روستاهای سروآباد را در این مطلب به شما معرفی خواهیم کرد . ۷۷ روستای سروآباد که شامل روستاهایی با معماری پلکانی که معروف ترین آنها اورامانات است که در یونسکو به ثبت جهانی رسیده است .در ابتدا با شهرستان سروآباد آشنا خواهیم شد. شهرستان سروآباد یکی از شهرستانهای استان کردستان در غرب ایران است که از سمت غرب با کشور عراق هم مرز است. این شهرستان از شمال به شهرستان مریوان، از شرق به شهرستان سنندج و از جنوب به شهرستان کامیاران محدود میشود. مرکز این شهرستان شهر سروآباد است که تقریباً در ۸۰ کیلومتری غرب سنندج قرار دارد.
از روستاهای مهم این شهرستان میتوان به روستای تاریخی اورامان تخت و روستاهای بزرگ دزلی و بیساران اشاره کرد.جمعیت این شهرستان بر طبق سرشماری سال ۱۳۹۰، برابر با ۴۹۸۴۱ نفر بودهاست.
سروآباد از شهرهای استان کردستان و محدود به شهرهای مریوان، سنندج و کامیاران است. این شهر به جهت داشتن مرز مشترک با کشور عراق از نظر سیاسی اهمیت دارد. از نکات جالب توجه در مورد سروآباد وجود میکرواقلیم های متفاوتی چون کوهستانی و سردسیر تا معتدل است که کشت انواع محصولات کشاورزی را در آن امکان پذیر ساخته است. از انواع میوههای تولید شده در منطقه سیب، هلو، گردو، گلابی، آلبالو، انار و گیلاس است. سروآباد به قطب تولید توت فرنگی کردستان معروف است. این محصول در سطح وسیعی در منطقه کشت میشود. سروآباد کانون اهل تصوف است و از دیرباز شاهد گردهمایی صوفیان و دراویش طریقت بوده است.
از نکات قابل توجه در مورد این شهر درصد بالای روستا نشینی در آن است که بالای ۹۰ درصد میباشد. زبان مردمان این سرزمین کردی با گویش هورامانی است. این منطقه با باغهای فراوان، چشمهها و کوههای سرسبز برخوردار از سرسبزترین و زیباترین چشم اندازهای استان میباشد. از جمله جاذبههای گردشگری منطقه، اورامان، رودخانه سیروان، چشمه آب معدنی بل، تفرجگاه ذرلی و درکی و مراسم پیر شالیار است. صنایع دستی منطقه شامل موج و جانماز، شالبافی، جاجیم بافی و قالی بافی میشود. از گونههای جانوری منطقه خرس، خرگوش، گرگ، روباه، بز کوهی و سمور و از گیاهان داروئی آن گزنه، ختمی، بنفشه، شاهتره و بابونه است.
فهرست
- تقسیمات کشوری
- روستاهای سرو آباد
- روستای آریان
- روستای ابراهیمآباد
- روستای احمدآباد تفلی
- روستای اسپهریز
- روستای المانه
- روستای انجمنه
- روستای بلبر
- روستای بندول
- روستای بوریدر
- روستای بهرامآباد
- روستای بیساران
- روستای پایگلان
- روستای تازهآباد تفلی
- روستای تخان
- روستای ترخانآباد
- روستای تفلی
- روستای تفین
- روستای جولانده
- روستای چشمیدر
- روستای حسین آباد
- روستای خانقاه رزاب
- روستای خشکین
- روستای درکی
- روستای دره ناخی
- روستای دزلی
- روستای دزوند سفلی
- روستای دزوند علیا
- روستای دگاگاه
- روستای دل
- روستای دله مرز
- روستای دمیو
- روستای دورود
- روستای دهکانان
- روستای دیور
- روستای دیوزناو
- روستای ذکریان
- روستای ذلکه
- روستای رزاب
- روستای روار
- روستای ری وری
- روستای زوم
- روستای ژان
- روستای ژریژه
- روستای ژنین
- روستای ژیوار
- روستای سرپیر
- روستای سرومال
- روستای سلین
- روستای سوره تو
- روستای عباسآباد
- روستای قلعه گاه
- روستای قلعهجی
- روستای کانی حسین بگ
- روستای کرآباد
- روستای ککلیکآباد
- روستای کلجی
- روستای کماله
- روستای کولیچ
- روستای گلانه
- روستای گواز
- روستای گوشخانی
- روستای ماضیبن
- روستای مبارکآباد سپیدار
- روستای محمودآباد
- روستای ناو
- روستای نسل
- روستای نسنار
- روستای نوین
- روستای نیآباد
- روستای ورگه ویر
- روستای ویسیان
- روستای هالوژان
- روستای هرسین
- روستای هزارخانی
- روستای هورامان تخت
- روستای یوژنان
تقسیمات کشوری
بخش مرکزی شهرستان سروآباد
دهستان بیساران
دهستان پایگلان
دهستان رزآب
دهستان ژریژه
دهستان کوسالان
دهستان دزلی
شهر: سروآباد
بخش اورامان
دهستان اورامان تخت
دهستان شالیار
شهر: اورامان
روستاهای سرو آباد
روستای آریان
آریان (سروآباد)، روستایی است از روستاهای سروآباد از توابع بخش مرکزی که در استان کردستان واقع شده است. این روستا در دهستان پایگلان قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۱۴۱ نفر بودهاست.
روستای ابراهیمآباد
ابراهیمآباد (سروآباد)، روستایی است از روستاهای سروآباد از توابع بخش مرکزی که در استان کردستان واقع شده است. این روستا در دهستان رزآب قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۳۷۰ نفر بودهاست.
روستای احمدآباد تفلی
احمدآباد تفلی، روستایی است از روستاهای سروآباد از توابع بخش مرکزی که در استان کردستان واقع شده است. این روستا در دهستان رزآب قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۳۱۷ نفر بودهاست.
روستای اسپهریز
اسپه ریز، روستایی است از روستاهای سروآباد از توابع بخش اورامان که در استان کردستان واقع شده است. این روستا در دهستان شالیار قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۲۰ نفر بودهاست.
روستای المانه
المانه، روستایی است از روستاهای سروآباد از توابع بخش مرکزی که در استان کردستان واقع شده است. این روستا در دهستان کوسالان قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۸۸۱ نفر بودهاست.
روستای انجمنه
انجمنه، روستایی است از روستاهای سروآباد از توابع بخش مرکزی که در استان کردستان واقع شده است. این روستا در دهستان کوسالان قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۱۱۲۰ نفر بودهاست.
روستای بلبر
بلبر، روستایی است از روستاهای سروآباد از توابع بخش اورامان که در استان کردستان واقع شده است. این روستا در دهستان شالیار قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۹۴۴ نفر (۲۰۳ خانوار) بودهاست.مردم جمعیت روستا در سال ۹۹ حدود ۶۵۰ نفر است.
این روستابا ارتفاع ۹۰۰متر ارتفاع از سطح دریا قرار دارد.رودخانه سیروان در کنار آن جاری است و تنها روستایی است که مناظرش طبیعی و بکر مانده است.این روستا علاوه بر سیروان دارای چشمههای فصلی موقتی هم به نام بلچمی هست که چشم هر بیننده ای را حیران میسازد وتنهاچشمه فورانی در ایران است که به طول ده متر فوران میکند. اما متأسفانه این چشمهها را با ساخت چندین جای مصنوعی زشت کردهاند این روستا دارای سه ییلاق به نامهای (ده ره ویان-شیره ده ره -عودالان )است.مردم روستا از نطر علمی وفرهنگی در سطح بالایی قرار دارند و بیشترین دانشجو را در منطقه دارا است . این روستا دارای سه مسجد دو مدرسه-مخابرات-شبکه اینترنت است . در این روستا یک سازمان مردم نهاد نیز به اسم انجمن تریفه هورامان وجود دارد.
در ۷۰ کیلومتری مریوان و ۷ کیلومتری اورامان تخت است و هر ساله پذیرای گردشگران زیادی است. واقعاً یکی از زیباترین روستاهای استان کردستان است. میتوان از روستای اورامان پیاده به این روستا رفت و از مناظر و طبیعت زیبای آن لذت ببرید. محصول اصلی روستا انار است.
روستای بندول
بندول، روستایی است از روستاهای سروآباد از توابع بخش مرکزی که در استان کردستان واقع شده است. این روستا در دهستان دزلی قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۳۲۶ نفر بودهاست.
روستای بوریدر
بوریدر، روستایی است از روستاهای سروآباد از توابع بخش مرکزی که در استان کردستان واقع شده است. این روستا در دهستان پایگلان قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۷۵۷ نفر بودهاست.
روستای بهرامآباد
بهرامآباد (سروآباد)، روستایی است از روستاهای سروآباد از توابع بخش مرکزی که در استان کردستان واقع شده است. این روستا در دهستان کوسالان قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۶۶۴ نفر (۱۵۲خانوار) بودهاست.
روستای بیساران
بیساران، روستایی است از روستاهای سروآباد از توابع بخش مرکزی که در استان کردستان واقع شده است. روستای بیساران در تقریباً ۲۴ کیلومتری جاده سنندج – مریوان «دوآب» قرار گرفتهاست. روستای بیساران در فاصلهٔ ۸۵ کیلومتری جنوب غربی شهرستان سنندج و ۶۵ کیلومتری شهرستان مریوان و بر روی طول جغرافیایی ۳۹/۴۶ و عرض جغرافیایی ۱۱/۳۵ و در ارتفاع ۱۸۵۰ متری از سطح دریا قرار گرفتهاست. روستای بیساران از جنوب به روستاهای ژان و پایگلان، از شمال به روستاهای خواشت ، سالیان، نجی، و سفید بن، از شرق به روستاهای هویه، سرهویه و از طرف غرب به روستاهای نسنار، هرسین و بوریدر محدود میگردد.
این روستا در دهستان بیساران قرار دارد و بر اساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۲۱۳۰ نفر بودهاست.
آثار باستانی روستای بیساران
قلعهٔ داسیران در فاصله ۲ کیلومتری قسمت غربی روستا که در سال ۱۳۵۳ به تأیید سازمان میراث فرهنگی رسیدهاست.
قرآن بابا یعقوب که در قرن نهم هجری مکتوب گردیده و دستنویس میباشد.
مسجد باباشیخ بیساران
درخت کهنسال
در روستای بیساران دو درخت گردوی کهنسال وجود دارد که «وزی خواچکه» و «وزی حیاته» نامیده میشوند، و به ترتیب با شمارههای ۵۸۵ و ۵۸۶ در تاریخ ۲۷ فروردین ۱۳۹۸ به عنوان میراث طبیعی ارزشمند در فهرست آثار ملی ایران ثبت شدهاند.
روستای پایگلان
پایگلان، روستایی است از روستاهای سروآباد از توابع بخش مرکزی که در استان کردستان واقع شده است. شواهد تاریخی نشان میدهد که پایگلان از لحاظ تاریخی از اکثریت روستاهای استان، قدمت بیشتری دارد و از کهنترین روستاهای استان کردستان محسوب میشود. اما بنا به خاطر دلایلی چون قرار داشتن در منطقه کوهستانی ودور بودن از جادههای اصلی بین شهری از توسعه و رقابت با شهرهای استان عقب ماندهاست در حالی که اکثریت ریتمهای شهر شدن را دارا میباشد. با توجه به کاوش های باستان شناسی بهمن و اسفند ماه ۱۴۰۰ سابقهٔ تاریخی روستا به ۶۵۰۰ سال پیش و بیشتر بر میگردد. ساکنان قبلی این روستا قبل از ظهور دین مبین اسلام پیرو آیین زرتشت و مسیحیت بوده و همگام با فتح کردستان توسط سپاه اسلام و نبوغ دین توحیدی مردمان این دیار به دین اسلام گرویدند.
وجه تسمیه پایگلان یعنی دامنهٔ گلها از پای گُلان گرفته شدهاست. پایگلان : پای به معنی پایتخت و گلان به معنی اقوام. پس پایگلان به معنی پایتخت اقوام میباشد. پایگلان هم کلمه ای هخامنشی بوده به معنای بایت گلان سرزمین کشاورزی.
این روستا در بین شهرهای سنندج، مریوان سروآباد و کامیاران قرار گرفتهاست. از لحاظ تقسیمات کشوری جز شهرستان سروآباد میباشد. روستای پایگلان در فاصله ۲۰ کیلومتری جاده اصلی سنندج – مریوان و در دامنه کوههای سر به فلک کشیده قرار گرفتهاست. جاده این روستا از مسیر دوآب کاملاً آسفالت و از مسیر تفین به کامیاران به طول ده کیلومتر خاکی و بقیه آسفالت میباشد. مسیرهای منتهی به روستا: ۱- سنندج دوآب پایگلانحدودا ۹۰ کیلومتر ۲- مریوان و سروآباد دوآب پایگلان حدوداً ۶۰ کیلومتر ۳- کامیاران تفین پایگلان حدوداً ۷۰ کیلومتر.
این روستا در دهستان پایگلان قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۱۹۲۰ نفر بودهاست.
آثار تاریخی
۱- مسجد جامع عبداللهی، که با توجه به متن کتیبهٔ سردرب و محراب این مسجد در سال ۳۷ هجری قمری به دست مبارک صحابی بزرگوار پیامبر اسلام (ص) حضرت عبدالله بن عمر تأسیس شدهاست و به مسجد عبداللهی مشهور است. ۲- قلعهٔ خاکی لا قه لا: این قلعه با توجه به کاوشهای جدید دارای قدمت ۶۵۰۰ ساله بوده که در ۳۰۰ متری جنوب روستا قرار داشته و در تاریخ ۱۵مرداد ۱۳۸۴ با شماره ثبت ۱۲۸۰۳ به ثبت ملی رسیدهاست.
۳- قلعه بایزید: این قلعه هم که در ۵۰۰ متری شرق روستا قرار دارد در تاریخ ۱۵ مرداد ۱۳۸۴ با شماره ثبت ۱۲۸۰۲ به ثبت ملی رسیدهاست.
قلهها و کوهها
۱- کوری مریه م ۲- کوری گاول ۳- هیشاره ۵- توه نه و عولله خجانی ۶- حه شه به نا ۷- که لامه سیاوه ۸- چه هارگا ۹- مله که وه
چشمهها
۱- گریان مرد ۲- سنجین ۳- چه مه و وه زه قالاوی ۴- هانه مراو ۵- هانه شیخ ۶- هانه ویل ۷- هانه ریز ۸- هانه کاریز ۹- هانه و سنجر خانی ۱۰- هانه تریشقه ۱۱- چه مه و هه ساره شیتهٔ ۱۲- هانه سه رده
اقامتگاه بومگردی:
از ابتدای سال ۱۴۰۱ اقامتگاه بومگردی در خانه کدخدا حبیب الله توسط نوادگان ایشان آقای بهمن اکبری با دویست سال قدمت راه اندازی شده که در دل اقامتگاه موزه مردم شناسی هم دایر گردیده است.
محصولات
انگور سیاه ، گردو، توت فرنگی، گلابی، گیلاس، سیب، آلو، زردآلو، آلبالو.
روستای تازهآباد تفلی
تازهآباد تفلی، روستایی است از روستاهای سروآباد از توابع بخش مرکزی که در استان کردستان واقع شده است. این روستا در دهستان کوسالان قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۲۰۰ نفر (۴۶ خانوار) بودهاست.
روستای تخان
تخان، روستایی است از روستاهای سروآباد از توابع بخش مرکزی که در استان کردستان واقع شده است. این روستا در دهستان کوسالان قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۱۹۱ نفر بودهاست.
روستای ترخانآباد
ترخانآباد (سروآباد)، روستایی است از روستاهای سروآباد از توابع بخش مرکزی که در استان کردستان واقع شده است. این روستا در دهستان رزآب قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۶۱۲ نفر (۱۵۲خانوار) بودهاست.
روستای تفلی
تفلی، روستایی است از روستاهای سروآباد از توابع بخش مرکزی که در استان کردستان واقع شده است. این روستا دارای یک دریاچه کوچک به اسم زل است که در جنوب روستا و در فاصله ۲کیلو متری روستا قرار دارد.این روستا دارای مکان های باستانی زیادی است که از آن میتوان به قله پیر{قلای پیر}. مزار پیر بالینان.دشت هه وهشی.و تاژگاوان و بانه سار و… اشاره کرد.از کوه های مرتفع آن میتوان .دوله خوان ,جولاسان,قلای زل,پیر بالینان,قلای غریبان وبانه سار … نام برد.چشمه های نامی این روستا, کانی هه وه شی,کانی زل.کانی گوزه مار.بیلو.و کانی زانیو کانی جولاسان اشاره کرد.
زبان مردم روستا زبان کردی{سورانی}است دین اسلام است. مذهب سنی و پیرو امام شافعی اند.این روستا داری مدرسه ابتدایی و رهنمایی است داری مسجد است دارای کلاس قران و فقه و علوم دینی است.شغل مردم روستا: کشاورزی ,دامپروری,سنگ تراشی,کولبری,و….. هستند.این روستا در دهستان کوسالان قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۴۰۰ نزدیک ۹۵۰ نفر و ۲۳۰خانه وار است
روستای تفین
تفین، روستایی است از روستاهای سروآباد از توابع بخش مرکزی که در استان کردستان واقع شده است. این روستا در دهستان ژریژه قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۵۹ نفر بودهاست.
روستای جولانده
جولانده، روستایی است از روستاهای سروآباد از توابع بخش مرکزی که در استان کردستان واقع شده است. این روستا در دهستان ژریژه قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۱۳۱ نفر بودهاست.
روستای چشمیدر
چشمیدر، روستایی است از روستاهای سروآباد از توابع بخش مرکزی که در استان کردستان واقع شده است. روستای چشمیدر در فاصله ۱۴ کیلومتری جاده اصلی سنندج – مریوان و در دامنه کوههای کوه شاهو قرار گرفتهاست.این روستا در دهستان پایگلان قرار داشته و براساس سرشماری سال ۱۳۸۵ جمعیت آن ۱۲۷۳ نفر بوده است.همچنان با سیری در ایران همراه باشید تا با دیگر روستاهای سرو آباد آشنا شوید.
روستای حسین آباد
حسینآباد (سروآباد)، روستایی است از روستاهای سروآباد از توابع بخش مرکزی که در استان کردستان واقع شده است. این روستا در دهستان دزلی قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۲۶۵ نفر بودهاست.
روستای خانقاه رزاب
خانقاه رزاب، روستایی است از روستاهای سروآباد از توابع بخش مرکزی که در استان کردستان واقع شده است. این روستا در دهستان رزآب قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۵۰ نفر بودهاست.
روستای خشکین
خشکین، روستایی است از روستاهای سروآباد از توابع بخش مرکزی که در استان کردستان واقع شده است. این روستا در دهستان دزلی قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۷۶ نفر بودهاست.
روستای درکی
درکی (سروآباد)، روستایی است از روستاهای سروآباد از توابع بخش مرکزی که در استان کردستان واقع شده است. این روستا در دهستان کوسالان قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۱۵۴۰ نفر بودهاست.
وضعیت جفرافیایی و آب و هوا
قرار گرفتن روستا در داخل رشته کوه زاگرس باعث شده است که در فصل بهار و تابستان هوای خنک و مطبوعی داشته باشد هرچند که در فصل های سرد سال دارای بارش های عمدتا به صورت برف و بیشتر از میانگین استان کردستان را دارا است. وجود قله های با ارتفاع بیشتر از ۲۸۰۰ متر در اطراف روستا مانند کوه عودالان و کوه دالانی این روستا را به یکی ازجاذبه های کوهنوردی در سطح استان تبدیل نموده است .
اهمیت تاریخی و استراتژیکی روستای درکی
عبدالله بن عبدالعزیز شیدای مردوخی در کتاب سلاطین هورامان اشاره می کند که بسیاری از سلاطین هورامان از جمله عباسقلی سلطان، حسن سان و برزون بیگ این روستا را به عنوان مرکز حکمرانی و یا محل ییلاقی خویش قرار داده اند. همچنین در زمان جنگ تحمیلی ایران با عراق یه علت قرار گرفتن روستا در نقطه صفر مرزی اهمیت سوق الجیشی زیادی در این مدت پیدا نموده بود که به همین دلیل در طول هشت سال جنگ این روستا در زیر شدیدترین حملات هواپیما و توپ های دوربرد رژیم عراق می گرفت.
روستای دره ناخی
دره ناخی، روستایی است از روستاهای سروآباد از توابع بخش مرکزی که در استان کردستان واقع شده است. این روستا در دهستان دزلی قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۵۱۰ نفر بودهاست.
روستای دزلی
دزلی (سروآباد)، روستایی است از روستاهای سروآباد از توابع بخش مرکزی که در استان کردستان واقع شده است. این روستا در دهستان دزلی قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۰، جمعیت آن ۳۲۰۰ نفر در قالب حدود ۱۰۰۰ خانوار بودهاست.
روستای دزوند سفلی
دزوند سفلی، روستایی است از روستاهای سروآباد از توابع بخش مرکزی که در استان کردستان واقع شده است. این روستا در دهستان ژریژه قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۷۵ نفر (۲۱ خانوار) بودهاست.
روستای دزوند علیا
دزوند علیا، روستایی است از روستاهای سروآباد از توابع بخش مرکزی که در استان کردستان واقع شده است. این روستا در دهستان ژریژه قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۲۴۵ نفر (۴۷ خانوار) بودهاست.
روستای دگاگاه
دگاگاه (سروآباد)، روستایی است از روستاهای سروآباد از توابع بخش مرکزی که در استان کردستان واقع شده است. این روستا در دهستان رزآب قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۱۰۶۱ نفر (۲۶۷ خانوار) بودهاست.
روستای دل
دَل روستایی است از روستاهای سروآباد از توابع بخش مرکزی که در استان کردستان واقع شده است. بر اساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵ ، جمعیت آن ۷۰۵ نفر بوده است.
روستای دله مرز
دلمرز (دله مرز)، روستایی است از روستاهای سروآباد از توابع بخش مرکزی که در استان کردستان واقع شده است. روستای دلمرز از توابع شهرستان سرو آباد استان کردستان، با مختصات جغرافیایی ۴۶ درجه و ۲۹ دقیقه طول شرقی و ۳۵ درجه و ۷ دقیقه عرض شمالی، در فاصله ۶۵ کیلومتری جنوب شرقی سرو آباد قرار دارد.این روستا در دهستان ژریژه قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۶۳۶ نفر (۱۴۱خانوار) بوده است.براساس نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۱۳۹۵ جمعیت آن ۲۷۱ نفر (۷۶) خانوار می باشد.
روستای دمیو
دمیو، روستایی است از روستاهای سروآباد از توابع بخش مرکزی که در استان کردستان واقع شده است. روستای دمیو یکی از قشنگترین وسر سبزترین روستاهای استان کردستان است که در غرب استان کردستان از توابع شهرستان سروآباد در منطقهٔ اورامانات انتهای کوههای سر به فلک کشیدهٔ زاکروس واقع شدهاست که هممرز با کشور عراق است ونزدیکترین شهر عراق با این روستا شهرستان خورمال است که حدود ۲۵ گیلومتر با این روستا فاصله دارد.
این روستا از طرف جنوب با کشور عراق و از طرف غرب با روستای دزلی و از شمال با روستای دره نخی و از طرف شرق با روستای دره کی همسایه است. وجه تسمیه ی این اروستا به زبان اورامی از دو بخش دیم+یو گرفته شدهاست که یو در زبان اورامی به معنی جو است که در گذشته دارای جو وحشی زیادی بودهاست. همانطور که قبلاً اشاره کردیم چون در میان رشته کوههای بلند زاکرس واقع شدهاست دارای آبو هوای معتدل میباشد که زمستانهای خشن و تابستانهای خنک دارد. این روستا حدود ۱۵۰ خانه وار میباشد دارای مردمان خونگرم سخت کوش مهربان ومهمان پذیر میباشد.
شغل اصلی مردم این روستا قبلاً دامداری بود ولی الان به کار کشاورزی مشغولند اگر چه کشاورزی آنان درآمد آنچنانی ندارد ولی قانع هستند از لحلظ امکانات دارای برق و لوله کشی آب آشامیدنی ومخابرات وشبکهٔ تلفن همراه میباشد این روستا با طبیعت بکر وزیبای که دارد هر ساله در فصل بهار میزبان میهمانهای فراوانی است که از شهرهای مختلف به اینحا سفر میکنند و از طبیعت زیبا لذت میبرند اما متأسفانه به علت رعایت نکردن مسایل زیستمحیطی و کمکاری بعضی افراد با عث آلوده کردن این محیط زیبا میشوند کندن بی رویهٔ بعضی ار گیاهان بومی مانند کنگر و بعضی از گیاهان دیگر ورفتن با ماشینها روی تپها برای خود نمای و له کردن بسیاری از گیاهان وریختن زباله در محیط این طبیعت زیبا را آلوده میکنند. امیدوارم روزی این فرهنگ جا بیافته که همهی ما محیط را مثل خانهٔ خود بدانیم و از آن نگهداری و مواظبت بکنیم.
روستای دمیو که قدمت ان به ۱۱۰سال میرسد در ۴۰کیلومتری شهرستان سرواباد قرار گرفتهاست به جرات میتوان گفت که منطقه دمیو یکی از زیباترین مناطق شهرستان سرواباد میباشد روستای زیبا و دلنشین دمیو در میان کوهها از جمله عودالان و کوه میانه واقع است با توجه به عوامل و فاکتورهای مؤثر و پدید آورنده اقلیم به ویژه ارتفاع، عرض جغرافیایی و تودههای هوا و سیستمهای هواشناسی شرایط اقلیمی متفاوت و متنوعی به وجود میآید. عامل ارتفاع مهمترین عامل تعیینکننده اقلیم میباشد که موجب ریزشهای جوی در منطقه اورامان و شاهو شرایط نسبتاً مساعدی برای بارندگیهای مناسب و ایجاد پوشش جنگلی فراهم آوردهاست و آن را مستعد کشت دیم نمودهاست.
بر اساس نتایج آمار بارندگیهای ایستگاههای مجاور منطقه ف میانگین نزولات جوی در حدود ۷۰۰٬۶۰۰ میلیمتر برآورد گردیده که حداکثر تعداد روزهای بارانی غالباً در اسفند ماه و گاهی در فروردین ماه و حداقل وقوع روزهای بارانی در شهریور ماه میباشد. متوسط سالیانه حرارت و دمای منطقه ۹/۱۳ درجه سانتیگراد بوده که طی ماههای سال دامنه ان از ۲/۷ درجه سانتیگراد تا ۶/۲۰ درجه سانتیگراد تغییر داشته که به حداقل ۵/۲۳، درجه سانتی گراد و حداکثر ۵/۴۱ درجه سانتی گراد در فصول مختلف نیز رسیدهاست. میانگین رطوبت هوای منطقه حدود ۵۶ درصد بوده که در طول فصول مختلف سال از حداقل ۱۹ درصد تا حداکثر ۷۵ درصد نیز میرسد.
شرایط اقلیمی و توپوگرافی منطقه رودخانههای متعددی را به وجود آوردهاست که از ویژگی اساسی این آبهای سطحی منطقه سیلابی و فصلی بودن آنها است؛ بنابرایندر بهار پرآب و خروشان و در تابستان کمآب و گاهی آب سطحی درهها و آبراههها نیز خشک میشوند. از آن جا که رودخانهها معمولاً از درههای عمیق میگذرد و اراضی مسطح و وسیع به ندرت در جوار رودخانهها وجود دارد و به سبب اختلاف ارتفاع زیاد اراضی کشاورزی از سطح رودخانهها نمیتوان به نحو مطلوب از آبهای سطحی مناسب بیشتری دارد. رودخانه سیروان با ۲۱ کیلومتر طول در خاک ایران طویلترین رودخانه کردستان است که از شعبات و سرشاخههای متعددی تغذیه میشود. مهمترین آنها عبارتند از گاران – گلچیدر، رزاب، چم گوره، بیساران، قشلاق، زریبار و گاورود ک از بخش سروآباد گذشته و با عبور از مرز شمال غربی شهرستان پاوه از استان کرمانشاه بلا استفاده وارد خاک عراق میشود.
از عمده فعالیتهای مرکز خدمات کشاورزی دمیو علی الرغم کمبود شدید نیروهای فنی و کارآمد و وجود مشکلات عدیده مدیریتی و اداری میتوان به خدمات و دستاوردهای زیر اشاره نمود. در بخش زراعت با تلاش و پیگیری امور حداکثر بهرهگیری از حداقل وقت و امکانات موجود خوشبختانه جهشهای چشمگیری در اجرای طرحهای بهزراعی و به وجود آمد بهطوری کهٔ چند سال فعالیت مرکز خدمات کشاورزی سروآباد روند افزایش بازده اجرای صحیح اصول بهزراعی و هدایت و حمایت کشاورزان جهت بهرهگیری بهتر و بیشتر از عوامل تولید شامل آب، خاک، نهادها (بذر – سم – کود) و ماشین آلات موجود را با توجه به آمار جدول (۵) در مورد گندم که به عنوان یکی از محصولات استراتژیک و حساس و اساسی همواره مد نظر و توجه دولتمردان بودهاست قابل ارائه است.این روستا در دهستان دزلی قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۴۸۳ نفر بودهاست.
روستای دورود
دورود، روستایی است از روستاهای سروآباد از توابع بخش مرکزی که در استان کردستان واقع شده است. این روستا در دهستان رزآب قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۳۹۵ نفر بودهاست.
روستای دهکانان
دهکانان، روستایی است از روستاهای سروآباد از توابع بخش مرکزی که در استان کردستان واقع شده است. این روستا در دهستان ژریژه قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۵۲ نفر بودهاست.
روستای دیور
دیور، روستایی است از روستاهای سروآباد از توابع بخش مرکزی که در استان کردستان واقع شده است. این روستا در دهستان ژریژه قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۶۰ نفر بودهاست.
روستای دیوزناو
دیوزناو، روستایی است از روستاهای سروآباد از توابع بخش مرکزی که در استان کردستان واقع شده است. این روستا در دهستان ژریژه قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۴۵۳ نفر بودهاست.روستایی بسیار زیبا که در استان کردستان قرار دارد . و دارای مناظر طبیعی و بکر بی نظیری است.
روستای ذکریان
ذکریان، روستایی است از روستاهای سروآباد از توابع بخش مرکزی که در استان کردستان واقع شده است. این روستا در دهستان دزلی قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۲۴۵ نفر بودهاست.
روستای ذلکه
ذلکه (سروآباد)، روستایی است از روستاهای سروآباد از توابع بخش مرکزی که در استان کردستان واقع شده است. این روستا در دهستان دزلی قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۱۳۳ نفر بودهاست.
روستای رزاب
رزاب، روستایی است از روستاهای سروآباد از توابع بخش مرکزی که در استان کردستان واقع شده است. این روستا در دهستان رزآب قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۶۶۹ نفر بودهاست.
روستای روار
روار، روستایی است از روستاهای سروآباد از توابع بخش مرکزی که در استان کردستان واقع شده است. این روستا در حال حاضر یکی از زیباترین روستاهای منطقهٔ اورامان است که زاد گاه عالم بلند پایه ماموستا ملا خضر رواری میباشد. شغل اکثر ساکنین این روستاکشاورزی و باغداری ست که باتوجه به وجود رود سیروان در امتداد روستا این مهم امکانپذیر شدهاست و در این روستا محصولاتی چون انار (عمدتاً)،انجیر ،انگور و… کشت و برداشت میشود.
این روستا در دهستان ژریژه قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۱۸۳ نفر بودهاست.
روستای ری وری
ری وری، روستایی است از روستاهای سروآباد از توابع بخش اورامان که در استان کردستان واقع شده است. این روستا در دهستان اورامان تخت قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۳۲۷ نفر بودهاست.
روستای زوم
زوم (سروآباد)، روستایی است از روستاهای سروآباد از توابع بخش مرکزی که در استان کردستان واقع شده است. این روستا در دهستان ژریژه قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۰، جمعیت آن ۷۸ نفر بودهاست.
روستای زوم در محدودهای آب وهوایی کوهستانی استقرار یافته و ارتفاع آن از سطح دریا تقریباً حدود ۹۰۰ متر است، این روستا، باآب وهوای مدیترانه ایی که در فصل بهار آب و هوایی خوب و معتدل و مطبوع، در تابستان هوای نسبتآ گرم و در پاییز و زمستان، سرد میباشد.
روستای زوم در ۶۱ کیلومتری جنوب شرقی شهر سروآباد واقع شده است. یکی از شاخه های رودخانه سیروان (قشلاق ) ازباختر آبادی می گذرد. این روستا ازشمال به روستای دل ازغرب روستای اسپریز ازشمال غربی روستای رودبار ازشرق روستای دلمرز و از جنوب به کوه شاهو وشهر پاوه منتهی میشود.
شکل خانه ها و فضاهای درونی آن، براساس نوع فعالیت و میزان درآمد اقتصادی مردم شکل گرفته است. مصالح اصلی به کار رفته در ساخت خانه ها، سنگ، چوب و گل است که دیوارها غالباً سنگی است و به صورت خشکه چینی ساخته میشوند.
پوشش گیاهی روستا شامل انواع گیاهان مانند گل گاو زبان، خاکشیر ، ختمی ، بابونه ، گاو زبان ، شقایق ، بو مادران ، آویشن ، شیرین بیان، پونه ، کنگر ، ریواس ، خوژه ، قارچ و گون که کاربرد غذایی ، دارویی و صنعتی دارند و کاسنی و انواع درختان بلوط، کیکم، ارژن ، بنه، انار ، ون ،زالزالک ، گلابی و انجیر و اطراف روستا را مراتعی سرسبز، در برگرفته است. پوشش گیاهی مناسب برای چرای دام را داراست.
گونه های جانوری در زیستگاهای روستا شامل شغال ، گرگ ، خرس ، بزکوهی ، روباه ، خرگوش ، گراز ، خوک و به گفته بعضی از مردم روستا گونه نادری از یوزپلنگ می باشد. وپرندگان ازجمله کبک ، تیهو، گنجشک، کلاغ، ……. ودارای پوشش گیاهی مناسب برای چرای دام. جانوران و پرندگان می باشد.
زبان و دین
مردم روستای زوم به زبان هورامی سخن میگویند، پیرو دین اسلام و مسلمان و پیرو مذهب تسنن (شافعی مذهب) هستند ، مردم روستا مانند سایر ایرانیان مسلمان در اعیاد دینی عید فطر، عید قربان و میلاد پیامبر اکرم (ص) با برگزاری جشن به شادمانی میپردازند و عید نوروز باستانی را نیز گرامی میدارندودر این عید همانند دیگر مردمان ایران شادی وخوشحالی وآتش روشن و….. می کنند.
تاریخ
روستا ی زوم یکی از روستاهای قدیمی استان کردستان می باشد که قدمت هزار ساله دارد ،وجه تسمیه آن به نظر می رسد. زوم از کلمه زور گرفته شده است که به مرور زمان حرف (ر) زور حذف شده است . می گویند یزد گرد سوم به زور آن جا را تصرف کرده است . بعضی می گویند قبر یزد گرد سوم در زوم و بعضی می گویند در روستای بر قرو است. به گفته ریش سفیدان وقدیمان روستا بنیان و وموسس روستای زوم سه برادر بوده اندومی گویند بخاطر همین می باشدکه روستای زوم دارای سه قبیله وطایفه می باشد.
اقتصاد
کار و پیشه روستا، کشاورزی اقتصاد این روستا بر پایه کشاورزی و دامداری و پرورش زنبور عسل وصنایع دستی ازجمله گلیم و کلاش و جاجیم بافی و سقز چینی کشت آبی و دیمی در روستا رواج دارد ؛ آب آشامیدنی و زراعتی از طریق چشمه روبروی روستا(هه نجیری)واز طریق لوله کشیتامین می شود. فراورده ها کشاورزی: گندم ، جو ، نخود ، انگور و گردو ، توت ، روستا دارای: برق ، دبستان ، مسجد و شورای ده است. مردم آبادی از فروشگاه تعاونی دل و امکانات آموزشی دوره ی راهنمایی رودبار و دوره دبیرستان ازشبانه روزی روستای دل مشغول تحصیل هستند. لبنیات شامل شیر،ماست ،پنیر،دوغ،کشک مهمترین محصولات روستا هستند. غذاهای محلی روستا اغلب دوینه، دوخه وا ، شه له مین، غازینه و انواع غذاهای گیاهی از متداولترین غذاهای محلی در روستای زوم هستند.
جاذبههای گردشگری
راه های دسترسی روستا به شهرهای مختلف از جمله پاوه، سروآباد ومریوان و سنندج قابل دسترسی است اما راه ارتباطی شهروروستاهای همسایه ومنطقه اغلب به صورت خاکی و صعب العبور است. خصوصاً در فصل زمستان سخت وصعب العبور می باشدودرتابستان جاده گردوخاک زیادی دارد و جاده دست اندازهای زیادی دارد.روستای زوم به دلیل برخورداری از موقعیت ویژه جلوهای زیبا و بسیار منحصر به فرد دارد.مناظر و چشم اندازهای زیبای آن، در بیشتر فصول جذاب و جالب توجه است.
مهمترین جاذبههای طبیعی روستا رودخانه سیروان از به هم پیوستن تمامی رودهای بخش جنوبی غربی، غرب و مرکز استان، مانند رودخانههای قشلاق، گاو رود و گردلان، تشکیل یافته است.. این رودخانه در پایان به رودخانه الوند (حلوان) میپیوندد و با نام دیاله در خاک عراق به دجله میریزد. اطراف این رودخانه، بسیار زیبا و محل زیست انواع پرندگان و ماهیان است.. کوه شاهو : گه رده میان و سه رکه مه ر وبه رزه لنگ و …. ازجاهای بسیار دیدنی برای تفریح وسرگرمی و کوهنورد می باشند . همه ساله، در اردیبهشت ماه، دامداران گله های خود را برای چرا، به ییلاق یا کوه شاهو میبرند؛ منظره این کوچ بهاری، زیبایی و شکوه زندگی در ارتفاعات را دوچندان میکند.. چشمه کلوریکی دیگر از جاهای دیدنی وتفریحی واستراحتگاه می باشد واین منطقه آب بسیار سرد و معدنی دارد.یکی دیگر از جاهای دیدنی و گردشگری وتفریحی روستا ، منطقه وهزه می باشد این مکان به خصوص درفصل بهار بسیار جالب ودیدنی می باشد.طبیعت بکر و دست نخورده ،وجود شرایط مساعد جوی در چهار فصل و صید ماهی نیز از توانمندی های گردشگری روستا می باشند لذا برای گردشگران بخصوص کوهنوردان در فصل بهار سفر یک دو روزه خالی از لطف نیست.
روستای ژان
ژان (سروآباد)، روستایی است از روستاهای سروآباد از توابع بخش مرکزی که در استان کردستان واقع شده است. این روستا در دهستان بیساران قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۴۴۸ نفر بودهاست.
روستای ژریژه
ژریژه، روستایی است از روستاهای سروآباد از توابع بخش مرکزی که در استان کردستان واقع شده است. این روستا در دهستان ژریژه قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۱۸۳ نفر بودهاست.
روستای ژنین
ژنین، روستایی است از روستاهای سروآباد از توابع بخش مرکزی که در استان کردستان واقع شده است. این روستا در دهستان پایگلان قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۹۲۱ نفر بودهاست.
روستای ژیوار
ژیوار (سروآباد)، روستایی است از روستاهای سروآباد از توابع بخش اورامان که در استان کردستان واقع شده است. این روستا در دهستان شالیار قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۱۲۸۲ نفر بودهاست.
روستای سرپیر
سرپیر (سروآباد)، روستایی است از روستاهای سروآباد از توابع بخش اورامان که در استان کردستان واقع شده است. این روستا در دهستان اورامان تخت قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۷۲۷ نفر (۱۸۰خانوار) بودهاست.
روستای سرومال
سرومال، روستایی است از روستاهای سروآباد از توابع بخش مرکزی که در استان کردستان واقع شده است. این روستا در دهستان ژریژه قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۷۳ نفر بودهاست. این روستا حدود سال ۹۰۰ شمسی بنیاد نهاده شده است، این روستا در زمانهای قدیم در یک مکان دیگر قرار داشتهاست و به گفته مردمان محلی به دلیل بیماری ای که مسری بوده و قربانیان زیادی گرفته؛ مردم مجبور به ترک محل زندگی خود شده و روستای فعلی را بنیاد نهادهاند. امروزه محل قدیمی روستا را ” ده کهنه” می نامند. بیشتر خانههای روستای فعلی را شخصی به نام استادفیض الله رحیمی که معمار تجربی بودهاست ساخته است. مردم این روستا در زمینهایی که حدود یک کیلومتر با روستا فاصله دارد مشغول کشاورزی میباشند. این زمینها دارای نامهای مخصوصی هستند مانند: تالنگا، ویکش، لامر، هویا، دره ره حمه ته، توه نه سیاوی، هه رره سیاوی، خره گوره، چناران، هاجیالی، داره مریا، نرس، سرچال، هانه سیاوله، ته پوله، وه ر ته پوله، هانه مه فه ر، حه شا واردی، دشته قولی چاله وجنا و… . بیشتر مردم این روستا به شهرها مهاجرت نمودهاند. بسیاری از افراد این روستا به کارهای فنی مشغول هستند. اغلب آنها در معادن استخراج سنگ ساختمانی و سنگ شکن و فعالیتهای مرتبط با راهسازی به ویژه کارخانه آسفالت مشغول فعالیت هستند.
روستای سلین
سلین، روستایی است از روستاهای سروآباد از توابع بخش اورامان که در استان کردستان واقع شده است. این روستا در دهستان شالیار قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۷۲۳ نفر بودهاست.
روستای سوره تو
سوره تو، روستایی است از روستاهای سروآباد از توابع بخش مرکزی که در استان کردستان واقع شده است. این روستا در دهستان ژریژه قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۳۹۴ نفر بودهاست.
روستای عباسآباد
عباسآباد (سروآباد)، روستایی است از روستاهای سروآباد از توابع بخش اورامان که در استان کردستان واقع شده است. این روستا در دهستان شالیار قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۱۱۹ نفر (۲۶خانوار) بودهاست.
روستای قلعه گاه
قلعه گاه (سروآباد)، روستایی است از روستاهای سروآباد از توابع بخش مرکزی که در استان کردستان واقع شده است. این روستا در دهستان کوسالان قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۶۳۳ نفر بودهاست.
روستای قلعهجی
قلعهجی، روستایی است از روستاهای سروآباد از توابع بخش مرکزی که در استان کردستان واقع شده است. این روستا در دهستان کوسالان قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۱۳۸۳ نفر بودهاست.
پیشینه آبادانی و سکونت در محل کنونی روستای قلعهجی به سال ۱۲۸۰ هجری خورشیدی برمیگردد. زمانی که یکی از خوانین ساکن روستای قلعه گاه با سایر خوانین دچار اختلاف شده و با عدهای از رعایای وابسته از روستاهای اطراف به محل کنونی قلعهجی که آثار قلعهٔ قدیمی بر بلندای سمت شمال شرق محل وجود داشتهاست، نقل مکان نموده و در آنجا ساکن شدهاند. قلعهجی در لغت به معنی سکونتگاهی است که در محل قلعه واقع شدهاست.
روستای کانی حسین بگ
کانی حسین بگ، روستایی است از روستاهای سروآباد از توابع بخش مرکزی که در استان کردستان واقع شده است. این روستا در دهستان ژریژه قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۹۲ نفر بودهاست.
روستای کرآباد
کرآباد ، روستایی است از روستاهای سروآباد از توابع بخش مرکزی که در استان کردستان واقع شده است. این روستا در دهستان رزآب قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۶۰۳ نفر بودهاست.
روستای ککلیکآباد
ککلیکآباد ، روستایی است از روستاهای سروآباد از توابع بخش مرکزی که در استان کردستان واقع شده است. این روستا در دهستان ژریژه قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۶۹ نفر بودهاست.
روستای کلجی
کلجی (سروآباد)، روستایی است از روستاهای سروآباد از توابع بخش اورامان که در استان کردستان واقع شده است.
محصولات
انگور، گردو، توت درختی، انار، بادام درختی، انجیر
این روستا در دهستان شالیار قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۲۰۸ نفر بودهاست.
روستای کماله
کماله، روستایی است از روستاهای سروآباد از توابع بخش اورامان که در استان کردستان واقع شده است. این روستا در دهستان اورامان تخت قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۷۸۶ نفر (۱۷۱ خانوار) بودهاست.
روستای کولیچ
کولیچ، روستایی است از روستاهای سروآباد از توابع بخش مرکزی که در استان کردستان واقع شده است. این روستا در دهستان ژریژه قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۳۰ نفر بودهاست.
روستای گلانه
گلانه یک روستا در ایران است که در دهستان کوسالان در شهرستان سروآباد استان کردستان واقع شدهاست. گلانه ۲۸۶ نفر جمعیت دارد.
روستای گواز
گواز، روستایی است از روستاهای سروآباد از توابع بخش مرکزی که در استان کردستان واقع شده است. این روستا در دهستان پایگلان قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۶۱۳ نفر بودهاست.
روستای گوشخانی
گوشخانی، روستایی است از روستاهای سروآباد از توابع بخش مرکزی که در استان کردستان واقع شده است. این روستا در دهستان رزآب قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۹۶۸ نفر بودهاست.
روستای ماضیبن
ماضی بن، روستایی است از روستاهای سروآباد از توابع بخش مرکزی که در استان کردستان واقع شده است. این روستا در دهستان رزآب قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۴۶۸ نفر بودهاست.
روستای مبارکآباد سپیدار
مبارکآباد سپیدار، روستایی است از روستاهای سروآباد از توابع بخش مرکزی که در استان کردستان واقع شده است. این روستا در دهستان کوسالان قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۲۶۲ نفر بودهاست.
روستای محمودآباد
محمودآباد (سروآباد)، روستایی است از روستاهای سروآباد از توابع بخش مرکزی که در استان کردستان واقع شده است. این روستا در دهستان رزآب قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۱۴ نفر (۴ خانوار) بودهاست.
روستای ناو
ناو، روستایی است از روستاهای سروآباد از توابع بخش اورامان که در استان کردستان واقع شده است. این روستا در دهستان شالیار قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۵۰۷ نفر (۱۶۴ خانوار) بودهاست.
یکی از روستاهای استان کردستان است که با بیشترین میزان تحصیل کرده در چند سال اخیر مورد توجه بوده است.
روستای نسل
نسل (سروآباد)، روستایی است از روستاهای سروآباد از توابع بخش مرکزی که در استان کردستان واقع شده است. این روستا در دهستان رزآب قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۶۱۲ نفر بودهاست.
روستای نسنار
نسنار، روستایی است از روستاهای سروآباد از توابع بخش مرکزی که در استان کردستان واقع شده است. این روستا در دهستان بیساران قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۲۸۹ نفر بودهاست.عمده مردمان روستا مهاجرت کرده و به شغل آرماتوربندی در شهرهای مختلف خصوصاً” تهران و سنندج مشغول به فعالیت می باشند .
روستای نوین
نوین (سروآباد)، روستایی است از روستاهای سروآباد از توابع بخش اورامان که در استان کردستان واقع شده است. این روستا در دهستان شالیار قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۶۹۷ نفر بودهاست.
موقعیت جغرافیایی روستای نوین
روستای نوین در منطقه هورامان استان کردستان شهرستان سروآباد در جنوب کوههای کوسالان و در کنار رودخانه سیروان و در همسایگی روستاهای سلین و کلجی واقع شده است. روستا میان دره ای قرار دارد که باغ ها و جنگلهای سرسبز بلوط حاشیهٔ آن را فراگرفته است. تابستانهای گرم و معتدلی دارد و زمستانهای آن در بسیاری از سالها سرد می باشد.
روستا از نظر راههای ارتباطی دارای جاده شوشه ماشین رو است و هر گردشگری جهت بازدید و دیدن مناظر طبیعی و معماری زیبای روستا می تواند به روستا سفر نماید. بدلیل قرار گرفتن در فاصله بین شهرهای مریوان و پاوه شرایط سفر به این روستا در این سالها آسانتر صورت می گیرد. یعنی در روزهایی که امکان تردد از جاده اورامان تخت ممکن نباشد با خیال راحت ( استفاده از ماشین شاسی بلند ) می توان مسیر پاوه را انتخاب نموده و به شهر دسترسی پیدا کرد.
روستای نیآباد
نیآباد (سروآباد)، روستایی است از روستاهای سروآباد از توابع بخش مرکزی که در استان کردستان واقع شده است. این روستا در دهستان رزآب قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۳۲۹ نفر بودهاست.
روستای ورگه ویر
ورگه ویر، روستایی است از روستاهای سروآباد از توابع بخش اورامان که در استان کردستان واقع شده است. این روستا در دهستان شالیار قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۱۷ نفر بودهاست.
روستای ویسیان
ویسیان یک روستا در ایران است که در دهستان اورامان تخت شهرستان سروآباد واقع شدهاست.ویسیان ۲۴۷ نفر جمعیت دارد.
روستای هالوژان
هالوژان، روستایی است از روستاهای سروآباد از توابع بخش مرکزی که در استان کردستان واقع شده است. این روستا در دهستان کوسالان قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۲۹ نفر بودهاست.
روستای هرسین
هرسین (به کُردی: ههرسین) یک روستا در ایران است که در دهستان بیساران در شهرستان سروآباد استان کردستان واقع شدهاست. هرسین ۶۵۵ نفر جمعیت دارد.
روستای هزارخانی
هزارخانی (سروآباد)، روستایی است از روستاهای سروآباد از توابع بخش مرکزی که در استان کردستان واقع شده است. این روستا در دهستان کوسالان قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۹۲۴ نفر بودهاست که طی نه سال حدود ۲۷۳ نفر کاهش جمعیت داشته است.
روستای هورامان تخت
هورامان تخت یا اورامان تخت (به زبان محلی: هۆرامان یا ههورامان) شهری در بخش اورامان شهرستان سروآباد در استان کردستان ایران است. این شهر در منطقه هورامان واقع شدهاست.نام این شهر در اسناد دولتی اورامان ثبت شدهاست. اما مردم این شهر و مناطق اطراف همگی آن را با نام هورامان میشناسند. این مسئله در سالهای اخیر به معضلی برای شناسایی این شهر و کل منطقۀ هورامان تبدیل شدهاست. به گفتۀ مسئول اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سروآباد در استان کردستان این تحریف نام به دلیل اشتباه شورای دهیاری روستا در نامهای به وزارت کشور بوده که در آن نام روستا به غلط اورامان نوشته شدهاست. پس از تبدیل روستا به شهر نیز همین نام تحریفشده بر روی شهر جدید گذاشتهشد. هماکنون در بخشی از منطقۀ هورامان که در استان کرمانشاه قرار دارد در تابلوها و اسناد دولتی از کلمۀ هورامان و در استان کردستان به سبب این اشتباه از نام اورامان استفاده میشود که هیچ معنایی در زبانهای فارسی و کردی ندارد.
وجه تسمیه
یکی از گمانههای رایج دربارهٔ نام هورامان این است که واژهٔ «هورامان» یا«اورامان»، از دو بخش «هورا» بهمعنی «اهورا» و «مان» بهمعنی خانه، جایگاه و سرزمین تشکیل شدهاست؛ و گفت میشود که هورامان بهمعنی «سرزمین اهورایی» و «جایگاه اهورامزدا» است. «هور» همچنین در اوستا بهمعنی خورشید آمده و هورامان «جایگاه خورشید» نیز معنا میدهد. برخی هم که سنوسال بیشتری دارند میگویند در تاریخ قومی به نام اور به منطقه حمله کردهاند و مردم هم ندای «اور! امان!» را سر دادهاند که با گذر زمان تبدیل شدهاست به هورامان. عدهای دیگر هم میگویند این واژه به معنی آمدن ابر است؛ و جدیداً هم به لحاظ واژهای به معنی برجسته است. شهرهای مهم هورامیکردستان عراق:شهرها و روستاهای هورامی در کردستان عراق ته ویله: واقع در شمال شرقی شوشمه و نوسود پالانیا: واقع در شمال شوشمه و نوسود سو سه کان: واقع در غرب ته ویله ده ره تفی: واقع در غرب سو سه کان به لخه: روستای بزرگی واقع در شمال غربی ته ویله ده ر گا شیخان: واقع در شمال به لخه بیاره: واقع در شمال ده ر گا شیخان و غرب هانه گه رمه له ده ره قه یسه ر: واقع در غرب بیاره خه ریانی: واقع در غرب بیاره خه ر گیلان: تقریباً واقع در شمال غربی بیاره زه رده هال یا بنجه دری: واقع در شمال شرقی بیاره نارنجله: واقع در شمال بیاره گولپ: واقع در شمال بیاره باخه کون: واقع در شمال بیاره گه چینه: واقع در شمال غربی که یمنه و شرق باخه کون سه ر گه ت: واقع در شمال که یمنه هانهٔ دن: واقع در شمال که یمنه ده رهٔ مه ر: واقع در جنوب ده رکی ایران زه لم: واقع در غرب دزلی ها نهٔ قول: واقع در جنوب غربی دزلی ئیلانپی: واقع در شمال غربی دزلی احمد ئاوا: واقع در غرب زه لم ناحیه هورامان کوهستانی و پر برف و باران است. میزان بارندگی سالیانه حدود ۸۰۰–۹۰۰ میلیمتر میباشد. بخش اعظم این بارش به صورت برف و در قلل و دامنه کوهها صورت میگیرد.
جغرافیا
هورامان تخت، از غرب با عراق، از شمال با سروآباد و از جنوب با استان کرمانشاه محدود میشود و جادهای به طول ۶۵ کیلومتر آن را به شهر سروآباد متصل مینماید.
این شهر در درهای شرقی- غربی و در شیب تندی روبه روی کوه «تخت» واقع شدهاست. خانههای شهر بهطور کلی از سنگ و اغلب به صورت خشکه چین و به صورت پلکانی ساخته شدهاست که به همین دلیل آن را «هزار ماسوله» نیز مینامند. بنا به اعتقاد مردم منطقه هورامان زمانی شهری بزرگ بود و مرکزیتی خاص داشت و به همین خاطر از آن به عنوان تخت یا مرکز (حکومت) ناحیه هورامان یاد میکردند. مراسم پیر شالیار در این شهر بسیار معروف است.مردم هورامانتخت به هورامی (هورامی یا اورامانی) سخن میگویند که یکی از گویشهای گورانی و زیرمجموعۀ گویشهای ایرانی شمالغربی است. هورامی در گذشته زبان کتابت بهشمار میآمده و لهجه رسمی بودهاست. مردم هورامان تخت مسلمان و سنی مذهب هستند، با این وجود آیینهای باستانی ایرانی هنوز در حافظه تاریخی برخاسته از نیاکان مردم این منطقه، جای دارد و آن را پاس میدارند.
مردمان ساکن در این شهر و پیشینه سکونت انسانی
ساکنین این روستا هورامی هستند اما طبق تحقیقات بسیاری من جمله کتاب تاریخ کرد و کردستان مردوخ؛ ساکنین قدیمی این روستا و روستاها و مناطق همجوار ابتدا مردمانی به نام کرته یا کرتو بودهاست که اطلاع چندانی از آنها در دست نیست و بعدها در حدود هزاره اول قبل از میلاد به مرور سکونت گاه دسته ای از مردم ایل گوان قدیم که این مردم گوران قدیم در زمره اجداد مردم هورامی کنونی هستند که در حدود هزاره اول قبل از میلاد ساکن شمال ایران تا نزدیکی کابل بودهاند که در زمان ساسانیان و به خصوص توسط شاپور یکم هنگام بستن بند شوشتر چند هزار تن از این طایفه را از کابل به خوزستان احضار کرد که بعدها با ازدیاد جمعیت در خوزستان و فارس تا لرستان پراکنده گشتند که به مرور زمان در کنار ایلات و عشایر لرستان استقرار یافته و به مرور زمان از جنوب کرمانشاه تا جنوب کردستان پراکنده گشتند و در اواخر دوره ساسانی به مرور زمان یکجانشین شدند که بعدها به آنها هورامی و به سرزمینی که در آن ساکن گردیدند هورامان اطلاق گردید زبان (ههۆرامی) شباهت بسیار زیادی به زبان متن کتاب اوستا دارد.
طبیعت
آب و هوای معتدل کوهستانی و وجود چشمههای فراوان، چراگاههای مرغوبی را در دامنه کوههای هورامان به وجود آورده که باعث شده دامداری در کنار باغداری پیشه اصلی مردم این دیار باشد. در این ناحیه گونههای جانوری و گیاهی متعدد و بسیاری مشاهده میشود از جمله سنجاب ایرانی، درختان: وون، تنگز، میلو، شرو، بلوط، پسته وحشی، گردو، توت، گلابی، انجیر، انار و … گیاهان: ریواس، پیچک، کرس، بنا، هاز، شنگ، بهرهزا، هاله کوک، ترشکه، تهرهژهرهژا، قازیاخه، گیلاخه، نرمیله، دهمهرواسله، بنا شوانه، کنگر، سپل، سیدران، گوزروانه، لو، زرده لو، چنور، سیاولو، کهما، قومامه، توسی و شب بو ،نرگس و گل میخک آب وهوای هورامان همانند سایر مناطق کوهستانی استان کردستان در فصلهای مختلف سال جذابیتهای خاص خود را دارد و در هر فصلی برای دیدن ارزش دارد و در فصل مناظری زیبا دارد برای دیدن مطمئناً سفر به هورامان منهای هزینههای سفر که طبیعی هستند منفعتهایی را برای انسان دارد طبیعت زیبای هورامان و کوههای آن و رودخانهٔ سیروان که در نزدیکی هورامان جریان دارد و سدهایی که در هوالی آبگیری شدهاند قطعاً ارزش یک بار دیدن را دارند.
پوشاک
مردان هورامانی چوخه، پانتول، ملکی شال، دستار، فرنجی و کله بال و زنان آن جانی، کلنجه، شال، کلاه و کلله میپوشند. انواع این لباسها با زیورآلات مختلف تزئین شدهاند و رنگارنگ هستند. پیش از ورود پارچه و کفشهای خارجی و سایر منسوجات داخلی به استان کردستان، بیشتر پارچهها و پایافزار مورد نیاز آنها توسط بافندگان و دوزندگان محلی بافته و ساخته میشده که با تعداد محدود هنوز رواج دارد (انواع لباس؛ رانه چوخه و فرنجی). از دیگر صنایع دستی رایج در هورامان میتوان گلیم، سجاده، نمد، سبد، گیوه (کلاش)، ظروف چوبی و …
خوراک
قارچ، کرفس، کنگر، ریواس، خوژه، پنیر، شیر، عسل، گردو، انجیر، و انگور موادغذایی این منطقه را تشکیل میدهند. پلو، آش دوغ (دوغهوا)، ساوار، گردول، ترخینه، دوختن یا آش گزنه، هتیمچه با گوشت گوسفند، شدروا، گرما، رشته پلو، رشته رون یک آبه، پرشین، کلانه، خورش خلال بادام و انواع کبابهای محلی از غذاهای هورامان است.
پیر شالیار
هر سال دو بار در نیمه بهار و نیمه زمستان مراسمی به نام «مراسم پیر شالیار» در هورامان تخت برگزار شده و عروسی «پیر شالیار» را در سه روز جشن میگیرند. مقبره پیر شالیار که از مبلغان دین اسلام در منطقه بودهاست در شهر هورامان تخت واقع شدهاست. این مراسم شامل ذبح دام قربانی، دفزنی، نوعی رقص (ذکر دراویش)، خوردن آش مخصوص (هولوشینه Holloshineh)، شبنشینی و خواندن شعر و دعا است که نزدیک به هزار سال است برگزار میشود. البته از قدیم چون مردم این منطقه پیرو آیین زرتشت بودهاند این مراسم باستانی تشابهاتی با آیینهای زرتشتیان دارد.
بر طبق باور مردمان این ناحیه (سید مصطفی (ملقب به پیرشالیار) از اولیای خدا و شخصیت بزرگی بودهاست. پیرشالیار از پیروان مذهب شافعی و مرید و مورد احترام عبدالقادر گیلانی میباشد. سالانه تعداد زیادی از دوستداران پیرشالیار برای زیارت وی به این مکان سفر میکنند.
روستای یوژنان
یوژنان، روستایی است از روستاهای سروآباد از توابع بخش مرکزی که در استان کردستان واقع شده است. قدمت و تاریخ وِژَنان بر اساس صحبتهایی که مردم روستا، از بزرگان و ریش سفیدان خود نقل کردهاند، حداکثر به ۳۰۰ تا ۳۵۰ سال پیش بازمیگردد. لهجه روستای وِژَنان، اردلانی میباشد، که این ویژگی،وِژَنان را در میان دیگر روستاهای همجوار و منطقه متمایز کردهاست.
وجه تسمیه
ریشه نام وِژَنان از واژه وِژَن و پسوند «ان» (نشانه جمع) تشکیل میشود. وِژَن در زبان کردی هورامی به درخت وَن گفته میشود. چون در گذشته کوههای اطراف این روستا پوشیده از گونه درختی ون بودهاست، واژه وِژَنان را برای این مکان انتخاب نمودهاند.
موقعیت
این روستا در بین شهرهای سنندج، سروآباد و کامیاران قرار گرفتهاست، که بر اساس تقسیمات کشوری، در منطقه ژاورود غربی، جزء شهرستان سروآباد میباشد. روستای «وِژَنان» در فاصله ۳۵ کیلومتری جنوب شرق سروآباد و ۸۵ کیلومتری جنوب غرب سنندج واقع شدهاست.
روستاهای همجوار
_از شمال و شمال شرق با روستاهای «نسنار» و «ژان» _از غرب با روستای «چشمیدر» _از جنوب و جنوب شرق با روستاهای «آریان»، «ژنین» و «پایگلان» همجوار است.این روستا در دهستان بیساران قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۸۹ نفر بودهاست.
نظر کاربران :
هیچ نظری برای این مطلب ثبت نشده است. شما اولین نفر باشید.