دریاچه مهارلو ، عجیب ترین دریاچه ایران

دریاچه مهارلو ( عجیب ترین دریاچه ایران ) در حدود ۱۸ کیلومتری جنوب شرقی شیراز در ارتفاع ۱۵۶۰ متری از سطح دریا قرار دارد. به واسطه همجواری با کلانشهر شیراز، یکی از مناطق گردشگری و تفرجگاهی محسوب می‌شود. این دریاچه به وسیله سه رودخانه خشک، حمزه و سروستان و همچنین روان‌آب‌های کوه‌های مجاور تغذیه می‌شود. این دریاچه ۲۸ کیلومتر طول، ۱۰ الی ۱۵ کیلومتر عرض دارد. به طور کلی مساحت آن ۲۵۷ کیلومتر مربع می‌باشد و به دریای آزاد راه ندارد. از آنجا که میزان تبخیر در دریاچه مهارلو بالاست. بخشی از بستر آن را لایه‌ای از نمک می‌پوشاند. فقط در بخش‌های شمالی و مرکزی آن با عمق بسیار کم و شوری زیاد، آب وجود دارد.

یکی از پدیده‌های جالب این دریاچه وجود پدیده کشند قرمز می‌باشد. کشندهای قرمز نوعی از جلبک‌ها می‌باشند که نسبت به شوری مقاوم بوده و زمانی که شوری آب بالا می‌رود، این جلبک‌ها رشد بیشتری می‌یابند. تکثیر بیش از حد این موجودات سبب می‌شود که تراکم جلبک‌ها در سطح آب بالا رفته و به صورت لایه‌ای قرار گیرند که مانع از تبادل هوا با آب و در نهایت کاهش اکسیژن می‌شود. در این شرایط برخی از این موجودات سمّی را تولید می‌کنند که برای آبزیان یک خطر بالقوه به شمار می‌رود و از این رو حیات آبزیان و جانوران مجاور دریاچه را به خطر می‌اندازد. مهم‌ترین جانورانی که در مجاورت این دریاچه زندگی می‌کنند، فلامینگو، مرغابی، تنجه، اردک سرسبز، آبچلیک، چوکا و آنقوت می‌باشند.

علت صورتی بودن دریاچه مهارلو

در دریاچه مهارلو به‌دلیل شوری آب و نور فراوان، نوعی جلبک سبز بی‌خطر تک سلولی به نام دونالیلا سالینا رشد می‌کند. این جلبک خوراک میگوی آب شور یا آرتمیا یک سانتی‌متری است که در آب‌های شور مثل مهارلو زندگی می‌کند. جلبک سالینا با افزایش دما و غلظت نمک، نوعی ماده بتاکارتن ایجاد می‌کند که موجب تغییر رنگ آب دریاچه می‌شود؛ بتاکارتن خطر اکولوژیک و زیست‌بوم برای این دریاچه ندارد.

برای آشنایی بیشتر با شیراز پیشنهاد می کنیم به صفحه جاهای دیدنی شیراز مراجعه بفرمایید.

اهمیت صنعتی

دریاچه مهارلو گنجی طبیعی و خدادادی است که از نظر تجاری و صنعتی از اهمیت بالایی برخودار است. این دریاچه از مهم‌ترین منابع تأمین کننده نمک خوراکی و صنعتی استان فارس است. همچنین در این دریاچه نوعی جلبک به نام دونالیلا سالینا رشد می‌کنند که در صنعت غذایی، تولید دارو و لوازم آرایشی به‌عنوان رنگ‌دانه قابل استفاده است.

جلبک دونالیلا سالینا همچنین غذای نوعی میگو به نام آرتمیا است. آرتمیا موجودی است که در آب‌های شور زندگی می‌کند و در آب دریاچه مهارلو نیز این موجود یافت می‌شود. پرندگانی چون فلامنیگو از آرتمیا تغذیه می‌کنند. آرتمیا در صنعت پرورش ماهی اهمیت بالایی دارد و در پرورش ماهی‌های خاویاری، زینتی و میگو از آن استفاده می‌کنند و در صادرات نیز سود سرشاری از آن به دست می‌آید.از دریاچه مهارلو برای تهیه نمک صنایع استان فارس استفاده می‌شود.

تهدیدات زیست محیطی منطقه

دریاچه مهارلو مانند بسیاری از تالاب‌ها و دریاچه‌های ایران با تهدیدات زیست‌محیطی متعددی از جمله خشکسالی مواجه است. این دریاچه در متعادل ساختن آب‌وهوای شهر شیراز موثر است و در زمستان از سرمای شدید و در تابستان به‌دلیل رطوبت حاصل از این دریاچه، از گرمای شدید جلوگیری می‌کند؛ اما در دهه‌های اخیر، این دریاچه به‌دلیل بارش کم و خشکسالی به کانون ریزگردها تبدیل شده و موجب آلودگی هوای منطقه می‌شود.

کم‌آبی و خشکسالی دریاچه مهارلو بر کشاورزی نیز تأثیرگذار است؛ به‌گونه‌ای که اگر دریاچه مهارلو به‌طور کامل خشک شود، با وزش باد، نمک‌های بستر دریاچه برخاسته و خاک‌های اطراف دریاچه جابه‌جا شده و باعث ایجاد مشکلاتی برای کشاورزان و در نهایت شور شدن زمین‌های کشاورزی می‌شود.

تهدید دیگری که گریبان دریاچه مهارلو است، آلودگی این دریاچه با آلاینده‌ها و فلزات سنگینی مانند سرب است که از طریق آب رودخانه‌ها و فاضلاب وارد آب مهارلو می‌شوند. تبخیر آب دریاچه مهارلو در فصل تابستان زیاد است و این موجب افزایش آلاینده‌ها و بیشتر شدن آن‌ها از حد مجاز می‌شود. برداشت‌های بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی و حفر چاه‌های غیرمجاز نیز بر اکوسیستم این دریاچه اثر گذاشته و موجب کاهش جمعیت و تنوع پرندگان مهاجر شده است.

بهترین زمان بازدید

چنانچه تصمیم گرفتید به دیدن دریاچه صورتی ایران بروید، پیشنهاد می‌دهیم از پاییز تا اواسط اردیبهشت ماه به این دریاچه سفر کنید. در این فصول دریاچه پرآب‌ است و آب‌وهوای دلپذیرتر و خنک‌تری دارد.

نحوه دسترسی به دریاچه مهارلو

برای رفتن به دریاچه مهارلو باید به استان فارس و شهر شیراز سفر کنید. سپس جاده شیراز به فسا را در پیش بگیرید و بعد از طی حدود ۶۰ کیلومتر از مسیر، به روستای مهارلو برسید.

آدرس: استان فارس، حدود ۱۸ کیلومتری جنوب شرقی شیراز