اسد آباد

شهرستان اسد آبادبین مدار ۳۴درجه و۳۵دقیقه تا ۳۴درجه و۵۸دقیقه عرض شمالی و۴۷درجه و۵۰دقیقه تا ۴۸درجه و۱۸دقیقه طول شرقی قراردارد این شهرستان با ارتفاع ۱۵۵۲ متر از سطح دریا ، آخرین شهرستان غربی همدان است. از شمال به شهرستان قروه سنندج ، از شمال شرقی و مشرق به شهرستان بهار ، از جنوب شرقی به شهرستان تویسرکان ، از جنوب به شهرستان کنگاور کرمانشاه و از غرب به شهرستان سنقر کرمانشاه .آب و هوای آن در تابستان نسبتاً گرم و در زمستان معتدل است. باد بسیار سردی موسوم به باد «کَوَر» دارد که از شمال غربی می‌وزد. اسدآباد از ایام قدیم آباد بوده و همان «آدراپانا» است. در فتح اسلام که زمان عمر به سر کردگی سعدوقاص انجام گرفت این منطقه به دست مسلمین فتح و از آن روز به بعد سعدآباد معروف و هم اکنون به اسدآباد شهرت دارد. وسعت این شهرستان ۱۱۹۵ کیلومتر می‌باشد و بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۰ دارای جمعیتی بالغ بر ۰۰۶/۱۰۷ نفر. ۵۵۰۲۴ در شهر و ۵۱۹۸۲ در روستا.

تقسیمات کشوری:
این شهرستان دارای دو نقطه شهری به نامهای اسدآباد و آجین است .شهرستان اسد آباد دارای ۹۹ روستای دارای سکنه و دو بخش مرکزی و پیرسلمان و شش دهستان به نامهای سید جمال الدین،کلیایی،پیر سلمان،جلگه ،چهاردولی ودربند رود می‌باشد.
زبان مردم شهرستان اسدآباد فارسی ، کردی و ترکی است. دین و مذهب مردم این شهرستان اسلام و شیعه جعفری میباشد.

اوضاع اقلیمی:
شهرستان اسد آباد دارای آب وهوای نیمه خشک سرد بوده و رژیم بارندگی آن از تیپ اقلیم مدیترانه ای است.متوسط بارندگی سالیانه شهرستان حدود ۴۴۰میلیمتر ومیانگین درجه حرارات سالانه آن حدود ۵/۱۲درجه سانتیگراد است .

وضعیت توپوگرافی ورودخانه ها:
از ارتفاعات مهم این شهرستان می توان کوه قراولخانه با ارتفاع ۲۶۴۸ متر از سطح دریا را نام برد .پرآب ترین رودخانه اسد آباد رودخانه شهاب آقاجان‌بلاغی می باشد ،که از ارتفاعات اطراف دشت چهاردولی سرچشمه گرفته و با تخلیه حدود ۲۱میلیون متر مکعب در سال وارد دشت اسدآباد می شود.رودخانه یادشده با نام قره‌چای از دشت اسدآباد با تخلیه سالیانه‌ای حدود ۲۲ میلیون متر مکعب از منطقه اسد‌آباد خارج می شود و به رودخانه حرم‌رود آران و بعد گاماسیاب می‌پیوندد.««« گاماسیاب از شاخه های اصلی رود کرخه به شمار می آید . رودخانه گاماسیاب در طول شهرستان خرم آباد بنام سیمره نامیده می شود وکلیه رودخانه های شرقی کبیر کوه وتمام رودخانه های لرستان به آن می پیوندد وپس از گذشتن از لرستان در غرب خوزستان جاری وبنام کرخه نامیده می‌شود وبالاخره به باتلاق هورالعظیم منتهی می گردد.»»» ارتفاع اسدآباداز سطح دریا ۱۶۰۷ متر است.

پیشینه تاریخی:

به لحاظ وجه تسمیه تاریخی مورخان مختلف از اسدآباد یادکرده اند .ابن حوقل از آن به نام شهری پرجمعیت یادکرده است. مقدسی از ایوانی که در یک فرسخی آن قرار داشته نام برده است ،که همین ایوان را یاقوت حموی آشپزخانه خسروپرویز نامیده است .بنابه گفته جغرافیا نویسان اسلامی اسدآباد دارای مسجد جامع ، بازارهای آباد و اطرافش حاصلخیز بوده و در آنجا زنبور عسل تربیت می شده است .
از تاریخ پیش از اسلام اسدآباد اطلاعات کافی در دست نیست .می گویند ، بعد از غلبه مسلمانان بر یزدگرد سوم اهالی اسدآباد تسلیم نشدند وبعد از پایداری زیاد متواری گردیدند. در نتیجه ، شهر سقوط کرد وبه تاراج رفت ، دیری نگذشت که همه به فرمان سعد وقاص سردار معروف اسلام ، در محل امروزی اندکی متمایل به سمت قسمت جنوبی اسد آباد ، شهر جدیدی به نام سعدآباد بنا شد که همین اسدآباد کنونی است .که درحال حاضر نیز عده ای از اهالی هنوز آن را اسعدآباد تلفظ می کنند.

مفاخر:
اسداباد زادگاه بزرگان بسیاری بوده است که از جمله معروف ترین آنها سید جمال الدین روشنفکرمسلمان که تلاش بسیاری در اتحاد ملل مسلمان و همچنین آگاهی بخشی به مردم داشت ، می باشد.شاعرانی همانند عبدالجبار معتزلی که در قرن چهارم هجری می زیسته ، محزون اسدآبادی و روح القدوس نیز ازجمله شعرای به نام این شهر می باشند.میرزاآقاعسگری ” مانی ” شاعر و نویسنده اسدآبادی مقیم آلمان نیز از جمله چهره های به نام اسدآباد در ادبیات است.استاد سجادی هنرمند خطاط مشهور اسدآبادی را می توان یکی از چهره های ماندگار شهرمان به حساب آورد .شهدای جنگ ایران و عراق که با نثار جان خود بر گردن ما حق بزرگی دارند نیز از جمله افتخار آفرینان به شمار می آیند. در چند سال گذشته اسدآباد نیز پا به پای سایر مناطق به نسبت امکانات موجود دانشجویان زیادی تحویل اجتماع داده که هم اکنون بسیاری از آنان از اساتید دانشگاههای معتبر کشور می باشند.