روستای بردوک، روستایی است که در بخش صومای برادوست و در شهرستان ارومیه استان آذربایجان غربی واقع شده است .جمعیت این روستا بر اساس سرشماری سال ۱۳۸۵ جمعیت آن ۳۶۸ نفر (۶۴ خانوار) بودهاست.مجموعه آثار تاریخی موجود در روستای بردوک از توابع دهستان صومای برادوست ارومیه یکی از آثار فاخر و ارزشمند تاریخی استان آذربایجان غربی که نشان دهنده شکوه هنر و معماری کوهستانی دوران صفویه در ایران است که در سال ۱۰۷۸ ه. ق توسط “تقی سلطان بن نظر بیگ بن غازی” احداث گردیده است.
قلعه بردوک در داخل تنگه صعبالعبور و دور افتاده حسنی در حدود ۶ کیلومتری روستای مرزی و کوهستانی بردوک از توابع دهستان صومای برادوست ارومیه در ارتفاعات مرزی ایران با ترکیه بر بلندای کوه بنا شده است،منظره قلعه در بالای ارتفاعات چنان حالت رویایی و فریبندهای دارد که هنوز پس از قرنها چشم را خیره میکند و منظره زیبا و بدیع این قلعه در این مکان دورافتاده و تنگه مخوف که کمتر کسی از اهالی محلی موفق به دیدن آن شدهاند عظمت و قدرت شاهان صفوی را برای ارعاب دشمنان آن زمان به رخ میکشد.
این قلعه مستحکم در دوران اقتدار حکومت صفویه ساخته شده است و با تأمین همه شرط های دیده بانی بهعنوان یک دژ ممتاز مسلط به معابر وصولی و خروجی به دشتهای اطراف اشراف کامل دارد و بیانگر اهمیت و ارزش این منطقه در دوره صفویه است.
مجموعه آثار قلعه بردوک در ۳ بخش بقایای یک مسجد و یک مقبره و چند بنای منفرد، بنای قلعه و حصار تدافعی با دیوار میانی و آب انبار و ساختمان ۳ طبقه در جبهه مرکزی و برج دیده بانی قلعه است که بهصورت کلی شیوه خاص و عالی هنر معماری عصر صفویه در بناهای این مجموعه و همچنین دژ مستحکم آن به وضوح دیده میشود و مسجد مجموعه به نام «قلعه میر» از سنگهای حجاری شده با ملاط ساروج و به شکل جالب و زیبایی ساخته شده است و در این مکان دورافتاده روحانیت آمیخته به احترامی در بیننده ایجاد میشود.
هماهنگی سنگهای حجاری شده سیاه و سفید منظره بدیعی به این جایگاه داده است، همچنین کتیبهای مستطیل شکل از سنگهای مرمر شفاف با ابیات فارسی و آیات قرآنی در این بنا وجود دارد و آن چنان که از کتیبه بر میآید بنای مسجد پس از تکمیل قلعه ساخته شده است.
حدود ۲۷متر پایینتر از مسجد سنگی بنای دیگری وجود دارد که دسترسی به آن با یک رشته پله است. این بنا دارای طاق گنبدی شکل است و گنبد بسیار زیبایی را بر فراز آن ایجاد کرده که با گذشت سالهای بسیار هنوز هم باقی است و در داخل این بنا نیز یک محراب سنگی در سمت قبله نمایان و از سنگهای سیاه ساخته شده است.
قلعه عظیم روبه روی مسجد در ارتفاعات میانی کوهستانی واقع شده و برای دستیابی به قلعه باید از تنها ورودی قلعه صعود کرد که شیب تند و خطرناکی دارد. در بخش مرکزی قلعه بقایایی از چند بنا دیده میشود که فقط یکی از آنها سالم است که بهعنوان آب انبار قلعه استفاده میشده و راههای انتقال آب با تنبوشههای سفالی در بخشهای شمالی دژ همچنان وجود دارد.
دروازه ورودی که به شکل چهارگوش طراحی و اجرا شده، در فرورفتگی جبهه میانی ساختمان تعبیه شده است. بنای دروازه ساده و با مصالحی از سنگ های لاشه، ملاط و احتمالا شن و ماسه ساخته شده است. معبر ورودی تنگ و تا مقابل دروازه مربوط به بخش ثانوی با شیب کم در صخره ایجاد شده است. مصالح دروازه اصلی از سنگ های آهکی تراشیده شده است. تزئینات جبهه ای آن با استفاده از سنگ های تراشیده شده از نوع آتشفشانی صورت گرفته است. یک کتیبه در دو سنگ مرمر کوچک همجوار بالای ورودی و زیر قوس دروازه دیده می شود.
در بخش مرکزی قلعه بقایای چند ابنیه وجود دارد که یک واحد آن فعلا سالم مانده است. طرح این واحد چهارگوش است و مصالح آن از سنگ های کوچک ملاط شن و آهک است. طاق سنگی به صورت لنگه زده شده و روزنه میانی آن کوچک و مربع شکل است. غیر از اندود ضخیم که احتمالا آهک به عنوان پوشش دیوارهای داخلی مورد استفاده قرار گرفته است، تزئین دیگری ندارد.
علاوه بر این بناها در جبهه شمالی قلعه بنای عظیمی بر بلندترین قله کوهستان باقی است که بهعنوان برج دیدهبانی قلعه از آن استفاده میشده است که وقتی بر بالای قله و برج قرار گیرند کل دشت صومای برادوست در سمت شرق، کل تنگه مخوف بردوک و همچنین دشت ترکیه در غرب در دید منظر برج قرار میگیرد.
این مجموعه تاریخی قابلیت تبدیل شدن به یک مجموعه تاریخی و گردشگری را دارد و می تواند هرساله به ویژه در ایام تابستان و تعطیلات نوروزی پذیرای خیل عظیمی از گردشگران باشد.
نظر کاربران :
باوجود این همه امکانات پیشرفته ساخت چنین بناهای حدوده سال هم نمیتوانند بسازند پس لااقل این تمدن را حفظ کنید ادعای جذب گردشگر هم داریم
در قدمت این قلعه باستانی شکی نیست. ولی آنچه مسلم است مغفول ماندن مجموعه طی سالیان گذشته است که جدیدا نیز واقعیات تاریخی تحریف شده و این قلعه به نام صفویه ثبت شده است. در حالیکه تمامی اسناد قدیمی به جا مانده نشان می دهد ساخت و تملک این قلعه مربوط به خلیفه حسین از حکام محلی آن در ۶ قرن پیش است. اسناد و مدارک موجود و نیز شجره نامه ساکنین فعلی گواه تحریف در واقعیت و جعل تاریخ است.