یکی از خورشهای خوشمزه و پرخاصیت ایرانی خورش کرفس است که شباهت زیادی از نظر ظاهری با قرمه سبزی دارد .اما تهیه این خورش نکاتی دارد برای لعاب دار شدن خورش یا گرفتن تلخی خورش راهکارهایی هست که در این مطلب با طرز تهیه خورش کرفس و نکات آن آشنا می شویم . متاسفانه این خورشت، غالبا در سفرههای ایرانی دیده نمیشود و بیشتر افراد قورمه سبزی را به خورشت کرفس ترجیح میدهند؛ اما این خورشت با طعم و مزه منحصربهفردش شما را شگفتزده خواهد کرد. کافی است فقط یک بار خورشت کرفس را در خانه درست کنید و مطمئن باشید که همه اعضای خانواده و مهمانها عاشق آن خواهند شد.
خورشت کرفس با گوشت خردشده ران گوسفند یا گوساله یا گوشت ران مرغ یا بوقلمون، کرفس، نعنا، جعفری، نمک، فلفل سیاه، زردچوبه، پیاز، آب لیمو یا آبغوره و رب گوجه فرنگی درست میشود. برخی افراد به این خورشت، لوبیا یا سبزیجات دیگر مانند کنگر یا ریواس هم اضافه میکنند. طبخ خورشت کرفس مجلسی نیاز به زمان و تبحر دارد؛ اما مزه نهایی این غذا، تمام زحمتهایی را که برای طبخ آن کشیدهاید، جبران خواهد کرد.
خورشت کرفس با برنج سرو میشود و غذایی مناسب برای سرو در وعدههای نهار، شام و بخصوص سحری است؛ زیرا علاوه بر آبدار بودن، این خورشت بوی بسیار اشتهابرانگیزی دارد. خورشت کرفس، یکی از غذاهای محبوب گیاهخواران نیز است؛ زیرا میتوان آن را به سادگی با حذف گوشت به صورت گیاهی نیز درست کرد.
کرفس در گذشته با اسامی دیگری چون «کرسب» یا «کرفش» در ایران شناخته میشد؛ اما با گذر زمان این اسامی تغییر کرد و امروزه همه ما این سبزی مفید را با نام کرفس میشناسیم. کرفس انواع متفاوتی همچون ریشهای، برگی، دمبرگی، آبی و کرفس مشک دارد. نوع آبی یا مردابی این گیاه در بعضی مناطق در اطراف مردابها یا آبهای راکد رشد میکند؛ اما از نوع پرورشی آن برای آشپزی استفاده میشود. جالب است بدانید که انواع غیر خوراکی کرفس برای مصارف درمانی به کار میروند.استفاده از کرفسهای وحشی در گذشته در ایران بسیار رایج بود؛ اما باید بدانید خاستگاه این گیاه به حاشیه دریای مدیترانه برمیگردد. کرفس، یک سبزی بسیار مفید و مغذی است و در گذشتته از کرفس، آب کرفس و تخم کرفس برای پیشگیری و درمان بسیاری از بیماریها استفاده میکردند.
فهرست
انواع خورشت کرفس
خورشت کرفس با گوشت
خورشت کرفس با گوشت، متدوالترین نسخه خورشت کرفس است که با گوشت گوسفندی یا گوساله، پیاز، نعنا، جعفری و کرفس درست میشود.
خورشت کرفس با مرغ
طرز تهیه خورشت کرفس با مرغ بسیار ساده است. این نوع از خورشت کرفس به افرادی که چربی خون بالا یا منع مصرف گوشت قرمز دارند، توصیه میشود. برای طبخ خورشت کرفس با مرغ کافی است گوشت مرغ را به صورت قیمهای خرد کنید و بقیه مراحل خورشت کرفس با گوشت را انجام دهید.
خورشت کرفس با لوبیا
در بعضی از مناطق کشور، خورش کرفس را با لوبیا قرمز، چیتی یا چشم بلبلی درست میکنند. شما میتوانید برای پرملاتتر کردن خورشت کرفس، این نسخه از خورشت را در خانه بپزید و از طعم آن لذت ببرید. طبخ خورشت کرفس با لوبیا قرمز در شهر تبریز رواج دارد.
خورشت کرفس بدون سبزی
خورشت کرفس بدون سبزی یکی دیگر از انواع خورشت کرفس است که با ساقه و برگ کرفس، گوشت (قرمز یا سفید)، پیاز، سیر، رب گوجه فرنگی، لیمو امانی، نمک، فلفل، زردچوبه و ادویه کاری درست میشود. طرز تهیه خورشت کرفس بدون سبزی شبیه به خورشت کرفس معمولی است، با این تفاوت که نعنا و جعفری از آن حذف میشود.
خورشت کرفس گیاهی
برای طبخ خورشت کرفس گیاهی، میتوانید به جای گوشت از لوبیا چیتی استفاده کنید. طرز تهیه خورشت کرفس گیاهی به این ترتیب است که لوبیا چیتی را از قبل در آب خیس میکنند تا نفخ آن برطرف شده و راحتتر پخته شود. سپس آن را با چند دقیقه با پیازها تفت میدهند و سپس به آب اضافه میکنند تا بپزد. پس از نیمپز شدن لوبیاها، سبزی و کرفس سرخ شده را به خورشت اضافه میکنند تا خورشت جا بیفتد.
برخی افراد نیز به جای گوشت از قارچ یا سویای درشت در طبخ خورشت کرفس استفاده میکنند. دستور پخت خورشت کرفس گیاهی با قارچ یا سویا نیز به این ترتیب است که قارچ یا سویای از قبل خیس شده را جداگانه با پیاز تفت میدهند و سپس با سبزی و کرفس سرخ شده میپزند.
شما میتوانید همزمان از لوبیا چیتی و قارچ برای طبخ خورشت کرفس گیاهی استفاده کنید. برای خوشطعم شدن این غذا در خورشت، ادویه کاری، فلفل قرمز، گلپر و زیره هم بریزید.
مواد لازم برای خورشت کرفس با گوشت
۳۰۰ گرم کرفس
۲۰۰ گرم گوشت خورشتی گوسفندی
یک عدد پیاز پوست کنده و نگینی خردشده
یک عدد لیمو امانی
نصف قاشق غذاخوری نعنای تازه
یک قاشق غذاخوری جعفری
روغن مایع به مقدار لازم
نصف قاشق غذاخوری رب گوجه فرنگی
نمک، زردچوبه و فلفل سیاه به مقدار لازم
آب لیمو یا آبغوره تازه به میزان لازم
پلوی زعفرانی و سالاد شیرازی یا ماست برای سرو
طرز تهیه خورشت کرفس با گوشت
آمادهسازی کرفس: ساقهها و برگ کرفس را جدا کنید. سپس ساقهها را بشویید و در یک آبکش مناسب قرار دهید تا آب کرفس گرفته شود. در ادامه کرفس را روی تخته آشپزخانه با یک چاقوی تیز به صورت یک اندازه به اندازه بند انگشت خرد کنید. برگهای کرفس را نیز بشویید و پس از گرفتن آب آنها در آبکش، برگها را به همراه جعفری و نعنا بر روی تخته آشپزخانه به صورت ساطوری خرد و ریز کنید. یک ماهیتابه مناسب را روی شعله ملایم گاز قرار دهید تا گرم شود. سپس کرفس خردشده و نعنا و جعفری را در آن بریزید و تفت دهید تا آب سبزی تبخیر شود. در ادامه کمی روغن مایع در ماهیتابه بریزید تا کرفس و سبزیها سرخ شوند. سبزیها را پس از سرخ شدن از ماهیتابه دربیاورید و کنار بگذارید. قابلمه موردنظر برای طبخ خورش را روی شعله متوسط گاز قرار دهید و کمی روغن در آن بریزید تا داغ شود. سپس پیازهای نگینی خردشده را در روغن بریزید و تفت دهید تا بافت آنها نرم و رنگ آنها طلایی شود. سپس زردچوبه را به پیازها اضافه کنید و خوب هم بزنید تا بوی خامی زردچوبه از بین برود.
گوشت خورشتی را به پیازها اضافه کنید و مواد را خوب هم بزنید تا یکدست شوند. شعله گاز را کم کنید و گوشت را برای ۲۰ دقیقه همراه پیازها تفت دهید تا رنگ آنها تغییر کند و آب آنها کشیده شود. پس از سرخ شدن گوشت، رب گوجه فرنگی را در قابلمه بریزید و تفت دهید تا رنگ آن تغییر کند. در ادامه ساقههای خردشده و تفت داده کرفس را به مواد داخل قابلمه بیفزایید و خوب تفت دهید. سپس چند لیوان آب جوش در قابلمه بریزید و اجازه دهید تا گوشتها روی حرارت ملایم گاز بپزند. آمادهسازی لیمو امانی: با چنگال، چند سوراخ روی سطح لیمو امانی ایجاد کنید و آن را به مدت یک ساعت در یک لیوان آب گرم قرار دهید تا تلخی آن گرفته شود. سپس آن را به قابلمه خورشت اضافه کنید.
پس از نیمپز شدن گوشت، نمک، فلفل و سبزیجات سرخ شده (نعنا، جعفری و برگ کرفس) را به قابلمه اضافه کنید و هم بزنید. درب قابلمه را به صورت نیمه باز روی قابلمه بگذارید و اجازه دهید تا خورشت برای ۳ ساعت بپزد و جا بیفتد. در انتهای پخت، خورشت کرفس را بچشید و در صورت نیاز به آن آب لیمو یا آبغوره طبیعی و نمک بیشتر اضافه کنید. سپس خورشت را برای ۱۰ دقیقه دیگر بجوشانید. خورشت کرفس را در کاسه بکشید و همراه با پلوی زعفرانی و سالاد شیرازی یا ماست سرو کنید.
نکات مهم برای طبخ خورشت کرفس
بهترین قابلمه برای طبخ خورشت کرفس مجلسی، قابلمه مسی است. در واقع یکی از رازهای خوشمزگی خورشت کرفس نیز در همین نکته نهفته است.
اگر از زودپز استفاده کنید، خورشت کرفس شما جا افتادهتر میشود.
خورشت کرفس باید روی حرارت ملایم گاز بپزد تا کاملا جا بیفتد.
کرفس، یک سبزی آبدار است و در مرحله پخت آب پس میدهد، پس در قابلمه خورشت، آب زیاد نریزید. فراموش نکنید که خورشت کرفس کم آبتر، طعم و مزه بهتری دارد.
برخی افراد از سیر له شده هم در طبخ خورشت کرفس استفاده میکنند.
شما میتوانید از ادویه کاری و پودر سیر هم برای خوشمزهتر کردن خورشت کرفس استفاده کنید.
اگر در انتهای پخت، کمی زعفران دمکرده به خورشت کرفس اضافه کنید، غذای خوشمزهتر و خوشعطرتری خواهید داشت.
اگر از لیمو امانی استفاده کردید و طعم خورشت شما در انتها خوب بود، دیگر به آن آب لیمو یا آبغوره نزنید، زیرا طعم ترشی آزاردهندهای ایجاد میکند.
لیموها در زمان پخت مقدار زیادی از چربی و روغن خورش را جذب میکنند و خوردن آنها می تواند مضر باشد.
شما میتوانید خورشت کرفس را به صورت رژیمی درست کنید. برای این کار، سبزی و کرفس را سرخ نکنید و به جای آن، آنها را قبل از افزودن به گوشت، آبپز کنید.
شما میتوانید یک تا ۲ قاشق غذاخوری سبوس گندم نیز به خورشت کرفس اضافه کنید تا تبدیل به غذایی مناسب برای رفع مشکلات گوارشی مانند یبوست شود.
برای لعابدار شدن خورشت کرفس میتوانید یک قاشق غذاخوری آرد برنج را با گوشت تفت دهید.
پس از افزودن سبزی به گوشت، خورشت را زیاد هم نزنید.
اگر احساس کردید آب خورشت کم است، به آن کمی آب جوش اضافه کنید.
اگر آبغوره را زودتر به خورشت اضافه کنید، باعث سفتی گوشت شما میشود.
شما میتوانید از آب نارنج یا تمبر هندی هم به جای آبغوره یا آب لیمو استفاده کنید.
برای طبخ یک خورشت کرفس خوشمزه به جای آب از آب گوشت استفاده کنید.
اگر به طعم تندی علاقه دارید، کمی فلفل قرمز و زنجبیل تازه رنده شده به خورشت کرفس اضافه کنید.
سبزی خوردن، سالاد کاهو و ماست و خیاری که در آن نعنای تازه ریخته باشند هم از گزینههای فوقالعاده برای سرو به عنوان مخلفات در کنار خورشت کرفس هستند.
بهترین نوشیدنیها برای سرو در کنار خورشت کرفس، دوغ، آب، شربت گل، آب آلبالو یا شربت عرق نعنا هستند.
نکات مربوط به سبزی
سبزیهای خورشت کرفس باید پس از شستن به طور کامل خشک شوند و بعد خرد شوند، زیرا در غیر این صورت سبزیها در هنگام طبخ له میشوند.
توجه داشته باشید که خردکرده یک اندازه ساقهها، زیبایی ظاهری خورشت شما را دوچندان میکند.
نسبت نعنا به جعفری در سبزی خورشت کرفس، یک به دو یا حتی یک به سه است. یکی از دلایل تلخی خورشت کرفس این است که برخی افراد نعنای بیشتری در سبزی این غذا استفاده میکنند. شما میتوانید نعنا را به نسبت کمتر از حد استاندارد نیز استفاده کنید.
بهتر است نعنا و جعفری را به صورت جداگانه تفت دهید، زیرا زمان تفت دادن نعنا بسیار کوتاه است.
اگر در زمان خرد کردن کرفسها، نخ مشاهده کردید، حتما آنها را جدا کنید و دور بریزید تا در هنگام سرو خورشت، زیر دندان نیایند.
در خرید کرفس دقت کنید که کرفس باید نازک، ترد و تازه، فشرده و یکدست باشد. در ضمن، رنگ آن باید سبز کمرنگ باشد، نه سبز تیره و رو به قهوهای. اگر از کرفس پیر و پژمرده برای تهیه خورشت کرفس استفاده کنید، طعم غذای شما خراب میشود و غذایی خشک و سفت خواهید داشت.
فقط برگهای سبز روشن و نازک کرفس را در تهیه خورشت کرفس استفاده کنید.
ساقههای نعنا را خرد نکنید.
سرخ کردن زیاد سبزیها و کرفس، خواص آنها را از بین میبرد، اما برخی افراد اعتقاد دارند که ظاهر خورشت کرفس را خوشرنگتر میکند. پیشنهاد ما به شما این است که سبزی را در حدی سرخ کنید که رنگ آن کماکان سبز باقی بماند.
یکی از فوت و فنهای کوزهگری طبخ خورشت کرفس، استفاده از سبزی قورمه سبزی به جای نعنا و جعفری است.
لعابدار شدن خورشت کرفس به سبزیجات استفاده شده در این خورشت بستگی دارد. سبزیجات ترش همچون کرفس، مانع لعاب انداختن خورشت میشوند. در ضمن نعنا و جعفری هم خاصیت لعاب دادن ندارند. اما استفاده از سبزی قورمه سبزی به علت دارا بودن تره و اسفناج، لعاب خوبی به خورشت کرفس میدهد.
اگر قصد دارید بلافاصله سبزی تازه و کرفس خود را در خورشت بریزید، آنها را در روغن مایع سرخ کنید. اما اگر میخواهید آنها را در فریزر نگه دارید، حتما سرخ کردن را با روغن جامد انجام دهید، زیرا روغن مایع ماندگاری ندارد و سبزی شما را فاسد میکند.
برخی افراد نعنای سرخ شده را در ابتدای پخت گوشت گوسفندی، کرفس را زمانی که گوشت، نیمپز شد و جعفری سرخ شده را در انتهای پخت به خورشت کرفس اضافه میکنند. اما سبزی قورمه سبزی را در زمانی که گوشت نیمپز شد، در خورشت کرفس میریزند.
شما میتوانید علاوه بر کرفس، کنگر و ریواس خردشده نیز در این خورشت بریزید. برای این کار، کنگر را به اندازه ساقه کرفس خرد کنید و همراه با آن تفت دهید و به خورشت اضافه کنید. اما ریواس را در یک ربع آخر طبخ به خورشت کرفس اضافه کنید و توجه داشته باشید که طعم ریواس ترش است، پس در ریختن آبغوره یا آب لیمو زیادهروی نکنید.
برگهای کرفس را با کره تفت دهید تا خورشت کرفس شما خوشمزهتر شود.
نکات مربوط به گوشت
بهتر است از مغز ران گوسفند یا گوساله با استخوان استفاده کنید، زیرا طعم بهتری به خورشت کرفس میدهند. اگر یک قلم در خورشت کرفس بیندازید، در انتها یک غذای بسیار لذیذ و هوسبرانگیز خواهید داشت.
اگر از گوشت گوساله استفاده میکنید، آن را برای یک ساعت با پیاز بپزید و در ادامه سبزی و کرفس خردشده را به آن اضافه کنید.
شما میتوانید به جای گوشت قرمز از ۳۰۰ تا ۴۰۰ گرم گوشت سینه یا ران مرغ استفاده کنید.
تا مرحله آخر پخت به گوشت نمک نزنید، زیرا در این حالت گوشت خوب نمیپزد.
مواد لازم برای خورشت کرفس با لوبیا
یک دسته کامل کرفس
یک قاشق غذاخوری سبزی قورمه سرخ شده
۲۰۰ گرم جعفری
یک قاشق غذاخوری نعنای خشک
۴۰۰ گرم گوشت خورشتی
نصف پیمانه لوبیا چیتی
۳ عدد پیاز پوست کنده و نگینی خردشده
۲ قاشق غذاخوری رب انار
یک قاشق غذاخوری رب گوجه فرنگی
نمک، فلفل، زردچوبه و ادویه گوشت به مقدار لازم
روغن به مقدار لازم
طرز تهیه خورشت کرفس با لوبیا
لوبیا چیتی را از یک شب قبل خیس کنید و چند بار آب آن را عوض کنید تا نفخ آن گرفته شود. سپس لوبیا چیتی را آبکش کنید و در یک قابلمه با آب تازه بپزید. قابلمه را روی شعله متوسط گاز قرار دهید و کمی روغن در آن بریزید تا داغ شود. سپس پیازهای نگینی خردشده را در روغن بریزید و تفت دهید تا بافت آنها نرم و رنگ آنها عسلی شود. سپس زردچوبه را به پیازها اضافه کنید و خوب هم بزنید تا بوی خامی زردچوبه از بین برود. گوشت خورشتی را به پیازها اضافه کنید و تفت دهید تا رنگ گوشت تغییر کند. سپس ادویه گوشت و فلفل را به گوشت بیفزایید و تفت دهید.در قابلمه آب بریزید تا روی گوشت را بپوشاند. شعله گاز را کم کنید و اجازه دهید تا گوشت بپزد.آمادهسازی کرفس و سبزی: برگ کرفس خردشده و جعفری تازه را با کمی روغن تفت دهید و سپس سبزی قورمه را به آن اضافه کنید. در انتها نعنای خشک را در ماهیتابه بریزید و پس از چندثانیه شعله گاز را خاموش کنید تا نعنا نسوزد.
پس از پخت گوشت، کرفس و سبزیجات سرخ شده را در آن بریزید. رب انار و رب گوجه فرنگی را با کمی روغن در یک ماهیتابه جداگانه تفت دهید و همراه با لوبیای پخته آبکش کرده در قابلمه خورشت بریزید. خورشت را مزه کنید و به اندازه کافی در آن نمک بریزید. سپس اجازه دهید تا خورشت برای چند دقیقه جا بیفتد. خورشت کرفس را با برنج زعفرانی سرو کنید.
فواید خورشت کرفس
خورشت کرفس حاوی انواع ویتامینهای A ،C، گروه ویتامینهای B مانند B۱ ،B۲،B۶،B۱۲، پروتئین، پتاسیم، اسیدفولیک، کلسیم، منیزیم، آهن، فسفر، سدیم و اسیدآمینههای ضروری است. از فواید بیشمار این غذای لذیذ میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
تقویت دستگاه گوارش و رفع مشکلاتی چون یبوست
بهبود درد مفاصل، روماتیسم و آرتروز
رفع کم خونی
افزایش انرژی بدن
تقویت سیستم ایمنی بدن
کاهش علائم سرماخوردگی
مفید برای بیماریهای استخوانی مانند پوکی استخوان
رفع عفونتهای مجاری ادراری
کاهش احتمال بروز حمله قلبی و سکته مغزی
پیشگیری از رشد تومورهای سرطانی
آرامش اعصاب و جلوگیری از استرس
مفید برای افراد مبتلا به سنگ کلیه
تقویت حافظه
کنترل سردردهای میگرنی
پاکسازی کبد
سلامت پوست و مو
تسکین التهاب مفاصل و رفع انقباص عضلانی ماهیچه
خورشت کرفس با قارچ برای مبتلایان به فشار و چربی خون مفید است و تاثیر بسزایی در لاغری دارد.
موارد منع مصرف کرفس
خانمهای باردار نباید کرفس استفاده کنند زیرا باعث سقط جنین یا به وجود آمدن نقص عضو میشود.
مبتلایان به بیماری صرع هم نباید کرفس بخورند، زیرا باعث تشدید حملات و تشنج میشود.
افراد دچار تورم کلیه
از طعم و مزه خورشت کرفس هرچه بگوییم، کم است. این خورشت خوشمزه شاید اصلیترین رقیب قورمه سبزی در سفرههای ایرانی باشد. خورشت کرفس با طعمی متفاوت و منحصربهفرد و با عطر و بویی خارقالعاده آنقدر لذیذ است که هر سلیقهای را راضی خواهد کرد. پس اگر تاکنون این خورشت را امتحان نکردهاید یا بدون هیچ دلیلی آن را دوست ندارید، به آشپزخانه بروید و یک بار دیگر این خورشت را با رعایت فوتوفنهای کوزهگری بپزید تا روزی خوشمزه برای خود و عزیزانتان رقم بزنید.
نظر کاربران :
هیچ نظری برای این مطلب ثبت نشده است. شما اولین نفر باشید.