشویید و خیس کنید، و بعد به روش کته یا آبکش اونو آماده کنید. لپه رو هم جداگانه بشویید و بپزید.پیاز رو خلالی کنید و و به همراه سینه مرغ تفت بدید، وقتی مرغ تفت خورد، کمی زعفران، نمک و فلفل بزنید و کمی آب روی مرغ بریزید و اجازه بدید تا بپزه و بعد ریش‌ریش کنید. کشمش رو هم کمی خیس کنید و بعد در روغن تفت بدید. در یک کاسه، تخم مرغ‌ها رو با چنگال بزنید تا باز بشن و بعد ماست چکیده و زعفران دم کرده و کمی روغن اضافه کنید و خوب مخلوط کنید. مایه ته چین رو به برنجتون اضافه کنید و خوب مخلوط کنید. حالا در یک قابلمه مورد نظر، کمی برنج بریزید و صاف و فشرده کنید، حالا مرغ‌های ریش‌ریش شده، یک لایه لپه و یک لایه کشمش بریزید و خوب صاف کنید و مابقی برنج رو بریزید و خوب فشرده و صاف کنید و اجازه بدید تا ته چین با حرارت خیلی کم برای مدت ۱ ساعت تا ۱ ساعت و نیم دم بیاد.
مانی پلو
مانی پلو غذای سمنانی است که در دامغان نیز به‌خوبی پخت می‌شود برای طبخ این غذا به دو قابلمه و یک ماهیتابه نیاز است چراکه در آن گوشت گوسفند نگینی شده و لپه می‌بایست به‌صورت جداگانه پخته شوند و سپس با مخلوط زرشک، کشمش و ادویه که به‌صورت مجزا در ماهیتابه‌ای طبخ می‌شوند افزوده می‌شود و درنهایت لابه‌لای برنج آبکش شده به همراه پیازداغ پخته می‌شود.
مواد لازم:
برنج: ۳ لیوان
لپه: یک لیوان
کشمش پلویی: ۲۵۰ گرم
زرشک: ۷۵ گرم
زعفران دم کرده: به مقدار لازم
گوشت گوسفند یا فیله گوساله: ۳۰۰ گرم (خرد شود)
رشته پلویی: ۲۰۰ گرم
پیاز داغ: ۲ تا ۳ قاشق غذاخوری
نمک، فلفل، زردچوبه: به مقدار لازم
زیره سیاه: یک قاشق چایخوری (به دلخواه)
روغن: به مقدار لازم
مواد لازم برای ته دیگ : (در صورت دلخواه)
زعفران دم کرده: یک قاشق چای خوری
ماست معمولی: یک لیوان
زرده‌ی تخم‌مرغ: یک عدد
طرز تهیه:
در قابلمه‌ای یک تا دو قاشق روغن می‌ریزیم و روی حرارت داغ می‌کنیم. گوشت را در روغن کمی تفت می‌دهیم، پیاز داغ، زردچوبه و فلفل را اضافه می‌کنیم، پس از ۱ تا ۲ دقیقه دو لیوان آب به آن می‌افزاییم و درب قابلمه را می‌گذاریم تا بپزد (در انتهای پخت گوشت، نمک را به آن اضافه می‌کنیم). لپه را با دو لیوان آب می‌جوشانیم و پس از دو دقیقه در آبکش می‌ریزیم (با این کار نفخ لپه گرفته می‌شود) و بعد دوباره با یک لیوان آب و کمی نمک می‌گذاریم تا بپزد.
برنج را که دو ساعت قبل در آب و نمک خیس کرده‌ایم در آب جوش می‌ریزیم چند دقیقه به برداشتن برنج مانده، رشته و لپه را به آن اضافه می‌کنیم و بعد از یکی دو جوش در آبکش می‌ریزیم (دلیل این کار این است که رشته نرم شود و لپه لعاب نیندازد و برنج هنگام دم کشیدن به هم نچسبد). در قابلمه‌ای کمی روغن می‌ریزیم و روی حرارت داغ می‌کنیم. در کاسه‌ای ماست و زعفران دم کرده و زرده‌ی تخم‌مرغ را با یک تا دو کفگیر برنج مخلوط کرده، در ته قابلمه می‌ریزیم (برنج به حدی باشد که مایع ته دیگ نه خیلی شل و نه خیلی سفت شود). بقیه برنج را روی آن ریخته و دم می‌کنیم.
کشمش و زرشک (پاک کرده و شسته) را جداگانه با مقدار خیلی کم روغن سرخ می‌کنیم و سه چهارم از هر دو را با هم مخلوط و یک چهارم بقیه را برای تزئین کنار می‌گذاریم. بعد از این که برنج دم کشید، روی آن زعفران دم کرده می‌ریزیم؛ گفتنی است که این پلو تقریباً زعفرانی است. هنگام کشیدن در دیس لا به لای آن مخلوط کشمش و زرشک را می‌ریزیم و سطح روی برنج را برنج ساده می‌ریزیم تا بتوان طبق سلیقه تزئین کرد.
ته‌چین اسفناج
ته‌چین اسفناج را شاهرودی‌ها به حد اعلاء درست می‌کنند این غذا با گوشت ماهیچه گوسفند، برنج، زعفران، روغن کره گوسفندی و اسفناج تازه درست می‌شود و مانند سایر ته‌چین‌ها مخلوط گوشت و برنج به‌صورت لایه‌ای در ظرف غذا طبخ می‌شوند.
اما ته‌چین اسفناج شاهرودی ویژگی‌هایی نیز دارد که آن را از سایر غذاهای مشابه متمایزمی کند و آن‌هم این است که گوشت مخلوط گوشت و اسفناج پخته‌شده با گرد غوره کمی‌ترش شده و در انتهای دیگ با زعفران فراوان جای‌داده می‌شود و زمان آماده شدن برنج، در ظرفی جداگانه به نحوی قرار داده می‌شود که ته‌دیگ، که حال شبیه کیکی طبقه‌ای متشکل از رنگ‌های زیبای سفید، زرد و سبز شده، بالا قرار می‌گیرد و روی آن با زرشک و خلال بادام و پسته تزئین می‌شود.
نظر کاربران :
هیچ نظری برای این مطلب ثبت نشده است. شما اولین نفر باشید.