سرای علیقلی نجان ،یکی از بزرگترین و اصلی ترین سراهای موجود در راسته بازار بالا میباشد .این سرا مشرف به میدان سمیع می باشد که در گذشته مرکز اصلی خرید و فروش مایحتاج روزانه مردم بوده و در حال حاضر فروش عمده کالاهای اساسی اعم از لبنیات، حبوبات، خشکبار و خواروبار و لوازم بهداشتی در آن صورت می گیرد. سرای حاج علیقلی به علت کثرت حجره ها و مجاورت با میدان اصلی محل فعالیت های تجاری بی شماری بوده و به همين دليل حجره داران این سرا، در زمره تجار درجه اول و صاحب منصب به حساب می آمدند.
در طراحی سرای حاج علیقلی، مهمترین مسئله که مد نظر معماران بوده، استفاده بهینه و دقیق از اصل تقارن در حیاط مرکزی این بنای با ارزش و تاریخی بوده است، که رواق های اطراف آن با زیباترین فرم های هندسی تزئین شده اند. در گذشته يكي از کاربریهاي اصلي اين بنا وجود مراکز فروش عمده دخانیات و تنباکو در آن ، بوده است و در حال حاضر تعدادی از حجره های آن به انبار مواد غذایی و عمده فروشی تبدیل شده اند.
میدان سمیع در ضلع غربی آن و میدان میوه فروشان در ضلع جنوبی بالا قابل مشاهده می باشد.کاروانسرا حاج علیقلی دارای قسمت های مختلفی از جمله دو حیاط مجزا و ۷ درب ورودی است که ۳ در آن به میدان سمیع باز می شود، ۲ در به میدان میوه فروش ها باز می شود و درب دیگر آن به بازار پالان دوزها باز می شود.
سرای حاج علیقلی زنجان مجاور میدان سمیعی ساخته شده که در زمان های قدیم کانون اصلی خرید و فروش نیاز های روزمره اهالی زنجان بوده است و امروزه اکثر کالا ها به صورت کلی مانند لبنیات، حبوبات، خشکبار و خواروبار در آن به فروش می رسد.به دلیل اینکه سرای حاج علیقلی دارای غرفه های فراوان می باشد و همچنین چون در مجاورت میدان اصلی قرار گرفته از گذشته های دور تا به امروز محل فعالیت های تجاری فراوانی بوده که غرفه داران در این سرا، در گروه تاجرین رتبه اول صاحب منصب محسوب می شوند.در معماری سرای حاج علیقلی، برجسته ترین مسئله که مورد توجه معماران بوده، استفاده درست و دقیق از قانون قرینه بودن در طراحی حیاط مرکزی این سرا بوده، که ایوان های پیرامون آن با شایسته ترین قالب های هندسی زینت داده شده اند.
با توجه به کاربردهای فراوان سرای حاج علیقلی در گذشته کانون اصلی فروش دخانیات و تنباکو بوده، که امروزه بعضی از غرفه های آن به محل جمع آوری مواد غذایی و عمده فروشی تغییر یافته است.بر اساس گفته کاسبین سرای علیقلی و تاریخی که بالای یکی از راهروهای آن نوشته شده این بنا توسط حاج علی قلی آقا که جز مالکین و تاجرین شهر زنجان به حساب می آمده، در سال ۱۳۰۷ هجری قمری ساخته شده است.
سرای علیقلی به قصد مرکز تجارت مواد غذایی و خشکبار ساخته شده و از زمان های قدیم تا به امروز محلی برای تجارت بوده است. به تازگی در این سرا آتش سوزی رخ داده که صدمه خاصی به بنا وارد نکرده است.مساحت سرای حاج علیقلی به بیش از ۲۹۰۰ متر مربع می رسد و دارای دو حیاط و هفت ایوان می باشد که در یک طبقه ساخته شده است. با در نظر گرفتن تاریخ و روش ساخت این بنا و هممچنین مقایسه آن با کاروانسرا ها و بناهای معاصر می توان پی برد که الگوی آن از سبک اصفهان برداشته شده و همچنین در دوره قاجاریه ساخته شده است.
از جمله کاشی کاری استفاده شده در این بنا کاشی کاری هفت رنگ می باشد که در ایوان شمالی و چند طرح کوچک در طرح ایوان ها به کار گرفته شده است. در این کاشی کاری ها رنگ های زیادی مثل سبز، فیروزه ای، آبی، لاجوردی، مشکی، زرد تیره، و قرمز متمایل به قهوه ای به کار رفته است. برجسته ترین عنصر زینتی در سرای حاج علیقلی کاربندی طاق وسطی می باشد.
نحوه دسترسی به سرای حاج علیقلی
آدرس : شهر زنجان، مجاور میدان سمیعی
نظر کاربران :
هیچ نظری برای این مطلب ثبت نشده است. شما اولین نفر باشید.