جستجوی شهر به شهر :
رزرو هتل رزرو هتل های شهر وان ترکیه

مسجد جامع سبزوار

تاریخ بروزرسانی :
۲۶ آبان ۱۴۰۰

مسجد جامع سبزوار یکی از قدیمی‌ترین مساجد سبزوار است که در دوره سربداران ساخته شده است. مسجد جامع سبزوار با مساحتی حدود چهار هزار متر مربع مشتمل بر ایوان های قبله، شمالی، صحن، شبستان و رواق در حاشیه جنوبی خیابان بیهق این شهر واقع است. بنا بر شواهد معماری بخش هایی از این بنا در طول زمان مرمت و بازسازی شده است.

کتیبه های مسجد

قبله محراب در ضلع جنوبی ایوان قرار دارد بر بالای آن کتیبه ای به تاریخ ۱۲۹۲ ه.ق و بر راس این ایوان دو مناره آجری دیده می شود. در طرفین این قسمت شبستان های با طاق ضربی بلند همزمان با بنای ایوان جنوبی ایجاد شده است. در دالان سمت شرقی ایوان شمالی مسجد کتیبه هایی به صورت سنگ نوشته از دوران صفویه با تاریخ های ۹۷۹ و ۱۱۳۶ ه.ق درباره مراعات سکنه سبزوار و دستوری از شاه طهماسب صفوی ثبت می باشد. از عمده تزیینات مسجد جامع سبزوار کاشی هفت رنگ و کاشیکاری خشتی است. این بنا ویژگی های معماری سده هشتم هجری را نشان می دهد.

%name مسجد جامع سبزوار

نکته جالب مسجد جامع سبزوار، دوری سازندگان این بنا از تزئینات اضافه است. تا جایی که آجر در ساخت و پوشش این بنا، حرف اول را می زند. ایوان شمالی مسجد به طور کامل از آجر ساخته شده. جدا از کاشی های الحاق شده به برخی نقاط دیوارهای شبستان ها، مسجد دارای کمترین میزان تزئینات است. اگر سربداران را به مردمی بودن، عدالت گستری و دین مداری و اندیشه محوری می شناسند. نشانه هایی از این ویژگی های حکومت آن‌ها را می توان در معماری مسجد جامع سبزوار با کمی مکاشفه پیدا کرد.

سازنده مسجد

خواجه علی موید یکی از امیران حکومت سربداران، دستور ساخت این مسجد را صادر کرده تا از دروازه عراق و دروازه مشهد (در بخش غربی و شرقی شهر) قابل رویت باشد. به این مسجد مسجد هفت رنگ هم گفته می شود . چرا که کاشی های استفاده شده در تزئینات محدوده آن از این گروه به شمار می روند. معماری بنا به طور کامل با اقلیم کویری شهر تطابق دارد. ایوان های مسجد با دهانه های رفیع و گسترده باد را از سمت شمالی بنا وارد کرده . با گذر آن از روی حوض مرکزی مسجد، طراوت و خنکی را به محل نمازگزاران وارد می کند.

بر اساس روایت های تاریخی، مسجد جامع سبزوار، پیش از ۱۳۱۵ هجری شمسی و در سالهای اولیه حکومت پهلوی، بر بدنه‏ بازار سرپوشیده‏ ی قدیم شهر قرار داشته است . تا از بیشترین تسلط و حضور بر بافت صلیبی شهر که در محور خیابان های اصلی آن بوده، بهره ببرد. اما تغییرات شهری، جایگاه مسجد را در حال حاضر به حاشیه خیابان اصلی شهر یعنی خیابان بیهق کشانده. بخشی از ضلع جنوبی بنا را هم به دلیل دخل و تصرف های بسیار با چالش جدی مواجه کرده است.

masjed jame sabzevar مسجد جامع سبزوار

معماری مسجد

ایوان جنوبی مسجد که مدخل ورودی به گنبدخانه است ۱۷ متر ارتفاع دارد. عرض دهانه ایوان ۵ر۹ متر است. بر فراز این ایوان دو مناره ‏ی آجری قرار دارد که در اواخر دوره‏ ی قاجار به بنا اضافه شده است. در تصویری که از حدود سال ۱۳۰۰ در آلبوم‏خانه‏ ی کاخ گلستان موجود است ایوان جنوبی مناره ندارد. جالب اینجاست که پوشش این ایوان به شکل رومی بوده و نمای آن با کاشی هفت رنگ تزیین شده است. یکی از بخش‏ های ارزشمند این بنا گنبد پشت ایوان جنوبی بوده که یک پوسته و به شکل عرقچین به ارتفاع ۸۰ر۱۲ متر است. گوشه‏ سازی گنبد با سه کنج‏های کشیده به شیوه‏ ی گنبدهای دوره‏ ی تیموری اجرا شده است. عرقچین میانی روی چهار نیم‏‌تاق قرار گرفته است. کاربندی تزیینی دارد که در سال‏های اخیر ناشیانه با خطوط آبی تزیین شده است. سه کنج‏ها نیز مقرنس گچی دارد.

زیبایی مسجد جامع سبزوار را شیرین سخنان سبزواری و بسیاری از سیاحانی که روزگاری مهمان این شهر بوده اند سروده اند. در این میان اما “ابن یمین فرومدی، شاعر عصر سربداری که خود یکی از مهمترین شاعران عصر خویش است. در شعر کوتاهی آورده است: حبّذا طاقی که جفت این رواق اخضر است وز بلندی مر زمین را آسمانی دیگر است. مسجد جامع همی خوانندش اما جنتی است و اندر و فواره ای مانند حوض کوثر است آب آن فواره تا سر برزد از جیب زمین از رشاش او هوا را دائماً دامن تر است.

نحوه دسترسی

آدرس :سبزوار، حاشیه جنوبی خیابان بیهق

%name مسجد جامع سبزوار

%name مسجد جامع سبزوار

به این مطلب چه امتیازی می دهید؟
[امتیاز: 0 میانگین: 0]
           
برو بالا
 

نظر کاربران :

هیچ نظری برای این مطلب ثبت نشده است. شما اولین نفر باشید.

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *