دریاچه کافتر (Kaftar wetland) یکی از دریاچه‌های استان فارس در ۳۵ کیلومتری جنوب شهرستان اقلید است که در شرق روستای کافتر و جنوب کوه بل در دشتی هموار واقع شده است. این دریاچه از آب‌هایی که از دامنه کوه‌ها سرازیر می‌شود و از آب رودخانه شادکام ایجاد شده و به همین دلیل به دریاچه شادکام نیز معروف است. عمق دریاچه کم و از گیاهان باتلاقی و نِی پوشیده شده است.دریاچه کافتر یا شادکام از تالابهای آب شیرین استان فارس است که در حوزه آبریز رودخانه سیوند و در مسیر همین رودخانه در نواحی سر آب در ۱۱۰ کیلومتری شمال شیراز قرار دارد.این دریاچه حدود ۲۵ میلیون متر مکعب حجم دارد و مساحت آن در حدود۰۰ ۴۶ هکتار و ارتفاع آن از سطح دریا۲۳۰۷ متر است. حداکثر عرض دریاچه ۵/۴ کیلومتر، عمیق ترین قسمت آن دارای عمق ۵/۳ متر در وضعیت پر آبی است.
کافتر اولین ایستگاه پرندگان مهاجر در استان به شمار می رود.کافتر در زمان پرآبی یک بانک زیستی از مجموعه متنوع گونه‌های جانوری و زیستگاه طبیعی پرندگان مهاجر و محل پرورش ماهی‌های کپور و آمور بود.وجود چشمه‌سار‌ها و قنوات متعدد علاوه بر ایجاد مناظر زیبا و دیدنی زمینه مساعدی برای پرورش ماهی قزل‌آلا فراهم نموده و هر سال میزبان بسیاری پرندگان همچون تنجه، چنگر معمولی فلامینگو، اردک سرحنایی، خوتکا، اردک سرسبز، غاز خاکستری، عقاب دم سفید، پلیکان خاکستری، اردک سرسفید، کفچه نوک، حواصیل‌ها، باکلان و کشیمیان و انواع پرندگان کنار آبزی بود.
پرندگان کنار آبزی زیادی مثل درنا، کبک، تیهو، عقاب طلایی، شاه باز، دلیجه، جی جاق و کمرکولی زنبور خور کوچک و سبز قبای هندی و ۴۹ گونه پستاندار از جمله پلنگ، قوچ و میش، گربه جنگلی، روباه معمولی و گرگ در کنار زندگی می‌کردند.وجود چشمه‌ها و قناتهای فراوان با آبهای گوارا که سرچشمه بیشتر آنها دامنه‌های کوه بل می‌باشد از سیمای طبیعی منطقه است.
پیرامون این آبگیر پهناور چمنزارهای وسیعی وجود دارد که تابستان و بهار، چراگاه دامهای تیره‌های گوناگون ایل قشقایی است.حوضه آبریز دریاچه کافتر در حد فاصل ۲۸ و ۳۰ تا ۱۵ ۳۱ عرض شمالی و ۵۳ ۵۱ تا ۵۶ ۵۲ طول شرقی قرار گرفته است.دریاچه از اهمیت به سزایی در سیستم طبیعی حوضه به لحاظ حفظ منبعی برای جذب پرندگان مهاجر و پرورش ماهی به شمار می رود.
تا قبل از خشکسالی سالانه حدود یک هزار تن ماهی کپور از دریاچه صید می شد و تا حدود دو سال پیش نیز صید ماهی در این دریاچه به ۷۰۰ تا ۸۰۰ تن در سال نیز رسید.
این تالاب درکنار روستای کافتر واقع شده و دومین دریاچه آب شیرین بعداز دریاچه پریشان است.
در این منطقه نمکزار ابرقو، رودخانه شادکام و غار بزرگ و زیبای ” کان کوهر” نیز از عوارض طبیعی عمده بشمار می‌روند.
در پانزده سال گذشته به دلیل استفاده بی‌رویه آب و همچنین توسعه کشاورزی در بالادست خسارات جبران ناپذیری به کافتر وارد شد. خشکسالی‌های چند سال اخیر نیز مزدی بر علت شد و باعث خشکی ۱۰۰ درصد دریاچه شده است.
برای حل معضل دریاچه و باز‌گرداندن حیات به آن، نظر کار‌شناسان و مسئولین مربوطه این است که باید با مدیریت مصرف آب در حوزه کشاورزی نسبت به احیای دریاچه اقدام کرد.
منبع : بزنیم بیرون
مطالب مرتبط :