ویژگی های صنایع دستی

صنایع دستی چیزی بیش از سوغات است و بخش پویای دنیای امروز گردشگری به شمار مس آید صنایع دستی که کماکان توسط جامعه بومی مورد استفاده قرار می گیرند ، مثل موسیقی فولکلور،رقص ، معماری محلی یا البسه سنتی ،همگی به منابع عینی و بدیعی برای نمایش جوهره و طبیعت فرهنگ بومی به گردشگران بدل می شوند؛ تولید برای فروش، آن ها را به سوغات هایی تبدیل می کند که گردشگران از طریق آن ، جوهره و طبیعت فرهنگ بومی بازدید شده را به خانه، جامعه و آینده خویش انتقال می دهند.

صنایع دستی به عنوان مجموعه‌ای از حرفه‌های متنوع تولیدی با محتوا و غنای فرهنگی است که به میزان وسیعی از محیط جغرافیائی،تاریخ و گذشته اقوام، اعتقادات، سنت‌ها، آئین‌ها و آداب و رسوم و همچنین از نیروی خلاقه، ابتکار و ذوق و سلیقه آنها نشأت گرفته است. گرایش ذاتی انسان به زیبائی و انگیزه‌ی تأمین معاش از سوی دیگر باعث شده که صنایع‌دستی به عنوان جزئی از زندگی و فرهنگ انسان‌ها مطرح شود. به همین دلیل است که اغلب از نوع تولیدات دستی هر ملت، می‌توان تا حدودی به طرز تفکر فرهنگی، هنری و حتی بینش‌های آئینی و مذهبی آنان پی برد. تابع این تاثیرات منطقه‌ای و فرهنگی خاص است که صنایع‌دستی و هنرهای مستظرفه کشورها با یکدیگر فرق می‌کند و در مجموع به جز موارد خاص در تکنیک ساخت، تقریباً در تمامی جلوه‌های بصری و احساسی محصولات این تفاوت‌ها قابل تشخیص و تمیز است و به دلیل اهمیت ویژه‌ای که آثار دستی در ارائه و انتقال مفاهیم و ارزش‌های قومی دارند هر کشور به فراخور میزان و نوع تولیدات دستی خود جایگاه ویژه و ارزشمندی در فرهنگ جهانی به دست می‌آورد.

در این مطلب سعی داریم ویژگی های صنایع دستی را برای شما بیان کنیم .

۱.امکان تأمین قسمت عمده مواد اولیه از منابع داخلی ، به طور مثال صنعت دستی معرق کاری به طور عمده با استفاده از چوب درختان مختلف ساخته می شود اما گاهی برای زیبایی بیشتر از قطعات صدف، استخوان و عاج در تزیین آن استفاده می شود. تأمین چوب به عنوان ماده اصلی و عمده این هنر در داخل ایران به راحتی امکان پذیر است اما عاج را لزوماً باید از کشورهای دیگر تهیه کرد. ولی این سبب نمی شود که به سبب استفاده از قطعات عاج در هنر معرق آن را متعلق به ایران ندانیم.

۲.انجام قسمتی از مراحل اساسی تولید به وسیله دست و ابزار دستی. برای تولید هر یک از فرآورده های صنایع دستی مراحل متعددی طی می شود، ولی انجام کلیه این مراحل به وسیله دست و ابزارهای دستی الزامی نیست. اگر تنها ۵۰ درصد از مراحل اساسی کار به وسیله دست و ابزارهای دستی انجام شود، محصول تولید شده جزء صنایع دستی محسوب می شود. استفاده از پیشرفت های زمانه در تولید صنایع دستی محدود به زمان ما نیست. چنانچه گذشتگان با اختراع چرخ سفالگری آن را رد نکرده و برای گذر از مرحله تولیدات خام دستانه و تولید سفال هایی زیباتر و بادوام تر از آن بهره بردند. امروزه نیز در تولید صنایع چوبی مثل خاتم ، معرق و منبت در مراحل اولیه ، آماده سازی چوب مورد نظر با استفاده از اره برقی صورت می گیرد. اما سایر مراحل با استفاده از دست و ابزارهای دستی تولید می شود.

۳.تأثیر اندیشه خلاق انسان در تولید و شکل بخشیدن به محصولات و امکان ایجاد تنوع و پیاده کردن طرح های مختلف در مرحله ساخت این محصولات.

۴.داشتن بار فرهنگی با استفاده از طرح های اصیل و بومی و سنتب به نحوی که معرف فرهنگ ،هنر و تمدن آن کشور باشد.

۵.همانند و شبیه نبودن این نوع فرآورده های تولیدی. از آنجا که محصولات صنایع دستی با استفاده از دست و گاهی حتی یک محصول مشابه توسط چند تن تولید می شود نمی توان چون محصولات ماشینی یکسانی کامل را در آن ها مشاهده کرد.

۶.بی نیازی به سرمایه گذاری زیاد برای تولید آن ها در مقایسه با سایر صنایع.

۷.بالا بودن ارزش افزوده آن ها در مقایسه با صنایع دیگر.

۸.امکان ایحاد و توسعه آن ها در مناطق مختلف شهری، روستایی و حتی جوامع عشایری.ساخت محصولات دستی از آن جهت که نیاز به تجهیزات اندک داشته و به راحتی با استفاده از دست و یا ابزارهای دستی امکان پذیر است، قضای زیادی نخواسته و لذا به راحتی قابلیت استقرار در فضاهای ذکر شده را داراست.