جستجوی شهر به شهر :
رزرو هتل رزرو هتل های شهر وان ترکیه

معماری صخره ای صور

تاریخ بروزرسانی :
۸ دی ۱۴۰۰

معماری صخره ای صور نخستین بار در سال ۱۳۷۶ توسط اداره میراث فرهنگی شهرستان بناب مورد شناسایی قرار گرفت. روستای صور در دره ای قرار گرفته که در دو طرف کوه منازل و خانه های مسکونی قرار دارد که رودخانه ای از وسط آبادی می گذرد که روستا را به شمالی – جنوبی تقسیم می کند. معماری های صخره ای نیز در دو جهت و در زیر خانه های مسکونی فعلی قرار گرفته اند. بنا به اظهارات محلی در اکثر این واحدها معماری صخره ای وجود داشته که تعداد بی شماری از آنها به مرور پر گشته و نیاز به پاکسازی دارند.

معماری فوق از سمت ورودی روستا که در جنوب قرار گرفته آغاز گشته و به سمت شرق واحد به واحد ادامه دارد. سپس در قسمت شمالی روستا نیز این واحدها ادامه یافته و طبق اظهار مردم محلی حتی در قسمت شمالی فضاهای بزرگتری نیز وجود داشته که پر شده است. در حال حاضر چشمه ای نسبتاً پر آب در مرکز روستا قرار دارد که آب شرب روستا محسوب می شود. بطور کلی منطقه صور بدلیل کوهستانی بودن آب فراوانی را داراست و زمستان های آن طولانی است .این اثر تاریخی به شماره ۳۰۸۶ در تاریخ۷۹/۱۱/۱۷ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید .

2044 معماری صخره ای صور

موقعیت جغرافیایی

صور، دهی از دهستان بناجوی شمالی، بخش مرکزی، شهرستان بناب در ۲۴ کیلومتری شمال خاوری بناب قرار گرفته است. رودخانه قلعه چای از دو کیلومتری شمال باختری آبادی می گذرد و کوه “دوزلاغ” در شمال و کوه “پلی گونی” در خاور و کوه “فرهاد داش” در یک کیلومتری جنوب خاور آبادی است.

2043 معماری صخره ای صور

معماری صخره ای

وضعیت معماری هر واحد صخره ای عبارت است از اطاق نشیمن، طویله، انباری با پلان های مدور و بعضاً بیضی که در وسط اتاق نشیمن بصورت سکویی مرتفع با ارتفاع ۸۰ سانتی متر تا ۲۰/۱ سانتی متراست . که بالای این فضا گنبدی شکل مرتفع با نورگیری در بالا که احتمالاً جهت روشنایی تعبیه گردیده است .طویله دورادور سکوی اتاق نشیمن قرار گرفته که آغول را در کنار سکوی نشیمن در داخل سنگ بطرز ماهرانه ای کنده اند. که حتی جای بستن حیوانات را نیز در کنار بازوی آغول بصورت حلقه های تراشیده اند. در گوشه هایی از این مجموعه ها فضاهایی نیز به عنوان انباری تعبیه گردیده است.

روشنایی داخل

در دیواره ها و پایه های سنگی حفره هایی که بیانگر محل های پیه سوز باشد دیده می شود. همچنین سوراخ هایی به عنوان قلاب برای آویزان کردن یا بستن وسایل قرار داده شده بود وجود دارد .در حال حاضر بر روی این معماری خانه های روستایی قرار دارد که وضعیت آنها نیز قابل توجه است. از هر واحد صخره ای راهی به واحد کناری وجود دارد و بنا به اظهارات محلی این فضاها در چند طبقه هستند که راهی به زیرزمین خود معماری صخره ای وجود دارد. راه ارتباطی همان طوریکه ذکر شد به واحدهای کناری و زیر زمین به طریق حفره ها بوده که در مواقع اضطرار از آنها استفاده می کردند.

داخل معماری فوق تاریک و تنها روشنایی آن بوسیله نورگیرهای بسیار کوچک و روزنه های ایجاد شده در سقف می باشد. فضاها، طاقچه ها، طاقنماها، حفره ها، آغل ها و … جملگی بوسیله کلنگ ایجاد گردیده اند که هنوز آثار آن دیده می شود و سنگ موجود سنگ ماسه ای است که انسان براحتی در آن دخل و تصرف می نماید. ورودی این معماری ها به وسیله دالانهای چوبی پوشانده اند که آب باران و برف به داخل نفوذ نکند.

2042 معماری صخره ای صور

پناهگاه مخفی

عامل انسانی بزرگترین و اصلی ترین نقش را در ایجاد این فضاها داشته است. بعنوان نمونه جنگ و گریزها، قتل و غارتها و … جملگی عاملی شدند در جهت ایجاد معماری صخره ای که در منطقه صور نیز این قائله مصداق می تواند داشته باشد. انسان های دوران تاریخی و … برای اینکه بتوان در پناهگاه هایی مخفی و در مبارزه با دشمنان به حیات خویش ادامه دهد. نیاز به مخفی گاهها و پناهگاه هایی دارد که جز خود هیچ کس از آن ها اطلاعاتی نداشته باشد. و حتی خود روستا نیز در دره واقع است که بسادگی در معرض دید نیست. ولی بطور دقیق نمی توان تاریخی برای این معماری ها بیان داشت.

این محور گردشگری با معماری سنّتی و جاذبه های روستای توتاخانه، منطقه سبز و خوش آب هوای توران دره سی . غارهای چاخماخلار و قویونلار و بازدیدگان در ایام عید نوروز، و با عطر شکوفه های گیاهان دارویی در کوهستانی های این محور خصوصا در فصل اردیبشت و خرداد برای گردشگران صفای خاصٌ خوبی به همراه دارد .

2041 معماری صخره ای صور

نحوه دسترسی

آدرس :استان آذربایجان شرقی، ۲۴ کیلومتری شمال شرق بناب

2040 معماری صخره ای صور

2039 معماری صخره ای صور

2038 معماری صخره ای صور

با تشکر و سپاس از جناب آقای علی اصغر بالغ ( بازنشسته میراث فرهنگی کشور ) بابت ارسال این مطلب

به این مطلب چه امتیازی می دهید؟
[امتیاز: 1 میانگین: 1]
           
برو بالا
 

نظر کاربران :

  • حسن حسن زاده

    واقعا جذاب و ديدني است با قدمتي بيش از سه هزار سال شگف انگيزه حتما از نزديك بازديد داشته باشيد

    ۹ بهمن, ۱۳۹۷ پاسخ دادن
  • نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *