امامزاده چکان مراغه

امامزاده چکان مراغه در واقع بقعه امامزداه سید ابراهیم علیه السلام است که در۶کیلومتری شرق مراغه در نزدیکی روستای چکان واقع شده است. این بقعه ازدیربازمورد توجه واحترام خاص اهالی شهرستان مراغه بوده و یکی از امامزاده های معروف ومشهور آذربایجان شرقی می باشد.این بقعه شریف آرامگاه سید جلیل القدر حضرت امامزاده ابراهیم ابن حسن ابن قاسم ابن عبداله ابن حضرت امام موسی بن جعفر علیه السلام می باشد.

گفته ها حکایت ازاین دارد که نامبرده نوه سوم امام موسی بن جعفر علیه السلام هستند. که در موقع هجرت از سوی مدینه به مشهد مقدس به دست مخالفان و دشمنان امامت و ولایت به شهادت می رسند. ودر این مکان دفن می گردند. تاریخ کشف قبر امامزاده سید ابراهیم (ع) به حدود یکصد و هفتاد سال پیش بر می گردد.این محل معنوی از دیرباز به «اولیاء چکان» است و قدمای محل نیز ایشان را با این عنوان می شناختند. با گذشت زمان و ظهور کرامات متعدد از این بارگاه معنوی، مرقد منور امامزاده سید ابراهیم (علیه السلام) در حدود سال ۱۲۱۰ ش به وسیله ی روحانی روستای چکان مرحوم شیخ یعقوب چکانی، جد آیت الله شیخ محمد حسین چکانی شناسایی شد.

موقعیت بنا

آستان مقدس امامزاده سيد ابراهیم (علیه السلام) (اولیاء چکان) در ورودی روستای چکان در شش کیلومتری شرق شهرستان مراغه قرار دارد. بقعه در زمینی به مساحت تقریبی چهار هکتار قرار دارد و بنای آن در دوره های مختلف بازسازی شده. هم اکنون یکی از مهمترین مراکز عبادی و معنوی آذربایجان به شمار می رود.
بنای اولیه بقعه بسیار ساده و دارای گنبد گلی بوده و در دوره های مختلف به کوشش مردم مرمت و بازسازی شده است. بنای اساسی و توسعه گسترده آن در سال ۱۳۵۵ ش آغاز شد. این عمل مهم، به همت آیت الله حاج شیخ علی ارومیان و با همکاری مردم خیر منطقه شروع و در مدت زمان مشخصی به پایان رسید. روی لوح سنگی که به دیوار غربی گنبدخانه نصب شده. درباره ی شخصیت امامزاده سید ابراهیم (علیه السلام) و نقش آیت الله در بازسازی و توسعه آستان امامزاده سید ابراهیم (علیه السلام) آمده است.

معماری بنا

آرامگاه متشکل از صحن، گنبدخانه، مسجد حضرت فاطمه ی زهرا (سلام الله علیها)، مسجد امام حسین (علیه السلام)، زائرسرای ضلع شمالی، زائر سرای ضلع شرقی، انبار و سرویس های بهداشتی است.گنبدخانه به ابعاد ۱۵×۱۵ متر است و به وسیله ی دو در، در نمای غربی با صحن مرتبط می شود. ضریح در زیر گنبد قرار دارد و ابعاد آن ۳×۴ متر است و با استفاده از برنز و استیل ساخته شده و قسمت های بالای آن مزین به آیة الکرسی و تاریخ ساخت ضریح است. گلدان های طلایی رنگ با گلهای رنگارنگ در چهار گوشه ضریح قرار داده شده و دور تا دور ضریح با سرترنج های ایستاده، با نگین های میناکاری شده که مزین به اسماء الهی هستند، به چشم می خورد.

ضریح بقعه

براساس دو نوشته ی موجود در حرم، سازنده ی ضریح استاد جواد دواتگری است. نوشته اول بالای درِ ورودی ضریح حکاکی شده و سازنده آن را چنین معرفی کرده است:
ضریح اولیاء چکان اثر مرحوم استاد جواد دواتگری مراغه سال ۱۳۶۰ شمسی
همچنین در تابلوی موجود در حرم که حاوی اشعاری از استاد کریمی است، درباره ی سازنده ضریح آماده است:
من ضرحی بر اولیاء چکان
ساختم همچو خیمه ی زرتار
من جوادم دواتگری مشهور
انتظار دعایم از زوار
در مه تیر برفتم از دنیا
سیصدو شصت و یک فزون ز هزار
از «کریمی» بپرس تاریخم
وصل گشتم برحمت غفار

قسمت آقایان و خانم ها به وسیله پارتیشن شیشه ای و آلومینیومی جدا شده است. کف گنبدخانه و دیوارهای داخلی تا سقف با سنگ مرمر سفید و سقف آن و لایه درونی گنبد با گچ اندود شده و از وسط گنبد، لوستر بزرگی بالای ضریح آویخته شده است. گنبدخانه دارای دو پنجره از نمای شرقی و دو پنجره در نمای غربی است و ۲۱ پنجره کوچک نیز در گریو گنبد تعبیه شده که نور فضای داخلی بقعه از طریق آن ها تأمین می شود.

گنبدخانه

در قسمت جنوبی گنبدخانه، مسجد حضرت فاطمه ی زهرا (سلام الله علیها) قرار دارد. ابعاد مسجد ۶×۱۶ متر است و دارای چهار پنجره در نمای جنوبی و یک پنجره در نمای شرقی است و به وسیله ی کفشکن بانوان که در ضلع غربی قرار دارد، به فضای صحن متصل می شود. در قسمت خانم ها قبری قرار دارد که متعلق به بانی پل رود چکان است.

مسجد امام حسین

در قسمت شمالی گنبدخانه، مسجد امام حسین (علیه السلام) قرار دارد و ابعاد آن ۸×۱۲ متر است. مسجد یاد شده دارای سه پنجره رو به ضلع شرقی، سه پنجره و یک در ورودی رو به ضلع شمالی و در ضلع غربی دو در ورودی دیده می شود. یکی از این دو در به کفشکن آقایان باز می شود و دیگری به آبدارخانه و محل استراحت خادمان.

نمای بیروین بقعه اندودی از سیمان دارد و ارتفاع ازاره سنگی آن حدود ۳۰ سانتی متر است. ایوان در نمای غربی قرار دارد و سازه ی آن از نوع سازه ی سقف است. سنگینی سقف ایوان روی یک ستون آهنی قرار دارد. وسط ایوان یک اتاقک فلزی وجود دارد که از آن برای پاسخ گویی به سؤالات شرعی استفاده می شود. درهای ورودی بقعه در نمای غربی تعبیه شده است.بام بعقه به صورت شیروانی است و لایه ی بیرونی گنبد با ورق های طلایی رنگ پوشانده شده است. بر بلندای گنبد، یک پرچم سرخ رنگ نصب است.
در جانب غربی بقعه، قبرستان روستای چکان قرار دارد و کف صحن از سطح قبرستان به ارتفاع هفت پله پایین تر است. صحن، پوششی از آسفالت دارد و چند تنه درخت نارون کهنسال در صحن به چشم می خورد.

امکانات رفاهی

در قسمت شمالی بقعه، سرویس بهداشتی و زائرسرای ضلع شمالی در سه طبقه و با ۶۶ اتاق به شکل زیبایی ساخته شده است.در ضلع شرقی بقعه، فضای سبز و تعداد ۱۲ اتاق به عنوان زائرسرا قرار دارد. در ضلع جنوبی بقعه هم پارکینگ امامزاده ساخته شده است. ضلع های شمالی، جنوبی و شرقی حرم دارای سایبان هستند که برای استراحت موقف زائران در فصول خوش آب و هوای در نظر گرفته شده است، سنگینی سایبان روی ستون های میله ای قرار دارد.

آستان مقدس امامزاده سید ابراهیم (علیه السلام) از روزگاران قدیم مورد احترام و توجه محل بوده و با سپری شدن ایام و ایجاد امکانات رفاهی و بهداشتی در جوار آن، بر تعداد زائران این مکان مقدس افزوده شده است. به گونه ای که اکنون این امامزاده به عنوان یکی از امامزادگان معروف آذربایجان بوده و در طول سال زائران بی شماری از شهرهای دور و نزدیک به زیارت آن امامزاده می آیند. ایام ولادت وشهادت ائمه معصومین (علیهم السلام) و به ویژه اربعین جانسوز حسینی مسیر شش کیلومتری از مراغه تا امامزاده مسدود و تردد خودروها به سختی انجام می گیرد. مردم به صورت دسته های سینه زنی و زنجیرزنی وارد آستان مقدس امامزاده می شوند.

در حال حاضر آستان مقدس امامزاده سید ابرهیم (علیه السلام) تحت نظر هیأت امنا اداره می شود و از امکانات رفاهی، بهداشتی و امنیتی خوبی برخوردار است.