محلۀ امروزی بارون آواک ترکیبی از دو محلۀ «لیلآباد» و محلۀ «قلعه تبریز» است که هر دو در گذشته ارمنینشین بودهاند. در پی دگرگونسازیها و تخریبهای گستردۀ شهرداری تبریز بهمنظورِ اجرای طرحهای تفصیلی و جامع، با زدودن و نابودی بناهای دیرپا و قدیمی این محله، بر پهنای گذر بارون آواک افزوده شده و کوچۀ دیرینه تبدیل به خیابان امروزی بارون آواک گشته است و بهمرور ِزمان این محله نام خود را از گذر قدیمی و خیابان امروزی بارون آواک گرفته است. وجه تسمیۀ این محله که در گویش محلی به صورت «بارون آوا» تلفظ میشود به بانی ریشسفید ارمنی بازمیگردد که در دوران ناصرالدینشاه، یکی از برج و باروهای هشتگانۀ شهر را که پس از زلزلۀ سال ۱۷۸۰ میلادی ساخته شده بود، تخریب کرده و در محل آن، ارمنیهای طبقۀ متوسط و فقیر این شهر و مهاجران ارمنی روستاهای اطراف را سکونت داده بود. کلیسای قدیمی سرکیس مقدس و مدرسۀ تامارا تومانیان به همراه چند بنای دیگر از جمله مراکزی هستند که در این محله واقع شدهاند.
کلیسای سرکیس مقدس، مدرسهٔ «تامارا تومانیانس» که مختص دانشآموزان ارمنی بود (تأسیس: ۱۸۹۶) و «دبیرستان اسدی» که توسط یکی از ثروتمندترین ارمنیهای ساکن تبریز به نام «ساهاکیان» بنا شد، از جملهٔ مراکزی بودند که پس از احداث محلهٔ بارونآواک در این منطقه ساخته شدند.
کوچههای (پطروسخان، غزل، کلیسا و یخچال)، از قدیمیترین معابر و گذرگاههای محلهٔ بارونآواک به شمار میروند. یادمان مجاهدان ارمنی در محوطهٔ کلیسای سرکیس مقدس قرار گرفته است. این کلیسا پس از ایجاد در سال ۱۸۲۱ میلادی، بهعلت فرسودگی بنا در سال ۱۸۴۵ میلادی نیز بازسازی شدهاست. به سال ۱۳۹۰ خورشیدی و به دنبال دستور و پیگیریهای پیاپی علیرضا نوین شهردار وقت شهر تبریز برای پهنتر شدن کوچه بارونآواک، گذر دیرینهٔ بارناوا (بارونآواک) زیر و رو شد و بسیاری از ابنیههای تاریخی و قدیمی این گذر تاریخی شهر ویران گردید. هم اکنون در میان آن همه بنای ویران و نابود شده در گذر بارونآواک، تنها یک بنای ارزشمند سنگکپزی در گوشهای از آن گذر تاریخی بجای مانده و از روی تقاضا و واخواهی شهروندان تبریزی ، سازمان شهرداری از ویرانسازی آن بنای سالخوردهٔ نانوایی چشمپوشی نموده، با این همه بیم آن میرود در سالیان آتی ساختمان قدیمی آن سنگکپزی که قدمت بیش از یک قرنی دارد و در آن محدودهٔ شهر نمونهای ندارد، تخریب و ویران گردد.
وضعیت کنونی محله
در پی دگرگون سازیها در گذرهای تاریخی واقع در بافت قدیم کلانشهر تبریز در واپسین سالهای دهه هشتاد خورشیدی با دستور شهردار وقت شهر تبریز دست اندرکاران اجرایی سازمان شهرداری تبریز مصمم شدند با کوبیدن و زدودن و نابودی بناهای دیرپا و خانههای مسکونی قدیمی بر پهنای گذر بارون آواک افزوده یا به واقع کوچه دیرینه بارون آواک را تبدیل به خیابان نمایند لذا در پی این تصمیم بسیاری از خانهها و ابنیههای قدیمی واقع در دو سوی گذر بارون آواک از میان برداشته شده و با صدور پروانه از سوی سازمان شهرداری به مالکان زمینهای واقع در نبش خیابان تازه گشوده شده تعداد فراوانی ساختمانهای چندمرتبه و آپارتمانهای نوپا ساخته و جایگزین بناهای دیرینه ساخت دو سوی گذر بارون آواک شد، از سویی دیگر یکی از اقدامات نامناسب شهرداری در پیوستگی محله تاریخی بارون آواک نابودی و از میان برداشتن باغ قدمت دار «بنکداریان» میباشد.
در حال حاضر در میانههای گذر پهنتر شده بارون آواک بنای قدیمی یک واحد سنگک پزی سنتی همچنان پابرجا مانده، عمارت قدمت دار این نانوایی قدیمی مربوط به عهد قاجار میباشد و در نوع خود یکی از زیباترین بناهای بجا مانده از دوران دیرینگی محله بارناوا (بارون آواک) میباشد اما به دلیل در امتداد مسیرگشایی قرار گرفتن این واحد نانوایی دیرپای مقرر شده بزودی تمام بنای دیرپای آن از سوی کارگران واحد اجراییات سازمان شهرداری مورد تخریب قرار گیرد.
نظر کاربران :
با سلام محله بارنواواک در تبریز ؟ هنوز خواروبارفروشی سجودی در تبریز است ؟ آیا دبستان نور هنوز مدرسه است ؟تشکر.
اره هست
چند وقته ندیدیش