روستای دلمرز

موقعیت جغرافیایی روستایی دله مرز

روستای دله مرز از توابع سرو آباد استان کردستان، با مختصات جغرافیایی ۴۶ درجه و ۲۹ دقیقه طول شرقی و ۳۵درجه و ۷ دقیقه عرض شمالی، در فاصله ۶۵کیلومتری سرو آباد قرار دارد روستای دله مرز در محدوده‏ای کوهستانی استقرار یافته و ارتفاع آن از سطح دریا در ۹۰۰متر است. این روستا، با اقلیمی مدیترانه ایی در فصول بهار آب و هوایی معتدل و مطبوع دارد و در پاییز و زمستان، سرد می‏باشد. رودخانه سیروان در میان آبادی جریان دارد و چشم انداز جذابی به آنبخشیده است .
روستای دله مرز یکی از روستاهای قدیمی استان کردستان است وجه تسمیه آن به نظر می رسد دالان مرز باشد چرا که در گذشته محل عبور کاروانه بوده است . کاروانها برای اینکه بیاسایند برای یک دو روز می ماندند ودالان بزرگ محل استراحت آنها بوده است و به گفته ریش سفیدان روستا بنیان و هسته اولیه روستا را شخصی به نام ابراهیم قره داغی گذاشته است که خود یکی از ساکنان قره داغ عراق بوده است . مردم روستای دله مرز به زبان هورامی سخن می‏گویند، مسلمان و پیرو مذهب تسنن هستند.
الگوی معیشت و سکونت
براساس نتایج سرشماری سال ۱۳۸۵، روستای دله مرز ۱۴۰ خانوار بوده است .اقتصاد این روستا بر پایه زراعت،باغداری و دامداری،به صورت سنتی مشاغل خدماتی و صنایع دستی استوار شده است. کشت آبی و دیم در روستا رواج دارد. آب آشامیدنی و زراعی از طریق چشمه گول گولین و رودخانه، تأمین می‏شود. گندم و جو و انواع لبنیات، مهم‏ترین محصولات روستا هستند. روستای دله مرز ، در یک محدوده کوهستانی، استقرار یافته و بافتی متراکم و به هم فشرده دارد. استقرار روستا در شیب ملایم موجب پلکانی شدن بخشی خانه‏ها شده است، به طوری که سقف مسطح بام یک خانه حیاط خانه دیگر است. شکل خانه‏ها و فضاهای درونی آن، براساس نوع فعالیت و میزان درآمد اقتصادی مردم شکل گرفته است. مصالح اصلی به کار رفته در ساخت خانه‏ها، سنگ، چوب و گل است که دیوارها غالباً سنگی است و به صورت خشکه چینی ساخته می‏شوند.
بیشتر کوچه‏های قدیمی باریک و طولانی هستند. در ساخت خانه‏های جدید، از مصالح تیرآهن، سیمان، گچ و مانند آن‏ها استفاده می‏شود.

روستای دله مرز به دلیل برخورداری از موقعیت ویژه جلوه‏ای زیبا و بسیار منحصر به فرد دارد. مناظر و چشم‏اندازهای زیبای آن، در بیشتر فصول جذاب و جالب توجه است. مهم‏ترین جاذبه‏های طبیعی روستا رودخانه سیروان از به هم پیوستن تمامی رودهای بخش جنوبی غربی، غرب و مرکز استان، مانند رودخانه‏های قشلاق، گاو رود و گردلان، تشکیل یافته است.
این رودخانه در پایان به رودخانه الوند (حلوان) می‏پیوندد و با نام دیاله در خاک عراق به دجله می‏ریزد. اطراف این رودخانه، بسیار زیبا و محل زیست انواع پرندگان و ماهیان است.
همه ساله، در اردیبهشت ماه، دامداران گله‏های خود را برای چرا، به ییلاق می‏برند؛ منظره این کوچ بهاری، زیبایی و شکوه زندگی در ارتفاعات را دوچندان می‏کند.
اچشمه گول گولین زمانی محل جذب دسته عظیمی از ماهیان ازنوع قاشانی بود که زمینه کسب درآمد را برای اهالی روستا در بخشی از سال فراهم می نمود و این ماهیان در اواخر شهریور تا اواسط آذر داخل چشمه می شدند و مردم روستا با صید آنها نیاز غدایی خود را تامین کرده و مازاد آن را به سایر روستاها با سایر اقلام خوراکی مبادله می کردند و به این گونه نیاز غذایی خود را برای تمام سال تهیه می کردند . پوشش گیاهی روستا شامل انواع گیاهان دارویی مانند گل گاوزبان، خاکشیر، گل ختمی، گل بابونه و کاسنی و انواع درختان بلوط، کیکم، ارژن و بنه است و اطراف روستا را مراتعی سرسبز، در برگرفته است.
مردم روستای دله مرز مانند سایر ایرانیان مسلمان در اعیادی دینی عید فطر، عید قربان و میلاد پیامبر اکرم (ص) با برگزاری جشن به شادمانی می‏پردازند و عید نوروز باستانی را نیز گرامی می‏دارند.
در روستای دله مرز انواع ورزش‏ها و بازی‏های محلی متداول است. مردان روستا اغلب در سوارکاری مهارت دارند. کیلو برز ، قل قلان و خواجه چه بوکان از دیگر بازی‏های رایج در روستاست.
موسیقی کردی از غنا و شور و حال خاصی برخوردار است و انواع آهنگ‏های شاد و یا حزین آن در مراسم مختلف، نواخته می‏شود.از انواع موسیقی کردی، می‏توان به موارد زیر اشاره کرد: سیاه چمانه؛ آهنگی غمبار ات که معمولاً در فراق یار و همچنین مراسم سوگواری نواخته می‏شود، چپله و گریان از دیگر آوازها و آهنگ‏های رایج در روستاست.
برخی رقص‏های گروهی با همراهی زنان و مردان فامیل که دست در دست هم داده‏اند، از جمله مراسم محلی است که به خصوص در عروسی‏ها متداول است .دوینه، شلمین، غازینه و انواع غذاهای گیاهی از متداول‏ترین غذاهای محلی در روستای دله مرز هستند.
راههای دسترسی از طریق شهرهای مختلف از جمله کامیاران، پاوه، سروآباد و سنندج قابل دسترسی است اما راه ارتباطی موجود صعب العبور است.
از نظر سطح سواد بیشتر مردم روستا با سواد هستند و از سطح دیبلم تاکارشناسی و کارشناسی ارشد و در حد تخصص هم خوشبختانه جوانان خوب درخشیده اند و یک افتخار بزرگ برا جوانان این روستا این است که ازنظر ادب و نزاکت و احترام متقابل به یکدیگر و احترام به افراد مسن و همچنین در تعاون وهمکاری و عدم تمایل به مواد افیونی وسیگار در منطقه نامزد خاص و عامند .

معرفی پتانسیلهای گردشگری روستای دلمرز

روستای دلمرز در دامنه کوههای شاهو و کوسالان قرار دارد همجوار روستای دل و زوم و دیوزناو و جولانده با پتانسیل هی فوق العاده گردشگری می باشد وجود چشمه های معدنی ،غارهای متعدد مانند شمیران غار احمد ،غار ژاوه و کوههای سر به فلک کشیده شاهو با جاذبه های طبیعی جذاب در چهار فصل سال ،و رودخانه پر خروش سیروان ،باغ های پلکانی در مجاورت روستا و همچنین چشمه های معدنی کلور و شیلات دیوزناو در همجواری روستا می توانند برای دو سه روز بهترین لحظات گذران اوقات فراغت را برای دوستداران طبیعت فراهم آورد .
طبیعت بکر و دست نخورده ،وجود شرایط مساعد جوی در چهار فصل و صید ماهی نیز از توانمندی های گردشگری روستا باشند لذا برای گردشگران بخصوص کوهنوردان در فصل بهار سفر یک دو روزه خالی از لطف نیست .

برگرفته از وبلاگ اقای حسام ملکی و با تشکر از ایشان