خانه ناصرالدین میرزا تهران

خانه ناصرالدین میرزا تهران ، متعلق به ناصرالدین میرزا، فرزند مظفرالدین‌شاه بوده و جزو معدود خانه‌های باقی‌مانده ارزشمند در محدوده ارگ سلطنتی تهران است. خانه ناصرالدین میرزا در سال ۱۲۸۵ قمری به فرمان او، با مساحت چهار هزار و ۵۰۰ متر ساخته شد که امروز فقط ۹۱۸ متر از فضای بیرونی و با حدود ۷۰۰ متر زیربنا از آن عمارت مجلل باقی مانده است. از ویژگی‌های بارز خانه ناصرالدین میرزا می‌توان به چهارصفه بودن و گنبد کلاه‌فرنگی آن اشاره کرد. خانه ناصرالدین میرزا یکی از دو بنای گنبدی‌شکل تهران و با معماری منحصربه‌فرد کویری در قلب پایتخت است. خانه ناصرالدین میرزا که ۳۰ تیر ۱۳۸۴ به شماره ۱۲۲۱۴ در فهرست آثار ملی کشور ثبت شده است.

ناصر الدین میرزا که بود؟

ناصرالدین میرزا از شاهزداگان قاجار و فرزند پسر مظفرالدین شاه قاجار بود. بعد از سلطنت رسیدن مظفرالدین شاه و به دنیا آمدن فرزند وی، بر حسب علاقه و نیز زنده نگه داشتن یاد پدر، نام فرزندش را ناصرالدین گذاشت. هرچند ناصرالدین که بعد پسوند میرزا نیز بدان اضافه شد. هرگز نتوانست به تاج و تخت برسد اما فعالیت­های بسیاری خوبی در فضای حاکم و دربار بی­کفایت قاجار انجام داد که البته بخش عمده آنها تحت تاثیر خواهر بالیاقت و ممتازش فخرالدوله بود. در واقع فخرالدوله نگین درخشان دوران حکومت مظفرالدین­شاه، احمدشاه و حتی پهلوی اول است و بدیهی است که تاثیر فراوانی بر دیگر اهالی خانواده خصوصا افراد کوچک تر از خود همچون ناصرالدین میرزا داشته است.

ناصرالدین میرزا بنای مورد بحث را بین سال­های ۱۲۸۰ تا ۱۲۸۵ هجری شمسی در بخش شمالی محدوده ارگ سلطنتی و انتهای خیابان اندرون و شرق سر در الماسیه بنا نمود. در واقع بنا به دستور شخص ناصرالدین میرزا ساخته شده است. با بررسی در نقشه­ های قدیمی، هیچ اثری از این بنا نمی توان مشاهده کرد. در نقشه عبدالغفار و در محل فعلی ساختمان ناصرالدین میرزا نامی از شخص برجسته و بانفوذی مشاهده نمی­شود. لیکن شکل کوچه ظاهراً تا کنون بدون تغییر مانده است.

ویژگی‌های معماری خانه ناصرالدین میرزا

پنجره‌های ارسی: پنجره‌های چوبی با شیشه‌های رنگی که نور را به زیبایی به داخل اتاق‌ها می‌تابانند.
گچ‌بری‌های هنرمندانه: دیوارها و سقف‌ها با گچ‌بری‌های ظریف و زیبا تزئین شده‌اند.
حیاط مرکزی: مانند بسیاری از خانه‌های قدیمی ایرانی، این خانه نیز دارای حیاط مرکزی است که محیطی آرام و دلنشین ایجاد می‌کند.
تالار شاه‌نشین: تالاری بزرگ با تزئینات ویژه که برای پذیرایی از مهمانان مهم و برگزاری مراسم رسمی استفاده می‌شد.

نحوه دسترسی

این خانه تاریخی در محدوده خیابان مولوی و محله عشرت‌آباد تهران واقع شده است. موقعیت دقیق آن به شرح زیر است:

آدرس: تهران، خیابان مولوی، نزدیک به تقاطع خیابان ری و خیابان پانزده خرداد.

تصاویر بیشتر : -->