اشتون هنر ایرانیان را در اصفهان نظاره می کند

تاریخ خبر : ۱۳۹۲/۱۲/۱۸ – تهران – ایرنا – بانوی سیاستمدار قاره سبز که در آستانه نوروز باستانی، مهمان ویژه وزیر خارجه کشورمان است، روزهای پایانی سفر خود را به اصفهان، شهری که شکوه آن هر گردشگری را شیدای خود می کند، اختصاص داد.

«کاترین اشتون» که از سال ۲۰۰۹ رییس سیاست خارجی اتحادیه اروپا است و طبق قطعنامه های شورای امنیت مسوولیت رسیدگی به موضوع هسته ای ایران را بر عهده دارد، برای نخستین بار به ایران سفر کرده است.

محمدجواد ظریف وزیر خارجه کشورمان در جریان سفر مهر ماه خود به نیویورک و دیدار و گفت و گو با اشتون، از وی برای سفر به ایران دعوت کرده بود.

هر چند ملاقات های رسمی با مسوولان بلندپایه جمهوری اسلامی ایران بخش قابل توجهی از برنامه کاری اشتون را در ایران به خود اختصاص داده است اما نمی توان از برنامه سفر وی به اصفهان و بازدیدش از بناهای تاریخی که یادگاری از ادوار مختلف تمدنی این سرزمین است، چشم پوشید.

اشتون، فردا (دوشنبه) به اصفهان می رود؛ اما سوال این است که چرا اصفهان؛ هرچند قلب فناوری هسته ای ایران کیلومترها آنطرف تر از اصفهان و در نطنز واقع شده است اما این بار موضوع ، سفر «هسته ای» نیست و بانوی سیاستمدار این بار می خواهد یک روز کاری خود را به بازدید از شاهکارهای معماری ایرانی که رنگ بوی اسلامی هم گرفته است، بگذراند.

از میان آثار متنوع تاریخی ایران که در فهرست یونسکو ثبت جهانی شده اند، سه اثر جهانی در اصفهان قرار دارد: میدان نقش جهان، مسجد جامع اصفهان و باغ چهلستون.

هر یک از این آثار در نوع خود شاهکاری به حساب می آید و به همین خاطر است که آثار این شهر گردشگران خارجی و بویژه اروپایی را مجذوب خود کرده اند و شاید خانم اشتون نیز یکی از این گردشگران باشد.

کارشناسان آثار تاریخی بر این باورند که هیچ بنایی در ایران شگفتی های مسجد جامع اصفهان را ندارد؛ این مسجد موزه ای از تحول و تکامل معماری ایرانی اسلامی در طول ۱۴ قرن تاریخ ایران پس از اسلام است.

مطالعات باستان شناسی در این مسجد نشان می دهد که پیش از احداث آن، نیایشگاه ساسانی در آنجا واقع بوده و در دوره اسلامی نخستین مسجد جامع در محل آتشکده ساسانی بنا شد که در دروه های مختلف تاریخی از دیلمیان تا قاجاریه هر بار به شکلی توسعه یافت یا مرمت شد به نحوی که گنبد «تاج الملک» آن ۹۰۰ سال است که بدون برداشتن حتی یک ترک به حیات خود ادامه می دهد.

نمی توان به اصفهان سفر کرد و از میدان نقش جهان که قلب گردشگری این شهر است، چشم پوشید؛ در هر سوی آن بخشی از تاریخ و هنر این سرزمین می درخشد که در راس آن، مسجد امام اصفهان قرار دارد؛ مسجدی با گنبدی فیروزه ای و کاشی کاری های بی نظیر که حتی سنگ ساعت آن نیز رازهایی را در سینه خود جای داده است.

در حیاط غربی مسجد امام (شاه عباسی) واقع در میدان نقش جهان، قطعه سنگی در کنار دیوار شمالی نصب شده است که در تمام روزهای سال، هنگام نیمروز، لحظه ظهر را بدون سایه نشان می دهد. آنگاه موذن بر گلدسته مسجد می رود و مردم شهر را به نماز فرا می خواند.

راز این سنگ تنها در نحوه تابش آفتاب نیست، بلکه در نحوه پوشاندن سایه توسط سنگ دیگری است که در کنار سنگ اصلی نصب گردیده و مجموعاً با سنگ اصلی یک ذوزنقه را تشکیل می دهند و آفتاب در لحظه ظهر بر بدنه خارجی آن مماس می تابد.

اما این همه ماجرا نیست؛ یکی از کارهایی که بازدیدکنندگان «حتما» در زیر گنبد مسجد امام اصفهان انجام می دهند؛ بازگشت صوت در این مسجد است؛ اتفاقی جالب که در کنار معماری زیبای مسجد شاه عباس می تواند نظر هر گردشگری را به خود جلب کند.

این امر یک مهندسی بسیار عالی را نشان می دهد که با هدفی خاص انجام شده است.

کارشناسان می گویند، دیوارهای این مسجد بر اساس معادلات ریاضی به شکلی بنا شده اند که بازتاب صوت بر یکی از دیوارها منجر به انعکاس آن در همه جهت های مسجد می شود.

در گوشه دیگری از میدان نقش جهان، مسجد شیخ لطف الله واقع است که باستان ‏شناسان خارجی در مورد عظمت معماری این مسجد گفته‏ اند: «به سختی می‏توان این بنا را محصول دست بشر دانست».

این مسجد به واسطه کاشی کاری های معرق داخل و خارج گنبد و کتیبه‏های بسیار زیبای خط ثلث که مقداری از آنها به خط علیرضای تبریزی عباسی است، از نظر زیبایی و ظرافت کمتر نظیر دارد.

علاوه بر اینها، اصفهان دو پل تاریخی دارد: پل خواجو و سی و سه پل؛ در دو طرف سی و سه پل اصفهان شیرهای سنگی قرار گرفته اند که بعد از غروب آفتاب چشمانشان در سیاهی شب می درخشد.

زاویه دید این شیرهای سنگی به نحوی است که می توان شاهد انعکاس نور و مهتاب و چراغ های حاشیه پل در چشم های آنها بود زیرا نوع خاصی در چشم های این شیرها به کار رفته که در اثر انعکاس نور می درخشد.

باغ چهل ستون اصفهان هم یکی از ۹ باغ ایرانی است که ثبت جهانی شده است؛ پیشینه این باغ به قبل از دوران صفوی می رسد اما شاه عباس اول در میان آن، کوشکی بنا کرد که ایوان آن ۲۰ ستون دارد و انعکاس آن در استخر مقابل، در مجموع ، تعداد ستون ها را به چهل می رساند.

مجموع جاذبه های گردشگری اصفهان به اینها محدود نمی شود، منار جنبان، برج کبوترخانه،

چهارباغ عباسی، آتشگاه اصفهان، عالی قاپو، کاخ هشت بهشت، حمام علیقلی آقا، مدرسه چهارباغ، هتل عباسی و کلیسای وانک از دیگر جاذبه های این شهر است که به طور حتم ، یک گردشگر نمی تواند در مدت یک روز به همه آنها سری بزند.

با این همه، اشتون به هر یک از جاذبه های تاریخی اصفهان سری بزند، در وهله نخست مجذوب یک چیز خواهد شد: فرهنگ و هنر ایرانی که در معماری این شهر تبلور یافته است و این همان خواسته ای است که بسیاری از ایرانیان از سفر وی به کشورشان انتظار دارند و این که با چشم دل ، تمدن کهن و فرهنگ غنی ایرانی را ببیند و آن را باور کند.