اشکنه کشک را در استان خراسان با مغز گردو و شیره تخم خربزه درست میکنند که به اشکنه کشک مشهدی معروف است. این غذای خوشمزه یکی از غذاهای سنتی استان خراسان است که امروزه در سایر مناطق ایران نیز شهرت یافته است.اشکنه یکی از غذاهای اصیل و قدیمی ایرانی است که از زمانهای بسیار دور در سرزمین خراسان طبخ میشده و انواع بسیاری در سراسر ایران هم اکنون تهیه میشود. اشکنه را تقریبا میتوان گفت خورشی یا خوراکی هم مانند آبگوشت است، که نان در آن ترید میکنند و میخورند. فرهنگ ناظم الاطباء اشکنه را اینگونه تعریف کرده است : نان خورشی که از آرد و پیاز و روغن سازند و در آن تخممرغ شکنند. همچنین در فرهنگ نظام آمده است : نام خورشی است پر آب که از روغن و آب و سبزی خشک و کشک و غیره میپزند. در تداول خراسان، اشکنه انواع گوناگون دارد از قبیل اشکنه آب (قرمه و روغن و تخممرغ و پیاز)، اشکنه شیره (روغن و شیره انگور)، اشکنه قروت (روغن و کشک) و غیره که در زمره غذاهای فوری است.
برخی آن را با نام روغنآب یا سوپ معرفی میکنند، اما از این حیث که نان در آن ترید میشود کمتر شباهت به سوپ دارد. یکی از بهترین تعریفات بر جامانده از زمان گذشته را از کتاب نادر میرزا درباره اشکنه نقل میکنیم : ” اشکنه خورشهای نان است و بس با مزه و آسان زود پزند. باشد که در خانه خورشی آماده نباشد یا به بیابان و روستا گوشت و دیگر چیز به دست نیاید، اشکنه سازند. نخست بدان که اشکنه زبان پهلوی است که به تازی ثَرید نامند. آبگوشت را نیز نام پارسی اشکنه است. اکنون اشکنه دیگر است و آبگوشت دیگر، و همه خورش نان است که پَرکن پَرکن در آن افکنند تا نرم و آغشته گردد و خورند.”
در نهایت اشکنه خوراکی سالم و زود پخت است که در سرزمین خراسان و سایر نواحی ایران بسیار طبخ میشود. اشکنه انواع مختلفی دارد که از معروفترین انواع آن میتوان به : اشکنه سیب زمینی، اشکنه پیاز، اشکنه گوشت یا قرمه، اشکنه سرکه یا شیره، اشکنه ماست، اشکنه کشک، اشکنه اودوغ، اشکنه اوجز، اشکنه آلوچه، اشکنه آلبالو، اشکنه قروت، اشکنه تخممرغ و … اشاره کرد.
همچنین در برخی نواحی دیگر ایران انواعی از اشکنه تهیه میشود که کمتر شناخته شده است همانند : اشکنه باقلا، اشکنه بَنه و دَنه، اشکنه نیلکوک، اشکنه دوردوانی و اشکنه اوبابنیک یا بابونه.
مواد لازم
کشک ساییده ۲۵۰ گرم
روغن ۵ قاشق غذاخوری
پیاز یزرگ ۱ عدد
نعنا خشک ۱-۲ قاشق غذاخوذی
مغز گردوی خرد شده ۲۰۰ گرم
تخم خربزه مشهدی ۲۰۰ گرم
آب ۳ لیوان
فلفل و زردچوبه به میزان لازم
دستور تهیه:
تخم خربزه را کمی تفت دهید تا بوداده شود و پس از سرد شدن آسیاب کنید. ۳ لیوان آب به آن اضافه کنید و هم بزنید، سپس صاف کنید تا پوست آن گرفته شده و شیره آن خارج شود. شیره تخم خربزه را کنار بگذارید و مشغول ادامه کار شوید.
پیاز را ریز خرد کرده و با روغن روی حرارت ملایم سرخ کنید تا طلایی شود.
مغز گردوی خرد شده را به پیاز اضافه کرده و ۳-۲ دقیقه روی حرارت ملایم تفت دهید تا روغن آن خارج شود، ولی مراقب باشید گردو نسوزد.
نعنا خشک و زردچوبه را اضافه کرده و هم بزنید، سپس کشک را اضافه کنید و مواد را مخلوط کنید.
حدود ۴-۳ دقیقه به تفت دادن مواد روی حرارت ملایم ادامه دهید، سپس شیره تخم خربزه را به قابلمه اضافه کنید.
حرارت را متوسط کنید و اجازه دهید کشک بجوشد و اشکنه کمی غلیظ شود.
در انتها مقداری فلفل به غذا اضافه کرده و از روی حرارت بردارید.
دو نکته
استفاده از شیره تخم خربزه در این نوع اشکنه اختیاری است و در صورت تمایل میتوانید حذف کرده و به جای آن از آب ساده استفاه کنید.
از آنجا که کشک مورد استفاده شور است، در این غذا از نمک استفاده نمیشود.
منابع:پارسینه-مجله تصویری فرهنگ غذا
نظر کاربران :
هیچ نظری برای این مطلب ثبت نشده است. شما اولین نفر باشید.