روستای تاریخی حیله‌ور در فاصله ۳ کیلومتری روستای صخره‌ای کندوان قرار گرفته است. شیوه معماری این روستا منحصر به فرد می‌باشد به این صورت که خانه‌های آن در دل زمین به صورت زاغه‌های زیبا و با سبک بسیار عالی کنده شده و از استتار کافی برخوردار می‌باشند. در واقع به این دلیل که خانه‌های این روستا از دید رهگذران پنهان می‌باشند به نام حیله‌ور معروف شده‌اند. اهالی این روستا در زمان حمله مغول، خانه‌های خود را رها کرده و به روستای کندوان نقل مکان نمودند.
یکی از دلایل گمنامی این روستا مخفی بودن آن از دید رهگذران، مسافران و گردشگران است؛ اما اگر جزو افرادی باشید که به محیط اطرافشان دقت زیادی می‌کنند، در حالی که در مسیر اسکو به کندوان را پیش می‌روید، در کنار جاده چشمتان به حفره‌های متعدد در زمین خواهد خورد که اگر کمی کنجکاوی به خرج دهید و از نزدیک آنها را ببنید متوجه‌ی چیزی حیرت‌انگیز می شوید! این حفره‌ها، خانه‌های مدفون روستای تاریخی و شگفت‌انگیز حیله‌ور اهستند؛ روستایی خاموش و متروک و پر از سکوت و تنهایی.
موقعیت جغرافیایی روستا
روستای تاریخی و تماشایی حیله‌ور در ۴۴ کیلومتری جنوب غربی تبریز در استان آذربایجان شرقی و در شهرستان اسکو قرار واقع است. اسکو از مناطق دیدنی این استان است که از سمت شمال با شهرستان شبستر، از سمت شرق با تبریز، از سمت غرب با دریاچه ارومیه و از سمت جنوب با شهرستان آذرشهر هم‌مرز است. حیله‌ور در ۱۸ کیلومتری جنوب شرقی این شهر قرار دارد. این روستا که در پای یکی از ارتفاعات شمال غربی مجموعه آتشفشانی سهند قرار دارد، با روستای کندوان با معماری صخره‌ای باشکوه آن حدود دو کیلومتر فاصله دارد.
کندوان روستای ناشناخته با سبک معماری دست‌کند است که سراغ آن را نه روی زمین، بلکه در زیر زمین و در دل سنگ‌ها باید بگیرید. وقتی به نزدیکی این روستا برسید نمی‌توانید آن را ببینید؛ حتی در فاصله‌ی نزدیک هم باید با دقت نگاه کنید تا بتوانید حیله‌ور را مشاهده کنید. همین مخفی بودن بر شگفتی حیله‌ور می‌افزاید. این روستا در حال حاضر متروک و خالی از سکنه است.
مردمان حیله‌ور، خانه‌هایشان را در میان رسوبات آتشفشانی و در دل زمین کنده‌‌اند و این خانه‌ها شبیه به زاغه هستند. تخمین زده می‌شود حدود ۲۰۰ خانه در این روستا وجود دارد اما متأسفانه همه‌ی آنها شناسایی نشده‌اند و بسیاری از آنها در زیر سیلاب‌ها مدفون شده‌اند، برای اینکه حيله‌ور در بخش پايينى دامنه بين شيب زمين و كوه قرار گرفته است. همین قرارگیری موجب شده است تا در زمان بارندگی آب وارد بخش‌های مختلف روستا شود و به مرور زمان خانه‌ها را پر از گل و لای کند. تاکنون حدود ۵۵ خانه از تخلیه شده و در معرض بازدید گردشگران قرار گرفته است.
معماری این روستا به‌گونه‌ای است که در فصل زمستان، داخل خانه‌ها گرم و در تابستان نیز هوای داغ تابستانی از بیرون به داخل نفوذ نمی‌کند و ازاین‌رو هوای درون خانه‌ها خنک است. خانه‌ها دارای فضاهای مختلف همچون اتاق، آشپزخانه و انباری هستند و در برخی از آنها تنورهایی کشف‌شده که برای پخت‌وپز یا به‌عنوان سیستم گرمایشی استفاده می‌شده‌اند. اهالی این روستا کشاورز و دامدار بوده‌اند. در کنار خانه‌ها نیز آخورها یا آغل‌های حیوانات دیده می‌شود. فرش‌بافی، گلیم‌بافی، ورنی‌بافی نیز دیگر از هنرها و فعالیت مردمان این دیار بوده است.
روستای متروک حیله‌ور از آثار ملی استان آذربایجان شرقی است که در مردادماه سال ۱۳۸۴ با شماره‌ی ۱۲۶۲۲ در فهرست میراث ملی کشور به ثبت رسیده است.
قدمت روستا
قدمت روستای حیله‌ور به‌طور دقیق مشخص نیست و نیازمند پژوهش‌های باستان‌شناختی است. اما بر اساس قطعه سفال‌هایی که در اطراف این روستا پیدا شده، احتمال می‌رود از قرن هفت تا ۱۲ هجری قمری یعنی از دوره‌ی ایلخانی تا عصر صفوی زندگی در آن جریان داشته است. همچنین در شمال غربی روستا و در فاصله‌ی ۳۰۰ متری آن قبرستانی وجود دارد که قدمت اسلامی حیله‌ور را تأیید می‌کند.
باستان شناسان بر اساس آثار و سفالینه های کشف شده در این منطقه حدس می زنند که قدمت روستای حیله ور تبریز به قرن ۷ تا ۱۲ هجری باز گردد. اما قبرستان تاریخی که در نزدیکی روستای حیله ور قرار دارد گویا آن است که زندگی از سالیان طولانی تری در این منطقه جریان داشته است.
روستایی که شاید از دوران قرون اسلام تا زمان حمله مغول شاهد زندگی خوش مردم آن زمان بوده است. اما پس از آن برای ادامه حیات به دل کوه انتقال پیدا کرده و به روستایی متروکه تبدیل شده است. تاریخی که ساعت ها انسان را وادار به تفکر می کند.
نحوه دسترسی
برای رسیدن به روستای حیله‌ور، مسیر شهرستان اسکو به کندوان را باید در پیش بگیرید. نرسیده به کندوان و در حدود دو کیلومتری غرب آن در کنار جاده، روستای حیله‌ور قرار دارد.
نظر کاربران :
واقعا زيبا ديدني است البته ميشه استفاده كاربردي هم كه باعث جذب گردشگران و توريست ها ميشه
خیلی روستای متفاوت و عجیبی است ترسناک و هیجان انگیز در شب
روستاي قشنگي است اما به خاطر اينكه خالي از سكنه است و متولي خاصي از آنها مراقبت نمي كند در حال ويراني است
واقعا روستای جالب و عجیبی است و بسیار طرح و معماری خاصی دارد .
به نظر من این روستا به خاطر غذاهای محلی مه داره خیلی خیلی مشهور شده به طوری که وقتی ادرس میپرسیدیم همه اونو رو به خاطر غذاهای خوشمزه معرفی میکردن
بسیار عالی وشگفت انگیز است کم از کندوان ندارد کاش رسیدگی شود قابلیت تبدیل شدن به منطقه توریستی دارد حیف است که آغل گوسفندها شود