گردشگری زمستانی ، جاذبه ای فراموش شده

تاریخ خبر : ۱۳۹۲/۱۰/۲۳ – ظرفیت گردشگری زمستانی در مناطق برفی کشور از جمله استان اردبیل که به پایتخت برف ایران شهرت دارد، فرصت ارزشمندی است که از آن استفاده نشده و منابع درآمدی سرشار آن نیز براحتی از دست می رود.

مناطق متعددی در کشورهای پیشرفته و در حال توسعه که از نظر آب و هوایی مشابه مناطق برفی و سردسیر ایران مانند اردبیل بوده اما در مقایسه با ظرفیت ها ، بسیار ضعیف تر از آن هستند براحتی توانسته اند با استفاده از پتانسیل برف و کوهستان گردشگری زمستانی خود را توسعه داده و سالانه منابع ارزی قابل توجهی کسب کنند.

مناطق کوهستانی و پر برف در کشورهایی چون فرانسه، سوییس، اتریش و ایتالیا بخشی از اعتبار حوزه ورزش و گردشگری خود را مدیون برف و زمستان در رشته کوه باشکوه آلپ هستند، چین و روسیه نیز در این زمینه وضعیت مشابهی دارند.

این کشورها از طرفی با آغاز فصل زمستان و برگزاری مسابقات ورزشی در رشته هایی مانند اسکی، اسنو موبیل، لژ سواری، هاکی و اسکیت روی یخ در راه تشویق جامعه به سمت ورزش حرکت کرده و از طرف دیگر با سرمایه گذاری مناسب، تامین زیرساخت های گردشگری در کنار میزبانی مسابقات بین المللی با جذب گردشگران از سایر نقاط دنیا سودهای سرشاری را بدست می آورند.

حتی در داخل کشور نیز شرایط آب و هوایی استان اردبیل مورد حسرت بسیاری است، در همین تهران به نفس افتاده از دست دود و دم ، مردم برای فرار از آلودگی هوا و برای گذراندن ساعاتی با فراغ بال در توچال، شمشک و دیزین له له می زنند.

اینها در حالی است که استان اردبیل و مناطقی از شمالغرب کشور با وجود دارا بودن زمستانی پربرف و باشکوه تنها نظاره گر هدر رفتن سرمایه ها و نعمت های خدادادی است و نه تنها از آن استفاده بهینه ای نمی شود بلکه بدلیل سو مدیریت و فقدان سرمایه گذاری خود عامل دلتنگی و حبس مردم در خانه هایشان می شود.

استان اردبیل در ارتفاع یک هزار و ۵۰۰ متری از سطح دریا قرار دارد و به عنوان یک منطقه سردسیر و کوهستانی ، برف بیش ازهفت ماه میهمان کوهستان های اطراف و حتی برخی شهرهای آن است؛ برفی که به گفته کارشناسان می توانست در صورت اتخاذ تدابیر مناسب در قالب فرصتی بی نظیر در زمینه گردشگری موجب افزایش اشتغال، درآمدزایی و عامل سرعت بخشی در رشد و توسعه استان عمل کند.

زمستان پربرف در اولین لحظه همراه خود تصویری از ورزش های زمستانی و جنب و جوش جوانان و نوجوانان در میان برف را در اذهان خلق می کند ، اما این در حالی است که استان اردبیل شاید در این زمینه یکی از فقیرترین استان های کشور است.

تنها دو پیست اسکی ˈاندبیلˈ در جوار رشته کوه های تالش در خلخال و ˈآلوارسˈ در دامان سبلان در سرعین وجود دارد که آنها نیز آن طور که باید فعال نیستند و تنها استفاده ای مقطعی و محلی دارند.

بخش محدودی از دامنه سبلان در منطقه سرعین میزبان پیست اسکی آلوارس یکی از بزرگترین پیست های کشور می باشد ؛ که البته همین پیست موجود نیز در بیشتر اوقات سال تعطیل بوده و در فصل تابستان نیز گردشگران صرفا از تله سی یژ آن استفاده می کنند.

به عقیده کارشناسان شرایط جغرافیایی و اقلیمی پیست آلوارس به مراتب مناسب تر از پیست های استان تهران است که از طرفی توانسته با تمهید اندکی تدبیر، سرمایه گذاری و بهره برداری مناسب از پیست های اسکی شمشک، خور، آبعلی، دربندسر و دیزین هر زمستان میزبان جوانان علاقه مند تهران و استان های همجوار باشد و از طرف دیگر با میزبانی مسابقات مختلف کشوری و بین المللی موجبات اشتغال مردم و رونق آن منطقه را فراهم کرده است.

براین اساس استان اردبیل با زمستان سفیدپوش خود می بایست به صورت طبیعی یکی از مراکز اصلی ورزش های زمستانی در کشور می شد اما به واسطه بی توجهی ها، ظرفیت های بالقوه آن مورد استفاده قرار نگرفته و در این زمینه محروم می باشد.

سرپرست هیات اسکی استان اردبیل در این زمینه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: آلوارس تنها پیست منطقه سرعین است که پس از فراز و نشیب های فراوان سرانجام اوایل دهه ۸۰ به بهره برداری رسید اما بیشتر اوقات سال بسته است.

وی افزود: این پیست با کمک سازمان همیاری ها احداث و با استناد به اصل ۴۴ ظاهرا به بخش خصوصی واگذار شده که جزییاتش مشخص نبوده و شبهاتی در زمینه نحوه واگذاری آن مطرح است که امیدواریم با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید مرجعی بی طرف و صلاحیت دار نحوه این واگذاری را مورد بررسی قرار دهد.

غفور زمزم که از سال ۱۳۸۰ در هیات اسکی استان اردبیل در سمت های مختلف فعالیت دارد، بیان کرد: بارها این مباحث با مسوولان در میان گذاشته شد ولی متاسفانه تاکنون هیچ کاری در این زمینه صورت نگرفته است.

او اضافه کرد: حتی جاده منتهی به پیست که جزو نقاط برفگیر است، اغلب اوقات مسدود بوده و بازگشایی نمی شود؛ این در حالی است که حتی با باز شدن جاده و فراهم شدن سایر موارد، برای مسطح کردن پیست با نبود ماشین های برفکوب روبرو هستیم.

سرپرست هیات اسکی استان در مورد دلایل عدم رسیدگی به این مشکلات گفت: انحصار و فامیل گرایی در فدراسیون به مدت طولانی در واقع موجب شده که همه منابع در دایره ای محدود قرار گرفته و شهرستان های مستعد به هیچ وجه دیده نشوند.

وی گفت: این در حالی است که قدمت ورزش اسکی در این منطقه به سال ۱۳۳۲ بازمی گردد و می توان گفت قدمت مشکلات ما با عمر این ورزش در استان برابری می کند.

او اضافه کرد: با تمام این مسایل علاقه مندان به اسکی در جاده های روستایی و مسیرهای غیراستاندارد منتهی به آلوارس به صورت غیرحرفه ای و با هزینه شخصی فعالیت می کنند که البته این امر می تواند مخاطرات جدی برای آنها درپی داشته باشد.

زمزم ادامه داد: ۵۵۰ نفر ورزشکار (سازمان یافته و سازمان نیافته) در رشته اسکی داریم که ۱۵۰ نفر آنها را بانوان تشکیل می دهند که از این میان یک نفر از ورزشکاران زن ما به تیم ملی دعوت شده و چند مقام کشوری کسب کردیم.

وی با بیان اینکه سال گذشته اعتبار هیات حدود ۳۰ میلیون ریال بود، گفت: با وجود مشکلات بی شمار، امسال این مبلغ به میزان ۱۱ میلیون و ۶۴۰ هزار ریال رسید و این امر در کنار سایر مسایل کار را به جایی رسانده که کسی حاضر نیست در هیات اسکی مسوولیتی را عهده دار شود و هم اکنون هیات به صورت نیمه تعطیل است.

او با بیان اینکه فقدان یک پیست فعال به شدت احساس می شود که نیاز جوانان منطقه است، گفت: هیات اسکی اردبیل طی یک سال گذشته به صورت سرپرستی و بدون برنامه مدون اداره شده که از دولت تدبیر و امید انتظار داریم برای اشتغالزایی، رونق بخشی به صنعت گردشگری منطقه، موضوع توسعه ورزش زمستانی را در استان اردبیل مدنظر قرار دهد.

وی اضافه کرد: در حالی که قلب ورزش های زمستانی(اسکی) در این استان رو به احتضار است دیگر جایی برای برپایی مسابقات و جشنواره ها که موضوعی فرعی هستند، باقی نمی ماند.

اینها در حالی است که احد پازاج مدیرکل ورزش و جوانان استان اردبیل، بارها در مجامع مختلف به خصوص در نشست اخیر توسعه ورزش های زمستانی و آبی بر اهمیت ورزش های زمستانی و کوهنوردی تاکید کرده و خواسته است تا از وجود سبلان به عنوان یک منبع طبیعی در راستای توسعه این ورزش ها استفاده شود.

رشته کوه سبلان در غرب اردبیل که به گفته کارشناسان ، یکی از بهترین مکانها برای اجرای برنامه های کوهنوردی و ورزش های زمستانی می باشد، تنها به بهره برداری سنتی از ظرفیت های طبیعی و ورزشی آن در فصل تابستان محدود شده و در فصول سرد تقریبا بلااستفاده است.

برای این کوه عظیم که ۶۰ کیلومتر طول و ۴۵ کیلومتر پهنا دارد سطحی حدود شش هزار کیلومترمربع را اشغال کرده و جزو جاذبه های گردشگری طبیعی منطقه محسوب می شود و از مناطق مختلف بویژه دامنه های آن می توان در رشته های ورزشی مختلف استفاده کرد.

یونس اسدی نماینده مردم مشگین شهر در مجلس شورای اسلامی چندی پیش وعده داد که مقدمات ایجاد کمپ کوهنوردی کشور در منطقه شابیل واقع در دامنه سبلان فراهم شود و با ایجاد این کمپ کارگاه های آموزشی کوهنوردی، صخره نوردی و یخ نوردی کشور در این محل برگزار خواهد شد.

وی همچنین از راه اندازی تله سیژ شابیل ، شهرک توریستی و ساماندهی غار تاریخی لاهرود در دامنه سبلان خبر داده است.

از سوی دیگر آب های معدنی در مناطق کوهستانی استان اردبیل قابلیت و فرصت ارزنده ای است که استفاده از آن تنها به فصول گرم سال محدود شده و این درحالی است که به گفته صاحبنظران بهترین زمان استفاده از آنها فصول پاییز و زمستان است.

به گفته مسوولان استانی سالانه بین شش تا ۱۰ میلیون گردشگر در مناسبت های مختلف از جمله محرم، عید نوروز و تعطیلات تابستانی به منطقه سفر می کنند در حالی که جای خالی مسافران زمستانی در میان این آمار محسوس است.

به گفته آنها، ظرفیت گردشگری طبیعی سرعین و سایر شهرستان های مشابه از نظر اقلیمی تنها به فصول گرم محدود نیست و با سرمایه گذاری مناسب و تامین زیرساخت ها می تواند در فصول سرد سال نیز به قطب گردشگری زمستانی کشور و حتی منطقه خاورمیانه تبدیل شده و در کنار رونق بخشی به صنایع و بنگاه های اقتصادی و تولیدی کوچک، به توسعه و رشد استان اردبیل منجر و منابع ارزی سرشاری را نیز نصیب کشور کند.

برگزاری جشنواره های زمستانی در مناطق مختلف استان بویژه سرعین می تواند به عنوان گام هایی برای معرفی قابلیت های زمستانی منطقه محسوب شود و این به شرطی است که این جشنواره ها با محتوی غنی و به واقع در حد یک جشنواره زمستانی برگزار شود.

جشنواره های زمستانی باید با تبلیغات مناسب و به صورت سراسری برگزار شده و جمعیت قابل توجهی را از مناطق مختلف کشور به خود جلب کند و نمی توان اجرای برخی برنامه های پیش پا افتاده و مسابقه و قرعه کشی را جشنواره تلقی کرد.

در باره برگزاری جشنواره زمستانی در سرعین صاحب نظران این پرسش ها را مطرح می کنند که چگونه می توان از برگزاری جشنواره ورزش های زمستانی و اهمیت بخشی به این حوزه سخن به میان آورد درحالی که پیست اسکی آلوارس بیشتر اوقات سال تعطیل است، جاده منتهی به این پیست معمولا بسته است، شهر سرعین از داشتن تله کابین که این شهر را به ارتفاعات آلوارس متصل کند بی یهره است ، شهر بازی مدرن و سرپوشیده ندارد ، فعالان رشته ورزشی اسکی در استان به حال خود رها شده اند، هیات اسکی طی چند سال گذشته به حالت نیمه تعطیل بوده و…؟

با وجود این شرایط که مسوولان در آستانه برگزاری این جشنواره جاده منتهی به پیست را بازگشایی کنند و پس از چند هفته وضع به منوال گذشته برگردد و موضوع ورزش و در راس آن گردشگری زمستانی دوباره گرد فراموشی به خود بگیرد، نمی توان آینده چندان روشنی برای این حوزه متصور بود.

گزارش : محمد ملاحمزه زاده