غار هیزج قهاوند

غار هیزج قهاوند، در قريهٔ هيزج، که با قلعه جوق در حدود ۶ کيلومتر فاصله دارد، ‌ در کنارهٔ شمالى کوه قوزى قشلاق واقع شده است و در زبان محلى زاغه دره سى گفته مى‌شود. پس از عبور از دهانهٔ‌ سنگ چين و ديوارهٔ کوتاه غار به تالارى به طول ۱۲ متر مى‌رسيم و پس از عبور از تالار وارد محوطه وسيعى مى‌شويم که يک راه فرعى در گوشهٔ آن و تخته‌ سنگ‌هاى عظيم ريزشى در قسمت ديگرش ديده مى‌شود.

مشخصات غار هیزج

غار به شکل دهليزى ساده و سرراست و بدنه‌اى تقريباً صاف و سفيد با کمترين خمگرد و انحنا تا عمق ۱۵۰ مترى ادامه دارد. در اين فاصله در خمگرد غار وارد محوطه‌اى مى‌شويم که در دهانهٔ آن پيش‌بندى آويخته است. پس از طى مسافتى پهناى غار قدرى کمتر و سقف آن کوتاه‌تر مى‌شود. در اين قسمت به تپهٔ کوچکى از خاک رسوبى برمى‌خوريم. گوشهٔ تالار، دهانهٔ‌ کوتاه، ولى گشادى است که به دهليز وسيع و هموارى راه دارد. کنار چپ دهليز يک حفرهٔ ۵ مترى مى‌بينيم.

کف غار هیزج از خاک نرم و گاهی گلی درست شده که در آن تخته سنگ و بلوک هائی پراکنده ریخته شده اند. به نظر می رسد که این غار در شرایط پرآتیک درست شده است. به این معنی که تپه ای که غار در آن قرار دارد و از جنس آهک می باشد، در زمان هائی دور در زیر آب قرار داشته است. آب املاح را در خود حل کرده و بتدریج غار شکل گرفته است. این احتمال بیشتر از آن است که جریان آب زیرزمینی آن را شکل داده باشد. این امر در حدود صدها هزار سال قبل اتفاق افتاده است. در هر حال خیلی مشکل است که زمان دقیق تشکیل غار هائی شبیه غار هیزج را بشود حدس زد.

کاربری غار

بازمانده هائی از دیواره هائی دست ساز در عرض غار، در جاهای مختلف دیده می شود.علاوه بر این این آثار، همچنین آثار سنگی،که یا به منظور اقامتگاه و یا دفاع مورد استفاده قرار گرفته اند و یا ترکیبی از این دو، دیده می شوند.بویژه آثار موجود در نزدیکی ورودی اصلی می تواند نشانی از این باشد که گاهی مواقع در زمان های قدیم به عنوان پناهگاه یا مکانی برای مخفی شدن استفاده می شده است. احتمالاً روستائیان هیزج در مواقعی که روستاموردحمله قرار می گرفته از این مکان استفاده می کرده اند. آنچه بيشتر از همه در اين غار جالب توجه است آويزه‌هاى آهکى عجيبى است که مانند قنديلى کامل از بدنهٔ‌ غار آويزان شده است. در حال حاضر از اين غار بهره‌بردارى خاصى نمى‌شود.

نحوه دسترسی

از غار تا دهکده هيزج راه زيادى نيست. غار سر راه اراک – همدان قرار دارد و طول آن ۵۲۰ متر است. این غار در استان همدان و شهرستان قهاوند در شمال شرقی شهر قهاوند در نزدیکی روستایی به همین نام (هیزج) قرار دارد.