دبستان دیانت قزوین که مربوط به دوره قاجار است و در شهر قزوین، خیابان شهید انصاری، محله لرها واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۸ اردیبهشت ۱۳۸۰ با شمارهٔ ثبت ۳۸۰۴ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.همه ما مدارس دوران پهلوی را در فیلم‌ها و سریال‌هایی که درباره این دوره تاریخی ساخته شده است دیده‌ایم یا دست‌کم از قدیمی‌ترها درباره آن شنیده‌ایم.
مدارسی که حیاط وسیع، کلاس‌های بزرگ و پرجمعیت، مدیران کراواتی، دانش‌آموزهای کچل و ناظم‌های چوب‌به‌دست داشتند و تحفه عصر انقلاب سفید محمدرضاشاه (یکی از بندهای آن آموزش رایگان دانش‌آموزان بود) بودند. تعدادی از این مدارس بعداز انقلاب حفظ و مرمت شدند و به موزه تبدیل شدند. دبستان دیانت از جاذبه های دیدنی قزوین نیز یکی از همین مدارس است که این روزها به موزه تبدیل شده است.
این مدرسه که متعلق به دوره‌ی قاجار است در خیابان شهید انصاری قزوین، محله لرها، در کوچه‌ی شهید توسلی قرار دارد. آموزگاران این مدرسه را افرادی همچون محمد شهیدی، استاد محمود خیری، پژوهشگر قزوینی محمد تقی نوروزی و ابوالقاسم دانش تشکیل می‌دادند.مدیریت این مدرسه به غلامرضا خان شمس واگذار گشت که تا بعد از شهریور ۱۳۲۰ نیز آن سمت را برعهده داشت.
دبستان دیانت هفدهمین مدرسه قزوین است که در سال ۱۳۰۶ شمسی به روایتی توسط مرحوم حاج محمد جزمه‌ای که از روحانیون بنام شهر بوده و به قولی توسط مرحوم حاج آقا خوئینی که ایشان نیز روحانی بوده اند آغاز به کار کرده است.ساختمان کنونی دبستان دیانت بنابر اسناد برجای‌مانده از این مدرسه، در اواخر دوران قاجار بنا شده و تا مدت‌ها خانه تاجر متمولی به نام آقای حاج فتحعلی بوده تا اینکه اداره فرهنگ و آموزش قزوین این ملک را در سال ۱۳۲۰ اجاره می کند و سپس دبستان دیانت را به این مکان انتقال می‌دهد.
این مدرسه برحسب تزئینات و سبک معماری می‌توان آن را به دوره‌ی قاجار منسوب نمود. ورودی بنا به شکل طاق‌نمایی آجرکاری و گچ‌بری شده و هشتی ورودی نیز عبارت از چهارطاقی گنبدواری است که به راهرویی راه پیدا می‌کند که به حیاط مربع شکل منتهی می‌شود و چند اتاق در اضلاع مختلف آن قرار گرفته‌اند. بنای اصلی مدرسه دارای ۱۲ اتاق تودرتوست که دو اتاق در میان این اتاق‌ها ازنظر زیبایی بسیار شاخص هستند.زیباترین اتاق‌های این مدرسه دو اتاق مستطیل شکل است که در اضلاع شمالی و غربی حیاط قرار گرفته و در نمای بیرونی دارای ارسی‌های بسیار زیبایی است که با نقوش اسلیمی و هندسی تزئین شده‌اند، پوشش سقف اتاق قاب‌بندی و طاقچه‌ها با گچ‌بری رنگی دیده می‌شود.
این بنا دارای آب‌انبارها و زیرزمین‌های تودرتویی نیز هست که در زمان فعالیت مدرسه برای ذخیره آب و نگهداری وسایل اضافی از آن‌ها استفاده می‌شده که اکنون در آن اشیای گران‌بهای حساس به گرما نگهداری می‌شود.از دیگر ظرافت‌های هنری به کار رفته در این بنا می‌توان به سقف اتاق شاه‌نشین غربی مدرسه اشاره کرد ،قاب خوانچه پوش قاجاری سقف اتاق شاه نشین غربی مدرسه دیانت، مزین به نقاشی رنگ و روغن روی بوم با تزئینات گل و مرغ بود که به دلیل پوسیدگی و آسیب زیاد توسط کارشناسان مرمت این اداره کل ترمیم و به موزه قزوین انتقال یافت تا به عنوان اثر تاریخی نگهداری شود.
این مدرسه امروزه محل دائمی موزه‌ی فرهنگ استان قزوین است که نمایشگر آثار یک قرن فعالیت و تجربه‌ی آموزش و پرورش استان قزوین می‌باشد. این موزه با تلاش چندین ساله و با گردآوری آثار قدیمی مختلف از مدارس و فرهنگیان پیشکسوت شکل گرفته است؛ تاریخ بیش از یک سده نظام تعلیم و تربیت در قالب اسناد و مدارک تاریخی در چند بخش در این موزه به نمایش گذاشته است. این موزه تنها به نمایش اشیای باقی‌مانده از آن دوران نپرداخته است، بلکه حال‌وهوای روزهای سرپا بودن مدرسه را تصویرسازی کرده و خاطرات آن روزهای پرماجرا را در قلب خود زنده نگه داشته است.
جذاب‌ترین و خاطره‌انگیزترین بخش مجموعه، موزه مدرسه دیانت اشیایی است که در آن نگهداری می‌شود. این اشیا شامل مجموعه‌ای از ۱۰۰ سال تاریخچه آموزش‌وپرورش شهر قزوین است که در قالب عکس‌های دبیران و دانش‌آموزان، قدیمی‌ترین کتاب‌های درسی، اولین مجلات کودک و نوجوان در ایران، اقسام وسایل آزمایشگاهی و ابزار کمک‌آموزشی نمایش داده می‌شوند.
همچنین موزه فرهنگ و آموزش دارای اتاق‌های گوناگونی است که در هریک گروهی از اشیای مرتبط در آن نگهداری می‌شود. مجموعه‌ای از صد سال تاریخچه آموزش و پرورش استان در قاب تصاویری زنده و گویا بر دیوارهای مدرسه دیانت خودنمایی می‌کند.
دبستان دیانت که درحال‌حاضر با نام موزه فرهنگ و آموزش در قزوین شناخته می‌شود، هفدهمین مدرسه این شهر بوده که در سال ۱۳۰۶ شمسی مرحوم حاج محمد جزمه‌ای و حاج‌آقا خوئینی، که از روحانیان نامدار شهر قزوین بوده‌اند، آن را تأسیس کرده‌اند.
این دبستان پسرانه ملی با شش کلاس و ۱۴۰ دانش‌آموز، ابتدا در کوچه پنجه‌علی خیابان پیغمبریه (یکی از قدیمی‌ترین خیابان‌های قزوین) واقع شده بود؛ تا اینکه در سال ۱۳۱۲ هجری شمسی به خیابان مولوی فعلی (محله شیروخورشید سابق) و درنهایت به محل کنونی خود یعنی خیابان شهید انصاری (محله کوروش سابق) انتقال یافت.
بنابر اسناد دبستان دیانت، ماهانه حدود ۷۰۰ ریال از شهریه دانش‌آموزان درآمد و ۱۳۰۰ ریال هزینه داشته که کسری آن از کمک‌های اداره معارف قزوین جبران می‌شد. این دبستان در سال ۱۳۲۹ به یک مدرسه دولتی تبدیل شد.
در طول سال‌های فعالیت دیانت، افراد سرشناسی مدیریت این مدرسه را برعهده داشته‌اند. بسیاری از قهرمان‌ها و مشاهیر قزوین در این دبستان تحصیل کرده‌اند.
این فضاسازی چنان دقیق است که بازدیدکنندگان به یاد دوران قدیم، ناخودآگاه بر نیمکت‌های چوبی می‌نشینند و خود را برای لحظاتی هرچند کوتاه به‌جای دانش‌آموزان دبستان دیانت تصور می‌کنند.
این موزه در حال گسترش که با صرف هزینه هفت میلیاردی و تلاش چندین‌ساله ابراهیم صفاریان، از پیشکسوتان آموزش‌وپرورش قزوین، برپاشده است در خیابان شهید انصاری قزوین در محله لرها (پلاک ۱۷) واقع شده است و همه‌روزه از ساعت ۹ صبح تا ۱:۳۰ بعدازظهر قابل بازدید است.
نظر کاربران :
هیچ نظری برای این مطلب ثبت نشده است. شما اولین نفر باشید.