کوه دماوند بلندترین کوه در کشور ایران می باشد که ارتفاع قله آن ۵۶۱۰ متر است. این کوه آتشفشانی بلندترین آتشفشان خاموش در آسیا و خاورمیانه است که رازهای بسیاری از میلیون‌ها سال قبل تا کنون در دل خود نگه داشته است. کوه دماوند بلندترین کوه ایران و غرب آسیا که باوقار و ابهتی خاصی در بخش شمالی کشور آرام گرفته است، زمانی یکی از سهمگین‌ترین آتشفشان‌های دنیا بوده است.
در میانه رشته‌کوه البرز و درست در جنوب دریای مازندران، در شهرستان لاریجان کوه مرتفعی واقع شده که در خیلی از شهرهای ایران و حتی بخشی از کشور ترکمنستان قابل مشاهده است. کوه دماوند مرتفع‌ترین کوه ایران از شهرهای تهران، ورامین، قم، زنجان و حتی اصفهان نیز دیده می‌شود. این کوه به‌عنوان یک دارایی ارزشمند از سال ۱۳۸۱ در فهرست اثر طبیعی ملی ایران ثبت شده است. این کوه در طی هزاران سال گذشته شاهد فراز و نشیب‌های تاریخی بسیاری بوده و رازهای فراوانی را در دل خود پنهان کرده است.
پیشنهاد می کنیم مطلب روستاهای دماوند را نیز مطالعه بفرمایید.
کدام شهرها به کوه دماوند نزدیک هستند؟
سه شهر دماوند، آمل و تهران نزدیکترین شهر ها به کوه دماوند می باشند. موقعیت این کوه عظیم در ۶۹ کیلو متری شمال شرقی پایتخت ایران و ۶۲ کیلمتری غرب آمل و همچنین در ۲۶ کیلومتری شمال شهر دماوند می باشد.
حقایق جالب درباره دماوند
درباره این کوه باابهت که در شمال کشور آرام گرفته و سال‌هاست آتشفشانش خاموش شده است، واقعیت‌هایی وجود دارد که شاید برایتان جالب باشد درباره آن‌ها بدانید.
ارتفاع کوه
با اینکه ارتفاع قله ی دماوند از بالا ترین تا پایین ترین نقطه،۴۶۶۱ متر اعلام شده است اما ارتفاع این کوه آتشفشانی توسط ناسا، ۵۶۷۰ و انجمن ملی آمار ایران، ۵۶۱۰ متر ذکر شده است که در رده ی دوازدهم دنیا بین بلند ترین کوه ها قرار گرفته است.
سرمای شدید
درست است که این کوه یک آتشفشان خاموش است. اما بر بلندای قله همیشه پوشیده از برف آن سرمای شدیدی جریان دارد. در تابستان‌های دمای منفی دو درجه و در زمستان دمای منفی شصت درجه برای آن ثبت شده است.
دنباوند، نام تاریخی دماوند
وجه تسمیه دماوند که در گذشته آن را با نام دنباوند می‌شناختند. به نام مرکب دوجزئی دم به معنای دم و بخار و پسوند آوند برمی‌گردد.
توصیف کوه دماوند
مجله نشنال جئوگرافیک در سال ۱۳۹۰ شمسی لیستی از خطرناک‌ترین کوه‌های دنیا را منتشر کرد. که نام این کوه در میان آن لیست با رتبه دهم به چشم می‌خورد.
پیشینه ادبی
این کوه در تاریخ و افسانه‌ها داستان‌های اساطیری ایران جایگاه ویژه و نقش پررنگی داشته است. ناصرخسرو، فردوسی، اسدی طوسی، خاقانی و فخرالدین اسعد گرگانی از حمله شاعران و قصیده‌پردازانی بوده‌اند. که نام این کوه را در اشعار و منظومه‌های خود آورده‌اند.
اولین صعود به دماوند
قدمت کوهنوردی در دماوند به سالیان بسیار دیرینه بر می گردد. که چنانچه کمی بررسی کنید متوجه خواهید شد که در زمان های گذشته عده ای با ترفند های متفاوتی این قله را فتح می کردند. طبق سفر ناصر خسرو که آمده بر سر دماوند چاهی وجود دارد که از آن نوشادر و کبریت یعنی همان گوگرد استخراج می کنند. نیز در کتاب اخبار العباد و آثارالبلاد آمده که ساکنان منطقه ادعا داشتند در طول ۵ روز و ۵ شب به قله دماوند صعود کرده اند و قله آن را مسطح با مساحت صد جریب کشف کرده اند. هر چند از مسافت طولانی شباهت زیادی به مخروط دارد. کوهنوردی در این کوه از جاذبه های مهم و هیجان انگیز گردشگری تهران است.
در سال ۱۸۳۷ اروپاییان موفق شدند به قله دماوند صعود کنند که توسط تیلر تامسن انجام شده است. و نیز نخستین مستند صعود ایرانیان به این قله مرتفع به سال ۱۸۵۷ تعلق دارد که ارتفاع و بلندی آن را در این صعود ۶۶۱۳ ذرع تعیین کرده اند.
وضعیت سرعت باد در قله دماوند
مسئله جالبی که وجود دارد این است که معمولا در کوه دماوند سرعت طوفان و باد بیش از ۱۵۰ کیلومتر در ساعت است. که در کوهپایه دماوند این سرعت به ۷۰ کیلومتر بر ساعت کمتر می شود. اکثر مواقع مسیر بادها از طرف غرب به شمال غربی دماوند در حرکت است. همچنین در قله دماوند فشار هوا نصف فشار هوا در سطح دریا می باشد.
اولین فوران آتشفشان کوه دماوند
جالب است بدانید قله دماوند به عنوان یک کوه آتشفشان نیمه فعال شناخته شده است و طبق گفته ها قریب به دو میلیون سال قبل نخستین پروران در آن اتفاق افتاده است عمری که برای این که تخمین زدند تقریباً سی و هشت هزار و پانصد سال می باشد. البته ناگفته نماند فعالیت آتشفشانی گسترده ای که منجر به تشکیل این آتشفشان شده است به حدود ده هزار سال قبل بر می گردد. نیمه فعال بودن این آتشفشان را چشمه های گوگردی و آبگرم شاهد هستند.
آبشارهای یخی
در بخش جنوبی این کوه آبشار یخی وجود دارد که ارتفاع آن به حدود هفت متر و قطر آن به سه متر می‌رسد. جالب اینجاست که این آبشار هیچ‌وقت ذوب نمی‌شود و تنها در هنگام روز مقداری از یخ سطحی آن آب می‌شود و دوباره در شب یخ می‌زند.
نماد ملی ایران
با چاپ تصویر زیبا و باشکوه این کوه روی اسکناس‌های ایرانی، دماوند به نماد ملی ایران تبدیل شد.
یخچال‌های طبیعی
از جمله یخچال‌های طبیعی کوه دماوند می‌توان به خورتاب سر، دوبی سل (جبهه شمالی)، دره یخار (شمال شرقی)، سیوله (جبهه شمالی)، عروسک‌ها (جبهه شمالی) اشاره کرد.
جشن روز ملی دماوند
و در نهایت نکته جالبی که به سمع و نظرتان می رسانیم این است که بدانید در شب سیزدهم آبان ماه هر سال استان مازندران جشنی به نام روز ملی دماوند برگزار می شود که این جشن در فهرست ملی به ثبت رسیده است.
مطالب مرتبط :