آرامگاه اردشیر دوم

پس از داریوش دوم نهمین شاهنشاه هخامنشی، پسر بزرگش، اردشیر دوم یا ارشک در سن چهل سالگی بر تخت سلطنت هخامنشیان تکیه زد .روایت پلوتارک دربارهٔ جانشینی اردشیر دوم، رمانتیسمی بی‌اندازه دارد و داستان آن کلیشه‌ای می‌نماید، با این همه نمی‌توان همهٔ آن را، مانند نوشته‌های کتزیاس دروغ پنداشت.یونانی‌ها وی را “منمون” به معنی باحافظه و باهوش خوانده‌اند زیرا چنان‌که می‌نویسند حافظه‌ای فوق‌العاده داشته‌است . سلطنت او در عین آنکه آگنده از توطئه و طغیان و جنایت بود، به سبب اوضاع و احوال مساعد، در آنچه به روابط با دنیای غرب مربوط می‌شد، روی هم رفته، سلطنتی موفق بود .

از منابع این دوران می‌توان به کتاب آناباسیس به نوشته گزنفون که دربارهٔ شورش کوروش کوچک و بازگشت ده‌هزار یونانی که خود از شاهدان عینی آن بوده، پرسیکای کتزیاس که طبیب مخصوص اردشیر بوده و بسیاری از مورخان از آثار او دربارهٔ اردشیر نوشته‌اند، پلوتارک که در کتاب زندگانی‌ها زندگی اردشیر را به صورت داستانی و کامل توضیح می‌دهد، باقی آثار نیز که اشاره و توضیحی کوچک به این دوران نموده‌اند کتابخانه نوشته دیودور سیسیلی، جغرافیای استرابو، آناباسیس آریان اشاره نمود.

اردشیر که در کتیبه‌های هخامنشی «اَرْتَه‌خْشَ‌ثْرَ» تلفظ می‌شده، از نام‌های کهن و ستودهٔ ایرانی می‌بوده‌است .

اردشیر کتیبه‌های سه زبان در شوش به جا گذاشت. اولین آن‌ها [A2Sa] بر روی کاخ ترمیم شده داریوش، دومی [A2Sb] بر روی یک پایه ستونی و سومی بر روی ساختمان‌های بیشتر [A2Sd] حک شدند. تکه‌ای از متن فارسی باستان بر روی یک لوح سنگی [A2Sc] است. یک متن ایلامی و دو متن اکدی “A2Se” و “A2Sf” از شوش یافت شدند. مدارک بیشتر از فعالیت‌های ساختمان‌سازی شاه، به همراه کتیبه‌های که به‌طور عمده در این زمینه هستند، در چندین کتیبه در همدان (اکباتان باستانی) یافت شدند: A2Ha یک متن سه زبانه است که به صورت ناقص با A2Sa شناخته می‌شود. کتیبه ساختمانی A2Hb که بر روی یک ستونی در کاخ واقع شده‌است. در حالی که A2Hc بروی یک کتیبه پایه است. باید متذکر شد که اردشیر به میترا و آناهیتا همانند اهورامزدا دعا می‌کند. این همسو با گزارش بروسوس است که در حکمرانی اردشیر دوم، بت‌هایی (به ویژه آناهیتی) در سراسر امپراتوری برای پرستش نصب شد.
اگر بتوان به روایات موجود اطمینان کرد، نوشته‌اند که اردشیر یکصد و پانزده فرزند داشت که بیشترشان در زمان حیات پدر مردند. به این ترتیب گویا تنها چهار پسر از او باقی ماندند: سه پسر از بطن استاتیرای یکم به نام‌های داریوش، آریاسپ، واٌخٌوس یا اردشیر سوم و یک پسر دیگر به نام آرشام (آرشام) که شاه محبت فوق‌العاده‌ای نسبت به او داشت .

اردشیر دوم پس از ۴۵ سال شاهنشاهی در سال ۳۵۸ پیش از میلاد در سن ۸۷ سالگی درگذشت و پسرش اٌخٌوس با نام اردشیر سوم به جای او نشست .

راهنمای مسیر : این مقبره در دل کوهی مشرف بر تخت جمشید واقع شده، پس راهی مرودشت شده و ۱۰ کیلومتری از شهر خارج شده و خودتان رو به تخت جمشید برسانید. اگر از جاده اصفهان-شیراز به سمت شیراز می‌روید به راحتی می‌توانید قبل از رسیدن به شیراز سری به تخت‌جمشید بزنید.
از ترمینال شهید کاراندیش شیراز و پارک‌سوار مرودشت هم وسایل نقلیه عمومی برای رفتن به تخت‌جمشید وجود دارد.