پل ورزنه اصفهان

پل ورزنه آخرین پل تاریخی بر بستر زاینده‌ رود می باشد. برخی شالوده اولیه پل ورزنه را به دوران دیلمیان و سلجوقیان نسبت داده و سازنده آن را شخصی بنام سیف‌ الله اردکانی می‌دانند و برخی عقیده دارند که پل ورزنه به دستور شاه سلیمان صفوی و با معماری «محمد شفیع ورزنه‌ ای» وزیر دارالعباد یزد در سال ۱۰۶۵ خورشیدی ساخته شده است.امروزه اکثر مردم اصفهان پل “شهرستان” که متعلق به عصر ساسانی است را آخرین پل قدیمی و تاریخی در مسیر جریان آب زاینده رود می دانند اما واقعیت این است که آخرین پل تاریخی در مسیر این رودخانه پل “ورزنه” مربوط به عصر صفویه و به نقلی دوره سلجوقی است که به دلیل فاصله ۸۰ کیلومتری آن با شهر اصفهان زیاد برای عموم مردم شناخته شده نیست.

در دهه ۵۰ خورشیدی، بدنه، معبر و آب‌ برهای پل ورزنه به صورت جزیی مورد مرمت قرار گرفته است. این پل از جنس سنگ، آجر و ساروج، با ۱۰ دهانه و ۱۱ پایه و ارتفاع آن ۶ متر و طول ۷۰ متر و عرض ۷ متر می‌باشد. پل ورزنه در تاریخ ۱۳۵۷/۰۷/۰۷ به شماره ۱۴۳۴ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.این پل در دو مرحله ساخته شده است. در مرحله اول قسمت جنوبی آن با هفت دهانه و در مرحله بعدی قسمت شمالی با سه دهانه، احتمالا در حدود بیش از یک قرن پیش، ساخته شده است که به این ترتیب شیوه ساختمان آن (چه در نحوه آجر چینی ها و چه در شکل و ابعاد آب بر ها و میل راهنماها) دردو قسمت تفاوت چشمگیری دارد.

رودخانه تمدن ساز زاینده رود از زاگرس مرکزی سرچشمه گرفته و به باتلاق و یا همان تالاب بین المللی گاوخونی در فلات مرکزی ایران ختم شده که در طول مسیر خود شهر ها و فرهنگهای گوناگون را در طول ادوار تاریخی ایجاد کرده و به تبع آن همواره مردمان برای عبور از رودخانه ها پلهایی با مصالح و ابعاد گوناگون ساخته اند و وجود پل های تاریخی و زیبای سی و سه پل و خواجو از بهترین نمونه های این سخن است.ورزنه از بخش “بن رود” شرق شهرستان اصفهان ،خود آخرین شهر در مسیر زاینده رود است که بهترین و حاصلخیز ترین زمینهای آبرفت حوزه آبریز این رودخانه در طی میلیونها سال در آن انباشته شده و همواره یکی از مراکز مهم کشت گندم و جو و پنبه در استان بوده است اما امروزه در جاده شرق به سمت این شهر فقط خشکی و نابودی زراعت را به چشم می بینیم.

هر علاقه مندی وقتی به ورزنه می رسد ابتدا از وجود آب در زیر این پل تاریخی علی رغم خشکی رودخانه تعجب می کند اما در کوتاه زمانی در می یابد که این مقدار آب نیز از زهکش زمین های زراعی باقی مانده حریم رودخانه به زیر آن نشت کرده است که به هر حال حس و حال زمان آبسالی و قدیم را تا حدودی زنده کرده است.

منابع:خبرگزاری مهر-سیتی پدیا