اروندرود آبادان ، رودخانه پهناوری است در جنوب غربی ایران و در مرز ایران و عراق. اجزای متشکله رودخانه مرزی بین ایران و عراق یعنی اروند رود، عبارتند از: فرات، دجله و کارون. رودخانه فرات از بلندیهای سرزمینی قفقاز (ارمنستان)، سرچشمه میگیرد. این رودخانه از پیوستن رودهایی که از فلات ایران و کشور کنونی ترکیه، سرچشمه میگیرند، تشکیل می‌شود. کمابیش ۶۰ درصد از آب رودخانه دجله از کوههای زاگروس (ایران) سرچشمه میگیرد با توجه به آبدهی دجله و فرات، حدود ۴۰ درصد از آب رودخانهای که از پیوستن این دو رودخانه تشکیل میگردد، از سرزمین کنونی ایران تامین می‌شود.
برای آشنایی بیشتر با شهر آبادان پیشنهاد می کنیم مطلب سیری در آبادان را مطالعه بفرمایید.
میزان زیادی از آب رودخانه های فرات و دجله، در اثر سد سازی‌های زیاد بر روی آنها، کاهش یافته است. اما، اروندرود هنگامی ارزش واقعی کشتیرانی پیدا میکند که رودخانه کارون، یعنی بزرگترین رودخانه‌ی ایران، بدان میپیوندد. سرزمین میان‌رودان (بینالنهرین) که پس از جنگ جهانی اول و متلاشی‌شدن امپراتوری عثمانی، حکومت جدیدالولاده عراق بر پایه برنامهریزیها و سیاست استعماری؛ کشورسازی انگلستان، بر پهنه آن زاده شد، میان دو رودخانه بزرگ غرب آسیا، یعنی دجله و فرات، قراردارد.
سرچشمه اروندرود
اروند رود از همریزش رودهای دجله، فرات و سپس کارون تشکیل شده است. دجله و فرات پیش از پیوستن به کارون در شهر قرنه در ۳۷۵ کیلومتری جنوب بغداد به هم می‌پیوندند. در ازای اروند رود از قرنه تا ریزشگاه آن در خلیج فارس ۱۹۰ کیلومتر است. ریزشگاه اروند رود در میان شهر ایرانی اروندکنار و شهر عراقی فاو است. ایران و عراق در ۱۵ اسفند سال ۱۳۵۳ طی معاهده ۱۹۷۵ الجزایر ژرفگاه اروندرود را به عنوان خط مرزی میان دو کشور تعیین کردند.
هم‌اکنون ۸۱ کیلومتر از ۱۷۵ کیلومتر طول اروندرود – از محل پیوستن نهر خین به این رودخانه تا مصب آن در خلیج فارس – مرز مشترک ایران و عراق به‌شمار می‌آید. عرض اروند رود بین ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ متر و عمق آن بین نه تا پانزده متر در نوسان است و هنگام جزر و مد آب، تغییر می‌یابد و در عین حال برای کشتیرانی مناسب است.
بنادر ایرانی خرمشهر و آبادان و همچنین بزرگترین بندر عراق یعنی بصره در کناره‌های رودخانه واقع شده‌اند. چون این رودخانه بین دو کشور مشترک است از این‌رو بر پایه قوانین بین‌المللی هر دو کشور دارای حقوق یکسان بر رودخانه بوده است. شیوه تعیین خط مرز بر رودخانه‌های مرزی یا به روش خط فرض مقسم المیاه (خط فرض منصف وسط رودخانه) یا اگر قابل کشتیرانی باشد. مرز مشترک به روش تالوِگ می‌باشد که به معنای خط‌القعر قابل کشتیرانی درحالت جزر کامل می‌باشد.
مطالب مرتبط :