موزه باستان شناسی بجنورد

موزه باستان شناسی بجنورد به معرفی وشناساندن آثار تاریخی اسلامی ،مهر وسکه و سفال پرداخته است. موزه باستان شناسی بجنورد که در طبقه فوقانی بنای عمارت مفخم قرار گرفته دارای ۵ بخش اصلی است که متناسب با تقسیم بندی ادوار فرهنگی و گاهنگاری معیار باستان شناختی تحت عنوان بخش پیش از تاریخ، تاریخی، اسلامی، سکه و مهر و بخش مرکز سفال ساماندهی و معرفی شده است. موزه باستان شناسی بجنورد با دارا بودن شاخص ترین بقایا و آثار برجا مانده از دوره های مختلف باستان شناسی منطقه پذیرای بازدیدگنندگان و علاقمندان به فرهنگ غنی استان خراسان شمالی است. هم اکنون ۶ هزار شی تاریخی در مجموعه مفخم وجود دارد که به صورت دوره ای در موزه های این استان به نمایش گذاشته می شود.
عمارت مفخم بزرگترین، باشکوه ترین و شاخص‌ترین اثر معماری دوره قاجار در شمال شرق کشور که در شهر بجنورد واقع است در حقیقت به نوعی آداب حکومت داری این سلسله را روایت می کند. در دوره قاجار عمارت مفخم همراه با بناهای دیگری از جمله آیینه ‌خانه، کلاه فرنگی، حوضخانه و سردر در باغ بزرگی قرار داشته که مجموعه دارالحکومه مفخم را تشکیل می‌داده‌اند، بنای عمارت در دهه ۱۳۰۰هجری قمری، همزمان با دوره حکومت ناصرالدین شاه به دستور یارمحمدخان شادلو معروف به سردار مفخم ساخته شده و محل سکونت خانواده وی و پذیرایی از میهمانان دولتی و رجال سیاسی بوده است.

معروف است که نقشه ساختمانی عمارت به دست میرزا مهدی خان شقاقی، نخستین استاد معماران ایرانی تعلیم یافته در فرنگ که معماری مدرسه سپهسالار تهران از جمله کارهای او است، طراحی شده است، بنای عمارت در دو طبقه و به ابعاد تقریبی ۵۰ در ۲۳ متر و به ارتفاع حدود ۹ متر ساخته شده و در مجموع ۳۴ اتاق و دو تالار بزرگ دارد که زمانی با آیینه‌کاری، کاشی کاری و گچبری تزیین شده بود. این بنا اتاق های متعددی دارد که با ۲۱ در چوبی به ایوان ها گشوده می‌شوند و در طبقات آن جابه‌جا گچبری های زیبا به چشم می‌خورد.
کلنل ادوارد ییت انگلیسی که حدود یک قرن پیش در این بنا با سردار مفخم دیدار داشته در توصیف یکی از اتاق های آن می‌نویسد: دیوارها با تعدادی نقشه تزیین شده بود، اتاق پذیرایی با شمعدان ها و آیینه‌های زیبا پوشیده شده و کف آن نیز با قالی های قالب دوزی شده ابریشمی فرش شده بود، در پشت این اتاق نارنجستانی بود که سقف آن با ورق آهنی پوشیده شده بود و بر روی دیوارها نیز پوست پلنگ، ببر، خرس و پوست دو گربه وحشی و چند حیوان دیگر که در جنگل های شمال این ناحیه یافت می‌شود آویزان کرده بودند.
این بنای تاریخی با شماره ۹۵۲ در فهرست آثار تاریخی به ثبت رسیده است. بنای عمارت مفخم پس از مرمت و احیا به موزه بزرگ باستان شناسی و مردم شناسی استان تبدیل شده است.
۶ موزه فعال با مجموع مساحت ۱۰ هزار و ۱۵۰ متر مربع در خراسان شمالی وجود دارد. ۳۰ موزه در سطح کشور دارای اهمیت حفاظتی است، موزه مفخم نیز از استاندارد ها برخوردار و در رده موزه های برتر کشور است.
تعداد آثار ثبت شده استان در فهرست آثار ملی کشور ۶۲۱ اثر تاریخی، طبیعی و ناملموس است که از مجموع آثار ثبت شده در فهرست ملی کشور ۵۰۹ اثر تاریخی، ۴۲ اثر طبیعی، ۷۰ اثر ناملوس و تعداد ۱۱ اثر نیز ثبت جهانی شده است. استان خراسان شمالی با داشتن یکهزار و ۲۰۰ اثر تاریخی شناسایی شده در شمال شرق کشور قرار دارد و هرساله پذیرای میلیون ها مسافر، گردشگر و زائر امام هشتم (ع) عبوری است.

منابع:ایران تورینگ-خبرگزاری جمهوری اسلامی