پلْ‌سفید، مرکز شهرستان سوادکوه در استان مازندران. این شهر در °۵۳ و´۳طول شرقی و °۳۶و´۷ عرض شمالی، در ارتفاع ۵۵۰متری از سطح دریا در دامنه‌های شمالی رشته کوههای البرز مرکزی و در ناحیه‌ای نیمه جنگلی واقع شده است. پیرامون این شهر را کوههای سامان‌سی، سیتک، الوات، غلِ غِلوک، گَتو و لالتا دربرگرفته، از این رو شهر به صورت طولی و در امتداد جاده‌ای که از میان آن می‌گذرد، رشد کرده است. رودخانۀ تالار که از کوههای جنوبی شهرستان سوادکوه سرچشمه می‌گیرد، از میان این شهر می‌گذرد. آب‌وهوای پل‌سفید معتدل و نیمه مرطوب است. بیشترین دمای آن در تابستانها °۳۴ سانتی‌گراد، و کمترین آن در زمستانها °۱۰- سانتی‌گراد، و میانگین بارندگی سالانۀ آن حدود ۵۵۰ میلی‌متر است.
در پیرامون پل‌سفید کشاورزی و دامداری رونق دارد. آب کشاورزی این شهر از رودخانۀ تالار، و آب آشامیدنی آن از چشمه‌های لوله‌کشی شده تأمین می‌شود. وجود مراتع سرسبز باعث شکوفایی دامداری در این شهر شده است، چنان‌که گوشت گوسفند و فرآورده‌های لبنی از موادی است که به جاهای دیگر فرستاده می‌شود. زغال‌سنگ نیز از دیگر مواد صادراتی این شهر است که از معادن البرز مرکزی ـ که در کنار آبادی کری‌کلا در ۴ کیلومتری پل‌سفید واقع است ـ استخراج می‌شود.
یکی از مهم‌ترین عوامل در توسعۀ پل‌سفید، قرارگرفتن این شهر در کنار راههای ارتباطی است. پل‌سفید بر سرراه فیروزکوه که تهران را به مازندران متصل می‌سازد، و همچنین در مسیر راه‌آهن تهران ـ شمال واقع است.
پیشینۀ تاریخی: در بیست و پنجمین سال سلطنت شاه‌عباس اول (۱۰۲۱ق/۱۶۱۲م)، جادۀ شاهی که اصفهان را ییلاق فرح‌آباد در مازندران متصل می‌ساخت، کشیده شد و پلی در مسیر این جاده بر روی رودخانۀ تالار احداث گردید. این پل به سبب رنگ سفید آن، به پل سفید معروف شد، اما به درستی معلوم نیست که آبادی پل‌سفید پس از احداث این پل پدید آمده، یا پیش از آن در محل امروزی بوده است.
از منابع تاریخی و جغرافیایی دوران صفویه تا اواسط دورۀ قاجار، آگاهی روشنی از وجود زیستگاهی در کنار این پل به دست نمی‌آید. در گزارش استرابادی از سوءقصد به نادرشاه افشار در ۱۱۵۴ق/۱۷۴۱م، در حوالی پل‌سفید، اشاره‌ای به آبادی‌ای در کنار این پل دیده نمی‌شود. رضاقلی‌خان هدایت در ۱۲۶۸ق/۱۸۵۲م هنگامی که به سفارت خوارزم می‌رفته، از پل‌سفید گذر کرده است؛ وی از آن به عنوان «پلی محکم، بلند و وسیع» یاد می‌کند که بر رودخانۀ تالار بسته شده است(ص۱۷). اما از گزارشهای او نیز نمی‌توان به وجود آبادی‌ای در کنار پل‌سفید پی برد، زیرا وی و همراهانش پس از عبور از پل‌سفید، شب را در بقعۀ امام‌زاده ابوطالب واقع در نزدیکی این پل گذراندند(همانجا). ناصرالدین‌شاه قاجار که در سفر به مازندران(۱۲۸۲ق/۱۸۶۵م) از پل‌سفید عبور کرده بود، از آن به عنوان یکی از منازل جادۀ شاه‌عباسی یاد می‌کند. بنابر مشاهدات وی این پل «سه، چهار دهانه» داشته است. اگر بتوان به گفتۀ ناصرالدین شاه اعتماد کرد، این پل می‌بایست پس از این تاریخ مرمت شده باشد، زیرا رابینو که در حدود سال ۱۳۲۷ق/۱۹۰۹م پل را دیده، آن را با دو دهانه وصف کرده است. افضل‌الملک، از مورخان دورۀ قاجار در شرح سفر خود به مازندران در ۱۳۳۱ق، از پل سفید و قهوه‌خانه‌ای در کنار آن یاد کرده است.
در اوایل سلطنت رضاشاه پهلوی این پل توسط «ادارۀ طرق» مرمت شد و به شکل امروزی آن درآمد. امروزه این پل با ۲۵متر درازا، ۵/۴متر پهنا دو دهانۀ متفاوت دارد. رضاشاه در ۱۳۰۵ش در سفر مازندران از این پل دیدن کرده، و در سفرنامۀ خود از آن به عنوان یکی از پلهای مهم راه تهران به مازندران یاد کرده است. با احداث راه‌آهن شمال ـ جنوب که ساخت آن در ۱۳۰۷ش آغاز شد و در ۱۳۱۵ش به اتمام رسید، پل‌سفید به یکی از ایستگاهها و تعمیرگاههای قابل توجه راه‌آهن سراسری ایران بدل گشت.
احداث ایستگاه راه‌آهن در پل‌سفید باعث جذب و افزایش جمعیت در این آبادی شد. پل‌سفید در ۱۳۲۹ش روستایی از دهستان راستوپی از بخش سوادکوه به شمار می‌رفته، و جمعیت آن حدود دوهزارتن بوده است که شمار قابل توجهی از این جمعیت را خانواده‌های کارگران و کارمندان راه‌آهن تشکیل می‌داده‌اند. بنابر سرشماری ۱۳۵۵ش جمعیت شهر پل‌سفید به ۸۳۹‘۳ تن افزایش یافت. با تشکیل شهرستان سوادکوه به مرکزیت پل‌سفید، سازمانها و ادارات دولتی در این شهر دایر شد و جمعیت آن در ۱۳۶۵ش به ۴۲۳‘۶ تن و در آبان ۱۳۷۵ به ۶۳۳‘۷ تن رسید.
پیشینۀ تاریخی:
در بیست و پنجمین سال سلطنت شاه‌عباس اول (۱۰۲۱ق/۱۶۱۲م)، جادۀ شاهی که اصفهان را به ییلاق فرح‌آباد در مازندران متصل می‌ساخت، کشیده شد و پلی در مسیر این جاده بر روی رودخانۀ تالار احداث گردید. این پل به سبب رنگ سفید آن، به پل سفید معروف شد، اما به درستی معلوم نیست که آبادی پل‌سفید پس از احداث این پل پدید آمده، یا پیش از آن در محل امروزی بوده است.
از منابع تاریخی و جغرافیایی دوران صفویه تا اواسط دورۀ قاجار، آگاهی روشنی از وجود زیستگاهی در کنار این پل به دست نمی‌آید. در گزارش استرابادی از سوءقصد به نادرشاه افشار در ۱۱۵۴ق/۱۷۴۱م، در حوالی پل‌سفید، اشاره‌ای به آبادی‌ای در کنار این پل دیده نمی‌شود. رضاقلی‌خان هدایت در ۱۲۶۸ق/۱۸۵۲م هنگامی که به سفارت خوارزم می‌رفته، از پل‌سفید گذر کرده است؛ وی از آن به عنوان «پلی محکم، بلند و وسیع» یاد می‌کند که بر رودخانۀ تالار بسته شده است(ص۱۷). اما از گزارشهای او نیز نمی‌توان به وجود آبادی‌ای در کنار پل‌سفید پی برد، زیرا وی و همراهانش پس از عبور از پل‌سفید، شب را در بقعۀ امام‌زاده ابوطالب واقع در نزدیکی این پل گذراندند(همانجا). ناصرالدین‌شاه قاجار که در سفر به مازندران(۱۲۸۲ق/۱۸۶۵م) از پل‌سفید عبور کرده بود، از آن به عنوان یکی از منازل جادۀ شاه‌عباسی یاد می‌کند. بنابر مشاهدات وی این پل «سه، چهار دهانه» داشته است. اگر بتوان به گفتۀ ناصرالدین شاه اعتماد کرد، این پل می‌بایست پس از این تاریخ مرمت شده باشد، زیرا رابینو که در حدود سال ۱۳۲۷ق/۱۹۰۹م پل را دیده، آن را با دو دهانه وصف کرده است. افضل‌الملک، از مورخان دورۀ قاجار در شرح سفر خود به مازندران در ۱۳۳۱ق، از پل سفید و قهوه‌خانه‌ای در کنار آن یاد کرده است.
در اوایل سلطنت رضاشاه پهلوی این پل توسط «ادارۀ طرق» مرمت شد و به شکل امروزی آن درآمد. امروزه این پل با ۲۵متر درازا، ۵/۴متر پهنا دو دهانۀ متفاوت دارد. رضاشاه در ۱۳۰۵ش در سفر مازندران از این پل دیدن کرده، و در سفرنامۀ خود از آن به عنوان یکی از پلهای مهم راه تهران به مازندران یاد کرده است. با احداث راه‌آهن شمال ـ جنوب که ساخت آن در ۱۳۰۷ش آغاز شد و در ۱۳۱۵ش به اتمام رسید، پل‌سفید به یکی از ایستگاهها و تعمیرگاههای قابل توجه راه‌آهن سراسری ایران بدل گشت.
منبع : شهرداری پل سفید
نظر کاربران :
هیچ نظری برای این مطلب ثبت نشده است. شما اولین نفر باشید.