سنگ نوشته خرم آباد بنایی است سنگی و به شکل مکعب مستطیل که در شرق خرم‌آباد در خیابان شریعتی این شهر قرار دارد.این اثر متعلق به اوایل قرن ششم هجری قمری و دوره فرمانروایی سلطان محمود بن محمد بن ملکشاه سلجوقی به نام ابوسعید برسق کبیر می‌باشد. دارای نوشتاری است که در چهار طرف اثر حک شده است. این متن یک نوشتار ۴ صفحه‌ای به خط کوفی و زبان فارسی است که از پهنه جنوب شرقی شروع شده و در پهنه شمال شرقی پایان می‌یابد. این متن با بسم الله شروع شده و موضوع آن مربوط به حکم امیر اسفهسار لارکبیر ظهیرالدین والدوله معین الاسلام، طغرل لتکین ابوسعید برسق و در خصوص بخشش علف چرا در چراگاه‌های شاپورخواست و ممنوعیت برخی سنت‌های ناپسند در عهد سلطنت ملکشاه سلجوقی است.
با توجه به موقعیت جغرافیایی این سنگ نوشته و همچنین موقعیت ارتباطی- مواصلاتی شهر خرم‌آباد در دوران ساخت این اثر، می‌توان دریافت که هدف اصلی از طراحی و تولید این سنگ نوشته، ارتباط حکومت با مردم از طریق یک وسیله ارتباط جمعی بوده است. به گونه‌ای که همگان بتوانند از موضوع آن اطلاع یابند. محلی که این اثر واقع شده، امروزه درست در کنار راه ترانزیت تهران- خوزستان قرار دارد و در گذشته نیز یک نقطه استراتژیک ارتباطی و مواصلاتی بوده است.این سنگ نوشته در گذشته به نام «برد نوشته» معروف بوده است زیرا در گویش لری واژه «بَرد» به معنای «سنگ» می‌باشد.
مفاد سنگ نوشته
۱- منع مردم از پوشيدن لباس ابريشمي
۲ـ اجازه علف چراني به دامداران.
انتخاب محل برای احداث این اثر با دقت خاصی صورت گرفته است . این نقطه که امروزه درست در کنار راه ترانزیت تهران – خوزستان واقع شده در زمان ساخت این اثر نیز یک نقطۀ استراتژیک ارتباطی و مواصلاتی بوده است .بگونه ای که هر کس که می خواسته از منطقۀ فلات ایران به عراق سفر کند بناگزیر می بایست حتما از این تنگه عبور کند .ساخت دژ مستحکم نظامی فلک الافلاک خرم آباد در فاصلۀ کمتر از ۱۰۰۰ متر از این سنگ نوشته در زمان ساسانیان نیز مؤید این مساله در زمان مورد نظر است .
نحوه دسترسی
آدرس: خرم آباد – خیابان شریعتی – ضلع شرقی
مطالب مرتبط :