بوم گردی ایران، جامانده از قافله جهانی

اراک – ایرنا – گردشگری و بوم گردی صنعتی است که نقش مهمی در اقتصاد جهانی بازی می کند و اکثر کشورها درصدد رشد گردشگری هستند اما، ایران با وجود مزیت های متعدد در این حوزه فاصله زیادی دارد.
به گزارش ایرنا، گردشگری به عنوان یکی از کانون های محرک در رشد اقتصادی کشور به شمار می رود و دولت ها همواره به نقش و اثربخشی این صنعت در اقتصاد کشور اذعان داشته اند اما، با وجود تمامی تلاش ها هنوز توسعه گردشگری و رشد ارزش افزوده این بخش با نقشه راه هدفمند و تعاریف جامع به بار ننشسته است.
براساس آمار های موجود، ایران دهمین کشور برتر دنیا از نظر بهره مندی از آثار تاریخی، طبیعی و فرهنگی است اما، نقشه راه اصولی متناسب با این ظرفیت ها در توسعه بسترهای گردشگری، اشتغالزایی و تولید ثروت ندارد.
بر اساس گزارش مجمع جهانی اقتصاد در سال ۲۰۱۵، ایران به لحاظ جایگاه قدرت رقابت در جذب گردشگر در بین ۱۴۱ کشور رتبه ۹۷ را دارد که تلاش برای بهبود آن امری اجتناب ناپذیر است و ایجاد و توسعه بوم گردی می تواند در جبران عقب ماندگی این بخش فصلی کارگشا باشد.
شواهد موجود بیانگر آن است که در سال های قبل ایران در جذب گردشگران خارجی کارنامه موفقی نداشته و البته گزارش مجمع جهانی اقتصاد در سال ۲۰۱۶ منتشر نشده است و توسعه گردشگری داخلی کشور نیز هنوز در هاله ای از ابهام قرار دارد.
ایران با وجود برخورداری از جاذبه های متعدد تاریخی، طبیعی، فرهنگی و مذهبی، اما برخی هموطنان به طور کامل از این مزیت ها خبر ندارند و کشورهای دیگر را به عنوان مقصد گردشگری خود انتخاب می کنند که این مساله در زمره کاستی های فرهنگی است و توسعه هدفمند بوم گردی می تواند بخشی از این کاستی را رفع کند.
صنعت گردشگری یکی از پول ساز ترین صنایع در کشورهای دیگر به شمار می رود اما، ایران همچنان چشم به اقتصاد نفتی دوخته است تا بتوان رونقی را رقم زند بر طرف کننده این معضل پرداختن عملی به مولفه های اقتصاد مقاومتی در بارئری ارزش های گردشگری است.
در نگاه گذرا به وضعیت ایران و ترکیه که شاید در ۳۰ سال اخیر از ابعاد مختلف روند رو به رشدی را پشت سر گذاشته و حتی در برخی موارد گوی سبقت را از ایران ربوده است می توان به این رسید که در زمینه توسعه گردشگری با وجود پتانسیل ها و جاذبه های ویژه در ایران، ترکیه به کشوری توسعه یافته بدل شده است؛ کشوری که شاید در ۴۰ سال اخیر در مقایسه با ایران کشوری توسعه نیافته قلمداد می شد.
طبق گزارش شورای جهانی سفر و گردشگری( WTTC) در سال ۲۰۱۵ ترکیه در زمینه میزان مشارکت مستقیم بخش سفر و گردشگری در تولید ناخالص داخلی به رقم ۳۲ میلیارد دلار دست یافت و طبق پیش بینی های صورت گرفته گمان می رود در سال ۲۰۲۶ به رقم ۴۸ میلیارد دلار برسد در صورتی که این شاخص در ایران ۲۰۱۵ به رقم ۷ میلیارد دلار رسید و پیش بینی می شود در سال ۲۰۲۶ به عدد ۱۴ میلیارد دلار برسد.
این اختلاف فاحش با کشوری همسایه که شاید از نظر تاریخی قدمتی به بلندای تاریخ ایران نداشته و همچنین بسیاری از طبیعت بکر ایران به خود ندیده باشد به هیچ عنوان قابل پذیرش نیست و نشان از ناکارآمدی برنامه ها در حوزه گردشگری است.
ظرفیت گردشگری ایران به قدری بالاست که می توان ابعاد و گونه های مختلف را به صورت تجمیع شده در یک منطقه تجربه کرد، اما همین ظرفیت تاکنون مغفول باقی مانده است.
بوم گردی یکی از ابعاد گردشگری است که به تازگی بر سر زبان ها افتاده است و هنوز بخش قابل توجهی از مردم آن را با طبیعت گردی یکسان می دانند درصورتی که بوم گردی می تواند تجربه همه جانبه را برای گردشگر به ارمغان آورد و از سوی دیگر اقتصاد کشور با تکانی اثربخش مواجه کند.

*** دولت با ابلاغ آیین نامه ساخت و تجهیز و تاسیس اقامتگاه بوم گردی توسعه صنعت گردشگری را تسهیل کرد
مسئول هماهنگی و برنامه ریزی گروه کاری تشکل های حامی گردشگری و توسعه پایدار کشور نیز در گفت وگو با ایرنا گفت: اکوتوریسم در زبان پارسی بهترین ترجمان از واژه بوم گردی است که البته با واژه طبیعت گردی تفاوت دارد چراکه طبیعت گردی تنها طبیعت را هدف قرار می دهد، اما بوم گردی گردشگری از توجه به بوم زیست، فرهنگ، طبیعت، آیین های یک منطقه، محیط زیست، منابع طبیعی و همه آنچه که شالوده یک زندگی و شرایط محیطی را می سازد، نشات می گیرد.
بابک مغازه ای طبیعت گردی را یکی از انواع بوم گردی دانست و گفت: بوم گردی در محیط طبیعی روستایی و فولکلور رقم می خورد و مهمترین زمینه توسعه گردشگری مباحث و اشکال مرتبط با گردشگری است.
وی عنوان کرد: بوم گردی در محیط های مختلف به صورت مسئولانه و با توجه به اصول گردشگری پایدار و متوازن در محیط طبیعی و فرهنگی شکل می گیرد و تا سال های اخیر توجه کمتری به آن صورت می گرفت و اغلب بر گردشگری تاریخی و مذهبی تاکید می شد که به طور قطع این تاکید فشار بالای گردشگری را روی محیط های تاریخی منجر شد و به تبع آن آسیب های خاص خود را بر جای گذاشت.
مغازه ای گفت: امروز زمینه های مختلف گردشگری کشاورزی، ادبی، غذایی در حال رشد است که در قالب بوم گردی تعریف می شود و این زمینه نو گردشگری را به شکل درست همراه با توازن توزیع جغرافیایی گردشگر و درآمد حاصل از آن برقرار و البته توازن بر انواع گردشگری را برقرار می کند.
وی افزود: بوم گردی در کنار رعایت اصول گردشگری پایدار زمینه اقتصاد پایدار و معیشتی خاص در جوامع محلی و حداقل آسیب ها را به همراه دارد.
مشاور شوراهای هماهنگی شبکه تشکل های محیط زیست کشور اظهار کرد: عمده تمرکز و کار بر ساخت هتل های پنج ستاره است و با توجه به هزینه ساخت آن ها، میزان اشتغالزایی و میزان استقبال گردشگران خارجی صرفه اقتصادی بالایی ندارد درصورتی که توسعه بوم گردی می تواند اثربخشی خود را بیشتر نشان دهد و با سرمایه گذاری کمتر اقامتگاه های بومی را ایجاد کند.
وی افزود: بیش از ۳۰۰ اقامتگاه های بومی با هزینه پایین ساخت و به بهره برداری رسیده است و اشتغالزایی، آشنایی با بقایا و خصوصیات فرهنگ بومی و حفظ و احیای میراث ناملموس را میسر کرده است و مردمان روستا نیز می توانند بهره برداری پایدار از آن داشته باشند.
مغازه ای بیان کرد: یزد، کرمان، اصفهان و فارس از استان های کویری است که در ایجاد اقامتگاه های بومی موفق و پیش قدم بوده اند، بیشترین گردشگر را به خود جذب کرده است و تا به امروز ۱۴ استان کشور درراستای ترویج گردشگری پایدار تلاش کرده اند که آینده روشنی به واسطه این تلاش می توان انتظار داشت.
وی گفت: بسیاری از مردم خاصه روستائیان از گردشگری بهره مند و به عنوان مکمل معیشت خود در نظر گرفته اند و مشاغل محلی، پخت غذاهای بومی، اقامتگاه های محلی، کشت و تولید و توزیع گیاهان دارویی، افزایش راهنمایان محلی، حمل و نقل محلی را توسعه بخشند.
مسئول هماهنگی و برنامه ریزی گروه کاری تشکل های حامی گردشگری و توسعه پایدار کشور عنوان کرد: یکی از اتفاق های مهم در یک سال و نیم اخیر در دولت تدبیر و امید برای نخستین بار ابلاغ آیین نامه احداث و تجهیز و تاسیس اقامتگاه بومگردی بود و امروز در حال اجراست که ایجاد اقامتگاه ها با مجوز و با اختصاص تسهیلات کم بهره ۱۰۰ میلیون تومانی از سوی صندوق کارآفرینی تسهیل کرد و نیمی از ۳۰۰ اقامتگاه بوم گردی فعلی کشور به واسطه این حمایت های دولتی مجوز و وام دریافت کردند و توسعه اقامتگاه های بوم گردی کشور را رقم زدند.
وی، آموزش دهیاران و بخشداران روستاهای هدف گردشگری به منظور آشنایی با زمینه های توسعه بوم گردی و احیاء میراث ناملموس را از دیگران اقدامات انجام شده توسط دولت دانست.
مغازه ای افزود: معاونان گردشگری استان ها نیز مسیر فعالیت سازمان های غیر دولتی نیز تسهیل کردند و حتی محیط زیست همسو با نهادهای غیردولتی به بهره برداری خردمندانه از فضاهای روستایی هدف گردشگری و بوم گردی کمک شایانی داشتند به طوری که به جای سوازندن درخت و شکار، گردشگری را به عنوان معیشت جایگزین و ترویج بوم گردی ترویج ، همچنین ایجاد اشتغال و حفظ میراث ناملموس را محقق کردند.

***انعکاس مسائل اجتماعی همچون آلودگی هوای اراک جذب گردشگر را مختل کرده است
مدیرعامل موسسه گردشگری طلوع سفر زاگرس استان مرکزی اظهار کرد: بوم گردی در باور عام طبیعت گردی تصور می شود در صورت این دو واژه تفاوت های اساسی با یکدیگر دارند. معادل فارسی واژه اکوتوریسم است که با طبیعت گردی تفاوت زیادی دارد بوم به هر چیزی که در یک منطقه همچون طبیعت، فرهنگ، تاریخ و معماری وجود دارد و به طور ذاتی مربوط به آن است اطلاق می شود.
وی تصریح کرد: در طول زمان این مفهوم گستردگی بیشتری پیدا کرد و با توجه به تاثیرات حضور انسان در مناطق طبیعی و تخریب های صورت گرفته، در تعریف بوم گردی(اکوتوریسم) به جنبه پایداری بوم گردی به معنای گردشگری ای که با هدف لذت بردن و ستایش سیمای طبیعی و مشاهده تنوع زیستی و آشنایی با ویژگی های فرهنگی جوامع محلی در گذشته و حال صورت می گیرد اشاره دارد به طوری که در این نوع گردشگری به طبیعت و جامعه میزبان باید احترام گذاشته و برای حفظ آن تلاش شود.
احمدی بیان کرد: گردشگری روستایی با توجه به حضور در یک جامعه و نیز مشاهده جذابیت های فرهنگی روستا، مورد بحث است و با این استدلال برای دیدن طبیعت در روستاها حاضر می شویم گردشگری روستایی به طور خاص و با تأکید بیشتر، به عنوان یکی از انواع اکوتوریسم و یا مقاصد بوم گردی تلقی شده است.
وی افزود: بوم گردی سفری است که به منظور مطالعه، تحسین، کسب لذت از سیمای طبیعی و تنوع زیستی و ویژگی های فرهنگی جوامع محلی انجام می گیرد و گستردگی فرهنگ به نحوی است که سنن، آداب، رسوم، معماری، بافت منطقه، پوشش و نوع رفتار را در بر می گیرد.
این فعال گردشگری در استان مرکزی تاکید کرد: برخورد از نزدیک با فرهنگ یک جامعه محلی باید همراه با مسئولیت پذیری و تعهد صورت گیرد و با نگاهی مسئولانه فرهنگ و طبیعت یک منطقه را رصد کرد.
وی، طبیعت گردی را شامل انواعی همچون کوهنودی و صخره نوردی، گشت در دامنه و دشت، حضور در سواحل و کناره ی رودها و دریاها، بیابان گردی، برف نوردی و بازی های زمستانی، غار نوردی، طبیعت درمانی و گردش در روستاها دانست که این ظرفیت ها به صورت معمول در کنار روستاها وجود دارد که واژه بوم گردی را تکمیل می کند.
احمدی گفت: در مناطق روستایی امکان دسترسی به همه انواع طبیعت گردی وجود دارد و حضور گردشگر در این نقاط فرهنگ روستاها و جوامع محلی را می تواند دستخوش تغییرات کند البته در صورت غنی بودن فرهنگ یک روستا می توان گردشگران و بوم گردان ر ا تحت تاثیر قرار داد؛ امروز ابیانه دارای فرهنگی غنی است که با وجود قطب گردشگری فرهنگ و پیشینه تاریخی خود را دستخوش تغییرات ندیده است اما، درست در نقطه مقابل در برخی روستاهای استان مرکزی افراد در مقابل حضور گردشگران به دلیل احتمال وجود تغییرات وآسیب های فرهنگی مقاومت دیده می شود.
وی تصریح کرد: اگر این باور در بین جوامع محلی حاکم شود و نوع تعهد و نگاه مسئولانه گردشگران را نسبت به فرهنگ، اعتقادات و طبیعت خود ببیند به طور قطع پذیرای آنان هستند و این حضور گردشگران فرصتی را برای تبلیغ و انتقال فرهنگی روستاییان به شمار می رود.
مدیرعامل موسسه گردشگری طلوع سفر زاگرس استان مرکزی عنوان کرد: با این فرض که تمامی ظرفیت ها و حداقل ها برای توسعه بوم گردی در استان وجود دارد، نکته مهم مجهز بودن به برنامه است که این امر همراه کردن جوامع محلی را میسر می کند و در کنار تدوین برنامه لازم است آژانس های مسافرتی، تورگردانان، راهنمایان گردشگری متخصص و تشکل های مردمی را همراه کرد.
وی بیان کرد: بسیاری از روستاهای استان میزبان گردشگران و بوم گردان هستند اما، به دلیل آگاهی اندک نسبت به اثرگذاری این نوع گردشگری و تاثیر مثبت در اقتصاد روستا تعامل خوبی از سوی جوامع محلی صورت نمی گیرد، امکانات در اختیار نمی گذارند و کمتر اعتماد میک نند و باید این نگاه فرهنگی نادرست تغییر کند.
احمدی تاکید کرد: به منظور توسعه و تعامل روستائیان با گردشگران لازم است که تورگردانان و حتی سرمایه گذاران از بدنه روستا برای توسعه گردشگری بهره مند شوند.
وی، با بیان اینکه اصول بوم گردی باید از چهار بخش و کانال دولت، راهنمایان گردشگری، گردشگران و جوامع محلی مورد بررسی قرار گیرد، گفت: در سطح نخست توسعه گردشگری و بوم گردی باید دولت و حاکمیت وارد عمل شود.
این فعال گردشگری افزود: دولت و متولیان امر گردشگری و نیز گروه ها و افراد صاحب قدرت اجرایی و تصمیم گیری شامل کابینه دولت، مجلس شورای اسلامی، استدانداران، فرمانداران، دهیاران، شوراهای شهری و روستایی و ادارات در حلقه نخست تشکیل زنجیره بوم گردی قرار دارند و با ایجاد قوانین، تسهیل فرآیندها، تأمین زیرساخت ها، هدف گذاری ها، روشن کردن برنامه های بلند مدت و کوتاه مدت در منطقه محلی و یا کشور، نخستین افراد و گروه هایی هستند که می توانند سبب رشد گردشگری در یک منطقه یا یک شهر شوند.
وی گفت: دولت می تواند با شناسایی دقیق جاذبه های طبیعی، آموزش و تربیت نیروهای کارآمد بوم، تدوین طرح کلی توسعه و تعیین چشم اندازها بر اساس معیارهای واقعی و با تأکید بر کارآفرینی از طریق تعریف نقش تسهیل گری برای خود و دیگر دستگاه های حاکمیتی و دولتی با حضور افراد آموزش دیده ی محلی و بومی، تعریف قوانین تسهیل کننده دستیابی به اهداف و چشم اندازها، هدایت طرح ها و ایده ها، واگذاری امور به نیروهای متخصص بومی و نظارت بر عملکرد، مشخص کردن ظرفیت اکولوژیک مناطق و زون بندی و تعریف کاربری های مناسب برای هر منطقه توسعه بوم گردی را رقم بزند.
احمدی ادامه داد: در سطح دوم تورگردانان و برگزارکنندگان تورهای گردشگری با تعریف برنامه های متناسب با ظرفیت اکولوژیک منطقه، توجه به آموزش افراد و گردشگران، قبل از انجام سفر و حضور در مقصد، استفاده از راهنمایان محلی و یا متخصص غیر بومی (در صورت نبود راهنمای بومی)، استفاده ی حداکثری از خدمات گردشگری موجود در منطقه مقصد اقامت، خوراک و خرید، توجه به ویژگی های فرهنگی و اجتماعی میزبان و انتقال این اطلاعات به گردشگران و پرهیز از برگزاری تورهای انبوه به مناطق طبیعت گردی تاثیر موثری در توسعه این نوع گردشگری دارند.
وی، با اشاره به گردشگران و تاثیر حضور آنان در مناطق، کسب دانش در خصوص جامعه میزبان، حذف استفاده از ابزار و امکاناتی که مخرب محیط زیست هستند، توجه ویژه به اقتصاد و فرهنگ جامعه محلی و استفاده از خدمات موجود در منطقه مقصد، برقراری ارتباط مثبت با ساکنین محلی، رعایت آموزه هایی که توسط آژانس یا تورگذار به آن ها منتقل شده است، توجه به این نکته که طبیعت گردی، در مفهوم کلی به معنای سازگاری با طبیعت و منطقه مقصد است و این نوع سفر قرار نیست مثل تورهای لوکس و فرهنگی، تاریخ و تجاری از امکانات فوق العاده بهره مند باشد و تخریب نشدن زیبایی ها و نیز جلوگیری از افرادی که قصد تخریب دارند از اصول و الزامات بوم گردی و نگاه متعهدانه آنان عنوان کرد.
مدیرعامل موسسه گردشگری طلوع سفر زاگرس استان مرکزی اضافه کرد: در این راستا جوامع محلی نیز باید خود به برجسته سازی و انتقال فرهنگ بومی خود تلاش کند و برای صدورآن همکاری لازم با دولت گروه های اجرایی به منظور توسعه امکانات فرهنگ و تامین نیازهای گردشگران داشته باشند.
وی اظهار کرد: بوم گردی در استان مرکزی وجود دارد، اما به صورت مستمر و مداوم شاهد حضور بوم گردان نیستیم و استان مرکزی از ظرفیت بوم گردی بالایی بهره مندی است که تاکنون مغفول مانده است در صورتی که می توان به عنوان مثال با توجه به کوه های بسیار استان، همچنین گروه های تخصصی کوه نوردی تورهای تخصصی آموزشی کوهنوردی را در استان داشته باشیم در کنار آن از ظرفیت فرهنگی، طبیعی و تاریخی روستاهای اطراف مناطق کوهستانی استفاده کرد.
احمدی یادآور شد: تبلیغ کافی به منظور ایجاد شناخت از جاذبه های گردشگری استان تاکنون انجام نشده است از طرفی شناختی وجود ندارد برنامه ای تدوین نشده است که این بزرگترین چالش استان به شمار می رود در صورتی که می توان برنامه ای به منظور تعیین چشم انداز توسعه بوم گردی و گردشگری در استان زمانبندی تعریف کرد.
وی ادامه داد: با وجود کم و کاستی های مذکور میزان مشارکت مردم نیز کم است و با کمبود نیروی متخصص برای توسعه بوم گردی در داخل استان مواجه هستیم و تاکنون توجهی نیز به این کاستی ها نشده است و آژانس های مسافرتی نیز برای این منظور وارد نمی شوند و اهتمامی برای توسعه گردشگری استان وجود ندارد.
این فعال گردشگری به تشریح علل تمایل کمرنگ گردشگران برای سفر به استان مرکزی عنوان کرد: استان مرکزی یکی از استان های مهاجرپذیر کشور است که این امر تفاوت های فرهنگی را رقم زده است از طرفی یکی از استان های درگیر آلوده هوا هستیم که این موضوع همواره تیتر اخبار است گردشگران به دنبال گردشگری امن هستند و با شنیدن چنین اخباری تمایلی به سفر نخواهند داشت.

***راهنمایان بوم گردی استان مرکزی فعالیت در استان های دیگر را ترجیح می دهند
راهنمای بوم گردی استان مرکزی گفت:این صنعت موضوعی است که در دو سال اخیر به خوبی در کشور گسترش یافته است و در برخی استان های مانند یزد به موفقیت هایی بالایی حاصل شده است و باوجود اینکه در استان مرکزی تاکنون از این ظرفیت بکر به خوبی بهره برده نشده اما روند رو به رشدی مشاهده می شود.
رامین حمیدیان گفت: بوم گردی به دلیل نوع گردشگری که به علاقه مندان ارائه می دهد بیشتر مورد توجه گردشگران خارجی است چراکه آنان به دلیل داشتن زندگی مدرن از بوم گردی و آشنایی با طبیعت فرهنگ و آیین روستائیان استقبال بیشتری می کنند و از این نظر، بوم گردی در سال های اخیر در کشور رشد و توسعه مطلوبی داشته است و از طرفی حمایت های مناسبی نیز این نوع گردشگری می شود که هنوز کامل نیست.
وی افزود: بوم گردی نیز باید مانند انواع دیگر گردشگری در بین مردم با هدفمندی بیشتر و آگاه سازی پیش برود، در بازه ای از زمان شمار روستاهای هدف گردشگری افزایش یافت اما، به تبع آن توسعه گردشگری رقم نخورد و امروز این روستاها محدود می شوند تا بتوان معرفی مطلوب تری ویژه از روستاهای نمونه گردشگری انجام گیرد.
حمیدیان تاکید کرد: توسعه بوم گردی نیازمند الزاماتی همچون تعریف اقامتگاه های مسیر گردشگری و بوم گردی است. استان مرکزی ظرفیت بالایی درزمینه جاذبه های تاریخی، طبیعی و فرهنگی دارد که باید مسیر آن برای بوم گردان و گردشگران تعریف شود و این امر مستلزم تلاش بیشتر فعالان گردشگری و راهنمایان بوم گردی و البته سازمان میراث فرهنگی است.
وی، با بیان اینکه نخستین برخورد گردشگران با راهنمایان گردشگری است و انتظار دارند که از همه امور و مقاصد گردشگری مطلع باشند، گفت: تحقق این انتظار منوط به تخصصی شدن فعالیت راهنمایان گردشگری است، اما به طور قطع این امر نیازمند زمان بندی است و باید راهنمای گردشگری اهل مطالعه و به روز باشد، نسبت به همه اتفاقات و وقایع گذشته، حال اشراف داشته باشد، فردی برون گرا و دارای روابط عمومی و تعامل مناسبی به ویژه با گردشگران خارجی داشته باشد.
این راهنمای گردشگری تصریح کرد: استان مرکزی از این نظر در مقایسه با استان های دیگر ضعیف است حتی در بعد جذب گردشگران داخلی نیز قدرتمند عمل نکرده است و تنها به استانی برای گذر مسافران و گردشگران بدل شده است درصورتی که وجود جاذبه های ویژه ای همچون تالاب میقان، غار چال نخجیر، شهر نراق روستاهای بکر شهرستان تفرش می تواند تحول بزرگی در گردشگری این استان ایجاد کند حتی با توجه به صنعتی بودن استان نیز می توان گردشگری صنعتی را توسعه بخشید.
وی بیان کرد: با وجود همه ظرفیت ها تاکنون در صدد آموزش، افزایش و رشد علمی و شغلی راهنمایان گردشگری در استان برنامه و اقدامی تدوین نشده است، راهنمایان باید با تخصص عمل کنند، اما راهنمای گردشگری که به صورت صرف در یک حوزه همچون کویر نوردی، غارنوردی متخصص باشند در اختیار نداریم.
حمیدیان با تاکید بر اینکه نباید مقصر همه کاستی ها را مسئولان دانست، گفت: مشارکت بخش خصوصی و تلاش تشکل های مردمی و مردم را باید تقویت کرد و بسته و مجموعه های مناسبی برای جذب سرمایه گذاران در نظرگرفت.
وی ادامه داد: در سال های اخیر انجمن راهنمایان گردشگری استان تشکیل شد اما، تاکنون نتیجه ای از آن حاصل نشده است، استان مرکزی حدود ۴۰ راهنمای گردشگری دارد که اغلب در استان های دیگر فعالیت دارند و مردم استان و علاقه مندان به بوم گردی از تورهای گردشگری تهران استفاده می کنند و حتی مبالغ بیشتری می پردازند و این تنها به آگاهی اندک برمی گردد و اصلاح این امر منوط به فرهنگ سازی و آگاهی بخشی نسبت به ظرفیت های استان است.
این راهنمای گردشگری تاکید کرد: مردم باید یاد بگیرند که خود سفر نروند چراکه ممکن است اتفاقات پیش بینی نشده ای رخ دهد آشنا نبودن نسبت به محیط، تخریب و خطرات احتمالی جز عوامل تنها سفر کردن است درصورتی که سفر و دیدن جاذبه های طبیعی تاریخی و فرهنگی همراه با تور که اشراف زیادی نسبت به مناطق دارند و می تواند مسیر گردشگری بکری را تعریف کند، لذت بخشی گردشگری را دوچندان می کند.
حمیدیان افزود: سه تور به صورت قانونی در استان فعالیت دارند اما باتوجه به ظرفیت های غنی استان این تعداد توجیه پذیر نیست و باید همزمان با توسعه گردشگری و بوم گردی در استان و برنامه ریزی در این راستا تلاشی برای توسعه و افزایش فعالیت تورهای گردشگری نیز صورت گیرد.

***۲۲ مجوز اقامتگاه بوم گردی در استان مرکزی صادر شد
معاون گردشگری استان مرکزی گفت: صدور مجوز اقامتگاه بوم گردی در استان دنبال می شود که تاکنون از ۲۲ مجوز صادر شده، ۶ مجوز برای اخذ تسهیلات کم بهره به بانک های عامل معرفی شده اند واین مجوزها با حداقل ها برای روستائیان به منظور تبدیل بنا به اقامتگاه و یا تامین سرمایه برای ساخت اقامتگاه بوم گردی است.
سید حسن حسینی گفت: در زمینه بوم گردی در روستاهای هدف ،تبدیل منازل سنتی و قدیمی به اقامتگاه بوم گردی دنبال می شود و تاکید براین است که بیمه شخص ثالث ملک و استحکام بنا نیز در نظر گرفته شود و برای منازل جدید بوم گردی نیز با نظر ناظر بنیاد مسکن ساخت بنا انجام گیرد.
وی افزود: در کل روستاهای هدف گردشگری شهرستان های استان همچون هزاوه، انجدان، ده نمک اراک، آبگرم محلات، خان آباد خمین، شهر نراق مجوز ایجاد اقامتگاه های بوم گردی صادر شده است و در هر نقطه دیگری از استان که ظرفیت لازم و متقاضی داشته باشد مجوزهای لازم طبق قانون صادر خواهد شد.
حسینی اظهار کرد: ۲۵ روستای استان مرکزی هدف گردشگری است و خارج از نمونه های مدنظر که فرهنگ و آیین خاص خود را دارند طبیعت این مناطق همچون روستای ده نمک بحث کویرنوردی و پرنده نگری می تواند ترویج دهد و به طور قطع مجموع کاملی از انواع گردشگری را در قالب بوم گردی می توان در این روستاها شاهد بود.

*** شورای پژوهش روستایی به منظور توسعه بوم گردی در استان فعال است
مدیرکل دفتر امور روستایی استانداری مرکزی عنوان کرد: استفاده از ظرفیت بوم گردی و گردشگری روستاها همواره در اولویت کار بوده است به همین دلیل روستای هدف و نمونه گردشگری انتخاب شد و این انتخاب با همکاری میراث فرهنگی انجام و روستاهای واجد شرایط شناسایی شدند.
سعید فائض پور افزود: به منظور توسعه بوم گردی در روستاهای شاخص آموزش دهیاران و تبیین انواع بوم گردی و کارکردها و خروجی آن نیز انجام گرفت و به تازگی سه تور تخصصی انجام شد و از این جهت از صندوق کارآفرینی امید نیز بابرگزاری نشست هایی در موضوع توسعه بوم گردی کمک گرفته شد.
وی تصریح کرد: مراحل جذب منابع برای توسعه بوم گردی از طریق سازمان های شهرداری ها و دهیاری در دست انجام است تا به واسطه آن طرح توسعه روستاهای هدف گردشگری همچون هزاوه دریافت شود اما، به دلیل محدودیت منابع میراث فرهنگی خود وارد شده است، همچنین فرمانداری ها، معاونت عمرانی استانداری، دهیاری و بخش داری نیز در این امر مشارکت دارند که نمونه آن بازسازی منزل امیرکبیر در روستای هزاوه و منزل نظامی یا روستای طاد است.
مدیرکل دفتر امور ورستایی استانداری مرکزی افزود: معاونت عمرانی استانداری ۱۰۰ میلیون تومان به منظور بازسازی منزل امیرکبیر تخصیص داد و از طرفی منابعی از جانب دهیاری و دفتر امور روستایی نیز اختصاص یافت که کار بازسازی آغاز شد.
وی تاکید کرد: بازسازی منازل مفاخر استان با رویکرد حفظ و احیاء آن از نظر هویتی و معماری انجام می شود، همچنین رویکرد اقتصادی نیز مورد توجه است تا براساس این بازسازی توسعه گردشگری و بازتولید فرهنگی و تعاملات روستایی نیز رقم بخورد.
فائض پور عنوان کرد: شورای پژوهش روستایی به منظور توسعه بوم گردی به عنوان یک صنعت تاثیر گذار در اقتصاد کشور استان و مهمتر از همه روستاها فعال است به تازگی طرح ارزشمندی به منظور توسعه بوم گردی در روستای بالقلو بخش نوبران ساوه ارائه کرده است که می تواند به همراه توسعه بوم گردی در روستاهای هزاوه، انجدان، طاد، باران نیز این صنعت را در استان رشد دهد.
ایران کشوری چهار فصل دارای شهرت بی نظیردر موضوعات فرهنگی و تاریخی و طبیعی است اما تاکنون این اندوخته عظیم نتوانسته است به طور کامل به منصه ظهور برسد.
استان مرکزی فرصت های گردشگری بالقوه ای را در خود جای داده است که شاید بخشی از آن ها حتی به گوش برخی از اهالی استان نرسیده باشد واین امر ناشی از عملکرد ضعیف در معرفی ظرفیت های استان است از طرفی به واسطه وجود فعالان عرصه گردشگری و راهنمایان بوم گردی می توان تحولی بنیادین در جذب گردشگر در استان مرکزی رقم زد، اتفاقی که شاید اگر مورد توجه قرار نگیرد و برنامه ای مدون برای آن تدوین نشود از رقابت گردشگری کشور باز بماند.
این استان بیشترین شمار روستاها را به تعداد یک هزار و ۶۴۸ آبادی دارد که توجه به این ظرفیت که هر کدام شاخصه و ویژگی خاصی را در خود جای داده اند می تواند ارزش افزوده غیرقابل احتسابی را روانه اقتصاد استان کند.
کارشناسان و دست اندرکاران امور فرهنگی و گردشگری بر این باورند که زمان آن فر رسیده تا تمرکز مدیران استان با اتکا به اهداف اقتصاد مقاومتی از بستر های محرک اقتصادی وابسته به نفت و محورهای اشتغالزای آلاینده و هزینه بر برداشته شود و با سرمایه گذاری بر ظرفیت های گردشگری زنجیره کاریابی و تولید ثروت و نشاط اجتماعی روز به روز در استان مرکزی تقویت شود.