جستجوی شهر به شهر :
رزرو هتل رزرو هتل های شهر وان ترکیه

برنامه ریزی گردشگری

تاریخ بروزرسانی :
۱۴ آبان ۱۳۹۸

هر شکل از اشکال توسعه اقتصادی به منظور دستیابی به اهداف خود نیاز به برنامه ریزی دقیق دارد که گردشگری نیز از این قاعده مستثنی نمی باشد . این امر از آن جهت بیشتر ضروری می نماید که گردشگری فعالیت چند بخشی بوده و از ابعاد متنوع زیست محیطی , اجتماعی و اقتصادی برخوردار است . برنامه ریزی گردشگری موثر و کارا می تواند موجب بیشینه کردن منافع اقتصادی , کمینه ساختن آثار منفی و تخفیف و آلام بخشی آثار نابهنجار اجتماعی و فرهنگی شود . به دیگر سخن , پایداری بلند مدت مکان های گردشگری در گرو برنامه ریزی گردشگری در ابعاد اقتصادی , زیست محیطی, اجتماعی و فرهنگی است . به طور کلی برنامه ریزی گردشگری مکانیزمی در راستای اذغام نمودن فعالیت های بخش گردشگری با دیگر بخش های اقتصاد , شکل دهی و کنترل الگوی فیزیکی توسعه , حفاظت از منابع طبیعی کمیاب و بازاریابی تلقی می شود .
به اعتقاد گتس , برنامه ریزی گردشگری فرایندی مبتنی بر ارزیابی و پیشبرد و بهینه کردن نقش گردشگری در رفاه و کیفیت جامعه میزبان تلقی می شود (۱۹۸۷-getz)
برادون ,برنامه ریزی گردشگری را به طور تنگاتنگی با برنامه ریزی توسعه مرتبط می داند و آن را مستلزم لحاظ کردن عواملی نظیر اقتصاد , نیاز گردشگران و ملاحظات مربوط به سکنه بومی می داند (تولایی ,۱۳۸۶)
حبیب علیپور معتقد است که برنامه ریزی گردشگری یک فعالیت چند بعدی و تلفیقی است و در برگیرنده عوامل اجتماعی , اقتصادی , سیاسی , روانشناسی , مردم شناسانه و فنارانه بوده و در عین حال با گذشته , حال و آینده در پیوند است (۱۹۹۶-alipor)
برنامه ریزی برای توسعه گردشگری در شهرها و شهرک ها , به طور برجسته ای مشکلات ویژه ای را داراست زیرا سامانه فضایی هر شهر بی نظیر و یگانه است (۲۰۰۰-orbasll)

همچون رقابت تقاضاها برای توسعه جایگاههای اصلی مطمئن برای مهمانسراها , ادارات , خرده فروشی یا استفاده های ساکنان , تراکم ترافیک در نواحی مرکزی ممکن است برای توسعه گردشگری بدتر شود و استفاده بیش از حد از جاذبه های اصلی و عمده گردشگری شاید برای استفاده وسیع آنها تنزل یابد , برای مثال گردشگران داخلی بریتانیا که از لندن بازدید کرده اند درباره تراکم بالی منیسترغربی و برج لندن در مدت فصل بازدید گردشگران خارجی با وضع ترکیب آنها در مکان ها شکایت دارند .(۱۹۹۱-inskeep)

در ابتدای ظهور گردشگری به صورت انبوه ، توسعه ی این صنعت به صورت کاملا اتفاقی و بی برنامه صورت می گرفت. به نیازهای اقتصادی، زیست محیطی، اجتماعی و فرهنگی یک ناحیه و ساکنان آن توجهی نمی شد و در نهایت موجبات نارضایتی ساکنان و افول مقصد فراهم می گشت.به منظور جلوگیری از نابودی مقاصد، بسیاری از پژوهشگران بر ضرورت برنامه ریزی تاکید می کنند و اصولی را برای آن ارائه می دهند. تعریف جامعی که می توان از برنامه ریزی گردشگری ارائه داد به صورت زیر است:
برنامه ریزی به معنای توسعه ی کنترل شده و یکپارچه ی گردشگری است، به گونه ای که تاثیرات مثبت بیشینه شود و تاثیرات منفی به حداقل برسد.

برنامه ریزی گردشگری برنامه ریزی گردشگری

نقش برنامه ریزی در توسعه پایدار

اگر به مهمترین محصولات عرضه شده در صنعت گردشگری نظیر حمل و نقل و اقامت توجه نماییم دیده می شود که یکی از جدی ترین مشکلات چنین محصولاتی آن است که عرضه و تقاضای آنها به طور معمول با یکدیگر مطابقت نداشته و به زبان اقتصاد دانان , بازار این محصولات در تعادل نبوده و گاه با مازاد عرضه و یا مازاد تقاضا مواجه است . اگر چه می دانیم دلایل بسیاری نظیر فصلی بودن نسبی صنعت گردشگری عامل این پدیده است . اما فارغ از دلایل وجودی آن باید گفت که عدم تعادل در بازار محصولات گردشگری که باذات این صنعت گره خورده است با برگزاری رویدادهای خاص تا حدود زیادی مهار می شود , چرا که با برنامه ریزی برای یکی یا چند روز خاص می توان از قبل تدارک دید .
با اینکه جهانگردی نوین زاده دوران بعد از انقلاب صنعتی است , اما اندازه گیری منظم و علمی فعالیت های جهانگردی از سده بیستم آغاز گردیده است . از لحاظ تاریخی تا پس از کنفرانس جهانی گردشگری سال ۱۹۸۰در مانیل تنها معیار مورد استفاده کشورها برای ارزیابی گردشگی , سودآوری اقتصادی بود ولی این کنفرانس توجه کشورها را به اهمیت اجتماعی فرهنگی گردشگری جلب کرد به نحوی که امروزه دیگر برنامه ریزی فیزیکی و اقتصادی گردشگی صرفا مراحلی برای توسعه عمومی را در کنار سایر مراحل تشکیل می دهد و برای برنامه ریزی توسعه و مدیریت موفقیت آمییز در سطح کلان باید ملاحضات اقتصادی , زیست محیطی و فرهنگی اجتماعی گردشگری به خوبی رعایت گردد تا از این راه به پایداری در توسعه گردشگری دست یافت . سازمان همکاری و توسعه اقتصادی در سال ۱۹۹۴ اعلام داشت که روند توجه به گردشگری پایدار امر بین المللی و در حال رشد می باشد . بنابراین نقش برنامه ریزی برای دستیابی به توسعه گردشگری پایدار انکار ناپذیر است ( زیرک باش ,۱۳۷۷)

برنامه ریزی بر سه نوع است :

۱- برنامه ریزی بلند مدت یا استراتژیک

۲- برنامه ریزی کوتاه مدت یا عملیاتی

۳- برنامه ریزی ضربتی یا فوری

در مباحث بعدی در مورد این موارد توضیحات داده می شود .

سطوح برنامه ریزی
برنامه ریزی گردشگری در سطوح مختلفی صورت می گیرد. باید به خاطر داشت که هر یک از این برنامه ها در سطح خود کاربرد دارد و به عنوان مکمل سطوح دیگر عمل می کند.برنامه ریزی بین المللی و منطقه ای بر بازاریابی بین کشورها یا هماهنگی تورها و حمل و نقل متمرکز است.برنامه ریزی ملی برای هماهنگی گردشگری با سایر بخش های اقتصادی یا توزیع فضایی گردشگری مورد استفاده قرار می گیرد.

برنامه ریزی حوزه ای به صورت تفضیلی تری طراحی می شود و تمرکز آن بر مدیریت تاثیرات ( محیطی، اقتصادی، اجتماعی_فرهنگی و …) و قابلیت دسترسی محلی می باشد.

برای هر یک از سطوحی که به آن اشاره کردیم، برنامه ریزی به دو صورت امکان پذیر است. این برنامه می تواند جامع باشد و یا به صورت تدریجی صورت گیرد. هر یک از این انواع ویژگی های خاص خود را دارند و ترکیبی از هر دو برای توسعه ی مناسب گردشگری لازم است:

در برنامه ریزی جامع :

انعطاف کمی وجود دارد و یا اصلا انعطافی در آن دیده نمی شود. در صورت بروز مشکلات نمی توان به راهکارهای آن تکیه کرد.

بازه ی ۵ تا ۷ ساله در نظر گرفته شده است.

برنامه ریز تنها به عنوان یک کارشناس تدوین برنامه عمل می کند و در اجرای برنامه نقشی ندارد.

برنامه ریزی از سطوح بالا آغاز شده و تا سطوح پایین تر ادامه می یابد.

برنامه ریزی کاملا به صورت کلی و عام است.

تنها به سطح ملی برنامه ریزی توجه می شود.

به دلیل جدا شدن بخش برنامه ریزی و اجرا شکافی بین این دو بخش ایجاد می شود.

در مقایسه با برنامه ریزی جامع، برنامه ریزی تدریجی مزایای بیشتری دارد و هزینه های بیشتری را نیز در بر می گیرد .

در برنامه ریزی تدریجی :

رویکردی یکپارچه وجود دارد و همه چیز مرتبا مورد بازنگری و پایش قرار می گیرد. این امر موجب می شود که در مواقع بروز مشکلات و موانع به راحتی واکنش نشان دهد.

برنامه ریز از زمان برنامه ریزی تا اجرای برنامه نقش تسهیل کننده را بر عهده می گیرد.

برنامه ریزی از سطوح خردتر تا سطوح کلان انجام می شود.

برنامه ریزی کاملا به صورت محلی و جزئی می باشد.

به سطوح مختلف برنامه ریزی گردشگری توجه می شود.

به دلیل همبستگی و یکپارچگی میان برنامه ریزی و اجرا، مشکلات کمتری به وجود می آید.

به این مطلب چه امتیازی می دهید؟
[امتیاز: 0 میانگین: 0]
           
برو بالا
 

نظر کاربران :

هیچ نظری برای این مطلب ثبت نشده است. شما اولین نفر باشید.

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *