شهر مشهد، از شهرهای بسار زیبای کشوراست که آثار تاریخی و ارزشمند زیادی را در خود جای داده است.یکی از این آثار، خانه های تاریخی ای هستند، معماری چشم نوازی دارند و گردشگران زیادی را به خود جلب می کنند.البته تعدادی از این خانه ها بر اثر عوامل مختلف و گذر زمان از بین رفته و تخریب شده اند.
اما تعداد خانه های تاریخی که همچنان زیبایی و ارزشمندی خود را حفظ کرده اند هم، کم نیست و در سطح شهر مشهد یافت می شوند.اگر شما از دسته گردشگرانی هستید که به دیدن این خانه های تاریخی با معماری های اصیل و زیبا، علاقه مند می باشید این مطلب را از دست ندهید.در این مطلب به معرفی خانه ی تاریخی موسوی پرداخته ایم که خانه ای سنتی است و قدمتی بیش از یک قرن دارد.
خانه موسوی پریشانی که به خانه موسوی هم معروف است، در محله نوغان مشهد قرار دارد. قرارگیری در این محله تاریخی نشان‌دهنده قدمت این بنا است؛ چراکه نوغان یکی از محلات اولیه‌ای است که در شهر مشهد وجود داشته است. به توجه به گذشت زمان و عدم رسیدگی به این بنا و همچنین مرمت نادرست، تغییراتی دراین بنا صورت گرفته است .
این تغییرات با ورود شما به خانه ی موسوی وبر روی دیوار های داخلی آن که اندود سیمانی شده، قابل مشاهده است؛ که باعث شده نمای آن ها، شکل واقعی خود را از دست بدهند.
دیوارهای حیاط این خانه نیز، با گذرزمان فرسوده شده اند و برای جلوگیری از تخریب آنها، مرمت و نوسازی شده اند.مصالح قسمت بالای ایوان هم که در گذشته فرو ریخته بودند با آجر و سیمان به‌شکلی نامناسب و ناهمگون با اصالت این اثر ارزشمند بازسازی شده‌اند. ترک‌ها، نشست‌ها و فرسودگی‌های موجود در برخی قسمت‌های خانه از عیب‌های بنا به‌شمار می‌رود؛
اما هیچ کدام از این موضوع ها، ارزش این خانه ی با اصالت و زیبا را کم نکرده است چرا که خانه ی موسوی با طراحی و ساخت منحصر به فردی که دارد، همچنان تماشایی و زیبا می باشد.
معماری خانه موسوی مشهد
خانه موسوی یکی از آثار برجسته معماری سنتی ایرانی است. این خانه که با هدف سکونت در نزدیکی بازارچه حاج‌آقا جان در شهر مشهد ساخته شد، ظریف‌کاری‌های معماری زیادی را در بافت خود دارد. متاسفانه به دلیل رسیدگی نکردن درست به این بنای تاریخی کمی از بنا تخریب شده است، اما بخش‌های به جا مانده می‌تواند به آسانی این موضوع را برای بیننده خود آشکار سازد که نوع معماری و ساخت آن بسیار خاص و اعیانی است.
خانه موسوی ، یک بنای باشکوه از معماری کهن ایرانی است. نمای این ساختمان بزرگ، آجری است. آجر یکی از ابزارهای مرسوم و البته گران‌بها در آن دوره تاریخی به حساب می‌رفت. در اولین نگاه مهمترین چیزی که می‌تواند بیننده را جذب کند، شاید آن ستون‌های غول پیکر دالبری سنتی باشد. ستون‌هایی که به نظر می‌رسد تمام این بنای تاریخی، استقامت خود را وامدار آن است.
خانه موسوی پریشانی همانند سایر خانه‌های هم دوره خود دارای دو طبقه است که به زیبایی و تناسب خاصی روی هم ساخته شده‌اند. بعد از اینکه به این خانه گرم و صمیمی وارد می‌شوید و از ورودی عبور می‌کنید، به دالانی باریک و کوچک می‌رسید که پله‌های دسترسی به طبقه دوم در آن قرار گرفته است.
واشو‌ها و درهای رو به حیاط از داخل این دالان دنج باز می‌شود. نمای طبقه دوم این خانه هم مانند سایر بخش‌های آن بسیار زیبا است. پنجره‌ای را مشاهده خواهید کرد که درمیان قاب آجری فوق‌العاده جذاب و بی‌مانند جای گرفته و چشمان شما را به خود خیره می‌کند. اتاق‌هایی که در طبقات اول و دوم قرار دارند، بسیار ساده و حتی می‌توان گفت بدون تزیینات هستند؛ اما در گذشته دارای تزیینات نفیسی مانند گچ‌کاری و نقاشی بوده‌اند که در گذر زمان یا فرسوده شدند یا روی آنها پوشانده شده است.
خانه موسوی مشهد دارای دو طبقه تقریبا مجزا از یکدیگر است. از ستون‌های دالبری که گذر کنیم، نرده‌های چوبی با شکل زیبا و تیرک‌های چوبی در سقف بهترین یادگار از معماری زمان گذشته هستند. همانطور که به سمت خانه موسوی رهسپار می‌شوید، بوی خاک و چوب و آن نمای زیبا ساختمان با درب و پنجره‌های چوبی و قاب‌های شیشه‌ای بیشتر شما را در تاریخ معماری سنتی ایران فرو می‌برد. ایوان در قسمت میانی و جلو ساختمان نیز نشان از یک بهار و تابستان نشین دل‌انگیز را دارد. سقف قوسی درنما و بالای ایوان نیز می‌تواند نماد دیگری از معماری کهن ایرانی باشد.
ایوان طبقه دوم این خانه خوش نقش، با سه قوس نیم‌دایره روی دو ستون آجری در وسط نمای ساختمان جای گرفته است. در گوشه‌های ایوان هم قالب‌های آجری قرار گرفته‌اند و ستون‌ها هم با نقوش آجر مهری مزین شده‌اند. سقف ایوان تیرپوش است و روی آن پوشانده شده؛ اما اگر به بالای سر خود نگاهی بیندازید از قسمت‌های فروریخته می‌توانید تیرهای چوبی به‌کاررفته در سقف ایوان را به خوبی مشاهده کنید.
این ویژگی هم از مشخصات معماری اواخر قاجار و اویل پهلوی محسوب می‌شود. نمای رو به حیاط ساختمان از آجر‌هایی با نقش‌های متنوع پوشیده شده که زیبایی آنها در مقابل سایر خانه‌های محل زبانزد خاص و عام است. فضای بالای پنجره‌ها به شکل مثلثی بوده و تزیینات آجرکاری تماشایی دارد.
در جای جای دیوار‌ها در ارتفاع بالا می‌توان سنگ تراشی‌های ویژه را که به نظر می‌آید در آن دوره تاریخی کمی ناب و خاص بوده، به چشم می‌خورد. رنگ غالب در این نماها آبی فیروزه‌ای است که با رنگ طبیعی آجر هارمونی عجیب و زیبایی را خلق کرده است. تمام طرح‌های دالبری بالای پنجره‌ها بر روی سنگ و آجر شکوهی جاویدان از معماری کهن سنتی ایرانی است. نمای خانه موسوی و صد البته داخل ساختمان تا حدی که ممکن بوده، دستخوش تغییرات انسانی نشده است. این بنا با تلاش‌های هرچند کم سازمان آثار تاریخی مشهد بر روی پای خود استوار مانده است، اگرچه ریزش‌های آجری از بعضی از دیواره‌های خانه موسوی، نشان از بی‌مهری مسولین دارد.
این بنای تاریخی با بیش از ۵ اتاق مجزا برای خانواده بزرگی ساخته شده بود. خانه موسوی با تمام تخریب‌هایی که تجربه کرده هنوز هم یک شاهکار معماری سنتی ایرانی است. همچنان می‌تواند در خانه موسوی شاهد زیباترین سنگ تراشی‌های تاریخی باشید. بر روی جای جای این خانه تاریخی نوشته‌های گوناگونی نیز با خط خوش نستعلیق به چشم می‌خورد. می‌توانید از دیدن کنده‌کاری‌های سنتی برجسته در این مکان لذت ببرید. شکل‌هایی که در کنده کاری‌های دیوار و بالای پنجره‌ها به چشم می‌خورد بیشتر به صورت شکل‌های هندسی لوزی برجسته است.
شکل برش‌های شیشه‌های پنجره‌ها بسیار با سنت آن دوران عجین شده است. در داخل ساختمان و بیشتر در طبقه مجاور با حیاط نیز ستون‌های گرد قوی با کنده کاری‌های زیبا وجود دارد. تما‌می‌این ستون‌ها از لحاظ معماری برای استواری بنا در اینجا قرار گرفته اند. شاید همین ستون‌های استوار توانسته‌اند خانه موسوی مشهد را با گذشت این همه سال به این صورت سرپا نگه دارند. این مکان اکنون به مکانی گردشگری مبدل گشته است. در سفر خود به شهر مذهبی تاریخی مشهد بازدید از این خانه را از دست ندهید.
قدمت خانه ی موسوی
از لحاظ تاریخی این مکان با نام خانه موسوی در اوایل دوره پادشاهی حکومت پهلوی در استان خراسان رضوی بنا گشت و اولین ماه از تابستان سال ۱۳۸۴ به جمع آثار ملی ایران پیوست.
نحوه دسترسی به خانه موسوی
برای بازدید از این خانه تاریخی می‌توانید به آدرس تپل محله بروید، از آنجا وارد نوغان چهار شده و در کوچه سردار می‌توانید این بنای زیبا را ببینید.
نظر کاربران :
هیچ نظری برای این مطلب ثبت نشده است. شما اولین نفر باشید.