آبشار کرودی کن در تنگ زندان دیدنی و بی نظیر در منطقه حفاظت شده سبزه کوه روبری قله کلار واقع شده است .آبشار کردودی کن با نام آبشار تنگ زندان هم نام برده می شود .کرودی کن در زبان محلی مرکب از کلمه های کر به معنای مه و دی به معنای دود است نامی زیبا برای این آبشار ریزش آب از ارتفاع بالا و باد باعث معلق شدن ذرات ریز آب در آسمان می شود. این آبشار در ۵۵ کیلومتری شمال لردگان در استان چهار محال و بختیاری قرار دارد. این آبشار در بین دیواره های سنگی بلندی از دو طرف در میان دره ای عمیق واقع شده است.
به دلیل سختی دسترسی به این مسیر نام این دره تنگ زندان گذاشته شده که مجموعه ای زیبا از کوهستان ،آبشار ، جریان آب ،گیاهان خودرو و حیات وحش است ،چند صباحی بیش نیست که به شکل اتفاقی طی یک گشت هوایی نقاب از رخ زیبای بی مثال خود باز کرد و الان تنها گردشگران و کوهنوردانی که خستگی سفری چند روزه از میان صخره ها و ناهمواریهای کوهستان را به جان می خرند ، می توانند حظ بصرازاین قطعه گمشده بهشت زمینی را در ضمیر خاطره یا چشم تنگ دوربینهای تصویربردار خود جاودانه کنند.
مسیر این آبشار از طریق کره بست و پل خدا آفرین است. ارتفاع آن بسیار بلند و منظرۀ آن بسیار دیدنی و جالب است. طول کلی آبشار ۱۲۰ متر است و طی دو مرحله ۵۰ و ۷۰ متری سرازیر می شود. حجم آب فروریخته از بالای آبشار باعث پخش شدن قطرات و ذرات بسیار ریزی در فضا می شود همچون مه یا دود سفید رنگی که تمام فضای اطراف آن را می پوشاند و باعث عدم دسترسی نزدیک به آبشار می شود. بطوریکه از فاصله حدود ۱۰۰ متری آبشار باید به آن نگریست یا عکسبرداری نمود. و برای کمی نزدیک شدن باید پوشش کامل ضد آب، پانچو یا بارانی بر تن داشت. سبزه ها و خزه های نزدیک آبشار که همان ذرات پاشنده معلق در فضا عامل رویش آنها هستند باعث لغزنده بودن محیط گشته و باید بسیار مراقب بود تا حادثه ای برای افراد پیش نیاید. ۱۰ آبشار مرتفع در دره تنگ زندان سبزکوه واقع گردیده که بدلیل شیب زیاد و نبود راه مالرو مشخص، حتی عشایر نیز قادر به گذر از آن نیستند.
هزاردره کوهستانی بلند است که به تقریب در بخش مرکزی زاگرس در جنوب غرب کشور عزیز ایران واقع گردیده است. این کوهستان در شرق استان چهارمحال و بختیاری قرار گرفته و موقعیت جغرافیایی قله اصلی آن در ۳۱ درجه و ۴۶ دقیقه و ۳۵ ثانیه عرض شمالی و ۵۱ درجه و ۱ دقیقه و ۴۶ ثانیه طول شرقی واقع شده است. از نظر تقسیم بندی جغرافیای سیاسی بخش جنوبی کوهستان هزار دره در بخش مرکزی شهرستان لردگان و بخش شمالی آن در شهرستان بروجن قرار گرفته است. کوه هزار دره از شمال و شمال خاوری به کوه چرو و دشت گندمان، شمال غرب به سبزکوه و در دامنه جنوبی آن رودخانه کره بس در جریان است. تنگ معروف دز یا زندان با آبشار و چشمه مشهور “کرودی کن” هزار دره را از سبزکوه جدا می کند. روستاهای پیرامون و نزدیک هزار دره از سوی شرق سرپیر، از شمال شرقی مورچگان و وستگان و از جنوب روستای دو مکان و برجویی هستند.
به نظر می رسد نام هزار دره از فراوانی دره های کوچک این کوهستان برگرفته شده است. در نزد برخی از کوچ نشینان و مردم محل هزار دره شامل دو کوه هزار دره پایین و بالا است که برخی به اشتباه هزار دره پایین را سبزکوه می خوانند در حالیکه سبزکوه در شمال باختری هزاردره و تنگ دز واقع گردیده است. کوهستان هزار دره بیش از ۱۷ قله بالای ۳۶۰۰ متر ارتفاع دارد. بلندای قله اصلی هزار دره ۳۸۷۴ متر از سطح آبهای آزاد ارتفاع دارد .
از نظر زمین ساخت صحفه ای انطباق گسله دوپلان- سبزکوه – هزار دره با لبه جنوبی این کوهستان و همچنین گذر گسله چرو – کلار در راستای عمومی کوههای منطقه یعنی شمال باختر – جنوب خاوردر شمال شرقی کوهستان هزار دره نشان دهنده فعالیتهای شدید و فشارهای فراوان در طی حرکت های نهایی زمین ساختی اواخر دوران سوم زمین شناسی (پلیوستوسن) در منطقه است که سبب شده این کوهها را به صورت یک بلوک بالا آورده (گرابن) و در راستای خلاف جهت ساعت چرخانده و و بر روی سمت مقابل جنوبی رورانده شود. لبه های این بلوک را کوههای هزار دره ، چرو ، کلار ، سبزکوه و کوه لجی تشکیل می دهد.
از مهمترین ویژگیهای کوه هزار دره وجود دره های فراوان که هم در تشکیلات زمین شناسی آهکی و هم مارن ها چنین دره های کوچک و فراوان را می توان مشاهده کرد. در واقع مقاومت کم سنگهای مارنی در برابر فرسایش و همچنین عامل هایی دیگر (مانند حرکت بهمن های برفی و آب ناشی از ذوب برفها، شیب تند دامنه ها ، کاهش پوشش گیاهی و غیره) قدرت فرایندهای فرسایشی را بیشتر کرده و چنین شکل هایی را بوجود آورده است . علاوه بر آن انحلال و ساختار زمین ساختی را نیز به عنوان عوامل شکل گیری دره های کوچک بسیار در سنگ های آهکی بایستی به آنها اضافه کرد. اختلاف ارتفاع بسیار زیاد (۲۵۰۰متر) در فاصله ای کوتاه از دیگر ویژگیهای هزار دره است. گذر خط گسله از لبه دامنه جنوبی تا جنوب غربی کوهستان هزار دره و بریدگی رودخانه کره بس در پای آن سبب گردیده شیب این دامنه بسیار تند و در بسیاری از قسمت ها به صورت دیواره ها ، پرتگاه ها و صخره های سترگ رخ بنماید. به همین خاطر صعود از دامنه های جنوبی بسیار مشکل و فنی بوده ، اما توان طبیعی بسیار مناسبی را برای ماجراجویان ماهر و خبره فراهم می کند. دامنه های شمالی این کوهستان شیب ملایم تر دارند و مسیر مناسب برای صعود عمومی از این بخش انجام می گیرد.
فهرست
بهترین زمان سفر به آبشار کرودی کن
بهترین زمان سفر به منطقه تنگ زندان، از ماه اردیبهشت تا اوایل پاییز است. فصل بهار در این بازه از نظر زیبایی محیط اطراف و ریسک کمتر، زمان مناسبتری برای سفر به شمار میآید.توجه داشته باشید که سفر به این منطقه در بقیه روزهای سال بهعلت کوتاه بودن روزهای سرد، کمآب بودن آبشار در فصل گرما، احتمال گم کردن راه، خطر ریزش سنگ و سنگریزه هنگام طوفان و غیره، ریسک بالایی بههمراه دارد. برخی از طبیعتگردان اعتقاد دارند که آبشار تنگ زندان در ماه خرداد، چشماندازی بهشتی دارد، اما بهتر است بدانید که عبور از دره بهعلت پرآب بودن آبشارها در این ماه از ریسک بالایی برخوردار است.
تجهیزات کوهنوردی لازم برای صعود به آبشار کرودی کن
از تجهیزات کوهنوردی مورد نیاز میتوان به وت سوت (wetsuit)، هارنس درهنوردی، کارابین اضافه، درای بگ و پیرانا اشاره کرد. وسایل مورد نیاز برای صعود گروهی نیز شامل طناب پنجاه متری دو حلقه، سی متری و بیست متری دوحلقه، ست رول کوبی، تسمه، حلقه و وسایل صعود است. همراه داشتن غذاهای کم حجم اما با کالری بالا را فراموش نکنید.
نکات لازم برای بازدید از آبشار کرودی کن
منطقه دره تنگ زندان، منطقهای صعبالعبور با شیبی تند و مسیری لغزنده و پرتگاهی است، پس از همراه بردن افراد سالمند، زنان باردار و کودکان اجتناب کنید. توجه داشته باشید که بدون کمک راهنمای محلی و استفاده از تجهیزات سنگ نوردی و فنی و آمادگی جسمانی بالا، صعود از این دره ممکن نیست.برای بازدید از این منطقه نیاز به هماهنگی با اداره محیط زیست دارید، زیرا تنگ زندان، کوه هزار دره و سبز کوه و همچنین دامنههای جنوبی آن تا روستای معدن جزو مناطق حفاظتشده هستند. اگر با گروههای گردشگری و کوهنوردی به این دره میروید، نیازی نیست که نگران مجوز باشید.
حیوانات وحشی بسیاری چون پلنگ، گرگ، مار و خرس در دره تنگ زندان وجود دارند که با توجه به پر تردد بودن مسیر، احتمال برخورد با آنها کم است.اگر از تهران به منطقه حفاظتشده سبزکوه سفر میکنید، برای صعود از این دره و بازدید از این آبشار به حدود سه روز زمان نیاز دارید.
در بیشتر نقاط مسیر، آنتن موبایل وجود ندارد و آخرین نقطهای که آنتن دارید در روستای معدن است.برای نزدیک شدن به آبشار بايد پوشش كامل ضد آب، پانچو يا بارانی داشته باشید. دقت کنید که سبزهها و خزههای نزدیک آبشار كه ذرات معلق آب در فضا باعث رویش آنها میشوند، این منطقه را بسیار لغزنده میکنند.
در درههای عمیق، هوا زود تاریک میشود و به همین دلیل، شبمانی در این دره ضروری است.مسیر دسترسی به آبشار، مسیری است که هر آن ممکن است ریزش کند، به همین علت ممکن است مسیر روبهروی شما مسدود باشد.برای ادامه مسیر جریان آب، تمام افراد گروه باید شنا بلد باشند.اگر قصد دارید از مسیر روستای معدن برگردید، به آب زیادی احتیاج پیدا خواهید کرد.
نحوه دسترسی به آبشار کرودی کن
برای رسیدن به منطقه حفاظتشده سبزکوه، دو مسیر کلی وجود دارند که در انتها در یک جاده خاکی به هم میرسند. مسیر اول بهترتیب از فرخ شهر، بروجن، گندمان، گردنه مروارید در جاده لردگان، کنارک صفلی و منارک علیا، مورچگان و وستگان میگذرد و مسیر دوم بهترتیب با عبور از شهرک، طاقانک، شمس آباد، خراجی، شلمزار، گهرو و وستگان به آن جاده خاکی منتهی میشود. این جاده خاکی در انتهای آبادی وستگان و قبل از پل، درست در کنار آخرین خانه آبادی در سمت چپ قرار گرفته است. کل مسیر از بروجن تا وستگان، ۳۰ کیلومتر است.
رانندگی در جاده خاکی را ادامه دهید تا به یک رودخانه فصلی برسید که در فصل تابستان، کمآب و گاهی خشک است. پس از عبور از رودخانه به باغهای سیب در روی یک تپه و روبهروی جاده میرسید که باید از آن هم عبور کنید. ۱۸ کیلومتر پس از رانندگی در جاده خاکی به تابلوی زردرنگ منطقه حفاظتشده سبزکوه میرسید. در کنار این تابلو، یک مسیر بهسمت چپ وجود دارد که باید وارد آن شوید و حدود ۲۳ کیلومتر با ماشین ادامه دهید.
برای اطمینان از انتخاب مسیر درست، به کنار جاده دقت کنید، زیرا حدود یک کیلومتر پس از ورود به جاده منطقه حفاظتشده سبزکوه، باید تعاونی روستایی عشایری را ببینید. حدود پنج دقیقه پس از رانندگی در این مسیر نیز، یک چشمه در سمت چپ را خواهید دید. شما باید از منطقه عشایری چهارطاق نیز عبور کنید.
دقت داشته باشید که در طول مسیر و بهخصوص انتهای مسیر، راههای انحرافی بسیاری وجود دارند که مخصوص ماشینهای عشایری هستند، اما شما باید در همان مسیر اصلی بمانید و در تمام دوراهیهای مسیر به سمت راست بروید تا مسیر خاکی تمام شود. پس از اتمام جاده خاکی از ماشین پیاده شوید و بقیه مسیر را بهصورت پیاده طی کنید.
پس از پیاده شدن از ماشین، یک کوه در سمت چپ خود و دامنههای کم شیب را در سمت راست خود میبینید. از بین دو این قسمت و با کمی تمایل بهسمت راست حرکت کنید تا به بالای تپه اول در سمت راست خود برسید. سپس بهسمت پایین رفته و با حرکت بهسمت راست از تپه دوم بالا بروید. بهسمت پایین تپه حرکت کنید و به سوی انتهای دره بهسمت چپ بروید تا به یک راه کوچک و پر شیب برسید. این راه کوچک، ابتدای مسیر دره اصلی است و راه پر پیچوخم و پر شیب تنگ زندان از همین جا آغاز میشود.
پس از کمی پیادهروی به یک مسیر پاکوب میرسید و کمی جلوتر وارد یک ایوان سنگی میشوید. بالافاصله پس از ایوان سنگی بهسمت مقابل دره در سمت راست خود بروید و در مسیر پاکوب به راه خود ادامه دهید. در طول مسیر دره به شن اسکیهای ریز و درشت برمیخورید و بالافاصله پس از دیدن آنها به یک درخت در سمت چپ و تعدادی بوته در وسط دره میرسید. از این نقطه باید بهسمت راست بروید تا پس از چند دقیقه، سنگ کعبه را در پایین دست ببینید. سنگ کعبه، یک سنگ مکعبی بزرگ است که دارای یک شکاف است.
سپس با حرکت در مسیر پاکوب بهسمت راست و پایین، راه را ادامه دهید تا به سوی دامنههای شنی کوه روبهرویی بروید. از این قسمت مسیر، صخرهنوردی و سنگنوردی آغاز میشود تا به سرچشمه آبشار یا تنوره بزرگ برسید. پس از رسیدن به آبشار اول، متوجه میشوید که از این قسمت بیشتر نمیتوان پیش رفت و از اینجا باید به یک دره کوچک در سمت راست و پایین رفت تا بتوان از فاصله آبشار را تماشا کرد.
در واقع، مسیر اصلی دسترسی به این آبشار از دامنههای جنوبی سبزه کوه است. گذر خط گسله از لبه دامنه جنوبی تا جنوب غربی رشته کوه هزار دره و بریدگی رودخانه کره بس در کوهپایه آن، باعث شده است که شیب این دامنه بسیار تند باشد و در بسیاری از بخشها بهصورت دیوارهها، پرتگاهها و صخرهها دربیاید، به همین خاطر صعود از دامنههای جنوبی بسیار مشکل است.
دو مسیر دسترسی به آبشار از دامنههای جنوبی وجود دارند که یکی از بالادست آبشار و از سمت رستمآباد و دیگری از پاییندست و از سمت روستای گزستان است. درجه سختی هر دو مسیر، یکی است، اما دیدن آبشار از مسیر گزستان، نیاز به ابزار برای عبور از رودخانه بازفت دارد. از دامنههای شمالی این کوهستان با شیب ملایمتر نیز میتوان صعود کرد و اغلب صعودهای عمومی از این قسمت انجام میشود.
نظر کاربران :
ایران ما چقدر زیباست، بسیار چشم نواز و دیدنی بود. ممنون
عالی بود